Skarby w zbiorach CBR

Szczegóły

Kategoria: Skarby w zbiorach CBR

Ilustrowany Kucharz Krakowski dla oszczędnych gospodyń

Marya Gruszecka (1850-1913)

Reprint wydania z 1898 r., Kraków

Warszawa 2013

Autorka w „Ilustrowanym Kucharzu Krakowskim” podpowiada młodym gospodyniom jak w sposób prosty, tani i zdrowy przygotować obiad.

W książce znajduje się ponad 1300 przepisów na ciasta, torty, zupy i sosy. Dodatkowo znajdziemy tu obszerny dodatek poświęcony sprawdzonym sposobom na przechowywanie żywności, pranie i czyszczenie metali.

Najnowsza kuchnia wytworna i gospodarska zawierająca 1249 przepisów gospodarskich z uwzględnieniem kuchni jarskiej

Marta Norkowska (1872-1930)

Reprint wydania z 1904 (t. I)  i 1908 (t. II) r., Warszawa

Warszawa 2014

Od autorki: „Wydając tę książkę, którą starałam się opracować podług najlepszych wzorów zagranicznych i w której zebrałam wszystkie wiadomości, nabyte w przeciągu kilkunastoletniej pracy zawodowej – miałam na celu, aby nasze młode gospodynie znalazły w niej poradę i pomoc, oraz ażeby stać się ona mogła podręcznikiem dla tych pań doświadczonych i gospodyń wytrawnych, które rozumieją potrzebę urozmaicenia kuchni domowej…”

M.N.

Kuchnia myśliwska czyli Na łowach dla uśmierzenia głodu, dogadzając oraz najdelikatniejszemu smakowi : z dodaniem rad i przepisów do urządzenia ubitej zwierzyny czworonożnej lub ptastwa tudzież przygotowania naprędce posiłku z wybranych rozmaitych drobnych cząstek zwierzyny

przez Jana Szyttlera

Reprint wydania z 1845 r., Wilno

Warszawa 2012

Praktyczny podręcznik kulinarny dla amatorów łowów i ich kuchmistrzów: zbiór niepowtarzalnych receptur i przepisów, niektóre bardzo oryginalne, np. łapy niedźwiedzie na zimno, mózgi z łosia lub sarny. Zbiór porad:

1) Jak przygotować się do łowów (zabierać ze sobą bułki bardzo posilne do zapaśnej torby myśliwskiej, wykonane z ciasta drożdżowego z farszem zajęczym oraz napój zdrowy na łowach, z imbiru, kandyzowanego cukru, cytryn oraz drożdży zalanych wodą)?

2) Jak skonstruować przenośny kominek?

Jest to również przewodnik po łownej zwierzynie: sarny, dziki, niedźwiedzie, zające, łosie, jelenie, daniele, żubry, bobry i niezliczone gatunki dzikiego ptactwa.

Kucharka szlachecka : zawierająca około 3,000 przepisów kuchennych, spiżarnianych, domowo-gospodarskich i toaletowych, łatwym sposobem opisanych i na długoletnim opartych doświadczeniu [...]

przez M. z K. Marciszewską

Reprint wydania z 1893 r., Kijów i Odessa

Warszawa 2014

Kucharka szlachecka Marii Marciszewskiej to książka pełna wspaniałych, prostych przepisów dawnej kuchni. Zawiera około trzech tysięcy receptur, a także porady dotyczące prowadzenia domu i spiżarni. Reprint zdobią niezwykłej urody, bardzo misterne ryciny. Obok przepisu na pyszne zupy, kluchy, wykwintne mięsa znajdziemy zapomniane w naszej kuchni perduty, leguminy, jesiotrzynę oraz dzikie ptactwo. Ponieważ, jak zaznacza we wstępie autorka, jest to podarek dla młodych gospodyń - książka zawiera także „babcine” sposoby wypastowania podłóg, wywabiania plam, prania jedwabiu, tuczenia zwierząt, a także przygotowywania kremu do twarzy i dbania o włosy.

Krakowskie wyroby wędliniarskie : praktyczne wskazówki o wyrobie wędlin

Andrzej Różycki

Reprint wydania z 1926 r., Kraków

Warszawa 2011

W dniu 28 września 2005 roku na Listę Produktów Tradycyjnych została wpisana w kategorii Mięso świeże oraz produkty mięsne: „Kiełbasa Lisiecka”. W publikacji wydanej w 1926 r. autor Andrzej Różycki w jednym z rozdziałów podaje przepisy i wymienia szereg kiełbas, wśród których wyróżnia m.in. krakowską grubo krajaną kiełbasę, kiełbasę krajaną na sposób domowy, krakowskie kiełbasy siekane. To właśnie w latach 30. XX w. z krakowskich kiełbas krojonych wywodzi się kiełbasa lisiecka, jako szczególny ich rodzaj, poszukiwany przez konsumentów ze względu na jej smak, recepturę i sposób wykonania, identyfikowany właśnie z Liszkami.

W książce m.in.: wskazówki o doborze wieprzów na wyroby wędliniarskie; postępowanie z trzodą lub bydłem przed biciem; bicie bydła i trzody; wskazówki o mięsie itd.

Nowy, wyborny i najtańszy kucharz czyli Sposób sporządzania najsmaczniejszych potraw z kartofli tudzież użycie ich do różnych gospodarskich potrzeb

Reprint wydania z 1842 r., Lwów, Stanisławów i Tarnów

Warszawa 2015 

To książeczka dla bogaczów równie jak dla ubogich użyteczna, zawierająca kilkaset sposobów wypróbowanych robienia z kartofel rożnych zup, jarzyn, potrawek, sałat, legumin, wypiekanek i innych przyrządzeń na stół; oraz użycie ich dla bydła, jako też do wyrobów piwa, wina, kawy, mydła, świec i innych potrzeb domowych, według wieloletnich doświadczeń przez przyjaciela ludzkości ułożona.

Kucharz dobrze usposobiony. T. 1-2

ułożony przez Jana Szyttlera

Reprint wydania z 1830 r., Wilno

Warszawa 2015 

Jan Szyttler, kucharz na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego  czerpał inspiracje dla swoich przepisów zarówno z kuchni francuskiej, jak i polskiej, oraz w mniejszym stopniu litewskiej i białoruskiej.

Gdyby przyjrzeć się przepisom Szyttlera w jego „Kucharzu”, okaże się, że większość potraw mięsnych (czyli z mięsa czerwonego lub dziczyzny) to sposoby na wołowinę. Swego rodzaju znakiem czasu jest obecność wieprzowiny, np. w postaci kotletów. To efekt masowego chowu świń, jako tańszego odpowiednika wołowiny. Drugim powodem popularności wieprzowiny jest osłabienie tradycji postnych - jako mięso niekoszerne w okresie staropolskim nie była mile widziana na stole. Szyttler nie boi się już korzystać z potencjału, jaki ma świńskie mięso. Osobny tom „Kucharza” poświęca Szyttler deserom.

Oprac. Aleksandra Szymańska