Lekarstwo prosto z raju…

Szczegóły

Kategoria: Natura i my

 Starożytni Hindusi nazywali palmę kokosową kalpa virksha, co oznacza „drzewo dające wszystko co niezbędne do życia”. I mieli rację, bowiem kokosy to cenne dary natury. Miąższ, olej i mleczko kokosowe znajdują zastosowanie w medycynie, kosmetyce i gastronomii. Umiejętnie wykorzystane mogą przynieść naprawdę bardzo wiele korzyści.

Olej kokosowy

 O wyjątkowości oleju kokosowego świadczy fakt, że składa się on głównie ze średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCFA, nazywanych czasem średniołańcuchowymi trójglicerydami lub MCT) o długości od ośmiu do dwunastu atomów węgla, których proces trawienia przebiega znacznie szybciej. Kwasy tłuszczowe o długich łańcuchach są wchłaniane przez ścianę jelita, gdzie łączą się z cholesterolem  i białkiem tworząc chylomikrony – lipoproteiny  o wysokiej zawartości trójglicerydów. Są one uwalniane do krwiobiegu, gdzie przekształcają się w lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL). Kwasy tłuszczowe o średniej długości łańcuchów przedostają się przez ścianę jelita do żyły wrotnej, skąd są transportowane bezpośrednio do wątroby. Tam są przetwarzane na energię. Tym samym nie trafiają do komórek tłuszczowych i nie zatykają ścian tętnic. W konsekwencji nie przyczyniają się do gromadzenia tłuszczu i powstawania blaszek miażdżycowych. Trójglicerydy MCT nie tylko łatwo się trawią, ale także pomagają w przyswajaniu cennych minerałów, jak wapń i magnez, witamin: A, D, E, K, niektórych witamin z grupy B i ß-karotenu oraz aminokwasów białkowych.

 Ponieważ wątroba skutecznie wykorzystuje kwasy tłuszczowe MCFA jako źródło energii, to spożywanie oleju kokosowego może wpłynąć na zwiększenie witalności organizmu, pomóc w zachowaniu sprawności umysłowej i dobrej kondycji fizycznej. Jest to więc wspaniała, naturalna i zdrowa alternatywa dla kawy.

 Ze względu na to, że kwasy tłuszczowe MFCA nie są gromadzone w tkankach tłuszczowych, olej kokosowy może być stosowany do kontroli indywidualnej masy ciała. Jest niskokaloryczny (8,6 kalorii/1 g), szybko zaspokaja głód, dając uczucie sytości, wpływa na zmniejszenie łaknienia towarzyszącego pomiędzy posiłkami, przyspiesza przemianę materii oraz pomaga przywrócić prawidłową czynność tarczycy.

 Występujące w oleju kokosowym średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (kaprylowy, dekanowy, laurynowy, mirysytynowy) wykazują właściwości antywirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Najsilniejsze działanie antywirusowe cechuje kwas laurynowy, natomiast kwas kaprylowy najskuteczniej eliminuje drożdże. MFCA zakłócają lipidowe osłony mikroorganizmów. Lipidy stanowią bowiem ich strukturalny element, a błona lipidowa przyswaja kwasy tłuszczowe i monoglicerydy. Proces ten jest na tyle skuteczny, że potrafi zniszczyć nawet te mikroorganizmy, które uodporniły się na  działanie antybiotyków. Chociaż kwasy tłuszczowe MFCA niszczą wiele organizmów chorobotwórczych, nie można ich traktować jako remedium na wszelkiego rodzaju choroby.

 W odróżnieniu od antybiotyków, które niszczą jedynie bakterie, kwasy tłuszczowe MFCA są też skuteczne przeciwko wirusom, grzybom i pasożytom, a co więcej ich średniołańcuchowe monoglicerydy wzmacniają również układ odpornościowy człowieka.

 Krótsze łańcuchy MFCA wymagają mniej energii i mniejszej ilości enzymów do strawienia. U większości ludzi śmietanka kokosowa oraz olej kokosowy mogą zostać zemulgowane podczas trawienia bez nadmiernego obciążania wątroby czy pęcherzyka żółciowego, dlatego powinny je spożywać osoby cierpiące na zaburzenia trawienne, a zwłaszcza schorzenia wątroby i woreczka żółciowego.

 Olej kokosowy wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, ponieważ jest bardzo stabilny i obniża zapotrzebowanie na witaminę E, podczas gdy inne oleje, zużywają jej zapasy w organizmie. Ponadto badania naukowe wykazały, że podwaja on skuteczność organizmu w wykorzystywaniu przeciwutleniających kwasów tłuszczowych omega-3.

 W toku analiz stwierdzono również, że olej kokosowy jest tłuszczem neutralnym, jeśli chodzi o aterogenezę, jeśli spożywamy go z innymi tłuszczami lub stosujemy suplementację kwasem linolowym. Praktycznie nie zawiera on cholesterolu, więc nie tylko nie szkodzi, ale wręcz pomaga unormować jego poziom w organizmie. Pod tym względem olej kokosowy jest skuteczniejszy niż tłoczona na zimno oliwa z oliwek. Właściwości normalizujące poziom cholesterolu są bezpośrednim skutkiem jego  zdolności do pobudzania czynności tarczycy. Gdy ilości hormonu tarczycowego są wystarczające, cholesterol (zwłaszcza LDL) jest zamieniany na sterydy powstrzymujące procesy starzenia się oraz na progesteron, DHEA i pregnenolon. Obecność tych substancji przeciwdziała występowaniu chorób serca, otyłości, nowotworów i innych dolegliwości związanych z procesem starzenia się i zwyrodnieniami.

 Występujące w oleju kokosowym kwasy MCF zwiększają zdolność trzustki do wydzielania insuliny, pobudzają metabolizm oraz pomagają w regulacji poziomu glukozy we krwi, dlatego powinien być on częścią składową codziennej diety diabetyków. Ponieważ olej kokosowy jest przydatny przy redukcji stanów związanych z cukrzycą, problemami krążenia i miażdżycą, obniża też ryzyko wystąpienia chorób serca.

 Regeneracja i odżywienie skóry oraz innych narządów za pomocą oleju kokosowego może odbywać się zarówno poprzez jego spożywanie, jak i wcieranie go bezpośrednio w skórę. Substancja ta odwraca proces niszczący tkanki, wprowadzając bezpośrednio do nich witaminy, minerały oraz inne substancje odżywcze (zwłaszcza pregnenolon). Olej kokosowy z powodzeniem może być stosowany jako balsam nawilżający do suchej skóry. Jest on skuteczny zarówno w usuwaniu istniejących już rozstępów skórnych, jak i zapobieganiu powstawaniu nowych. Stanowi też doskonałą emulsję ochronną do ust. Zawarte w nim składniki antyseptyczne zapewniają skórze zdrowy wygląd oraz pomagają w zapobieganiu infekcjom. Udowodniono również, że łyżeczka oleju kokosowego wmasowana w zęby lub dziąsła pomaga w przywróceniu odpowiedniego poziomu pH jamy ustnej. Ponadto olej kokosowy działa ochronnie na zęby i przyczynia się do utrzymania prawidłowego stanu błony śluzowej w ustach.

 Olej kokosowy można spożywać w czystej postaci, jako dodatek do różnego rodzaju dań. Zalecana dzienna dawka wynosi od 1 do 4 łyżek (dawka lecznicza: co najmniej 3 łyżki dziennie). Podobnie jak inne oleje powinien być tłoczony na zimno i przechowywany w ciemnych butelkach, w temperaturze pokojowej.

Miąższ, woda i mleczko kokosowe

 Orzech kokosowy, nazywany przez niektórych „królem żywności”, jest nie tylko smacznym pokarmem, ale również używa się go w celach leczniczych. Wiedza ludowa uznaje ten owoc za jeden z sekretów długiego życia i dobrego zdrowia.

 Miąższ kokosowy, podobnie jak olej jest zaliczany do pokarmów funkcjonalnych. Wpływa na poprawę trawienia, odżywia organizm, pomaga schudnąć, niszczy chorobotwórcze mikroorganizmy i pasożyty, chroni przed nowotworami. Świeży miąższ kokosowy składa się w 47 proc. z wody, ale po wysuszeniu jej ilość spada nawet do 3 proc. Zawartość tłuszczy może wówczas wzrosnąć nawet do 64 proc. Oprócz wody, świeże owoce zawierają inne składniki odżywcze, jak błonnik (11 proc.), białko (4 proc.), skrobię i cukier (4 proc.) oraz tłuszcz (34 proc.). Warto wspomnieć, że błonnik zawarty w orzechu kokosowym stanowi pożywienie dla bakterii umiejscowionych w jelitach, dlatego sprawdza się w zapobieganiu i łagodzeniu objawów takich dolegliwości, jak choroba Leśniewskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, czy zapalenie okrężnicy. Inną ciekawą właściwością błonnika kokosowego jego działanie czerwiopędne. Konsumpcja miąższu tego owocu, jako metoda na pozbycie się pasożytów jest tradycyjnie praktykowana w Indiach, gdzie zyskała przychylność tamtejszych specjalistów z zakresu medycyny. Sproszkowany miąższ kokosowy, nie zawiera glutenu, dlatego w postaci mąki jest powszechnie wykorzystywany w kuchni przez osoby cierpiące na celiakię lub przebywające na diecie bezglutenowej.

 Woda kokosowa, nazywana czasem sokiem kokosowym, to płyn znajdujący się wewnątrz niedojrzałego orzecha. Wiele osób błędnie nazywa ją mleczkiem kokosowym, które różni się od niej składem i właściwościami. Woda kokosowa to bardzo pożywny napój, zawiera naturalne cukry, jest bogatym źródłem witamin i minerałów. Jest zasobna w potas, chlorki i magnez. Praktycznie nie zawiera tłuszczy. Jej skład biochemiczny jest nieco podobny do składu osocza ludzkiej krwi, dlatego używa się jej jako mieszanki dożylnej, którą wprowadza się bezpośrednio do krwiobiegu, aby przeciwdziałać odwodnieniu organizmu. Ponadto woda ze świeżych, młodych, dziko rosnących kokosów jest doskonałym źródłem substancji odżywczych dla niemowląt, środkiem schładzającym organizm, pomocniczym w zapobieganiu i łagodzeniu dolegliwości skórnych (wysypek). Wpływa na redukcję infekcji urologicznych, dolegliwości bólowych związanych z działaniem kamieni nerkowych oraz kamieni umiejscowionych w przewodzie dróg moczowych. Badania naukowe potwierdziły, że ma pozytywny wpływ na poziom cholesterolu we krwi i pomaga zapobiegać zmianom miażdżycowym. Woda kokosowa może być pomocna dla osób chorujących na jaskrę, bowiem skutecznie obniża ciśnienie cieczy wodnistej wewnątrz gałki ocznej. Działa moczopędnie, przyspiesza absorpcję leków i poprawia ich stężenie we krwi, zabija pasożyty jelitowe oraz pomaga w przypadkach niedożywienia.

 Świeża woda kokosowa nie może zastępować normalnej wody pitnej. Powinny jej unikać osoby cierpiące na niewydolność nerek, ostrą niewydolność nadnerczy, niedostateczne wydalanie moczu wywołane hemolizą po transfuzji krwi, jak również osoby, które przeszły kurację w wykorzystaniem antytoksyn.

 Mleczko kokosowe jest bogate w białka i tłuszcz. Posiada gładką, kremową konsystencję oraz jednolity biały kolor. W przeciwieństwie do wody kokosowej zawiera niewielkie ilości cukrów. Ze względu na dość dużą zawartość tłuszczu charakteryzuje się podobnymi właściwościami zdrowotnymi co olej kokosowy. Może być stosowane zewnętrznie podczas leczenia skaleczeń i oparzeń. Wpływa korzystnie na kondycję włosów i skóry głowy. Dobrze odżywia skórę, wygładza zmarszczki. W postaci sfermentowanej pomaga wyleczyć wszawicę. Łagodzi bóle gardła i przynosi ulgę osobom zmagającym się z wrzodami żołądka.  Doskonale sprawdza się w kuchni, jako dodatek do wielu dań, szczególnie w kuchni azjatyckiej. Jest też wspaniałą alternatywą dla osób, które nie mogą, bądź nie chcą spożywać produktów mlecznych zawierających laktozę.

 Kokosy to jedne z najbardziej wartościowych owoców na świecie. Zarówno ich miąższ, jak i olej, woda i śmietanka działają zbawiennie na nasz organizm. Warto więc włączyć je  do codziennej diety.

Oprac. Joanna Radziewicz

 Literatura:

1. Wolfe, D.: . Superżywność: jedzenie i medycyna przyszłości. Białystok: Wydawnictwo Vivante, 2015.
2. Fife, B.: Kokos: naturalny antybiotyk: skuteczne terapie na powszechne schorzenia. Białystok : Vital, 2014.
3. Fife, B.:  Cud oleju kokosowego. Białystok:   "Studio Astropsychologii",   2010.