Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej
- Szczegóły
- Kategoria: PROW 2014 - 20120
Działanie „Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej” przewidziane w ramach programu PROW na lata 2014-2020 zostało zaprogramowane w różnych obszarach tematycznych, dzięki czemu, poprzez poszczególne typy operacji, możliwa jest realizacja różnych priorytetów UE i celów szczegółowych, jak również zadań przekrojowych rozwoju obszarów wiejskich. W ramach działania przewidziano następujące rodzaje czynności:
- Premie dla młodych rolników,
- Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej,
- Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa,
- Restrukturyzacja małych gospodarstw,
- Rozwój przedsiębiorczości - rozwój usług rolniczych.
Premie dla młodych rolników
Pomoc przyznaje się w związku z rozpoczęciem prowadzenia gospodarstwa rolnego. Dotyczy ona rozwoju działalności rolniczej, a także przygotowania do sprzedaży wytwarzanych produktów rolnych. Ma na celu ułatwianie młodym ludziom, posiadającym odpowiednie umiejętności wejście do sektora rolnictwa, a w szczególności do wymiany pokoleniowej. Zgodnie z oczekiwaniami realizacja programu przyczyni się do osiągnięcia celu przekrojowego w zakresie innowacyjności, dzięki skierowaniu wsparcia do młodych ludzi, którzy są bardziej skłonni do podejmowania ryzyka inwestycyjnego i wprowadzania nowoczesnych rozwiązań związanych z organizacją i technologią produkcji w gospodarstwie rolnym, jak również do osiągnięcia celów przekrojowych w ramach systemu wyboru operacji.
Premia dla młodych rolników może być przyznana tylko raz, w okresie realizacji PROW 2014-2020, osobie i na gospodarstwo, tj. na grunty rolne, które wchodziły w skład gospodarstwa objętego pomocą, chyba że pomoc została przyznana, lecz nie została wypłacona z powodu rezygnacji lub niespełnienia warunków wynikających z decyzji o przyznaniu pomocy.
W przypadku małżonków premię może otrzymać tylko jedno z nich, niezależnie od tego, czy prowadzą wspólne gospodarstwo, czy odrębne gospodarstwa, przy czym małżonek młodego rolnika musi spełniać warunki dotyczące w szczególności: nieprowadzenia gospodarstwa jako kierujący oraz nieotrzymania premii w ramach działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom” PROW 2007-2013.
Beneficjenci:
- osoby, które nie ukończyły 40 roku życia, posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe, potwierdzone odpowiednimi dokumentami i po raz pierwszy rozpoczynające prowadzenie gospodarstwa rolnego jako jedyne kierujące gospodarstwem,
- osoby ubiegające się o przyznanie pomocy powinny rozpocząć urządzanie gospodarstwa rolnego przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, lecz nie wcześniej niż na 12 miesięcy przed jego złożeniem,
- urządzanie gospodarstwa rozpoczyna się z chwilą, gdy osoba ubiegająca się o przyznanie pomocy stała się jego właścicielem lub je objęła w, a kończy się z chwilą rozpoczęcia prowadzenia działalności
Pomoc może być przyznana wnioskodawcy, który:
- posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, wynikające z wykształcenia lub stażu pracy w rolnictwie,
- przedkłada biznesplan dotyczący rozwoju gospodarstwa w zakresie działalności rolniczej lub przygotowania do sprzedaży produktów rolnych w nim wytwarzanych,
- jest w posiadaniu gospodarstwa rolnego co najmniej od 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy,
- zobowiązuje się do realizacji przedstawionego biznesplanu,
- zobowiązuje się do prowadzenia uproszczonej rachunkowości w gospodarstwie, nie później niż w dniu rozpoczęcia realizacji biznesplanu, aż do dnia upływu okresu związania celem,
- ma być rolnikiem aktywnym zawodowo w rozumieniu przepisów UE o płatnościach bezpośrednich w terminie 18 miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia gospodarstwa rolnego,
- zobowiązuje się do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników jako rolnik z mocy ustawy i w pełnym zakresie przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,
- prowadzi gospodarstwo rolne jako kierujący co najmniej do dnia upływu okresu związania celem.
Pomocy nie przyznaje się osobie lub gospodarstwu, które są beneficjentami jednego z poniższych instrumentów wsparcia:
- „Ułatwianie startu młodym rolnikom” PROW 2007-2013, chyba że pomoc została przyznana, lecz nie została wypłacona z powodu rezygnacji lub niespełnienia warunków wynikających z decyzji o jej przyznaniu.
Nie przewiduje się wsparcia gospodarstw, których głównym kierunkiem produkcji będzie:
- chów drobiu (nie dotyczy produkcji ekologicznej),
- prowadzenie plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne,
- prowadzenie niektórych działów specjalnych produkcji rolnej, w szczególności: hodowli zwierząt laboratoryjnych, hodowli ryb akwariowych, hodowli psów rasowych, hodowli kotów rasowych.
Wsparcie:
Premia w wysokości 100 tys. zł. wypłacana w ratach:
- I rata – 80 proc. kwoty pomocy,
- II rata – 20 proc. kwoty pomocy.
Termin wypłaty pierwszej i drugiej raty nie może być dłuższy niż 5 lat od momentu podjęcia decyzji o przyznaniu pomocy. Pierwsza - musi zostać wypłacona po spełnieniu przez beneficjenta, w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy, warunków z zastrzeżeniem których została wydana, natomiast druga - po realizacji przedstawionego wcześniej biznesplanu.
Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej
Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej mają na celu ułatwianie różnicowania działalności, zakładania i rozwoju małych przedsiębiorstw, a także tworzenia nowych miejsc pracy. Wspierane jest podejmowanie działalności pozarolniczej przez rolników i ich rodziny, bowiem tego typu inicjatywny sprzyjają realizacji operacji innowacyjnych i przyczyniają się do realizacji celu przekrojowego polityki rozwoju obszarów wiejskich, tj. innowacyjności.
Pomoc przyznaje się w związku z rozpoczynaniem prowadzenia działalności pozarolniczej, zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) Nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 roku w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.
Beneficjenci:
- osoby fizyczne
Pomoc może być przyznana wnioskodawcy, który:
- jest beneficjentem „Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa”,
- jest ubezpieczony na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik,
- posiada gospodarstwo rolne o wielkości ekonomicznej nie większej niż 15 tys. euro,
- za rok poprzedzający okres złożenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w którym pracuje wnioskodawca,
- gospodarstwo rolne, w którym pracuje położone jest w miejscowości należącej do: gminy wiejskiej, gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców,
- przedłoży biznesplan dotyczący planowanej działalności pozarolniczej,
- zobowiąże się do realizacji biznesplanu,
- zarejestruje działalność w odpowiednim rejestrze lub systemie,
- będzie podlegał ubezpieczeniu społecznemu na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych do dnia upływu okresu związania celem,
- nie będzie podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników do dnia upływu okresu związania celem.
Pomocy nie przyznaje się osobie, która jest beneficjentem jednego z poniższych instrumentów wsparcia:
- „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” objętego PROW 2007-2013,
- „Premie dla młodych rolników”, „Restrukturyzacja małych gospodarstw” objętych PROW 2014-2020.
Wsparcie:
Premia w wysokości 100 tys. zł. wypłacana w ratach:
- I rata – 80 proc. kwoty pomocy,
- II rata – 20 proc. kwoty pomocy.
Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa
Pomoc przyznawana jest tym rolnikom, którzy kwalifikują się do systemu dla małych gospodarstw ustanowionego w Rozporządzeniu w sprawie płatności bezpośrednich i trwale przekazują swoje gospodarstwo rolne innemu rolnikowi.
Beneficjenci:
- Rolnik będący osobą fizyczną.
Pomoc może być przyznana wnioskodawcy, który:
- w chwili składania wniosku o przyznanie pomocy przynajmniej od roku spełniał warunki do uczestniczenia w systemie dla małych gospodarstw, ustanowionym zgodnie z tytułem V Rozporządzenia w sprawie płatności bezpośrednich, i który w drodze sprzedaży lub darowizny trwale przekaże swoje gospodarstwo rolne innemu rolnikowi,
- po przekazaniu gospodarstwa nie będzie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
- gospodarstwo przejmujące grunty od beneficjenta musi posiadać lub osiągnąć, po przejęciu gruntów od beneficjenta działania, co najmniej wielkość odpowiadającą: średniej wielkości gospodarstwa w Polsce lub średniej wielkości gospodarstwa w danym województwie, jeśli średnia powierzchnia gospodarstw w danym województwie jest większa niż średnia wielkość gospodarstwa w Polsce.
Wsparcie:
Roczna stawka pomocy odpowiada 120% rocznej płatności, do otrzymania której beneficjent kwalifikuje się w ramach systemu dla małych gospodarstw. Opisana wyżej stawka pomocy przysługuje za rok, w którym wnioskodawca trwale przekazuje swoje gospodarstwo do 2020 roku włącznie. Pomoc będzie wypłacana jednorazowo.
Restrukturyzacja małych gospodarstw
Pomoc jest przyznawana na restrukturyzację gospodarstw w kierunku produkcji żywnościowych lub nieżywnościowych produktów rolnych i przygotowania ich do sprzedaży. Przez restrukturyzację rozumie się zasadnicze zmiany w gospodarstwie, które mają na celu poprawę jego konkurencyjności i zwiększenie rentowności poprzez wzrost wielkości ekonomicznej, w szczególności na skutek zmiany profilu prowadzonej produkcji rolnej.
Beneficjenci:
- rolnik będący osobą fizyczną ubezpieczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako osoba, prowadząca wyłącznie działalność rolniczą,
- premia może być przyznana tylko raz w okresie realizacji PROW 2014-2020 osobie i na gospodarstwo, tj. na grunty rolne, które wchodziły w skład gospodarstwa objętego pomocą, chyba że pomoc została przyznana, lecz nie została wypłacona z powodu np. rezygnacji,
- w przypadku małżonków premię może otrzymać tylko jedno z nich, niezależnie od tego, czy prowadzą wspólne gospodarstwo, czy odrębne gospodarstwa.
Pomoc może być przyznana wnioskodawcy, który:
- prowadzi na terytorium RP działalność rolniczą w celach zarobkowych,
- jest posiadaczem samoistnym lub zależnym gospodarstwa rolnego w rozumieniu Kodeksu Cywilnego, o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha lub nieruchomości służącej do prowadzenia produkcji w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników,
- posiada gospodarstwo rolne o wielkości ekonomicznej mniejszej niż 10 tys. euro,
- przedłoży biznesplan dotyczący restrukturyzacji gospodarstwa i zobowiąże się do jego realizacji,
- będzie prowadził uproszczoną rachunkowość w gospodarstwie najpóźniej w dniu rozpoczęcia realizacji biznesplanu, a następnie prowadził ją co najmniej do dnia upływu okresu związania celem,
- w wyniku realizacji biznesplanu powinien nastąpić wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa do poziomu co najmniej 10 tys. euro, przy czym wzrost ten musi wynieść co najmniej 20 proc. wartości wyjściowej.
Pomocy nie przyznaje się:
- na inwestycje dotyczące plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne oraz niektórych działów specjalnych produkcji rolnej, w szczególności: hodowli zwierząt laboratoryjnych, hodowli ryb akwariowych, hodowli psów rasowych, hodowli kotów rasowych,
- osobie, która jest beneficjentem jednego z poniższych instrumentów wsparcia: „Ułatwianie startu młodym rolnikom”, „Modernizacja gospodarstw rolnych”, „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” objętych PROW 2007-2013, „Modernizacja gospodarstw rolnych”, „Premie dla młodych rolników”, „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” objętych PROW 2014-2020.
Wsparcie:
Premia w wysokości 60 tys. zł. wypłacana w ratach:
- I rata – 80 proc. kwoty pomocy,
- II rata – 20 proc. kwoty pomocy.
Rozwój przedsiębiorczości - rozwój usług rolniczych
Wsparcie obejmuje inwestycje związane z prowadzeniem działalności polegającej na świadczeniu usług rolniczych. Ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych operacji. W ramach działania stosowana będzie zasada de minimis, zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis. Opierać się będzie na zaleceniach Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczących definicji przedsiębiorstw mikro, małych i średnich.
Beneficjenci:
- Osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy.
Pomoc może być przyznana, jeśli spełnione są następujące warunki:
- prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy,
- przedłoży biznesplan dotyczący rozwoju działalności gospodarczej, zakładający prowadzenie rentownej działalności w zakresie usług dla rolnictwa,
- zadeklaruje obowiązek dokumentowania świadczenia usług rolniczych, co związane jest z zabezpieczeniem przed ryzykiem tworzenia sztucznych warunków w celu uzyskania wsparcia, tj. zakupu maszyn rolniczych, które przede wszystkim będą używane we własnym gospodarstwie rolnika, a nie w celu prowadzenia działalności gospodarczej zapewniającej dochód.
Pomocy nie udziela się podmiotom, które skorzystały z pomocy finansowej w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”, objętego PROW 2007-2013.
Wsparcie:
Poziom pomocy wynosi maksymalnie 50% kosztów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia. Maksymalna wysokość przyznana w okresie realizacji Programu jednemu beneficjentowi wynosi 500 000 zł (zgodnie z założeniami biznesplanu).
Oprac. Joanna Radziewicz
Oprac. na podstawie „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020” (wersja skrócona) wydanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dostępnej na stronie: www.minrol.gov.pl
