Ochrona roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Integrowana ochrona kukurydzy od 2014 r. / Paweł K. Bereś
(Kukurydza 2012 nr 2, s. 8-12)
Od 1 stycznia 2014 r. w całej Unii Europejskiej będzie obowiązywać integrowana ochrona roślin przed agrofagami, a której nakaz stosowania w państwach członkowskich nakłada dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów.
Koncepcja integrowanej ochrony roślin to odpowiedź na nadmierne skażenie środowiska nawozami sztucznymi oraz środkami ochrony roślin, które zachowały równowagę w ekosystemach. Sama Integrowana Produkcja wg Międzynarodowej Organizacji Biologicznego Zwalczania IOBC jest „systemem prowadzenia gospodarstw, zabezpieczającym produkcję wysokiej jakości środków żywności i innych produktów, wykorzystując zasoby naturalne i mechanizmy regulujące w miejsce środków stanowiących zagrożenie oraz w celu zabezpieczenia zrównoważonego rozwoju”. Natomiast poprzez integrowaną ochronę wg IOBC uważa się zwalczanie agrofagów (chwastów, chorób i szkodników) przy użyciu wszystkich dostępnych metod zgodnie z wymaganiami ekonomicznymi, ekologicznymi i toksykologicznymi, które dają pierwszeństwo naturalnym czynnikom ograniczającym i ekonomicznym progom zagrożenia. Definicja ta wskazuje, że od roku 2014 głównie propagowane będą w integrowanej ochronie metody niechemiczne (agrotechniczne, biologiczne, hodowlane), zaś metoda chemiczna będzie musiała być stosowana w sposób bardziej uzasadniony i dopiero w ostateczności, gdy inne sposoby okażą się mało wystarczające do ograniczania zagrożenia ze strony organizmów szkodliwych.
Nowe zasady ochrony roślin obowiązywać będą dla wszystkich gatunków roślin uprawnych, w tym kukurydzy – zarówno pastewnej jak i cukrowej. Należy jednocześnie podkreślić, że integrowana ochrona roślin nie wprowadza rewolucji w ochronie roślin, a jedynie pozwala zracjonalizować działania ochronne, tak, aby były one korzystne zarówno dla gospodarującego jak i otaczającego środowiska.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Trudny sezon dla cebuli / Mariusz Podymniak
(Owoce, Warzywa, Kwiaty 2012 nr 8, s. 46)
Obecny sezon w uprawie cebuli okazał się bardzo trudny pod względem stosowania herbicydów. Sucha jesień, zima z małymi opadami śniegu, oraz sucha wiosna w wielu rejonach Polski spowodowała, że na plantacjach zauważalny był wpływ pozostałości herbicydów zastosowanych w przedplonach (brak przepłukiwania gleby). Odnosiło się to do cebuli na stanowiskach, gdzie w 2011 r. rósł rzepak, w uprawie którego chwasty zwalczano herbicydami posiadającymi w swym składzie chlomazon, czy tam, gdzie uprawiano buraki cukrowe, odchwaszczane herbicydami zawierającymi metamitron.
W czasie suchej wiosny często również następowało uszkodzenie młodych siewek po zastosowaniu herbicydów zalecanych w danej uprawie i w polecanych dawkach. Rośliny w wielu przypadkach miały też zniszczoną okrywę woskową, wskutek czego były jeszcze bardziej podatne na uszkodzenia herbicydowe. W tym sezonie sprawdziła się strategia stosowania herbicydów w niskich dawkach i kilku zabiegach.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Bez chwastów rzepak lepiej zimuje / Adam Paradowski
(Top Agrar 2012 nr 8, s. 94-100)
Likwidacja zachwaszczenia jesienią sprawia, że rzepak ma lepsze warunki do przezimowania. Nawet lekkie działanie fitotoksyczne herbicydów nie jest tak złe, jak duża presja chwastów jesienią, która ma daleko idące konsekwencje dla zimotrwałości tej uprawy.
Program ochrony rzepaku. Bezpośrednio po siewie stosowanych jest zaledwie kilka związków chwastobójczych. Chlomazon stosuje się głównie na stanowiska zagrożone przytulią czepną. Metazachlop, oprócz chabra, zwalcza większość uciążliwych gatunków dwuliściennych występujących w rzepaku. Napropamid należy do lotnych substancji aktywnych, dlatego zaleca się go stosować przed siewem i natychmiast wymieszać z glebą. Dimetachlor jest szczególnie skuteczny na stanowiskach, na których występują maruna, rumiany i rumianki. Ogranicza także występowanie gorczycy polnej i rzodkwi świrzepy, których wegetacja trwa do pierwszych przymrozków.
Program nalistny. Do zabiegów nalistnych zalecana jest część herbicydów doglebowych. Dotyczy to głównie kombinacji z udziałem metazachloru. Zgodnie z rejestracją w tym terminie są zalecane inne, choć identyczne herbicydy. Wynika to z procedur urzędowych, a nie ze sposobu działania tej samej substancji aktywnej. Bez względu na zastosowany herbicyd i termin oprysku, trzeba pamiętać, że metazachlor zawsze pozostaje środkiem doglebowym i musi trafić na wilgotne stanowiska porośnięte chwastami do fazy pierwszych liści. I tak, chlopyralid skutecznie zwalcza chabry, rumiankowate i ostrożeń. Wzbogacony o pikloram zwalcza dodatkowo przytulię. Kolejna substancja – aminopyralid – zwalcza fiołki i maki.
Wszystkie zabiegi jesienne sprawiają, że w przypadku konieczności zaorania plantacji zwiększa się ryzyko rozwoju posianych roślin następczych. Dlatego w momencie podjęcia decyzji o wykonaniu zabiegu chwastobójczego warto orientować się, co będzie można zasiać. Chociaż możliwości siewu różnych gatunków jest dużo, to jednak trzeba spełnić określone warunki.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Śmietki, pchełki, miniarki i spółka / Grzegorz Pruszyński
(Top Agrar 2012 nr 8, s. 102-104)
W pierwszych fazach rozwojowych podczas jesiennej wegetacji na rzepaku może żerować kilka gatunków szkodników. Są to m.in.
-
pchełki ziemne – wyjadające w liścieniach i liściach młodych roślin wgłębienia i otwory;
-
pchełka rzepakowa – żeruje w głównych nerwach i ogonkach liściowych, następnie w nasadowej części łodygi i w szyjce korzeniowej. Jej żerowanie powoduje niszczenie stożku wzrostu, powodujące z reguły zamieranie roślin;
-
śmietka kapuściana – żeruje na korzeniu i szyjce korzeniowej. Larwy kolejnych pokoleń rozwijają się na rozetach liściowych roślin kapustnych;
-
gnatarz rzepakowiec – szkody wyrządzają larwy zjadające liście, w przypadku licznego wystąpienia powodują gołożery;
-
chowacz galasówek – larwy tego gatunku żerują w pojedynczych lub zbiorowych wyroślach. Żerowanie hamuje rozwój rośliny i może niekorzystnie wpływać na przezimowanie;
-
miniarka kapuścianka – larwy drążą miny w ogonkach i blaszkach liściowych rzepaku.
Zagrożeniem dla rzepaku mogą być także mszyca kapuściana, tantniś krzyżowiaczek i rolnice. Przy dużym nasileniu występowania szkodników należy przeprowadzić zabieg ich chemicznego zwalczania, polecane preparaty to m.in. Agria-Delt. 2,5 EC, Decis 2,5 EC, Jetstac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Kirkut B 050 CS, Primor 500 WG, Tak Tak 100 EC i inne.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Gąsienice na kapustnych / Maria Rogowska
(Owoce Warzywa Kwiaty 2012 nr 7, s.58-59)
Do najczęściej spotykanych szkodników warzyw kapustnych występujących w uprawie na zbiór jesienią należą gąsienice motyli.
-
Bielinek kapustnik – skutkiem żerowania tego szkodnika są duże, nieregularne dziury w liściach. Młode gąsiennice początkowo występują gromadnie, a w późniejszym okresie rozchodzą się po całej roślinie. Próg zagrożenia – 3-4 złoża jaj lub jedna gąsienica na roślinie.
-
Bielinek rzepnik – powoduje nieregularne otwory na dolnej stronie liści. Żeruje pojedynczo. Próg zagrożenia – 1-3 gąsiennice na 10 roślinach.
-
Tantniś krzyżowniaczek – szkodniki te początkowo minują liście, a następnie zjadają miękisz, wskutek czego powstają otwory w liściach zewnętrznych. Zagrożenie dla plantacji – 6 gąsienic lub poczwarek na 10 roślinach.
-
Piętnówka kapustnica – początkowo żeruje na powierzchni liści wygryzając duże, okrągłe otwory. W późniejszym okresie przedostaje się do główek kapusty, róż kalafiorów i brokułów, które zanieczyszczone odchodami gniją. Próg zagrożenia – 4-5 gąsienic na 50 roślinach.
-
Błyszczka jarzynówka – szkodnik ten żerując na roślinach dziurawi liście i powoduje gołożery.
Aby uchronić się przed występowaniem tych szkodników nie można dopuścić do zakwitania chwastów, które wabią motyle. Opryski przeprowadza się w okresie wylęgania się gąsienic, ponieważ w momencie ich wgryzienia się w roślinę są one praktycznie nie do opanowania.
-
Rolnice – do najczęściej występujących należą: rolnica zbożówka, gwoździówka, czołówka i panewka. Występują one od drugiej połowy lata do pierwszych przymrozków. Starsze gąsienice w ciągu dnia żerują w glebie, uszkadzając podziemne części roślin. Nocą wychodzą na powierzchnię i atakują części naziemne. Próg zagrożenia – 6 gąsienic na m2. Zabiegiem ograniczającym liczebność rolnic jest podorywka wykonana bezpośrednio po zbiorze roślin oraz głęboka orka jesienna. W sezonie wegetacyjnym na plantacjach należy zadbać o eliminację chwastów, na których samice chętnie składają jaja. W momencie stwierdzenia uszkodzeń na roślinach należy przeprowadzić oprysk odpowiednimi insektycydami.
Oprac. Joanna Radziewicz
