Polskie owoce kontra owoce tropikalne
- Szczegóły
- Kategoria: Rolnictwo w UE i na świecie
POLSKIE OWOCE KONTRA OWOCE TROPIKALNE
Tegoroczne ceny polskich owoców przerażają. Za kilogram czereśni trzeba zapłacić 15 zł, podobnie jest z truskawkami i malinami, podczas gdy owoce tropikalne można kupić za grosze. Wszystkiemu są winne wiosenne przymrozki, które spowodowały duże straty w sadach, co odbija się na cenach krajowych owoców.
W wyniku przymrozków wiosennych najbardziej ucierpiały rośliny sadownicze. Największe starty odnotowali sadownicy uprawiający czereśnie, wiśnie, brzoskwinie, morele, porzeczki, agrest oraz wczesne odmiany innych gatunków. Straty w uprawach w pow. rawskim (tam jest najwięcej upraw sadowniczych), szacowane są następująco:
- wiśnie, czereśnie, brzoskwinie, morele - 90-100 proc.,
- porzeczki czarne - 80-100 proc.,
- jabłka, gruszki - 50-100 proc.,
- śliwki - 60-100 proc (w zależności od odmiany i lokalizacji),
- truskawki - 30-40 proc.
Tego lata drogie są truskawki i czereśnie. Podobnie jest z wiśniami, malinami, morelami i brzoskwiniami. Rok temu można było je kupić dwa razy taniej. Droższe są także warzywa.
Zgodnie z prognozami, zbiory owoców w 2017 r., w zależności od gatunku, są mniejsze od 30 do 90 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym. Letnie odmiany malin powinny dać 20 - 30 proc. zbioru ubiegłorocznego.
- Najgorzej sytuacja przedstawia się w przypadku moreli i brzoskwiń. Tu straty są największe. Zbiory mogą wynieść w granicach 10 - 20 proc. ubiegłorocznych.
- Zbiory gruszek będą od 20 do 50 proc. mniejsze niż rok temu.
- Duże szkody spowodowały w sadach wiśniowych wiosenne przymrozki. Tu zbiory wyniosą 20 proc. ubiegłorocznych.
- Jeśli chodzi o śliwy to zbiory powinny być w granicach 20 - 30 proc. ubiegłorocznych.
- W czerwcu, w hurtowniach kilogram malin kosztował ponad 30 zł.
Podczas, gdy na polskie owoce wielu po prostu nie stać furorę robią owoce tropikalne. Pomarańcze, mandarynki czy banany znamy bardzo dobrze. Jednak w marketach i na bazarach coraz częściej pojawiają się egzotyczne owoce mniej znane, choć posiadające wyjątkowe właściwości zdrowotne. Konsumenci szybko się do nich przekonują.
Karierę robią banany, na które wydajemy rocznie ponad 1 mld zł, co przekłada się na 375 tys. ton (wg GUS). Na statystycznego Polaka przypada ponad 7 kg. To wciąż mniej niż średnia unijna, która wynosi 10 kg, ale tendencja jest zdecydowanie wzrastająca. Średnia cena bananów wynosi obecnie ok. 4 zł/kg. Banany zawierają m.in. szczególnie dużo potasu (500 mg w jednej sztuce), wapń, magnez, fosfor, sód, cynk, magnez, żelazo; mają prawie tyle pektyn co jabłka, a na dodatek kilka witamin: B1, 2, 3, 6, C, E i K.
Niezwykle popularne w Polsce są kiwi, których kilogram kosztuje od 4-5 zł. Te ,nazywane chińskim agrestem, owoce są bardzo bogatym źródłem witamin C i K oraz cennym nośnikiem witaminy E, kwasu foliowego, potasu, miedzi, manganu i błonnika, pomagających obniżyć poziom cholesterolu.
Polacy coraz częściej do swojego jadłospisu wprowadzają ananasa i mango, których cena na polskim rynku nie przekracza 5 zł za kilogram. Mango to słodka skarbnica witaminy C, dzięki której w naturalny sposób wzmocnimy nasz organizm, poza tym posiada sporo witaminy A i E. Jedzone regularnie dostarczy również cennych dawek potasu i magnezu, które kolejno wpływają pozytywnie na pracę serca i mózgu. Ananas natomiast, poza swym egzotycznym smakiem, zawiera wiele cennych substancji odżywczych, m.in. bromelainę, która wykazuje właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne.
W polskich sklepach można też spotkać: papaję - doskonałe źródło witaminy C; awokado - usprawniające pracę układu trawiennego; granata - źródło antyoksydantów, które przeciwdziałają chorobom układu sercowo-naczyniowego; persymonę (inaczej zwaną kaki) - doskonałe źródło witaminy A, C i błonnika; czy soczyste i słodkie liczi.
Według danych za rok 2012, największym producentem owoców tropikalnych na świecie były Indie ze zbiorami na poziomie 26,3 mln ton - 26% udział w globalnej produkcji, a także Chiny – 12,5 mln ton, Indonezja – 8,2 mln ton. W sumie, całkowite globalne zbiory owoców tropikalnych to ponad 102,0 mln ton, a dokładnie 58% produkcji to zbiory mango i guawy, a 22% to ananasy.
W Unii Europejskiej zbiory owoców egzotycznych dotyczą tylko Hiszpanii, Portugalii, Włoch oraz w minimalnym stopniu Grecji. W hiszpańskiej produkcji dominują persymony ze zbiorami na poziomie nawet 160 tys. ton, mango – 70 tys. ton i awokado – 65 tys. ton. We Włoszech głównie zbiera się persymony – ponad 40 tys. ton, a w Portugalii mango – 20 tys. ton i mniej niż 10 tys. ton -ananasów. Z uwagi na tak niewielką unijną produkcję kraje wspólnotowe zmuszone są do dużego importu owoców egzotycznych. Jak wynika z danych za rok 2013 UE sprowadziła ponad 1,5 mln ton tych owoców, przy czym w imporcie dominuje głównie Holandia, Niemcy, Wielka Brytania oraz Francja, Włochy i Hiszpania. Łączny globalny import odnotował, w odniesieniu do danych sprzed 10 lat, aż 146% wzrost. Najwięcej importuje się ananasów, przy czym w roku 2013 było to ponad 800 tys. ton, tj. 60% całkowitego importu owoców egzotycznych w krajach UE.
Jeśli chodzi o polskie owoce, to według danych Głównego Urzędu Statystycznego z września 2016 r., produkcja owoców w Polsce w minionym roku wyniosła 4,5 mln ton, wobec 4,1 mln ton w roku poprzednim. Zwiększyły się zbiory niemal wszystkich owoców, poza truskawkami. Najbardziej, w relacji do bardzo małych w 2015 r., wzrosła produkcja malin. Zmalała produkcja jabłek i gruszek. W sezonie 2016/2017 wyniki finansowe przedsiębiorstw przemysłu owocowo-warzywnego nie powinny być gorsze niż w sezonie poprzednim.
Wyjątkowo wysokie ceny polskich owoców w tym sezonie, zwiększają popyt na egzotyczne owoce. Mimo, że wciąż wolimy warzywa i owoce z lokalnych plantacji, coraz częściej sięgamy po owoce z ciepłych krajów, których produkcja na świecie z roku na rok wzrasta.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Źródła:
- Lamer-Zarawska, Egzotyczne owoce, przyprawy i używki, Wrocław 2016
- „Handel Zagraniczny Produktami Rolno-Spożywczymi”, 2017 nr 45
- Notowania cen, fresh-market.pl
- Plantatorzy alarmują, tekst dostępny w Internecie: http://businessinsider.com.pl/
- Siutaj, Owoce egzotyczne podbijają europejski rynek, [w:] „Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny”, 2006 nr 9
- „Rynek Owoców i Warzyw”, 2016 nr 49
- Unijny rynek owoców tropikalnych, tekst dostępny w Internecie: http://www.fresh-market.pl/owoce_i_warzywa/owoce/mango/unijny_rynek_owocow_tropikalnych,p1564266507
