Żywność
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Bomba witaminowa / Radosław Kowalski
(Działkowiec 2013 nr 2, s.58)
Kiełki warzywne są cennym źródłem substancji odżywczych. Doskonale komponują się z niemal każdą potrawą, a ich samodzielna produkcja jest prosta i niewymagająca specjalnego wysiłku. Wystarczy zapewnić nasionom odpowiednią temperaturę, wilgotność, wymianę powietrza i światło. Do uprawy kiełków nie nadają się nasiona przeznaczone do wysiewu doglebowego. Dla każdego rodzaju nasion czas zbioru kiełków jest inny, a orientacyjne pory podane są w opisie na opakowaniu.
Kiełki są bogatym źródłem witaminy A, B, C, E i H, wapnia, żelaza, siarki, magnezu, potasu, cynku, selenu, litu i chromu. Zawierają też duże ilości aminokwasów oraz dostarczają łatwo przyswajalne białko i tłuszcz. W żywych zarodkach występuje też błonnik, chlorofil i karotenoidy. Skład chemiczny kiełków, a w związku z tym ich wartość odżywcza, w dużej mierze zależy od gatunku oraz aktualnego etapu rozwoju rośliny. Warto też podkreślić, że w skiełkowanym ziarnie znajdują się substancje smakowe, aromatyczne i zapachowe, pobudzające trawienie oraz takie, które wykazują korzystny wpływ na organizm.
Oprac. Joanna Radziewicz
Rośliny GMO w Polsce zakazane niemal ostatecznie
(Tygodnik Poradnik Rolniczy 2013 nr 2, s. 5)
2 stycznia 2013 r. Rada Ministrów przyjęła dwa rozporządzenia dotyczące zakazu siewu zmodyfikowanych genetycznie odmian kukurydzy MON810 oraz ziemniaka odmiany Amfora, które to wiążą się z uchwaleniem ustawy o nasiennictwie. Rozporządzenia oraz ustawa weszły w życie 28 stycznia 2013 r. Dzięki temu Polska dołączyła do grona ośmiu państw Unii Europejskiej (Austrii, Niemiec, Luksemburga, Węgier, Grecji, Francji, Włoch i Bułgarii), które zakazały upraw GMO na swoim terytorium.
Dotychczas w Polsce nie można było sprzedawać zmodyfikowanego materiału siewnego lub sadzeniakowego. Dopuszczona była jednak uprawa takich odmian. Rolnicy, którzy się na to zdecydowali, kupowali ziarno za granicą. Ich doświadczenia bywały różne.
UE domagała się od Polski zmiany przepisów prawa dotyczących obrotu materiałem siewnym GM. Podpierała się wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości z lipca 2009 r., który stwierdził niezgodność prawa polskiego z prawem unijnym w sprawie rejestracji odmian GMO w Krajowym Rejestrze oraz zakazu obrotu materiałem siewnym odmian GMO.
Zdaniem niektórych to nie koniec batalii o GMO w Polsce. Komisja Europejska może na przykład próbować podważyć polski zakaz. Kolejna ewentualność to podważenie zakazu przez krajowy wymiar sprawiedliwości, jak to miało miejsce we Francji, gdzie Sąd Najwyższy uznał, że zakaz siewu GMO jest zbyt słabo uzasadniony.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Mycoplasma synoviae – przyczyną zespołu anomalii wierzchołka skorupy jajka / oprac. Jan Szeptycki
(Polskie Drobiarstwo 2013 nr 1, s.46-47)
Anomalie wierzchołka skorupy (Egg Apical Abnormality – EAA) jaja to nowy syndrom chorobowy, powodujący znaczne straty ekonomiczne w stadach niosek jaj konsumpcyjnych. W przebiegu syndromu następuje zmniejszenie grubości i gęstości skorupy na jej końcach. U ptaków często nie występują jakiekolwiek objawy kliniczne, natomiast może nastąpić ogólne obniżenie wielkości produkcji i pogorszenie wskaźnika wykorzystania paszy.
Obserwacja i leczenie zespołu EAA jest częściowo możliwe przy pomocy antybiotyków niszczących mikoplazmy. Stosunkowo łatwe potwierdzenie obecności Mycoplasma synoviae (MS) w jajowodach zakażonych ptaków sugeruje, że przyczyną zmian w skorupie jest zakażenie MS. W przypadku EAA nieprawidłowości w budowie skorupy są ograniczone do jednego końca jaja.
Wydaje się, że EAA jest związany ze specyficznymi szczepami MS, wykazującymi trofizm do jajowodu. Wydaje się, że wczesne zakażenie terenowym szczepem MS przed nieśnością może mieć charakter ochronny, jako naturalna szczepionka uniemożliwiająca późniejsze zakażenie szczepami powodującymi syndrom EAA. Zaobserwowano również związek pomiędzy obecnością MS na fermach produkcyjnych, a powtarzającymi się przy wejściu w nieśność problemami z zapaleniem otrzewnej, w początkowej fazie produkcji powodowanym przez bakterie E. coli.
W badaniach laboratoryjnych wykazano ochronny efekt szczepień za pomocą szczepionki zawierającej szczep MS-H. Bardzo ważne jest, aby była ona stosowana u kur wolnych od terenowego zakażenia MS. Po zastosowaniu kuracji należy unikać podawania antybiotyków niszczących mikoplazmy.
Oprac. Joanna Radziewicz
Znakowanie żywności ekologicznej / E. Waleriańczyk, M. Przeździak
(Przegląd Piekarski i Cukierniczy nr 1/2013, s. 12-13)
W unijnym systemie prawnym kwestię rolnictwa ekologicznego reguluje Rozporządzenie Rady (WE) nr 823/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych uchylające rozporządzenie nr 2092/91. Rozporządzenie to przewiduje możliwość uzyskania przez producenta certyfikatu zgodności w sytuacji, gdy spełni on specjalne wymagania produkcji. Uzyskanie tego certyfikatu pozwala producentowi na znakowanie swoich produktów wzorem wspólnotowego logo rolnictwa ekologicznego. Umieszczenie tego symbolu na etykiecie produktu oznacza, iż produkt ten został wytworzony metodą rolnictwa ekologicznego bądź został otrzymany z surowców ekologicznych.
Ważną zasadą znakowania żywności, jest zakaz wprowadzania konsumenta w błąd. Informacja podana na opakowaniu produktu ekologicznego powinna być jednoznaczna i zrozumiała, a przede wszystkim prawdziwa. Warunkiem oznaczenia żywych produktów rolnych lub nieprzetworzonych, jako ekologicznych, jest wyprodukowanie wszystkich ich składników metodą ekologiczną.
Rozporządzenie dopuszcza możliwość dowolnego znakowania produktu, który sugerowałby jego ekologiczną metodę produkcji w szczególności poprzez użycie słów eko lub bio pod warunkiem, że wszystkie składniki tego produktu zostały wyprodukowane zgodnie z wymogami rozporządzenia.
W razie poważnego bądź długoterminowego naruszenia, ww. przepisów organ kontrolny lub jednostka kontrolująca jest uprawniona do wydania zakazu obrotu produktem z odniesieniami do ekologicznej metody produkcji.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Otyłość i nadwaga. Produkty o obniżonej wartości energetycznej / Danuta Górecka, Patrycja Komolka
(Przemysł Spożywczy 2013 nr 1, s.8-11)
Podstawę prawną dotyczącą zasad znakowania żywności wartością odżywczą w Polsce stanowi ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2010 r., nr 136, poz. 914). Wartość energetyczną produktów i potraw można korygować poprzez: stosowanie składników o naturalnie niskiej wartości energetycznej, zastąpienie smażenia pieczeniem, obniżenie zawartości cukru i tłuszczu, zmniejszenie ilości mąki przez dodanie błonnika pokarmowego oraz zwiększenie udziału wody.
Wzrost zapotrzebowania na żywność niskoenergetyczną przyczynił się do poszukiwań substancji słodzącej, która zastąpiłaby cukier. Biorąc pod uwagę wartość energetyczną takiego surowca można wyróżnić: zamienniki cukru dostarczające energii, takie jak hydrolizaty skrobiowe czy alkohole cukrowe oraz środki słodzące niedostarczające energii lub ich małą ilość, jak środki słodzące pochodzenia białkowego i syntetyczne środki słodzące.
Kolejną metodą na zmniejszenie wartości energetycznej produktów jest redukcja zawartości tłuszczu. Do grupy zamienników tłuszczu zalicza się: substytuty tłuszczu, tłuszcze o niskiej wartości energetycznej, emulgatory oraz mimetyki tłuszczu. Niektórzy producenci stosują także tzw. substancje barierowe, czyli związki ograniczające wchłanianie tłuszczu w czasie smażenia. W celu nadania odpowiednich cech teksturotwórczych wyrobom o niskiej wartości energetycznej wprowadza się substancje dodatkowe kształtujące strukturę, takie jak polidekstroza i maltodekstryny.
Produkty o obniżonej wartości kalorycznej są przeznaczone do powszechnego spożycia, a także do stosowania w profilaktyce chorób takich jak cukrzyca, miażdżyca i otyłość. Obejmują one właściwie wszystkie grupy przetworów produkowanych tradycyjnie, a ich asortyment ciągle rośnie. Na świecie najintensywniej rozwija się produkcja napojów bezalkoholowych, w których uzyskuje się redukcję wartości energetycznej o 95-98 procent. Na polskim rynku od lat funkcjonują niskokaloryczne nektary, napoje, syropy, koncentraty, dżemy, desery owocowo-zbożowe, przetwory mleczne i tłuszcze. Rozpoczęto również produkcję wędlin i pasztetów o obniżonej zawartości tłuszczu. Do żywności niskoenergetycznej należą też wyroby piekarskie o obniżonej zawartości mąki i dużej zawartości błonnika.
Bezsprzecznie korzystny wpływ na obniżenie masy ciała ma dieta niskoenergetyczna. Jednak wyniki badań i opinie dotyczące wpływu substancji słodzących na naszą wagę są nadal dyskusyjne. W efektywnym odchudzaniu najważniejsza jest zmiana nawyków żywieniowych oraz zwrócenie uwagi na problemy, które leżą u podstaw objadania się.
Oprac. Joanna Radziewicz
Dobre perspektywy zbóż / T. Roszkowski
(Farmer 2013 nr 1, s. 10-14)
Rok 2012 r. okazał się bardzo dobry dla producentów większości towarowych upraw polowych pod względem uzyskiwanych cen sprzedaży. W skali całego kraju zbiory były na zadowalającym poziomie. Konieczność przesiewów spowodowała m.in. zwiększenie obszaru upraw kukurydzy na ziarno. Sprzyjająca aura zaowocowała rekordowym poziomem zbioru kukurydzy ocenianym na 3,6 mln t (wobec 2 mln rok wcześniej). To dzięki kukurydzy zbiory zbóż ogółem w Polsce w 2012 r. przekroczyły poziom z 2011 r. o 5 proc., osiągając 28,1 mln t.
Obraz globalny obecnego sezonu 2012/2013 pszenicy, który dopiero jest w połowie, zasadniczo pod względem produkcji jest klarowny. Utrzymujące się ceny, skłoniły producentów do zwiększenia powierzchni zasiewów pszenicy. Obecnie trudno ocenić, jaka będzie powierzchnia uprawy pszenicy jarej, ale przy utrzymywaniu się korzystnych cen, areał może wzrosnąć o kilka procent.
W Polsce ceny pszenicy rosną, osiągając już nawet 1100 zł/t. A przewiduje się, że jeszcze mogą wzrosnąć. W każdym razie do końca obecnego sezonu ceny zbóż i rzepaku powinny utrzymać się na wysokich poziomach.
Oprac. Aleksandra Szymańska
