Zioła w letniej apteczce

Szczegóły

Kategoria: Ziołowy zakątek

Na wakacje czekamy praktycznie przez cały rok. To czas wypoczynku i relaksu, często na łonie natury. Jedni oddają się słodkiemu lenistwu, dla innych to czas wzmożonej aktywności. Niestety, wszystkich mogą dopaść sezonowe dolegliwości zdrowotne, które potrafią zepsuć nawet najlepiej zaplanowany urlop. Dlatego, kiedy pojawią się pierwsze symptomy niedyspozycji warto skorzystać z naturalnych leków ziołowych, które znakomicie poradzą sobie z typowymi letnimi kłopotami zdrowotnymi. Trzeba tylko posiadać odpowiednią wiedzę na temat ich właściwego zastosowania.

Choroba lokomocyjna

Choroba lokomocyjna to schorzenie wywołane podczas poruszania się dowolnymi środkami transportu. Przyczyną jest brak zgodności bodźców, sygnałów wzrokowych i błędnika, odbieranych przez mózg. Do typowych objawów zalicza się: zawroty głowy, nudności, aż do wymiotów i innych dolegliwości żołądkowych, suchość w ustach lub ślinotok oraz nadmierną potliwość.

Niezastąpionym surowcem roślinnym niwelującym negatywne skutki choroby lokomocyjnej jest kłącze imbiru (Zingiberisrhizoma) w dawce 2 g. Surowiec ten (zwłaszcza olejek eteryczny) pobudza wydzielanie śliny, soku żołądkowego i żółci, co wpływa na zmniejszenie nudności i osłabienie odruchu wymiotnego.

Alergie

Alergie należą do najbardziej uciążliwych dolegliwości w okresie letnim. Duże znaczenie w ich leczeniu mają surowce typu „depurativa”, ułatwiające usuwanie z organizmu niepotrzebnych metabolitów, które mogą być wewnętrznymi endogennymi alergenami, jak: liście brzony (Betulaefolium), kłącze perzu (Agropyrirhizoma), korzeń mniszka lekarskiego (Taraxaciradix) czy liście pokrzywy (Urticaefolium).

Przy dolegliwościach alergicznych dobrze sprawdzają się również surowce flawonoidowe, jak: ziele fiołka trójbarwnego (Viotaetricolorisherba), antocyjanowych, jak: owoce bzu czarnego (Sambucifructus), owoce aronii (Aroniaefructus), karotenoidowych i witaminowych, jak: owoców dzikiej róży (Rosaefructus) oraz krzemionkowych , jak: ziele skrzypu (Equisetiherba). Można też wykorzystać olej wiesiołkowy (Oenotherae oleum), który może być podawany wewnętrznie i zewnętrznie.

Poparzenia słoneczne

Typową letnią dolegliwością są oparzenia słoneczne, na które narażamy się przebywając zbyt długo na słońcu. Dermatolodzy na całym świecie ostrzegają, że bezkarne korzystanie z promieni słonecznych grozi rakiem skóry i zbyt wczesnym jej starzeniem. Wystarczy jedno poparzenie II stopnia, aby ryzyko zachorowania na czerniaka złośliwego wzrosło aż dwukrotnie. W przypadku wystąpienia silnych podrażnień skóry dużą ulgę przynoszą kąpiele z dodatkiem wyciągu z kory dębu (Quercuscortex), zawierającej garbniki, kwasy fenolowe, flawonoidy, trójterpeny i związki żywicowe o działaniu ściągającym, przeciwkrwotocznym i bakteriobójczym. Ulgę przynosi również spożywanie naparów z liści pokrzywy (Urticaefolium), obfitujące w składniki mineralne, witaminy, kwasy organiczne, flawonoidy i garbniki, a także zewnętrze okłady z oliwki nagietkowej, która skutecznie łagodzi pieczenie, przyspiesza gojenie ran, zmniejsza zaczerwienienia skóry. Sprawdzonym sposobem na oparzenia słoneczne są okłady z zimnego zsiadłego mleka kilka razy w ciągu dnia.

Obrzęki nóg

Nasilają się podczas podróży i najczęściej są wynikiem niewydolności krążeniowej. W obrzękach na tle krążeniowym dobrze sprawdzają się maści z nasion kasztanowca (Aesculushippocastanum), zawierające escynę, która wpływa na zmniejszenie przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych, przywraca ich elastyczność i zwiększa odporność na uszkodzenia wewnętrzne i zewnętrzne. Działa przeciwobrzękowo, przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo.

Ulgę dla zmęczonych i opuchniętych stóp (szczególnie spowodowane gromadzeniem się w stawach stóp kryształków kwasu moczowego) przynoszą również okłady z liści wiśni oraz kąpiele w wywarze ze świeżych lub suszonych liści bądź młodych pędów pokrzywy, polecane zwłaszcza osobom starszym z zaawansowaną miażdżycą w nogach oraz  osób borykających się z uczuciem zimna w stopach. Łagodzą też ból spowodowany artretyzmem.

Urazy skóry

Stłuczenia, siniaki, uszkodzenia ścięgien i mięśni, spowodowane nadmiernym wysiłkiem fizycznym to bardzo często występujące letnie dolegliwości. W przypadku tępych, bezkrwawych urazów dobre efekty przynoszą pasty, maści, żele i okłady z żywokostu (Symphytumofficinale), nagietka (Calendulaeofficinalis), nostrzyka (Melilotusofficinalis) i arniki (Arnicamontana, Arnicachamissonis). Surowcem wykorzystywanym przy wszelkiego rodzaju uszkodzeniach skóry jest również koszyczek rumianku pospolitego (Chamomillaeanthodium). Tępe urazy i bolesne krwawe wylewy podskórne można leczyć maściami lub żelami z nasion kasztanowca (Aesculushippocastanum).

Użądlenia, ukąszenia

Użądlenia przez owady błonkoskrzydłe (pszczoły, osy, szerszenie, trzmiele) zdarzają się bardzo często w okresie letnim. W miejscu wprowadzenia żądła pojawia się opuchlizna, zaczerwienienie, ból i świąd skóry. W celu złagodzenia tych dolegliwości dobrze jest schłodzić zranione miejsce lodem, posmarować pokrojonym i umytym korzeniem pietruszki, natrzeć pokrojoną cebulą lub zastosować okłady z ziela farbownika lekarskiego (Anchusaeherba). Zapobiegawczo można też wykorzystać olejek z drzewa herbacianego o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybicznym i przeciwwirusowym.

Dolegliwości układu pokarmowego (zaparcia, biegunki, zatrucia)

Zmiana diety oraz dobowych pór spożywania posiłków może być przyczyną dolegliwości układu pokarmowego. W przypadku niestrawności ulgę przyniesie napar z liści mięty pieprzowej (Manthaepipertaefolium), który pobudza wydzielanie soków żołądkowych, działa słabo żółciopędnie oraz koszyczków rumianku (Chamomillaeanthodium), o działaniu rozkurczowym. W przypadku silnych niestrawności warto sięgnąć po korzeń goryczki (Gentianaeradix), owocnię pomarańczy gorzkiej (Aurantiiameripericarpium), korzeń mniszka (Taraxaciradix) oraz krople propolisowe.

Prawidłową pracę układu pokarmowego można zapewnić sobie stosując lekkostrawną, bogatą w błonnik dietę, opartą na warzywach, owocach i produktach pełnoziarnistych. W przypadku problemów z zaparciami dobrze jest wykorzystać nasienie lnu (Leni semen), korzeń rzewienia (Rheiradix) oraz liść i owoc senesu (Sennaefoliumfructus). Przy biegunkach dobrze sprawdzają się owoce borówki czernicy (Myrtillifructus), kłącza pięciorka (Tormentillerhizoma) oraz kora dębu (Quercuscortex). W razie potrzeby można też zażyć węgiel leczniczy (Carbomedicinalis).

Nadmierna potliwość

Wysokie temperatury występujące w ciągu lata sprzyjają występowaniu nadmiernej potliwości. Do roślin, które pomogą w zmniejszeniu tej nieprzyjemnej dolegliwości można zaliczyć: ziele hyzopu (Hyssopiherba), liście szałwii lekarskiej (Salviaefolium), korę dębu (Quercuscortex) i koszyczki rumianku (Chamomillaeanthodium). Ulgę przynoszą również kąpiele z dodatkiem olejku z liści drzewka herbacianego (Melaleucaalternifolia).

Ziołowe środki przeciwbólowe i przeciwprzeziębieniowe

Powinny być składnikiem każdej apteczki, bez względu na porę roku. Cennym  surowcem wykazującym działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne jest kora wierzby (Saliciscortex). W przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym lub wirusowym dobrze sprawdza się napar z kwiatu lipy (Tiliaeflos) oraz wyciąg z porostu islandzkiego (Lichenislandicus). W leczeniu stanów zapalnych górnych dróg oddechowych polecany jest wyciąg wodny z liści szałwii (Salviaefolium) stosowany wraz z zielem tymianku (Thymiherba).

Oprac. Joanna Radziewicz

Literatura:

1. Nowak Z.T.: Wakacyjna apteczka ziołowa. Natura i Zdrowie. Dodatek do „Przyrody Polskiej” 2015 nr 7, s. 5-6.
2. Pobłocka-Olech L., Skóra M.: Apteka ziołowa na lato. Panacea 2005 nr 3(12) s.14.16.
3. Zarawska-Lamer E.: Zioła na letnie dolegliwości. Panacea 2007 nr 3(20) s. 26-29.