Szkodniki roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Zmieniki – podstępne szkodniki fasoli / Jerzy Szwejda
(Warzywa i Owoce Miękkie 2018 nr 7, s. 48-50)
Gatunkiem dominującym wśród zmieników jest zmiennik lucernowiec. Na fasoli występują też zmienik pospolity i ziemniaczak. Spotykamy je również na innych gatunkach roślin. Szkodnikami są larwy i owady dorosłe. Wysysają one soki z pąków kwiatowych, liści i strąków. Powoduje to opadanie pąków kwiatowych i kwiatów, więdnięcie i opadanie młodych strąków, powstawanie spękań w postaci dziur w liściach, a w konsekwencji uszkodzenia formujących się w strąkach nasion.
Szkodniki te zimują w stadium owada dorosłego w resztkach pożniwnych, w miedzach, na wieloletnich plantacjach, w skupiskach drzew i krzewów, a także w leśnej ściółce. Pojawiają się w okresie wiosennym (maj-czerwiec). W tym czasie samice pierwszego pokolenia składają jaja na łodygach roślin. Wylegające się larwy, wraz z osobnikami dorosłymi, żerują na całej roślinie aż do połowy lipca. Drugie pokolenie pojawia się w sierpniu i zimuje na roślinach.
Z reguły zmieniki zasiedlają tylko brzegi dużych plantacji, dlatego wszystkie zabiegi ochronne można ograniczyć do pasa roślin o szerokości 8-10 metrów. Opryski interwencyjne środkami ochrony roślin powinny być wykonane wieczorem lub wczesnym rankiem.
Oprac. Joanna Radziewicz
Ślimaki w jagodnikach / Barbara H. Łabanowska, Małgorzata Tartanus
(Truskawka, Maliny, Jagody 2018 nr 6/7, s. 25-27)
Ślimaki żerują nie tylko na roślinach uprawianych w gruncie, ale również pod osłonami. Zjadają nawet całe młode rośliny, niszczą ich korzenie. Na starszych mogą zjadać prawie wszystkie części, ale głównie są to ich najmłodsze organy. Największe uszkodzenia powodują w sprzyjających ich występowaniu warunkach pogodowych, czyli przy dużej wilgotności powietrza (90 proc.) i odpowiedniej temperaturze (10-200C).
Wśród ślimaków wyróżnia się oskorupione i nagie. Szczególnie ta druga grupa stanowi duże zagrożenie dla upraw roślin, szczególnie jagodowych. Jej przedstawicielami są: ślimak luzytański i ślimak wielki. Oba zimują głównie w stadium jaj, które są składane w glebie, w okresie od lipca do października, przez wszystkie osobniki, bez względu na płeć.
Zdecydowana większość ślimaków (ok. 70 proc.) ginie po złożeniu jaj. Część pozostaje do wiosny. Z około 30 proc. jaj wylegają się młode osobniki. W Polsce występują dwa okresy intensywnego występowania ślimaków. W połowie maja dominują młodociane formy, a w połowie sierpnia żerują osobniki dorosłe. Pełny rozwój pokolenia trwa rok, nieliczne osobniki mogą przetrwać 2 lata.
Ślimaki największe szkody wyrządzają w uprawach na glebach ciężkich, wilgotnych oraz na terenach gdzie mogą łatwo znaleźć kryjówki w ciągu dnia. W zwalczaniu tych szkodników bardzo ważne są zabiegi profilaktyczne. Należy unikać zakładania upraw na terenach wilgotnych, trudno wysychających, a jeśli jest możliwe zaleca się osuszanie terenu w pobliżu upraw (wykaszanie rowów i zarośli, usuwanie skoszonych lub wyciętych roślin). Istotne jest również usuwanie z otoczenia wszelkich zbędnych przedmiotów, jak kamienie, deski, resztki chwastów, które mogą być schronieniem dla ślimaków. Korzystne jest uprawianie gleby w międzyrzędach, motyczenie i spulchnianie w rzędach, eliminacja chwastów i roślin zagęszczających. Można też tworzyć specjalne bariery uniemożliwiające przemieszczanie się tych szkodników (rozsypywać popiół drzewny, trociny, wapno palone, gaszone pyliste), jednak są one skuteczne tylko do wystąpienia pierwszych opadów deszczu. Na małych plantacjach można też zakładać pułapki z kawałków desek lub innych materiałów budowlanych, wkładać pod nie przynęty np. liście kapusty, a odłowione osobniki systematycznie usuwać.
Do zwalczania chemicznego zarejestrowany jest środek zawierający metaldehyd – Ślimax GB. Może być stosowany na plantacjach truskawki, kapusty głowiastej, kalafiora i sałaty uprawianych w gruncie oraz na roślinach ozdobnych – aksamitki i pierwiosnki.
Inną, choć dość pracochłonną metodą zwalczania ślimaków jest ich zbieranie i utylizacja. Zabieg ten powinien być przeprowadzony wcześnie rano, po deszczu lub nawet w nocy.
Oprac. Joanna Radziewicz
