Zakaz stosowania nazw sugerujących pochodzenie zwierzęce dla wyrobów roślinnych
- Szczegóły
- Kategoria: Rolnictwo w UE i na świecie
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 czerwca 2017 roku producenci nie mogą stosować nazw sugerujących pochodzenie zwierzęce do wyrobów roślinnych.
Decyzja o zakazie stosowania nazw sugerujących pochodzenie zwierzęce w odniesieniu do produktów roślinnych rozpoczęła się od pozwu jaki wystosowało niemieckie stowarzyszenie Verband Sozialer Wettbewerb, zajmujące się przeciwdziałaniem nieuczciwej konkurencji przeciw spółce TofuTown, producentowi żywności wegańskiej i wegetariańskiej i dystrybutorowi produktów wyłącznie roślinnych, jak „Soyatoo masło tofu”, „serek roślinny” czy „Veggie-Cheese”. Stowarzyszenie uznało, że stosowane przez spółkę metody promocji swoich wyrobów naruszają przepisy prawa unijnego dotyczące oznaczeń mleka i przetworów mlecznych, jest to element nieuczciwej kampanii marketingowej i zażądało zaprzestania tych praktyk.
Odpowiedzią na stawiane spółce TofuTown zarzuty było stwierdzenie, że wykorzystywana przez firmę reklama nie narusza omawianych przepisów prawa Unii, bowiem sposób interpretacji tych pojęć ze strony konsumentów na przestrzeni lat uległ istotnym zmianom. Co więcej, w kampanii promocyjnej nazwy takie jak „masło” lub „cream” nigdy nie wstępują samodzielnie, ale zawsze w połączeniu z innymi pojęciami odsyłającymi do roślinnego pochodzenia danego produktu, jak w przypadku „masła z tofu” lub „rice spray cream”.
W konsekwencji sprawa trafiła do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu. W ogłoszonym 14 czerwca 2017 roku wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii uznał, że:
"Wyroby wyłącznie roślinnego pochodzenia nie mogą, co do zasady, być wprowadzane do obrotu pod nazwami, które, jak nazwy „mleko”, „śmietana”, „ser”, „masło” lub „jogurt”, są zastrzeżone przez prawo Unii dla produktów pochodzenia zwierzęcego. Dotyczy to również przypadków, gdy nazwy te są uzupełnione wyjaśnieniem lub opisem wskazującym na roślinne pochodzenie danego produktu"
Ponadto Trybunał zasądził, że wymienione nazwy zgodnie z prawem nie mogą być stosowane do oznaczania wyrobów wyłącznie pochodzenia roślinnego, chyba że produkty te figurują w wykazie ustanowionym w załączniku I do decyzji 2010/791, jak produkt tradycyjnie nazwany w języku francuskim „creme de riz” czy angielskie określenie „cream” w odniesieniu np. do zup (np. „cream of potatoes”). Wykaz ten nie obejmuje jednak ani soi, ani tofu. Zdaniem Trybunału taka wykładnia odnośnych przepisów nie narusza ani zasady proporcjonalności, ani zasady równego traktowania. Odnosząc się w szczególności do zasady proporcjonalności, zwrócił uwagę na fakt, że dodatkowe wzmianki stanowiące wyjaśnienie lub opis nie mogą wykluczyć z całą pewnością możliwości wprowadzenia konsumentów w błąd.
W odniesieniu do zasady równego traktowania Trybunał uznał, że spółka TofuTown nie może powoływać się na dyskryminujące traktowanie, gdy podnosi, że producenci wegetariańskich lub wegańskich substytutów mięsa lub ryb nie podlegają ograniczeniom porównywalnym do ograniczeń obowiązujących wytwórców wegetariańskich lub wegańskich substytutów mleka lub przetworów mlecznych. W istocie bowiem chodzi tu o różne produkty podlegające różnym przepisom.
W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 czerwca 2017 roku i powołaniem w nim Decyzji 2010/791/UE – zawierającej wykaz wyrobów roślinnego pochodzenia, dla których mogą być stosowane nazwy zarezerwowane dla przetworów mlecznych, Polska wystąpiła do Komisji Europejskiej (pismem z dnia 4 września 2017 r.) o wpisanie do wykazu zgłaszanych przez polskich przedsiębiorców nazw produktów (które spełniają w Polsce kryteria kwalifikowania się do wpisania ich do powyższej Decyzji) takich jak:
- mleko kokosowe,
- śmietanka kokosowa,
- masło orzechowe,
- masło migdałowe,
- mleko migdałowe,
- masło kakaowe.
Komisja Europejska nie przychyliła się do prośby naszego kraju odnośnie rozszerzenia ww. wykazu. Od tej reguły dozwolony jest tylko jeden wyjątek. Stare nazewnictwo może zostać utrzymane jedynie w przypadku produktów, które funkcjonują na rynku minimum 30 lat. Z uwagi na brak deklaracji ze strony polskich przedsiębiorców, potwierdzających ten fakt Polska nie miała argumentów, żeby odwołać się od Decyzji Komisji.
W związku z tym należy mieć na uwadze, że stosowanie w języku polskim określeń takich jak: mleko kokosowe, śmietanka kokosowa, masło orzechowe, masło kakaowe, masło migdałowe, mleko migdałowe nie jest zgodne z prawem i polskie organy mają obowiązek podejmowania odpowiednich czynności zmierzających do egzekwowania przestrzegania zakazu ich używania.
Producentom żywności nie pozostało więc nic innego, jak zmiana nazw dobrze znanych na rynku produktów. I tak na przykład masło orzechowe może zostać zastąpione przez krem orzechowy, a mleko kokosowe – przez napój kokosowy. Polscy konsumenci będą musieli przyzwyczaić się więc do nowego nazewnictwa.
Oprac. Joanna Radziewicz
Literatura:
- "Mleko sojowe" i "śmietana ryżowa" na cenzurowanym. Znikną z UE. Busines Insider Polska 20 czerwca 2017
- Mleko roślinne zniknie ze sklepowych półek? Dokument Dostępny w Word Wide Web: www.ekologia.pl
- Kowalczyk, M.: Trybunał UE: Produktów wegańskich nie można sprzedawać jako „mleka” czy „masła”. Gazeta Prawna z dnia 14.06.2017
- ETS: produktów wegańskich nie można sprzedawać jako „mleka” czy „masła” Dokument dostępny w Word Wide Web: www.lex.pl
