Nowe prawo dla zwierząt

Szczegóły

Kategoria: Ekologia i środowisko

Od 1 stycznia br. obowiązują nowe przepisy dotyczące opieki nad zwierzętami. Projekt nowelizacji Ustawy o ochronie zwierząt i utrzymaniu porządku w gminach został przygotowany w ramach prac Parlamentarnego Zespołu Przyjaciół Zwierząt, w których brały udział organizacje zajmujące się ich bezpieczeństwem oraz przestrzeganiem należnych im praw.

Nowe rozporządzenie zwiększa zakres ochrony prawnej przysługującej zwierzętom. Zapisy obejmują szeroki wachlarz działań, które są kwalifikowane jako szkodliwe. Dotyczy to:

1. Zwiększenia kar za znęcanie się nad zwierzętami do dwóch lat ograniczenia lub pozbawienia wolności, a ze szczególnym okrucieństwem do lat trzech. Według artykułu 4 pkt. 12 to ostatnie zagadnienie rozumiane jest jako „przedsiębranie przez sprawcę działań charakteryzujących się drastycznością form i metod, a zwłaszcza działanie w sposób wyszukany lub powolny, obliczony z premedytacją na zwiększenie rozmiaru cierpień i czasu ich trwania”.
2. Określenia zachowań uznanych za znęcanie się nad zwierzętami, do których należą:
   • wykorzystywanie do pracy, w celach rozrywkowych czy sportowych zwierząt chorych, zbyt młodych lub zbyt starych, oraz zmuszanie ich do czynności, które mogą sprawić im ból,
   • utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania,
   • obcowanie płciowe ze zwierzęciem,
   • zmuszanie zwierząt gospodarskich lub domowych do przebywania w warunkach atmosferycznych , które zagrażają ich zdrowiu lub życiu,
   • transport żywych ryb lub ich przechowywanie w celu sprzedaży bez odpowiedniej ilości wody,
   • utrzymywanie zwierzęcia bez pokarmu i wody przez okres przekraczający  minimalne potrzeby danego gatunku.
3. W przypadku znęcania się nad zwierzętami ograniczenia prawa do ich posiadania na okres od roku do 10 lat lub wpłaty nawiązki w wysokości od 500 do 100000 zł na cel związany z ochroną zwierząt, wskazany przez sąd.
4. W przypadku napotkania porzuconego psa lub kota, szczególnie pozostawionego na uwięzi, konieczności powiadomienia najbliższego schroniska dla zwierząt, straży gminnej lub policji.
5. Zakazu trzymania zwierząt domowych na uwięzi przez okres nie dłuższy niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwość niezbędnego ruchu. Minimalna długość uwięzi powinna wynosić 3 metry.
6. Zakazu tzw. kopiowania czyli przycinania psom ogonów i uszu dla celów estetycznych.
7. Zakazu wprowadzania do obrotu i nabywania zwierząt domowych na targowiskach, targach i giełdach.
8. Zakazu prowadzenia targowisk, targów i giełd ze sprzedażą zwierząt domowych.
9. Zakazu handlu psami i kotami poza miejscem ich chowu i hodowli z wyjątkiem schronisk oraz organizacji społecznych, których celem jest ochrona zwierząt.
10. Zakazu rozmnażania psów i kotów w celach handlowych z wyjątkiem zarejestrowanych hodowli.
11. Zakazu wypuszczania psów bez możliwości ich kontroli i oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela. Ograniczenie to nie dotyczy ogrodzonego terenu prywatnego.
12. Zakazu nabywania psów i kotów poza miejscami ich chowu i hodowli z wyjątkiem schronisk i organizacji zajmujących się ochroną zwierząt.
13. Zakazu odławiania bezdomnych zwierząt bez możliwości zapewnienia im miejsca w schronisku, chyba, że stwarzają one poważne zagrożenie dla ludzi lub innych zwierząt.

Nowe przepisy określają także powinności gminy w zakresie ochrony zwierząt. Corocznie do dnia 31 marca rada gminy jest zobowiązana do sporządzenia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobieganiu bezdomności zwierząt. Obejmuje on:

1. Zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku oraz całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadku wypadków drogowych z ich udziałem.
2. Opiekę nad wolno żyjącymi kotami oraz ich dokarmianie.
3. Obowiązkową sterylizację lub kastrację zwierząt przebywających w schroniskach.
4. Odławianie bezdomnych zwierząt.
5. Dążenie do znalezienia bezdomnym zwierzętom nowych właścicieli.
6. Usypianie ślepych miotów.
7. W przypadku zwierząt gospodarskich wskazanie odpowiedniego dla nich gospodarstwa rolnego.

Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierząt

Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierząt przygotowany przez Koalicję dla Zwierząt został skierowany do prac w Komisjach: Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Samorządu Regionalnego i Polityki Regionalnej. W toku dalszego postępowania posłowie zadecydują czy skierować go także do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Część proponowanych rozwiązań zostało już uchwalonych przez Sejm 18 sierpnia 2011 roku w nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt. Dotyczy to między innymi zwiększenia kar za znęcanie się nad zwierzętami, zakazu stałego trzymania psów na uwięzi oraz odstrzału błąkających się po lesie osobników, a także zakazu sprzedaży i zakupu zwierząt domowych na giełdach i targowiskach.

Autorzy projektu wnioskują o powołanie podległej Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji Krajowej Inspekcji ds. Zwierząt wraz z wojewódzkimi oddziałami i inspektorami. Zadaniem tej komórki byłby między innymi nadzór nad miejscami opieki dla bezdomnych zwierząt, hodowlami zwierząt domowych oraz miejscami, gdzie zwierzęta domowe i dzikie są wykorzystywane dla celów zarobkowych. Obecnie, kontrolę nad przestrzeganiem przepisów dotyczących ochrony zwierząt sprawuje Inspekcja Weterynaryjna. Ponadto zgodnie z wytycznymi projektu placówki dla bezdomnych zwierząt nie mogłyby być prowadzone przez podmioty nastawione na zysk, a także osoby skazane za przestępstwa przeciw zwierzętom.

Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierząt zakłada także:

1. Zakaz stałego trzymania psów na uwięzi lub w zamknięciu.
2. Zakaz utrzymywania dzikich zwierząt w cyrkach.
3. Zakaz hodowli zwierząt na futra.
4. Zakaz transportu żywych ryb bez dostępu do wody.
5. Zakaz utrudniania wolno żyjącym kotom dostępu do schronienia i pożywiania.
6. Zakaz kastrowania świń bez znieczulenia.
7. Ograniczenie czasu przewozu zwierząt gospodarskich do 12 godzin.
8. Ograniczenie procederów związanych z rytualnym ubojem zwierząt.
9. Zagwarantowanie w ubojniach osobnych pomieszczeń dla zwierząt zabijanych i czekających na ubój.
10. Wprowadzenie powszechnego systemu identyfikacji zwierząt.
11. Opodatkowania hodowli zwierząt domowych.
12. Zakaz chowu bezściółkowego.

Obecnie pod projektem podpisało się ponad 220 tysięcy osób. Pełne poparcie zgłosiły kluby PiS i Ruch Palikota. Inne ostrzej bądź słabiej krytykowały jego założenia. Negatywną opinię dla tej inicjatywy wyraziło Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zdaniem wiceministra Andrzeja Butry, przepisy projektu są niezgodne z podstawowymi dyrektywami unijnymi dotyczącymi hodowli zwierząt gospodarskich i takie postępowanie może mieć swoje konsekwencje przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości. Stwierdził także, że tak sformułowane przepisy mogą wpłynąć na obniżenie konkurencyjności polskich hodowców oraz doprowadzić do dyskryminacji polskich podmiotów na rynku.

Oprac. Joanna Radziewicz

Literatura:

1. Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierząt – do komisji. Gazeta Prawna z dnia 15 września 2011.
2. Sejm uchwalił nową ustawę o ochronie zwierząt: Będą wyższe kary za znęcanie się nad zwierzętami. Gazeta Prawna z dnia 18 sierpnia 2011.
3. Ludzkie prawo dla zwierząt. Gazeta Wyborcza z dnia 13 stycznia 2012.
4. Nowak M.: Ochrona zwierząt w polskim porządku prawnym. Dostępny w Word Web: http://prawoprosto.pl/prawa-obywatelskie/240-ochrona-zwierzat.html
5. Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

• Poprzedni artykuł