Pies w świetle prawa (wybrane zagadnienia)

Szczegóły

Kategoria: Ekologia i środowisko

Posiadanie psa jest niewątpliwie związane z mnóstwem przyjemności,  chociaż nie należy też zapominać o obowiązkach ciążących na właścicielach tych czworonogów. W natłoku spraw codziennych bardzo trudno uchwycić wszystkie niuanse  prawne związane
z opieką nad zwierzętami domowymi, dlatego przypomnienie o kilku istotnych kwestiach wydaje się jak najbardziej zasadne.

Każdy właściciel psa jest zobowiązany do zapewnienia zwierzęciu odpowiednich warunków do egzystencji. Powinien również zadbać o bezpieczeństwo innych osób przebywających w jego otoczeniu, co wiąże się z przestrzeganiem regulaminów gminy i przepisów obowiązujących w miejscach publicznych, regulaminów wybiegów oraz innych miejsc uczęszczanych przez ludzi.

Obowiązki te regulują przepisy, w tym Ustawa o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U.2017.1840). Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy,  zgodnie z art. 4 ust. 1 in fine ustawy z 1996 r., stanowi akt prawa miejscowego. Uchwały podejmowane przez radę gminy muszą nie tylko mieć umocowanie w obowiązujących przepisach prawa, ale i nie mogą ich naruszać. W art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach uregulowano zakres przedmiotowy regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie, przy czym wyliczenie w tym przepisie elementów uchwały ma charakter wyczerpujący.  

Pies w mieście

Regulamin Miast st. Warszawy, Rozdział VI Obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe, mające na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi lub zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku, mówi m.in.:

• § 28

Ust. 1 Przy przewozie i przemieszczaniu zwierząt domowych, utrzymujący je zobowiązani są do stosowania środków ochrony, niezbędnych dla bezpieczeństwa ludzi i zwierząt oraz zachowania porządku publicznego i ochrony mienia.

Ust 2 Utrzymujący zwierzęta domowe są zobowiązani do dołożenia starań, by zwierzęta te były jak najmniej uciążliwe dla otoczenia i nie zakłócały spokoju domowego.

Ust. 3 Na terenie nieruchomości prywatnej pies może przebywać na swobodzie, o ile nieruchomość posiada ogrodzenie uniemożliwiające wydostanie się psa poza jej teren.

Ust. 4 Na terenach przeznaczonych dl wspólnego użytku psy powinny być wyprowadzane na smyczy, a zwierzęta agresywne lub mogące stanowić zagrożenie dla otoczenia, również w kagańcach i pod opieką osób dorosłych, które zapewnią sprawowanie nad nim kontroli.

Ust. 5 Dopuszcza się zwolnienie psa ze smyczy jedynie w miejscach mało uczęszczanych przez ludzi oraz na obszarach oznaczonych jako wybiegi dla psów, pod warunkiem zapewnienia przez właściciela lub opiekuna pełnej kontroli zachowania psa.

Ust. 7 Zabrania się pozostawiania bez codziennego dozoru psów i innych zwierząt w obrębie nieruchomości niezamieszkanych.

• § 28

Ust. 1 Utrzymujący zwierzęta domowe są zobowiązani by zwierzęta nie zanieczyszczały miejsc przeznaczonych do wspólnego użytku. W szczególności utrzymujący zwierzęta domowe są zobowiązani do bezzwłocznego usuwania odchodów tych zwierząt.

Ust. 2 Odchody zwierząt należy umieszczać w oznakowanych pojemnikach, koszach lub pojemnikach na odpady „zmieszane”.

Zgodnie z Art. 54 k.w. kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, podlega karze grzywny do 500 złotych lub karze nagany.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu ras psów uznawanych za agresywne (Dz.U.2003 nr 77 poz.687), zwierzęta zaliczone do tej kategorii powinny być w miejscu publicznym prowadzone na smyczy i w kagańcu. Do ras tych należą: amerykański pit bull terier, pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin), buldog amerykański, dog argentyński, pies kanaryjski (Perro de Presa Canario), tosa inu, rottweiler, akbash dog, anatolian karabash, moskiewski stróżujący, owczarek kaukaski. Prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznanej za agresywną wymaga posiadania specjalnych zezwoleń wystawanych przez właściwy urząd miasta/gminy.

Pies w lesie, parku narodowym, rezerwacie

Zgodnie z art. 30  Ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r. (Dz.U.2017.788) w lasach zabrania się puszczania psów luzem, z wyjątkiem polowań. Natomiast art. 15 Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U.2018.142) mówi, że w parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się wyprowadzania psów na obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem: miejsc wyznaczonych w planie ochrony, psów pasterskich wprowadzanych na obszary objęte ochroną czynną, na których plan ochrony albo zadania ochronne dopuszczają wypas oraz psów asystujących w rozumieniu art. 2 pkt 11 Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r., o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U.2011 nr 127, poz.721).

Zgodnie z kodeksem wykroczeń z dnia 20 maja 1971 r. za nieprzestrzeganie ustalonych przepisów grożą następujące kary:

Art. 77 Kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze grzywny do 250 złotych albo karze nagany.

Art. 165 Kto w lesie, w sposób złośliwy, płoszy albo ściga, chwyta, rani lub zabija dziko żyjące zwierzę, poza czynnościami związanymi z polowaniem lub ochroną lasów, jeżeli czyn z mocy innego przepisu nie jest zagrożony karą surowszą, podlega karze grzywny albo karze nagany.

Art. 166 Kto w lesie puszcza luzem psa, poza czynnościami związanymi z polowaniem, podlega karze grzywny albo karze nagany.

Za puszczenie psa luzem w lesie Straż Łowiecka może narzucić mandat maksymalnie do 5000 zł grzywny. W przypadku polowań bez uprawnień, polowań z hartami lub ich mieszańcami oraz polowań w okresie ochronnym grozi kara pozbawienia wolności do lat 5. 

Czystość w miejscach publicznych

Kodeks wykroczeń i ustawa nakazują sprzątać po psie. Zgodnie z tym pierwszym dokumentem: kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia podlega karze grzywny do 250 złotych albo karze nagany. Zgodne z Art. 145 k.w.: kto zanieczyszcza lub zaśmieca miejsca dostępne dla publiczności, a w szczególności drogę, ulicę, plac, ogród, trawnik lub zieleniec, podlega karze grzywny do 500 zł albo karze nagany. Z kolei art. 54 k.w. mówi: kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany.

Pies w restauracji

Właściciele restauracji sami decydują o możliwości pobytu zwierząt w ich lokalach. Nie ma przepisów, które nakazywałyby im wyrażenie zgody na wprowadzanie czworonogów, z wyjątkiem osób niepełnosprawnych z psem asystującym. Nie ma również ustawowego zakazu wstępu  z psem asystującym do lokali gastronomicznych.

Pies w komunikacji miejskiej

Przepisy porządkowe obowiązujące w lokalnym transporcie zbiorowym są ustalane przez daną gminę. Dotyczy to również kwestii przewozu zwierząt, dlatego wybierając się w podróż z naszym pupilem warto się z nimi zapoznać. Analizując regulaminy przyjazdu z wybranych miastach najczęściej powtarzają się następujące zapisy:

• Pies nie zachowuje się agresywnie jest trzymany na smyczy, ma założony kaganiec,
• Właściciel posiada ważny dokument potwierdzający aktualność obowiązkowych szczepień,
• Właściciel psa odpowiada za stan sanitarny miejsca, w którym przewozi zwierzę.
• Pies nie jest uciążliwy dla współpasażerów.
• Pies nie może być umieszczany na miejscach przeznaczonych do siedzenia.
• Właściciel ponosi pełną odpowiedzialność za wszelkie szkody i zanieczyszczenia powstałe na skutek przewozu zwierząt.

Zgodnie z art.. 54 k.w. Kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany.

Pies na wybiegu

Regulaminy wybiegów ściśle określają zasady korzystania z tego typu miejsc. Do najczęstszych zapisów należą:

• Pies bez nałożonej smyczy i kagańca musi pozostawać pod bezpośrednim nadzorem opiekuna.
• Opiekun ma obowiązek sprzątania po psie na wybiegu.
• Psy ras uznawanych za agresywne muszą mieć założony kaganiec lub być trzymane na smyczy oraz muszą przebywać pod nadzorem osoby pełnoletniej.
• Na terenie wybiegu zabrania się przebywania osób pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających.

Ubezpieczenie psa

Według prawa pies stanowi dobro materialne właściciela i może podlegać negatywnym skutkom różnych zdarzeń losowych (ryzyka). Może być objęty systemem dobrowolnych ubezpieczeń (art. 4 pkt. 4 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych).

Ubezpieczenia zwierząt domowych można podzielić na:

• Częściowo zawierające ubezpieczenie psa w ramach OC i NW – Grupa I
• Specjalistyczne pakiety ubezpieczenia psa – Grupa II

Grupa I (OC, N)

Ubezpieczenia, które w swoich OWU (ogólne warunki ubezpieczenia) zawierają też ubezpieczenie zwierząt domowych, np.:

• Warta Dom Plus – ubezpieczenie dotyczy zwierząt domowych (psy, koty, chomiki, świnki morskie, ptaki, żółwie, ryby akwariowe), z wyjątkiem zwierząt utrzymywanych w celach hodowlanych lub handlowych. Granica odpowiedzialności to koszt leczenia do wysokości kosztu nabycia oraz koszt nabycia na lokalnym rynku zwierzęcia takiej samej rasy o porównywalnych cechach.
• Grupa PZU Dom - ubezpieczenie dotyczy zwierząt domowych (psy, koty, chomiki, świnki morskie, papugi, kanarki, żółwie, ryby akwariowe), z wyłączeniem trzymanych w celach hodowlanych bądź handlowych. PZU nie oferuje odrębnego ubezpieczenia popularnych zwierząt domowych (psy, koty), tylko od niektórych rodzajów ryzyka, gdyż mieści się ono w ubezpieczeniu mienia ruchomego stanowiącego wyposażenie mieszkania.

Grupa 2

(Dane: styczeń 2017)

OWU Mysafety Sp. z o.o. „Chroń swojego pupila”

Przedmiot ubezpieczenia: koszty leczenia weterynaryjnego psa lub kota, niezbędne z punku widzenia medycznego, poniesione w ciągu pierwszych czterech dni od zachorowania lub nieszczęśliwego wypadku; koszty transportu psa lub kota do kliniki lub ambulatorium  w związku z nagłym zachorowaniem lub nieszczęśliwym wypadkiem (również koszty dojazdu lekarza weterynarii do chorego zwierzęcia)  w ciągu pierwszych czterech dni od zachorowania lub nieszczęśliwego wypadku; koszty uśpienia psa lub kota z związku z nagłym zachorowaniem lub nieszczęśliwym wypadkiem; świadczenie z tytułu śmierci psa lub kota na skutek nagłego zachorowania lub nieszczęśliwego wypadku

Wiek zwierzęcia: od 4 miesięcy do 7 lat.

Leczenie – koszty leczenie weterynaryjnego w związku z nagłą chorobą zagrażającą życiu lub nieszczęśliwym wypadkiem wymagającym natychmiastowej interwencji na terytorium RP, obejmujące: koszty pobytu w klinice, koszty badań, zabiegów lub operacji, koszty zakupu leków.

OWU Petspot Sp. z o.o.

Przedmiot ubezpieczenia: życie i zdrowie zwierzęcia oraz odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego za szkody wyrządzone przez zwierzę. Zakres ubezpieczenia obejmuje:   koszty leczenia weterynaryjnego i transportu zwierzęcia w związku z nagłym zachorowaniem lub nieszczęśliwym wypadkiem, w tym: koszty leczenia weterynaryjnego niezbędne z punku widzenia medycznego, poniesione w ciągu pierwszych 30 dni od zachorowania lub wypadku, koszty transportu do placówki weterynaryjnej lub koszty dojazdu lekarza do zwierzęcia w ciągu pierwszych siedmiu dni od nagłego zachorowania lub nieszczęśliwego wypadki, koszty uśpienia zwierzęcia, świadczenie z tytułu śmierci zwierzęcia, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane przez zwierzę.

Wiek zwierzęcia: od 7 tygodni do 7 lat.

Leczenie – koszty leczenie weterynaryjnego w związku z nagłą chorobą zagrażającą życiu lub nieszczęśliwym wypadkiem wymagającym natychmiastowej interwencji na terytorium RP, obejmujące: koszty pobytu w klinice, koszty badań, zabiegów lub operacji, koszty zakupu leków.

Oprac. Joanna Radziewicz

Na podstawie książki Natalii Dobrowolskiej „Status prawny psa w Polsce: poradnik praktyka psiarza. Brzezia Łąka:   Wydawnictwo Poligraf,   copyright 2018.