PROW 2014 - 2020

Szczegóły

Kategoria: PROW 2014 - 2020

Ochrona ekosystemów i efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi (Cz.3)

Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW)

 Poddziałania:

1. Płatności dla obszarów górskich (ONW typ górski).
2. Płatności dla obszarów nizinnych (ONW typ nizinny).
3. Płatności dla obszarów specyficznych (ONW typ specyficzny)

Działanie to jest instrumentem wsparcia finansowego dla osób, które prowadzą działalność rolniczą na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (obszary ONW) w celu umożliwienia kontynuowania rolniczego użytkowania ziemi, zachowania walorów krajobrazowych obszarów wiejskich oraz utrzymania i promowania zrównoważonych systemów działalności rolniczej na tych terenach. W efekcie, wsparcie to będzie wpływało na utrzymanie żywotności obszarów wiejskich i na zachowanie różnorodności biologicznej.

W ramach poddziałania ONW typ górski płatności będą przyznawane na rekompensatę efektów utrudnień występujących w produkcji rolnej na obszarach górskich w stosunku do gospodarstw położonych poza ich granicami. Rejony kwalifikujące się do wsparcia, charakteryzują się znacznymi ograniczeniami możliwości użytkowania gruntów i znacznym wzrostem kosztów produkcji w związku z występowaniem mniej korzystnych niż w nizinnej części Polski warunków klimatycznych, krótszego okresu wegetacyjnego oraz zbyt stromych zboczy do użycia sprzętu mechanicznego lub wymagających użycia bardzo drogiego sprzętu specjalistycznego. Do obszarów górskich zalicza się gminy i obręby ewidencyjne, w których ponad połowa użytków rolnych jest położona na wysokości powyżej 500 m n.p.m.

W ramach poddziałania ONW typ nizinny pomoc będzie udzielana na pokrycie strat w produkcji rolnej na obszarach nizinnych, położonych poza granicami obszarów górskich, wynikających ze skumulowania występowania na tych terenach ograniczeń naturalnych, jak niska jakość gleb, niekorzystne warunki klimatyczne, niekorzystne warunki wodne oraz niesprzyjająca rzeźba terenu w stosunku do gospodarstw, na których takie ograniczenia nie występują. W ramach ONW typ nizinny wyróżniono strefę I oraz strefę II.

W ramach poddziałania ONW typ specyficzny wsparcie będzie udzielane na rekompensatę efektów istniejących utrudnień w produkcji rolnej na obszarach gmin i obrębów ewidencyjnych rejonów podgórskich, które zostały wyznaczone na potrzeby ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 i z 2014 r. poz. 40),  w których co najmniej 50 proc. powierzchni użytków rolnych jest zlokalizowana na wysokości powyżej 350 m n.p.m. Ponadto występują tam złożone problemy wynikające z rozdrobnionej struktury agrarnej i niekorzystnej rzeźby terenu, a jednocześnie posiadają one duże znaczenie dla rozwoju turystyki, zachowania krajobrazu i ochrony dziedzictwa kulturowego. Z tego też względu gminy zaliczone do tych obszarów powinny dodatkowo spełnić co najmniej 2 z zamieszczonych 223 poniżej kryteriów:

• średnia powierzchnia gospodarstw wynosi poniżej 7,5 ha;
• gleby zagrożone są występowaniem erozji wodnej;
• udział gospodarstw rolnych, które zaprzestały produkcji rolnej wynosi powyżej 25 proc. wszystkich gospodarstw;
• udział trwałych użytków zielonych wynosi powyżej 40 proc. w strukturze użytkowania gruntów.

Lista obszarów ze wszystkich trzech grup znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 40, poz. 329, z późn. zm.).

Rodzaj wsparcia:

Płatność ryczałtowa, jednoroczna, do hektara użytków rolnych położonych na obszarach ONW.

Stawka płatności jest ustalona w oparciu o bilans kosztów i utraconych dochodów, wynikających z występowania ograniczeń naturalnych lub innych szczególnych ograniczeń na danym obszarze, obliczona przez porównanie z obszarami, które nie charakteryzują się takimi ograniczeniami.

Beneficjenci:

Rolnicy aktywni zawodowo, którzy użytkują grunty rolne położone na obszarach z utrudnieniami naturalnymi lub innymi szczególnymi utrudnieniami.

Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli:

• beneficjent jest posiadaczem gospodarstwa rolnego położonego w granicach Rzeczypospolitej Polskiej i prowadzi działalność rolniczą na obszarach ONW;
• działki rolne, których dotyczy pomoc, są użytkowane jako użytki rolne;
• powierzchnia użytków rolnych należących do danego gospodarstwa rolnego, położonych w granicach ONW i wykorzystywanych do produkcji rolniczej, wynosi co najmniej 1 ha.

Wsparcie:

Stawki płatności dla poszczególnych typów ONW:

1. Typ górski – 450 zł/ha/rok.
2. Typ nizinny:
   • strefa nizinna I – 179 zł/ha/rok;
   • strefa nizinna II - 264 zł/ha/rok.
3. Typ specyficzny – 264 zł/ha/rok.

Płatności ONW podlegają degresywności na poziomie gospodarstwa, w zależności od łącznej powierzchni działek rolnych lub ich części objętych pomocą. Płatność jest przyznawana w zależności od powierzchni obszarów ONW w gospodarstwie:

• do 25 ha – 100 proc. płatności;
• 25,01 – 50 ha – 50 proc. płatności;
• 50,01 – 75 ha – 25 proc. płatności.

Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych

Poddziałania:

1. Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych - obejmujące koszty założenia (tzw. wsparcie na zalesienie).
2. Premia pielęgnacyjna.
3. Premia zalesieniowa.

Działanie to ma na celu zwiększanie obszarów leśnych poprzez zalesianie i tworzenie terenów zalesionych na gruntach rolnych oraz innych niż rolne. Przyczynia się ono do sekwestracji dwutlenku węgla oraz utrzymania i wzmocnienia ekologicznej stabilności obszarów leśnych poprzez łączenie rozdrobnionych kompleksów leśnych. Ma również korzystny wpływ na gleby zagrożone erozją.

Pomoc na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych jest udzielana do gruntów, dla których opracowany jest plan zalesienia przez Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zgodnie z art. 35 ustawy o lasach oraz w oparciu o przepisy ustawy o leśnym materiale rozmnożeniowym. Określa on skład gatunkowy zalesień oraz metodę sadzenia oraz pochodzenie materiału sadzeniowego, przy uwzględnieniu lokalnych warunków siedliskowych, środowiskowych i klimatycznych danego obszaru.

Rodzaj wsparcia:

Pomoc jest przyznawana w formie ryczałtu:

• jednorazowo za wykonanie zalesienia gruntów rolnych lub innych niż rolne oraz dolesienia na terenach pokrytych samosiewem (o ile zgodnie z planem zalesienia zalecane jest dodatkowe sadzenie drzew), oraz ewentualną ochronę poprzez ogrodzenie bądź palikowanie tzw. wsparcie na zalesienie;
• maksymalnie przez 5 lat na utrzymanie, pielęgnowanie i ewentualną ochronę przed zwierzyną poprzez stosowanie repelentów (o ile plan zalesienia nie przewiduje ogrodzenia albo palikowania) nowo założonych upraw leśnych, jak również terenów zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej (również tych, na których nie są wymagane dolesienia), tzw. premia pielęgnacyjna;
• maksymalnie przez 12 lat na pokrycie utraconych dochodów z działalności rolniczej, tzw. premia zalesieniowa.

Beneficjenci:

• rolnicy – właściciele gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne, z wyłączeniem jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej reprezentujących Skarb Państwa w zakresie zarządzania mieniem.
• jednostki samorządu terytorialnego będące właścicielami gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne – w zakresie kosztów założenia.

Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli:

• minimalna powierzchnia gruntu objętego pomocą wynosi co najmniej 0,1 ha;
• pomocą objęte są grunty:
  • stanowiące grunty orne lub sady
  • inne niż rolne - wykazane w ewidencji gruntów jako użytki rolne lub grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, niewykorzystywane do produkcji rolniczej.

Wsparcie:

Maksymalna powierzchnia gruntu objętego pomocą w PROW 2014-2020 na jednego beneficjenta nie będzie większa niż 20 ha.

Stawki na zalesienie zostały określone ryczałtowo na 1 ha lub na metr bieżący. W przypadku premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej są to stawki jednoroczne.

1. Stawka płatności w zakresie wsparcia na zalesienie odpowiada 60 proc. wyszacowanych kosztów inwestycyjnych i została zróżnicowana w zależności od: grupy sadzonych gatunków, tj. iglaste i liściaste, nachylenia terenu: powyżej 12 stopni i w warunkach korzystnych, charakterystyki zalesionych gruntów (grunty erozyjne), rodzaju materiału sadzeniowego (sadzonki z odkrytym materiałem sadzeniowym, sadzonki mikoryzowane).

Poziom częściowej rekompensaty oszacowanych kosztów (60 proc.) ustalono biorąc pod uwagę zakładane cele Programu, ograniczenie budżetowe, a także przewidywany wpływ na atrakcyjność uczestnictwa w programie innych elementów, w tym premii pielęgnacyjnej, zalesieniowej oraz płatności bezpośrednich w ramach I filaru WPR. W przypadku, jeżeli plan zalesienia przewiduje stosowanie zabiegów ochronnych przed zwierzyną, dodatkowo w ramach wsparcia na zalesienie refundowane będą koszty ogrodzenia lub palikowania.

2. Stawka płatności w zakresie premii pielęgnacyjnej została zróżnicowana w zależności od: nachylenia terenu: powyżej 12 stopni i w warunkach korzystnych, charakterystyki zalesionych gruntów (grunty erozyjne), wykorzystania sukcesji naturalnej. Zastosowano pełną oszacowaną stawkę. W przypadku, jeżeli plan zalesienia przewiduje stosowanie zabiegów ochronnych przed zwierzyną, dodatkowo w ramach premii pielęgnacyjnej refundowane będą koszty stosowania repelentów.
3. Stawka płatności w zakresie premii zalesieniowej została skalkulowana biorąc pod uwagę zalecenia KE co do unikania nadmiernej kompensacji z uwagi na fakt, iż dla gruntów zalesionych będą przysługiwały płatności bezpośrednie przez cały okres zobowiązania, zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1307/2013. Zastosowano pełną oszacowaną stawkę.

Stawki płatności dla działania zalesieniowego:

Wsparcie na zalesienie:

• zalesianie w warunkach korzystnych: 6 553 zł/ha dla gatunków iglastych; 7 152 zł/ha dla gatunków liściastych.
• zalesianie na gruntach o nachyleniu powyżej 12°: 7 146 zł/ha dla gatunków iglastych; 7 624 zł/ha dla gatunków liściastych.
• zalesianie na gruntach erozyjnych: 5 012 zł/ha dla gatunków iglastych; 5 470 zł/ha dla gatunków liściastych.
• zalesianie na gruntach erozyjnych o nachyleniu powyżej 12°: 5 711 zł/ha dla gatunków iglastych; 6 098 zł/ha dla gatunków liściastych.
• zalesianie sadzonkami z zakrytym systemem korzeniowym i mikoryzowanymi w warunkach korzystnych: 6 934 zł/ha dla gatunków iglastych; 4 984 zł/ha dla gatunków liściastych.
• zalesianie sadzonkami z zakrytym systemem korzeniowym i mikoryzowanymi na gruntach o nachyleniu powyżej 12°: 7 385 zł/ha dla gatunków iglastych; 5 366 zł/ha dla gatunków liściastych.
• zabezpieczanie przed zwierzyną - grodzenie 2-metrową siatką metalową - 8,82 zł/mb.
• zabezpieczenie 3 palikami - 1 132 zł/ha.

Premia pielęgnacyjna:

• na gruntach w warunkach korzystnych - 1 075 zł/ha.
• na gruntach o nachyleniu powyżej 12° - 1 237 zł/ha.
• na gruntach erozyjnych - 1 358 zł/ha.
• na gruntach erozyjnych o nachyleniu powyżej 12° - 1 628 zł/ha.
• na gruntach innych niż rolne z wykorzystaniem sukcesji naturalnej - 794 zł/ha.
• na gruntach innych niż rolne o nachyleniu powyżej 12° z wykorzystaniem sukcesji naturalnej - 968 zł/ha.
• zabezpieczenie repelentami - 424 zł/ha.

Premia zalesieniowa:

• premia zalesieniowa - 1 215 zł/ha.

Oprac. Joanna Radziewicz

Oprac. na podstawie „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020” (wersja skrócona) wydanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dostępnej na stronie: www.minrol.gov.pl