Ptasia grypa znów atakuje!
- Szczegóły
- Kategoria: Rolnictwo w Unii Europejskiej
W Polsce wykryto ognisko wirusa ptasiej grypy H5N8 wśród zwierząt hodowlanych na jednej z ferm w Lubuskim. W wyniku zakażenia padło ponad 700 gęsi. Pozostałe zwierzęta znajdujące się na fermie zostały zutylizowane.
Na początku listopada 2016 r., w Polsce wykryto ptasią grypę u padłych pięciu dzikich kaczek wodnych i jednej mewy. Martwe ptaki znaleziono na Jeziorze Dąbie, w woj. zachodniopomorskim. Główny Lekarz Weterynarii poinformował wówczas, że wszyscy hodowcy drobiu, zwłaszcza ci posiadający gospodarstwa usytuowane w pobliżu zbiorników wodnych powinni stosować odpowiednie środki bioasekuracji minimalizujące ryzyko przeniesienia wirusa grypy ptaków do gospodarstwa. Przede wszystkim powinni zabezpieczyć paszę przed dostępem zwierząt dzikich, stosować odzież i obuwie ochronne, oraz nie karmić drobiu na zewnątrz budynków.
Pierwsze ognisko ptasiej grypy w stadzie ptaków hodowlanych odnotowano na początku grudnia 2016 r., w miejscowości Deszczno (woj. lubuskie). Wojewoda Lubuski natychmiast wydał rozporządzenie, w którym wyznaczono obszar zapowietrzony - wokół ogniska wirusa o promieniu ok. 3 km oraz obszar zagrożony - wokół ogniska o promieniu ok. 10 km. Jednocześnie, służbom weterynaryjnym, straży, inspekcji oraz władzom samorządowym zostały przydzielone odpowiednie działania
.
Podobne ogniska wirusa pojawiły się także w hodowlach drobiu i u ptactwa dzikiego na terenie Europy. Wirus H5N8 zaatakował w Niemczech, Austrii i na Węgrzech. Pojawił się także w Szwajcarii, Holandii, Chorwacji i Danii.
Wysoce zjadliwy szczep wirusa ptasiej grypy pojawił się w Polsce nie po raz pierwszy. Do tej pory choroba wystąpiła u nas dwa razy. 2 marca 2006 znaleziono dwa martwe i jednego chorego łabędzia w Toruniu. 5 marca 2006 rano podano do wiadomości, że są to pierwsze przypadki wystąpienia wirusa ptasiej grypy w Polsce. Tego samego dnia Państwowy Instytut Weterynarii w Puławach podał, że łabędzie były zarażone wirusem H5N1. Londyński instytut potwierdził ten wynik. Kolejny potwierdzony w Polsce przypadek znalezienia wirusa ptasiej grypy odkryto 11 marca 2006, w Kostrzynie nad Odrą (woj. lubuskie). Tego samego dnia podano do wiadomości o dwóch następnych ogniskach choroby: w Świnoujściu i Bydgoszczy. 1 grudnia 2007 roku wykryto 3 ogniska ptasiej grypy w miejscowościach Rokicie, Myśliborzyce i Uniejewo pod Płockiem. Na miejscowych fermach drobiu (w tym dwóch indyczych), zlokalizowano szczep H5N1. 8 grudnia 2007 roku odkryto nowe ognisko ptasiej grypy w powiecie żuromińskim w województwie mazowieckim.
10 grudnia 2007 roku minister rolnictwa poinformował o pojawieniu się ogniska ptasiej grypy w miejscowości Sadłowo, w gminie Bieżuń. W grudniu 2007 wykryto także ogniska w miejscowościach Łępno, Krzykały gm. Orneta oraz Głodówko i w gminie Miłakowo.
Od jesieni 2005 r. do wiosny 2006 r. ptasia grypa atakowała jedynie dzikie ptactwo, m.in. w woj. kujawsko-pomorskim i lubuskim. Rok później wirus zdziesiątkował stada ptaków hodowlanych w woj. mazowieckim oraz warmińsko-mazurskim. Służby weterynaryjne zlikwidowały wówczas niemal 940 tys. ptaków oraz prawie 4 mln jaj. Straty hodowców drobiu z tego tytułu sięgnęły ponad 19 mln zł.
Ptasia grypa to ostra choroba zakaźna występująca powszechnie u ptaków, wywołana przez typ A wirusa grypy, który ginie w temperaturze 70°C. W zbiornikach wodnych, często zakażonych przez ptaki wodne, wirus zachowuje zakaźność przez 4 dni w 22°C i ponad 30 dni w 0°C. Choroba występuje na całym świecie i wszystkie gatunki ptaków są podatne na zarażenie się wirusem. Dotychczas zidentyfikowano ponad 140 szczepów wirusa. Najgroźniejszym obecnie jest szczep H5N1, po raz pierwszy stwierdzony w Hongkongu w 1997 r. Przypuszczalnie wyewoluował w ogromnych fermach na skutek nienaturalnego zagęszczenia hodowanego drobiu, złych warunków sanitarnych i innych czynników. W 2003 r. wybuchła prawdziwa epidemia ptactwa domowego w Chinach, Kambodży, Japonii i innych krajach Azji Południowo-Wschodniej, podczas której zginęło od wirusa i/lub zostało zabitych przez hodowców ok. 100 mln sztuk drobiu. Po względnym opanowaniu choroby nastąpił nawrót w 2004 r. Do powstania nowych ognisk choroby w Azji dochodziło zawsze na skutek przemieszczania zakażonego drobiu.
Na ptasią grypę chorują nie tylko ptaki. Odnotowano występowanie wirusa także u tygrysów, świni, kotów, psów i ludzi. Według WHO, od 2003 roku do sierpnia 2009 zmarły 262 osoby na 440 zgłoszonych zachorowań. Wirus nie stanowi dużego zagrożenia dla ludzi (pod warunkiem przestrzegania zasad higieny), stosunkowo trudno jest się nim też zarazić.
Objawy ptasiej grypy u ptaków
Okres inkubacji trwa od 3 do 5 dni, w zależności od szczepu wirusa (czasami do 7 dni), gatunku drobiu i jego wieku. Objawy kliniczne u drobiu są mało charakterystyczne i zróżnicowane, w zależności od zjadliwości szczepu wirusa wywołującego chorobę, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących oraz warunków środowiskowych.
Główne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków u drobiu to: depresja, brak apetytu, gwałtowny spadek produkcji jaj, miękkie skorupy jaj, objawy nerwowe, zasinienie, obrzęk grzebienia i korali, silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie, trudności z oddychaniem, biegunka.
Padnięcia mogą być nagłe, bez widocznych objawów sygnalizujących zakażenie. Śmiertelność może dochodzić do 100%. Przy zakażeniu wirusem grypy o niskiej zjadliwości mogą wystąpić objawy (raczej łagodne) ze strony układu oddechowego, trawiennego, zmniejszona produkcja jaj u niosek aż do zaniku, osłabienie, stroszenie piór i gorączka.
Wracając do tematu ptasiej grypy w lubuskim, to służby i sztab kryzysowy powołany przez wojewodę lubuskiego, podjęły działania mające na celu wyeliminowanie źródła choroby. Pod stałą obserwacja, w tej strefie zapowietrzonej, są wszystkie okoliczne fermy. Na terenie fermy, w której doszło do zakażenia wyłożono maty dezynfekcyjne, zastosowano środki dezynfekcyjne i odzież ochronną w celu ograniczenia do minimum wirusa ptasiej grypy.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Źródła:
- Z. Gliński, Ptasia grypa A (H7N9) - nowym zagrożeniem dla świata, [w:] „Życie Weterynaryjne”, 2014 nr 2
- Ptasia grypa w podgorzowskim Deszcznie, [w:] „Gazeta Lubuska”, 5 grudnia 2016, http://www.gazetalubuska.pl/
- Tygodnik Poradnik Rolniczy 2016 nr 50
- www.agronews.pl
