Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Groch siewny od podszewki / Janusz Prusiński
(Farmer 2013 nr 2, s.98-101)
Do najwyżej plonujących odmian grochu siewnego należą Tarchalska, Batuta, Lasso i Mecenas. Wysokie plony można uzyskać przy wykorzystaniu dobrej jakości kwalifikowanego materiału siewnego, który daje gwarancję wykorzystania potencjału plonotwórczego danej odmiany.
Groch jadalny najlepiej plonuje na glebach próchnicznych, zasobnych w wapń o odczynie zbliżonym do obojętnego, dużej pojemności wodnej i klasie bonitacyjnej I-IV a. Roślina ta nie powinna być uprawiana bezpośrednio po sobie lub innych roślinach strączkowych. Podstawową zaletą grochu jest umiejętność wykorzystania azotu atmosferycznego w drodze symbiozy z bakteriami brodawkowymi, która pozwala na rezygnację z nawożenia azotowego, zwiększenie plonu rośliny następczej oraz minimalizację kosztów pestycydów i uprawy gleby. Wapnowanie najlepiej wykonać jesienią po zbiorze przedplonu. Nawozy mineralne z reguły stosuje się jesienią, przed orką przedzimową lub wiosną, przed doprawianiem pola, koniecznie po zbadaniu zasobności gleby w fosfor i potas oraz dostosowaniu do nich dawek tych składników oraz spodziewanych plonów.
Po zbiorze przedplonu należy oczyścić pole z wschodzących chwastów, natomiast późną jesienią wykonuje się głęboką orkę przedzimową. Najważniejszym zabiegiem wiosennym jest przygotowanie pola do siewu na głębokość 6-8, a nawet 10 cm i wyrównanie go po wykonaniu tego zabiegu.
Groch należy wysiewać jak najwcześniej. Minimalna temperatura dla kiełkowania wynosi 1-20C, ale siewki są odporne na krótkotrwałe przymrozki nawet do -60C. Dla dostępnych odmian grochu siewnego, charakteryzujących się średniodługimi łodygami, obsada po wschodach powinna wynosić 100 roślin na 1 m2. Zaleca się także, aby optymalna rozstawa rzędów wynosiła 15-20 cm, a głębokość siewu – 6-8 cm.
Zaprawianie jest niezbędnym zabiegiem agrotechnicznym. Zaprawione nasiona należy szczepić bakteriami brodawkowymi, za pomocą nitraginy tuż przed siewem. Należy też zadbać, aby pole przed wysiewem było wolne od chwastów.
Do zwalczania chorób grochu siewnego wykorzystuje się dostępne na rynku fundicydy: Amistar 250 S.C., Sancozeb 80 WP i Switch 62,5 WG. Jednak najskuteczniejszym sposobem jest stosowanie zdrowego materiału siewnego i zaprawianie nasion. Dobrym sposobem walki ze szkodnikami, oprócz zaprawienia materiału siewnego, jest zastosowanie insektycydów z chwilą pojawienia się pierwszych osobników lub po przekroczeniu progów szkodliwości.
Warunkiem koniecznym do właściwego zbioru grochu jest niskie ustawienie hedera, czemu służy dobre wyrównanie pola pozbawionego kamieni. Szczególną uwagę należy zwrócić też na elementy robocze kombajnu decydujące o dobrym wymłóceniu nasion bez ich mechanicznych uszkodzeń.
Oprac. Joanna Radziewicz
Podstawy uprawy marchwi / Jarosław Górski
(Poradnik Gospodarski 2013 nr 1, s. 16-17)
Marchew należy do grupy podstawowych warzyw uprawianych w kraju. Uprawa marchwi zajmuje około 30 tys. ha, co daje jej trzecie miejsce pod względem powierzchni uprawy warzyw, za kapustą i cebulą.
Produkcja marchwi na świeży rynek lub dla przetwórstwa ma swoje zróżnicowane wymagania agrotechniczne, zwłaszcza w zakresie odmian, terminów uprawy, stanowiska i nawożenia. Dlatego przystępując do uprawy tego warzywa, producenci powinni dokładnie znać jego przeznaczenie, aby mogli wytwarzać marchew o pożądanych cechach jakościowych. W zależności od odmiany i warunków wzrostu, korzeń spichrzowy marchwi może być cylindryczny, owalny, wrzecionowaty lub kulisty.
Marchew jest rośliną klimatu umiarkowanego. Ma niewielkie wymagania cieplne. Nasiona zaczynają kiełkować już w temperaturze 4oC. Siewki i większe rośliny znoszą przymrozki do -6oC. Dłuższe spadki temperatury po wschodach marchwi mogą powodować tworzenie pośpiechów (wyrastanie pędów kwiatostanowych). Najlepiej wykształcone i najbardziej wartościowe korzenie wyrastają w temperaturze 15-21 stopni C. W niższej temperaturze korzenie nadmiernie się wydłużają kosztem przyrostu na grubość, przy wyższej temperaturze stają się krótkie i szerokie. Marchew najlepiej rośnie w pełnym nasłonecznieniu, jest wówczas najbogatsza w karoten i uboga w azotany.
Jest rośliną o umiarkowanych potrzebach wodnych. Gleba pod jej uprawę nie może być podmokła i ciężka, ani kwaśna. Najładniejsze korzenie tworzą się na glebach lekkich oraz torfowych o optymalnym pH 6 - 6,5. Do wczesnej uprawy zalecane są gleby dobrze nagrzewające się.
Marchew najlepiej jest uprawiać w trzecim lub czwartym roku po oborniku, można również uprawiać ją po roślinach nawiezionych dobrze rozłożonym obornikiem, pozostawiających glebę nie zachwaszczoną. Dobrym przedplonem są więc rośliny cebulowe i kapustne.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Niejedno ma imię … cebula / E. Kunicki
(Działkowiec 2013 nr 1, s. 52)
Poza powszechnie znaną i uprawianą cebulą zwyczajną w ogrodach można uprawiać inne, spokrewnione z nią gatunki lub odmiany botaniczne. Wymagania glebowe cebuli są bardzo wysokie. Zaleca się uprawiać je na glebach średnio zwięzłych mających odczyn zbliżony do obojętnego (pH 6,5-7,00), o wysokiej zawartości próchnicy, łatwo nagrzewających się, przewiewnych i przepuszczalnych, ale dobrze zatrzymujących ziemię. Rośliny te nie są wrażliwe na niską temperaturę, a siedmiolatka i cebula wielopiętrowa znoszą nawet bardzo wysokie mrozy. Wspólną ich cechą jest duża wrażliwość na zachwaszczenie. Wszystkie tworzą bardzo płytki system korzeniowy, dlatego należy je koniecznie nawadniać w czasie suszy. Z wyjątkiem siedmiolatki rośliny te tworzą jadalne cebule.
Polecane gatunki cebuli:
- Cebula kartoflanka – nie tworzy jednej, dużej cebuli, ale skupiska kilku lub kilkunastu różnej wielkości kulistych cebulek. Mają one ostry smak i są mniej soczyste od cebuli zwyczajnej. Rozmnaża się je wyłącznie wegetatywnie, sadząc cebulki jesienią lub wiosną w rozstawie 30x15-20 cm.
- Cebula piętrowa (zwana drzewiastą) – wytwarza pędy kwiatostanowe, na szczycie, których pojawiają się ulistnione cebulki, które także tworzą pędy z kolejnymi cebulkami. Jeśli warunki ku temu sprzyjają cebula ta może wytworzyć nawet trzy piętra. Częścią jadalną wczesną wiosną jest szczypior, a latem cebulki powietrzne, jesienią cebulki powietrzne i poziemne.
- Szalotka – ma łagodny smak, charakterystyczny szczególnie dla odmian o łuskach żółtych. Szalotkę można rozmnażać wegetatywnie lub z nasion podobnych do cebuli zwyczajnej.
- Siedmiolatka – to cebula wieloletnia, uprawiana na jednym miejscu przez 3-4 lata. Roślina tworzy kępki składające się z kilkunastu roślin. Można ją uprawiać poprzez podział kępek, z rozsady lub z siewu bezpośrednio na grządkę. Ścina się szczypior wtedy, gdy osiągnie wysokość 20-30 cm.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Truskawka ananasowa / K. Król
(Działkowiec 2013 nr 1, s. 47)
Truskawki ananasowe (Pineberry) o białym miąższu i skórce owoców wyhodowano w USA. Rośliny różnią się od tradycyjnych czerwono -owocowych odmian przede wszystkim smakiem. Są one delikatne i bardzo smaczne, porównywalne do owoców ananasa. Siła wzrostu jest typowa dla gatunku (około 30 cm), kwitnienie odbywa się na przełomie kwietnia i maja, a owocowanie w czerwcu i lipcu. Owoce (raczej drobne) są uznawane za dojrzałe, gdy przebarwiają się z koloru zielonego na biały, a nasionka na powierzchni owocu stają się całkiem czerwone.
Wymagania klimatyczne truskawki ananasowej są podobne jak dla odmian o czerwonych owocach – preferują miejsce słoneczne, glebę lekką, próchniczną, o pH 5,5-6,5. Uprawia się ją w gruncie lub w skrzynkach balkonowych i doniczkach. Na zimę rośliny w gruncie, a także doniczkach należy przykryć słomą lub włókniną, a pojemniki zagłębiać całe w ziemi lub w większej skrzynce i obsypać ziemią. Ochroni to system korzeniowy przed przemarzaniem.
Wiosną ziemię na grządkach spulchnia się i odchwaszcza, a z roślin usuwa suche oraz chore liście. Rośliny warto lekko zasilić nawozem azotowym. W okresie kwitnienia i owocowania wymagane jest regularne podlewanie, szczególnie roślin rosnących w donicach, w których gleba szybko wysycha.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Nawożenie dolistne warzyw polowych / Józef Babik
(Owoce Warzywa Kwiaty 2013 nr 2, s.28-31)
Dolistne nawożenie warzyw jest korzystnym zabiegiem, pobudzającym rośliny do efektywniejszego pobierania składników z gleby, dlatego w planowanym nawożeniu roślin warto przewidzieć wykonanie 1-2 oprysków dolistnych. W uprawie kapusty pekińskiej i sałaty zaleca się stosowanie nawozów wzbogaconych w wapń, natomiast w uprawie kalafiora, brokuł i kapusty - nawozów zawierających molibden i bor. W przypadku selerów korzeniowych i buraków istotne jest wspomaganie roślin nawozami zawierającymi bor, a w przypadku pomidorów i papryki – nawozów zasobnych w wapń.
Na rynku dostępnych jest wiele środków przeznaczonych do nawożenia dolistnego, głównie wieloskładnikowych. Ze względu na wymagania poszczególnych gatunków oraz aktualną fazę wzrostu roślin stosuje się określony typ preparatu. Obecnie, rolnicy maja do dyspozycji środki wspomagające wzrost roślin, które nie tylko dostarczają składniki pokarmowe i mikroelementy, ale także substancje organiczne, jak: aminokwasy, kwasy humusowe czy ekstrakty z alg morskich. Substancje te pobudzają wzrost roślin i wspomagają rozwój systemu korzeniowego, aktywizują procesy życiowe roślin, poprawiają ich kondycję i w pewnym stopniu uodparniają na czynniki chorobotwórcze oraz stresowe. Przez zwiększenie produkcji chlorofilu stymulują regenerację roślin niedożywionych, uszkodzonych przez choroby i szkodniki, natomiast u gatunków warzyw, których plonem są owoce, poprawiają kwitnienie, zawiązywanie się owoców oraz ich rozwój.
Efektywność nawożenia dolistnego zależy od wielu czynników, takich jak: gatunek i odmiana uprawianej rośliny, jej aktualna faza wzrostu, zdrowotność uprawy, koncentracja roztworu, skład nawozu oraz częstotliwość oprysków. Warunkiem dobrego przyswajania preparatów jest dokładne pokrycie całych liści, także ich dolnej części. Najlepszym terminem nawożenia dolistnego są godziny ranne lub popłudniowe, gdy temperatura powietrza ulega obniżeniu. Najlepiej, gdy pogoda jest bezwietrzna, nasłonecznienie pola niezbyt intensywne, a temperatura powietrza nie przekracza 26-270C. Skuteczność nawożenia zależy też od budowy liści i pokroju roślin.
Oprac. Joanna Radziewicz
Wiosenny podsiew łąk i pastwisk / H. Jankowska-Huflejt
(Agrotechnika 2013 nr 1, s. 29-31)
Podstawowym warunkiem utrzymania korzystnego składu gatunkowego zbiorowisk trawiastych jest systematyczne nawożenie i użytkowanie. Nawet najlepsze pastwiska i łąki niepielęgnowane i nieużytkowane ulegają tzw. „wyradzaniu się”, tracąc wartość użytkową.
Odnowienie zdegradowanych użytków zielonych daje oczekiwane efekty ,pod warunkiem usunięcia lub ograniczenia przyczyn „wyradzania się”, tj. niewłaściwego nawożenia mineralnego; zaniechania zabiegów pielęgnacyjnych; niewłaściwego stosowania płynnych nawozów naturalnych; długotrwałego nadmiernego uwilgotnienia gleby; długotrwałej suszy atmosferycznej; błędów podczas koszenia; zbyt późnego koszenia; pozostawienia resztek zielonki i siana na powierzchni łąk; błędów w użytkowaniu pastwiskowym; wieloletniego jednostronnego użytkowania kośnego lub pastwiskowego zarówno na intensywnych, jak i ekstensywnych łąkach i pastwiskach.
Dokładna analiza wymienionych czynników w odniesieniu do konkretnej łąki lub pastwiska ułatwi wybór właściwej metody renowacji: zwiększonego nawożenia, podsiewu lub całkowitego zniszczenia starej roślinności (darni) i ponownego obsiewu.
Podstawową metodą odnawiania łąk jest renowacja przez podsiew, która polega na wprowadzeniu do istniejącej runi wartościowych gatunków traw i motylkowatych, po uprzednim mechanicznym częściowym zniszczeniu starej darni.
Do podsiewu użytek zielony należy odpowiednio przygotować. Podstawowym zabiegiem jest ograniczenie konkurencyjności, głównie o wodę i składniki pokarmowe, ze strony starej roślinności, której przewaga nad młodymi siewkami wynika z silnie rozwiniętego i głębiej sięgającego systemu korzeniowego. Najkorzystniejszy jest termin wczesnowiosenny lub po I pokosie - w czerwcu, w okresie tzw. opadów świętojańskich.
Przy doborze gatunków do podsiewu trzeba kierować się zasadą, że do rosnących gatunków wysokich dosiewamy brakujące niskie i odwrotnie, pod warunkiem ich doboru do warunków glebowych i wilgotnościowych podsiewanego użytku. Zalecana ilość wysiewu to około 15 kg/ha (50 proc. pełnej dawki). Na świeżo osuszonych torfowiskach ilość tę zwiększa się do 25 kg/ha/.
Oprac. Aleksandra Szymańska
