Zdrowotne właściwości roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Aronia – niedoceniany w Polsce owoc prozdrowotny w profilaktyce otyłości / Jan Oszmiański, Paulina Nowicka, Paweł Rubiński
(Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 2011 nr 7/8, s.14-18)
Badania epidemiologiczne dowodzą, że dieta bogata w owoce i warzywa jest korzystna w profilaktyce chorób cywilizacyjnych, w tym otyłości. Składnikami owoców odpowiedzialnymi za spadek wagi, oprócz błonnika są również polifenole, które korzystnie wpływają na regulację poziomu glukozy we krwi, gromadzenie tkanki tłuszczowej, lipolizę oraz metabolizm lipidów i kontrolę apetytu.
Jeśli związkom polifenolowym przypisywane jest działanie profilaktyczne w otyłości, to można przypuszczać, że surowcem owocowym najbogatszym w te substancje jest aronia. Dotychczas polecano ją głównie w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia, głównie nadciśnienia tętniczego krwi. Natomiast nieliczne są doświadczenia wskazujące na wpływ spożywania tych owoców na otyłość. Dowiodły one, że sok z aronii wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi.
W Polsce owoce aronii są niedoceniane i niezbyt chętnie kupowane, pomimo dość atrakcyjnych cen zbytu. Ten wyjątkowo wartościowy surowiec nawet pozostając długo na krzewach nie traci cennych składników. Można z niego uzyskać własną metodą sok o wydajności 85 proc, w który zawiera 10 g polifenoli w 1 litrze, to jest 5-krotnie więcej niż w soku aroniowym oferowanym w handlu. Skład polifenolowy soku i surowca różnił się przede wszystkim zawartością proantocyjanidyn, które są silnie związane z częściami stałymi i pozostały na wytłokach. Wysoką zawartość związków polifenolowych można osiągnąć dzięki rozparzaniu próżniowemu i ultradźwiękom. Na podstawie badań określono, że spożywanie soku aroniowego z identyczną zawartością cukrów jak w standardowym roztworze glukozy obniża wchłanianie cukru do krwi i tym samym przyczynia się do zmniejszenia otyłości.
Oprac. Joanna Radziewicz
Pomidor – idealne źródło witamin, substancji odżywczych
i prozdrowotnych / Krystyna Bogacz
(Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 2011 nr 7/8, s.34-35)
Pomidor jadalny jest rośliną uprawną pochodzącą z Ameryki Południowej, do dzisiaj rosnącą dziko w Peru, Chile, Boliwii i Ekwadorze. Jest on źródłem wielu witamin (przede wszystkim karotenu, witaminy C, K, E, B), składników mineralnych (potas, sód, fosfor, magnez, wapń, żelazo, miedź, cynk i mangan), substancji odżywczych i leczniczych. Ponadto zawiera kwas foliowy i biotynę.
Przede wszystkim pomidory bogate są jednak w likopen - antyutleniacz, który nadaje im czerwony kolor. Cechuje się on nawet dwukrotnie większą siłą neutralizacji wolnych rodników niż ogólnie znany beta-karoten, co z kolei wpływa na ochronę naszego organizmu przed chorobami nowotworowymi, chorobami serca, zaćmą i wieloma innymi schorzeniami.
Z punktu widzenia medycyny chińskiej pomidor wzmacnia żołądek, wspomaga trawienie i oczyszcza wątrobę. Jest stosowany w przypadku niestrawności, braku apatytu, w zaparciach, przy anoreksji. Wpływa też kojąco na wątrobę, obniża ciśnienie krwi, przynosi ulgę w bólach głowy.
Pomidory dostarczają bardzo niewiele kalorii, dlatego są rekomendowane przy dietach odchudzających. Ponadto są zalecane dla osób z chorobami serca, przy reumatyzmie, zapaleniu stawów, cukrzycy i niedokrwistości. Działają zasadobójczo, regulują trawienie, działają antytoksycznie, lekko moczopędnie i przeczyszczająco. Należy pamiętać żeby surowych pomidorów nie łączyć z ogórkami, ponieważ zawarty w ogórkach enzym niszczy witaminę C.
W Polsce prekursorami wykorzystania prozdrowotnych składników pomidorów są: firma Cinna Sp. z o.o. – producent Lycolife – napoju na bazie soków owocowych zawierający stężony likopen oraz firma Dawtona, która w 2010 roku wprowadziła na rynek Sok Pomidorowy Siła Serca wzbogacony dodatkowo korzystną zawartością magnezu i potasu.
Oprac. Joanna Radziewicz
Różne sposoby wykorzystania ziarna owsa / Barbara Gąsiorowska, Anna Cybulska
(Poradnik Gospodarski 2011 nr 9, s.26-27)
Ponad 75 proc. zapotrzebowania ludności na energię pokrywane jest przez produkty pochodzenia roślinnego, z czego aż w ¾ przez zboża. Obok wykorzystania zbóż na cele konsumpcyjne, ziarno stanowi cenną paszę dla zwierząt hodowlanych.
W rolnictwie polskim owies dostarcza nie tylko cennego ziarna paszowego, ale jest też doceniany w żywieniu człowieka. Wprowadzenie do uprawy nowych odmian nagoziarnistych stwarza większe możliwości wykorzystania tej wartościowej rośliny. Owies i jego przetwory kompleksowo pokrywają zapotrzebowanie naszego organizmu na składniki odżywcze. Produkty powstałe na bazie tego zboża są tanie, smaczne i zdrowe. Zawierają duże ilości błonnika pokarmowego, dostarczają wszystkich niezbędnych aminokwasów, są źródłem witaminy B6 oraz skutecznie oddziaływają w diecie odchudzającej.
Z nadejściem nowych technologii i procesów frakcjonowania ziarna owsa oplewionego i nagoziarnistego pojawiły się nowe strategie jego wykorzystania jako surowca w wielu branżach produkcyjnych:
- kosmetycznych (m.in. jako dodatek do płynów kąpielowych, szamponów, odżywek do włosów, kremów, szminek),
- farmakologicznych (m.in. jako składnik leków, dodatek obniżający poziom nikotyny w papierosach),
- składnik żywności funkcjonalnej
- w przemyśle chemicznym (m.in. jako domieszka objętościowa w klejach, łącznik włókien),
- w lecznictwie (wodne wyciągi z młodych roślin działają wykrztuśnie i przeciwbólowo, wpływają na przemianę materii, stan skóry, włosów i paznokci, wzmacniają system nerwowy),
- w zastosowaniach niecodziennych (m.in. jako surowiec do produkcji żwirku dla kotów, jako nośnik i środek o właściwościach kontrolowanego uwalniania substancji czynnych w chemikaliach służących do oprysków rolniczych).
Pomimo szerokich możliwości wykorzystania gatunek ten jest ciągle w Polsce niedoceniany. Dlatego ważne jest wprowadzenie szerokiej promocji tego zboża oraz produktów jego przerobu.
Oprac. Joanna Radziewicz
