Zakazane pamiątki z wakacji
- Szczegóły
- Kategoria: Ekologia i środowisko
Każdy turysta wracający z egzotycznych wojaży stara się przywieść do domu jakąś oryginalną pamiątkę, która kojarzyłaby się z mile spędzonym czasem, odpoczynkiem i relaksem. Jednak często nie zdajemy sobie sprawy, że niektóre przedmioty pochodzą od zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt. Za naruszenie przepisów UE w zakresie ochrony międzynarodowej fauny i flory grozi kara grzywny, a nawet więzienia. Dlatego przed zapakowaniem walizki warto sprawdzić, czy nasz souvenir nie znajduje się na liście produktów zakazanych.
Podstawowym aktem prawnym, z jakim powinien zapoznać się każdy planujący egzotyczne zakupy turysta, jest Konwencja o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (Konwencja Waszyngtońska, CITES). Jej celem oprócz wspólnej międzynarodowej ochrony zagrożonych wyginięciem zwierząt i roślin, jest współpraca międzynarodowa w ograniczeniu nielegalnego handlu tymi gatunkami. Dokument zawiera listę okazów, które podlegają szczególnej ochronie. Wywóz części z nich jest całkowicie zakazany. Innych dopuszczalny, ale po uzyskaniu specjalnego zezwolenia.
Akt wymienia kilka tysięcy gatunków objętych ochroną. Zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Ochrony Środowiska turyści dokonujący zakupów powinni być szczególnie wyczuleni na przedmioty z kości słoniowej, rogów nosorożca, koralowców, muszli, skór gadów i ssaków (głównie: krokodyli, węży, dzikich kotów, wilków, niedźwiedzi), innych kości zwierząt. Zakup takich pamiątek wiąże się z posiadaniem specjalnych zezwoleń i dopełnieniem wszelkich wymaganych procedur eksportowych i importowych. W razie jakichkolwiek wątpliwości w tym zakresie można się zwrócić o pomoc do izby celnej lub Ministerstwa Środowiska.
Warto pamiętać, że wśród zabronionych pamiątek z wakacji znajdują się również okazy żywych zwierząt pozyskiwanych do celów hobbystycznych, tj. małpki, papugi, żółwie, węże.
Nielegalny przywóz okazów znajdujących się na liście CITES jest przestępstwem, za które grozi kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności lub w przypadku mniejszej wagi kara grzywny.
Konwencja Waszyngtońska nie jest jedynym obowiązującym aktem prawnym w tym zakresie. W każdym państwie obowiązują szczegółowe przepisy celne, które regulują kwestie nielegalnego handlu zagrożonymi gatunkami.
Na liście gatunków znajdują się m.in.:
Ssaki: wszystkie naczelne (w tym kapucynki, tamaryny, marmozetty), kotowate (tygrysy, lwy, lamparty, pumy, serwale, rysie, żbiki i wszystkie inne poza kotem domowym), wilki, słonie, nosorożce, wydry.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Ptaki: np. gwarek, prawie wszystkie papugi, wszystkie ptaki drapieżne, sowy, kolibry.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Gady: węże (np. wszystkie z rodziny pytonów i dusicieli), wszystkie żółwie lądowe i morskie, wszystkie krokodyle, liczne legwany, gekony kameleony, inne jaszczurki.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Płazy: np. drzewołazy, aksolotl.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Ryby: np. wszystkie jesiotrokształtne, wszystkie koniki morskie.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Pajęczaki: np.: ptaszniki, skorpion cesarski.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Owady: np. niepylak apollo, pazie ptasioskrzydłe.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Pierścienice: pijawka lekarska.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Mięczaki (głównie małże i ślimaki): np. muszle skrzydelnika olbrzymiego i przydaczni;
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Niektóre koralowce
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Rośliny: niektóre agawy, niektóre cyprysy, prawie wszystkie kaktusy, wszystkie storczyki, wszystkie dzbaneczniki, szereg roślin drzewiastych z rodziny mahoniowatych.
|
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
|
Istnieje też lista gatunków, których w ogólne nie można wwozić na teren Unii Europejskiej. Należą do nich m.in.:
- trofea wilka (Białorusi, Kirgistanu, Turcja),
- nierozłączka rudogłowa (Tanzania),
- ara zielonoskrzydła (Argentyna i Panama),
- wszystkie żółwie czerwonolice,
- liczne gatunki koników morskich (Indonezja),
- niektóre motyle (Wyspy Salomona),
- skrzydelnik olbrzymi, szczególnie muszle (Haiti),
- niektóre muszle przydaczni (Wietnam, Mozambik, wysp Salomona)
- niektóre storczyki (Szwajcaria Turcja, Norwegia, Korea Południowa, Rosja, Chiny, Wietnam).
W przypadku przewozu po obszarze Unii Europejskiej zwierząt pochodzących ze środowiska naturalnego wymagane jest świadectwo Unii Europejskiej z zatwierdzonym miejscem, do którego zwierzę ma trafić.
W przypadku zwierząt domowych, które w większości pochodzą z hodowli, przewóz jest wolny, pod warunkiem posiadania dokumentów potwierdzających legalność pochodzenia. Należy również skontaktować się ze służbami weterynaryjnymi i dopełnić wszystkich ewentualnych wymogów zdrowotnych i sanitarnych związanych z przewozem żywych zwierząt. Warto skontaktować się z Służbą Celną i liniami lotniczymi/innym przewoźnikiem, w celu upewnienia się odnośnie możliwości przewozu danego zwierzęcia.
Oprac. Joanna Radziewicz
Literatura:
- Uwaga na kłopotliwe pamiątki z wakacji! Dokument dostępny w Word Wide Web: ekologia.pl
- Kość słoniowa i koralowiec, czyli zakazane egzotyczne pamiątki. Dokument dostępny w Word Wide Web: ekologia.pl
- Bieniek J.: Nie wszystkie pamiątki możesz przywieźć z wakacji: uważaj na muszle, biżuterię czy leki. Dokument dostępny w Word Wide Web: www.bezprawnik.pl
- mos.gov.pl
Najbardziej znaną kampanią ekologiczną o zasięgu międzynarodowym, odbywającą się na całym świecie w trzeci weekend września, jest Sprzątanie Świata. Polega ona na zbiorowym sprzątaniu śmieci zalegających poza miejscami przeznaczonymi do ich składowania. Jej celem jest wzrost świadomości ekologicznej społeczeństw. Akcja wywodzi się z Australii. Po raz pierwszy odbyła się w 1989 r., kiedy to 40 tysięcy mieszkańców Sydney wzięło udział w akcji sprzątania terenów portu. Już rok później akcja objęła zasięgiem całą Australię, a liczba jej uczestników co roku rośnie. W Australii akcja odbywa się w marcu. Koordynatorem jest organizacja społeczna Clean up Australia.
Dzień Drzewa to międzynarodowa akcja sadzenia drzew odbywająca się w coraz większej liczbie krajów na świecie. Jej celem jest wzrost świadomości ekologicznej społeczeństw. Inicjatorem Dnia Drzewa był Amerykanin Julius Sterling Morton, sekretarz rolnictwa Stanów Zjednoczonych, znawca i miłośnik przyrody. W 1872 r., mieszkając w Nebraska City, zwrócił się z apelem do rodaków by 10 kwietnia każdy, kto może, posadził drzewo. Argumentował, iż „inne święta służą jedynie przypomnieniu, a Dzień Drzewa wskazuje na przyszłość”. Idea jego spotkała się z szerokim odzewem i tego dnia w USA zasadzono ponad milion drzew. I tak, od tamtej pory, co roku, w drugą niedzielę kwietnia w USA świętowany jest Arbor Day. Do Europy idea Mortona trafiła w 1951 roku.
W ostatnich tygodniach dużo się mówiło o akcji „Czyste Tatry” - projekcie realizowanym przez stowarzyszenie „Czysta Polska”, które zawiązało się w grudniu 2012 roku. Jego celem jest zachęcenie turystów do oczyszczenia ze śmieci tatrzańskich szlaków. Są to miejsca w których przecinają się ścieżki wielu pokoleń Polaków, dla których surowe piękno postrzępionych grani i zapach górskiego powietrza to główny powód, by zachować ten unikalny zakątek świata w niezmienionej postaci i ochronić cenny przyrodniczo obszar Tatr, w większości położony na terenie parku narodowego.