Dwór w Paplinie

Szczegóły
Kategoria: W polskich dworach, dworkach...

W niewielkiej miejscowości Paplin (woj. mazowieckie) na prawym brzegu Liwca zachował się późnobarokowy drewniany dwór wzniesiony w połowie XVIII wieku dla rodziny Glinków. Jeden z ostatnich drewnianych  dworów zachowanych w dobrym stanie na Mazowszu.

Paplin jest unikatowym, wykonanym w drewnie modrzewiowym dworkiem, w pięknym kolorze miodowego brązu. Pierwszymi właścicielami Paplina była rodzina Glinków, następnie około 1760 r. stał się własnością skarbnika z Drohiczyna, Józefa Garczyńskiego. W 1838 r. dwór kupił Konstanty Cielecki. Obiekt został przebudowany w 1877 r., według projektu Mieczysława Mierzanowskiego i otoczony parkiem. Dwór należał do rodziny Cieleckich prawie do końca II wojny światowej. Po 1945 r. został upaństwowiony. Funkcjonowała tu m.in. szkoła rolnicza. W 1995 r. cenny zabytek nabyła rodzina Toczyłowskich, która przywróciła dworowi dawną świetność. 

O dawnej, monumentalnej wielkości dworu świadczyła brama wjazdowa tzw. tzw. samborza, jedna z największych w kraju, zniszczona przez Rosjan podczas I wojny światowej (w 1915 r.). Jej ilustrację zamieścił Zygmunt Gloger w Encyklopedii Staropolskiej Ilustrowanej jako symbolu rycerskiej poetyki siedziby szlacheckiej. Brama ta była właściwie parterowym budynkiem warownym, zwieńczonym w części środkowej wieżyczką. 

W 1764 roku we dworze wielokrotnie bywał przyszły król Stanisław Poniatowski!

Dwór jest budowlą parterową, drewnianą, konstrukcji zrębowej, oszalowaną, wzniesioną na planie prostokąta, na podmurówce. Posiada piętrowy ryzalit frontowy, którego przyziemie było niegdyś słupowym podcieniem, obecnie przerobionym na werandę. Ryzalit ten zwieńczony jest ozdobnym barokowym szczytem o falistym wykroju, charakterystycznym dla barokowych dworów ziemiańskich z poł. XVIII wieku. Całość kryta jest wysokim czterospadowym dachem. Od ogrodu, na osi, można zobaczyć portyk murowany z cegły, tynkowany, o czterech kwadratowych filarach pomiędzy którymi utworzono półkoliste arkady. Układ wnętrz jest dwutraktowy, przerobiony.  Do narożnika dworu przylega mała, parterowa oficyna, wysoko podpiwniczona, nakryta dachem naczółkowym. Druga oficyna - z końca XIX wieku-  stoi po północnej stronie podwórza. Na terenie posesji znajdziemy budynki kuchni, spichlerza czy studnie, wskazujące na rozmach budowniczych i dawnych właścicieli obiektu.

Dwór okala znaczącej wielkości park, z cennymi pomnikami przyrody. Są tam dęby, jesiony i lipy, które otaczają dwa stawy i trawiaste polany, tworząc malowniczą kompozycję krajobrazową. Obecnie park i oficyna udostępniane są do zwiedzania, po wcześniejszych uzgodnieniach.

Oprac. Aleksandra Szymańska 

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to Twitter