Skarby w zbiorach CBR

Szczegóły

Kategoria: Skarby w zbiorach CBR

Zielnik Herbarzem z ięzyka Łacińskiego zowią. To iest Opisanie własne imion, kształtu, przyrodzenia, skutkow y mocy Ziół wszelakich Drzew, Krzewin y korzenia ich, Kwiatu, Owocow, SokowMiasg, Zywic y korzenia do potraw zaprawowania. Tak Trunkow, Syropow, Wodek, Likworzow, Konfitor, Win rozmaitych, Prochow, Soli z ziołczynioney; Maści, Plastrow. Przytym o Ziomach y Glinkach rożnych: o Kruscach Perłach y drogich Kamieniach. Tez o zwierzetach czworonogich, czołgających Ptastwie, Rybach y tych wszystkich rzeczach przypadłych odpedzenia, z wielkiem uważaniem y rozsądkiem Polskiemiezykiem zebrany y na osmiero ksiąg rozłożony

Księga Lekarzom, Aptekarzom, Cyrulikom, Barbirzom, Roztrucharzom, Końskiem lekarzom, Mastalerzom, Ogrodnikom, Kuchmistrzom, Kucharzom, Synkarzom, Gospodarzom, Mamkom, Paniom, Pannom y tym wszytkim którzy się kochaia y obieruja w lekarstwach pilnie zebrane a porzadniezpisane przez D. SIMONA SYRENNIVSA

Simon Syrenius (ok. 1540-1611)

Kraków 1613

Pierwsze polskie dzieło ilustrowane, poświęcone roślinom użytkowym. Książka zawiera 765 opisów roślin, na 1584 stronach. Autor uważany jest za jednego z najwybitniejszych polskich zielarzy. Duże znaczenie dla historii nauki ma wprowadzona przez niego polska terminologia i nomenklatura botaniczna. Wiele słów, zaczerpniętych z języka potocznego, funkcjonuje współcześnie, m.in. barszcz, kokornak i oset.

Hippika o koniach

Krzysztof Mikołaj Dorohostajski (1562-1615)

Kraków 1647

Autor był marszałkiem wielkim litewskim, pochodzącym z bogatej rodziny magnackiej herbu Leliwa. Wiedzę zawartą w książce czerpał z poznanych dzieł włoskich oraz doświadczeń przy prowadzeniu własnej stadniny. Hippika była dziełem praktycznym, skierowanym do właścicieli majątków i żołnierzy w polu. Szatę graficzną podnoszą liczne sztychy rodzimego artysty, Tomasza Makowskiego z Nieświeża. Pierwsze wydanie ukazało się w Krakowie w 1603 r. Egzemplarz znajdujący się w zbiorach Centralnej Biblioteki Rolniczej jest trzecim wydaniem tego dzieła.

Ziemiańska generalna ekonomika : obszerniejszym od przeszłeyedycyey stylem suplementowana y we wszystkich punktach znacznie poprawiona … obiasniona

Jakub Kazimierz Haur (1632-1709)

Kraków 1679

Traktat agronomiczny, dedykowany Andrzejowi Morsztynowi, właścicielowi dóbr zarządzanych przez autora. Jest znacznie poszerzoną drugą wersją wydania z 1675 r. W dziele tym Haur zawarł wykład o gospodarstwie wiejskim, zwłaszcza od strony techniczno-gospodarczej oraz o organizacji i administracji dóbr. Porady, których udziela, dotyczą m.in. konstrukcji budynków, prac w sadzie, sposobów warzenia piwa, zażywania lekarstw, prowadzeniu stajni, hodowli zwierząt domowych itd.

Le parfait jardinier, ou instruction pour les jardinsfruitiers et potagers: avec uintraite des orangers, suivi de reflexions sur l’agriculture

Jean de La Quintinie (1626-1688)

Paris 1695

Praca poświęcona uprawie owoców i warzyw. Autor dzieła był dyrektorem ogrodów króla Francji Ludwika XIV oraz twórcą m.in. królewskiego ogrodu warzywnego w Wersalu. Jean de La Quintinie był mistrzem w swoim zawodzie. Potrafił dostarczyć królowi truskawki w styczniu i szparagi w grudniu. Niniejsza publikacja ukazała się już po śmierci autora. Zawiera ciekawą, rozkładaną ilustrację przedstawiającą plan rozmieszczenia grządek warzywnych oraz drzewek owocowych w Wersalu.

Architecture hydraulique : oul’art. De conduired’elever et de manager les eaux pour les differensbesoins de

la vie

Bernard Forest de Belidor (1693-1761)

Paris 1737

Najsłynniejsze dzieło francuskiego matematyka i inżyniera. Opublikowane w czterech tomach w latach 1737-1753. Centralna Biblioteka Rolnicza posiada dwa pierwsze tomy. Dzieło przedstawia metody wykonania konstrukcji urządzeń hydraulicznych w XVIII wieku.Belidor jako pierwszy opisał jak użyć rachunku całkowego do rozwiązywania problemów technicznych i mechanicznych, obejmujących inżynierię oraz koła młynów wodnych, pomp czy fontann.

Anti Machiavel ouEssai De Critique sur le Prince de Machiavel

Francois-Marie Arouet de Voltaire (1694-1778)

Amsterdam 1741

Esej autorstwa Fryderyka II Wielkiego, króla Prus, przeciwko renesansowym poglądom Nicollò Machiavellego, pisarza politycznego. Został wydany anonimowo ale pod patronatem Woltera, który przeprowadził korektę tekstu. Pierwsze wydanie z 1740 r. nie uwzględniało jednak wszystkich poprawek, dlatego rok później Wolter opublikował esej ze wszystkimi zmianami. Powstanie dzieła wiąże się ze wstąpieniem Fryderyka, w tajemnicy przed ojcem, do masonerii, w celu uzyskania poparcia w kołach masońskich.

Therese Czartoriska : [Ode] /[J.C.L.]

Johann KasparLavater (1741-1801)

Zurych 1780

Poemat upamiętniający, tragicznie zmarłą, piętnastoletnią Teresę Czartoryską, córkę Izabelli z Flemingów Czartoryskiej, z Puław. Młoda księżniczka zmarła w wyniku rozległych oparzeń. Jej suknia zapaliła się od ognia z kominka. Tragedia rozegrała się w warszawskim pałacu zwanym Błękitnym. Wydarzenie odbiło się szerokim echem w ówczesnej Warszawie. Zostało odnotowane  m.in. przez pamiętnikarzy – Franciszka Karpińskiego, Adama Mickiewicza i Adama Jerzego Czartoryskiego oraz opisane w ówczesnej prasie.

Ostatnia Przestroga dla Polski

Hugo Kołłątaj (1750-1812)

Warszawa 1790

Jedna z bardziej znanych prac twórcy Kuźnicy Kołłątajowskiej, zawiązanej w trakcie trwania Sejmu Wielkiego. Myślą przewodnią tej grupy ludzi była wszechstronna naprawa Rzeczypospolitej w wymiarze państwowym, kulturalnym i społecznym. Najważniejsze z postulatów, podniesionych przez autora w publikacji, to nieuregulowana sytuacja prawna chłopów i mieszczan oraz likwidacja liberum veto i elekcyjności tronu. Zagadnienia te znalazły się na kartach przyszłej Konstytucji 3Maja.

Teksty: Elżbieta Osińska – Kassa, Daniel Kamiński

Red. Aleksandra Szymańska