Hodowla zwierząt
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Wartość hodowlana – fundament postępu genetycznego i narzędzie do poprawy opłacalności produkcji mleka / Tomasz Strabel
(Hodowla i Chów Bydła 2017 nr 2, s. 16-19)
Użytkowość zwierząt to wartość ważnej dla hodowcy cechy, mierzona u pojedynczego osobnika, która jest warunkowana zarówno przez czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. W przypadku krów cechy takie jak: wysoka wydajność mleka czy prawidłowa budowa wymienia wpływają na produkcyjność, zdrowotność i rozrodczość zwierząt, co z kolei ma kluczowe znaczenie dla ekonomiki hodowli.
Selekcja to podstawowe narzędzie pracy hodowlanej polegające na wskazywaniu i przeznaczaniu do rozrodu zwierząt, po których chcemy uzyskać potomstwo. Materiał genetyczny jest dobierany w ten sposób, by przyszłe pokolenia były coraz lepsze z punktu widzenia ważnych dla hodowcy cech.
W Polsce indeks PF łączy w sobie wszystkie najwyżej oceniane cechy, którym nadano optymalne wagi. Jest więc odzwierciedleniem celu hodowlanego. Preferowane są tutaj cechy produkcyjne, związane z przychodami z produkcji mleka. Indeks zawiera również wykaz cech funkcjonalnych, które przekładają się głównie na koszty związane z utrzymaniem zwierząt, ich zdrowiem, płodnością czy długowiecznością. Wartość indeksu PF dla danego zwierzęcia można obliczyć, gdy znamy jego wartości hodowlane dla poszczególnych cech.
Wartość hodowlana to wartość genów zwierzęcia dla jego potomstwa, szczególnie istotna przy podejmowaniu decyzji selekcyjnych. W przypadku buhajów cechy związane z mlecznością nie mają znaczenia, dlatego zwierzęta ocenia się pod kątem przyszłej użytkowości ich córek, ponieważ to one w przyszłości będą generować zyski hodowcy.
Odziedziczalność to kluczowy parametr przy obliczaniu wartości hodowlanej. Teoretycznie może ona mieć wartość 100 proc. i w takim wypadku środowisko nie ma żadnego wpływu na interesującą cechę, ponieważ jest ona w całości zależna od genów. Jednak większość cech ważnych z ekonomicznego punktu widzenia ma średnią lub niską odziedziczalność, np. racice – 9 proc., a wysokość w krzyżu 54 proc.
Spokrewnienie mierzy, w jakim stopniu wartości hodowlane dwóch osobników są do siebie podobne. Im bardziej osobniki w rodowodzie są od siebie oddalone, tym niższe spokrewnienie.
Użytkowość zwierząt jest determinowana między innymi przez środowisko, więc podczas określania wartości hodowlanej dąży się do tego, żeby uwzględnić i wyeliminować jego wpływ. Polscy hodowcy powinni korzystać z ocen wyliczanych w kraju, bowiem odnoszą się one do warunków środowiskowych i metod kontroli panujących na naszym terenie. Wszelkie zmiany wyników oceny w trakcie życia zwierzęcia są zjawiskiem naturalnym i wynikają przede wszystkim z faktu, że wraz z upływem czasu pojawiają się nowe informacje o użytkowości, pokrewieństwie czy genotypach zwierząt.
Wartość hodowlana to podstawa do podejmowania decyzji selekcyjnych i zarządzania w stadzie. Ponieważ określa wartość genów z uwzględnieniem ich ekonomicznego znaczenia, przyczynia się do poprawy konkurencyjności gospodarstw.
Oprac. Joanna Radziewicz
Tuszki i mięso kur rasy ayam cemani jako delikatesowy produkt drobiarski / Marcin Różewicz
(Gospodarka Mięsna 2017 nr 1, s. 32-34)
Ayam cemani to pochodząca z Indonezji rasa kur o czarnej barwie mięsa. Pierwsze osobniki tej rasy trafiły do Europy w 2000 roku. Również w naszym kraju są one coraz bardziej zauważalne i w przyszłości mogą stanowić cenny materiał zarówno tuszek, jak i mięsa.
Kury rasy ayam cemani charakteryzują się dużym, prostym grzebieniem koloru czarnego. Tej barwy są również inne części ciała zwierzęcia począwszy od upierzenia, poprzez skórę, aż po organy wewnętrzne i kości. Budową ciała przypominają zwykłą kurę. Masa ciała samicy wynosi 1,5-2 kg, natomiast koguta 2-2,5 kg.
Ptaki te, w rejonie, z którego pochodzą, są traktowane jako ogólnoużytkowe. Kury przeznacza się na nioski, natomiast z powodu poligamicznego systemu kojarzeń nadmiar kogutów przekazuje się na cele ofiarne lub na ubój i spożycie.
W Europie tuszki tych ptaków traktowane są jako produkt delikatesowy . Porównując skład chemiczny mięsa kur ayam cemani i konwencjonalnych kurcząt brojlerów można zauważyć, że to pierwsze zawiera więcej białka, przy jednoczesnej niskiej zawartości tłuszczu, co jest cechą bardzo pożądaną przez konsumentów. Sama barwa mięsa jest również cechą wyróżniającą tę rasę. Jej intensywność zależy od zawartości barwników hemowych i ich przemian poubojowych, od stopnia przetłuszczenia śródmięśniowego i zastosowanych procesów technologicznych. U zwierząt starszych mięso jest ciemniejsze, u młodych ma jaśniejszą barwę. Widoczna różnica w zawartości barwników hemowych dotyczy również mięśni piersiowych i nóg.
Oryginalny wygląd tej rasy, a także dobrej jakości mięso mogą w przyszłości mieć duże znaczenie w kształtowaniu produktów markowych lub delikatesowych.
Oprac. Joanna Radziewicz
