Świat jabłek
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Jabłka jako surowiec / Eberhard Makosz
(Sad Nowoczesny 2018 nr 7, s. 19-21)
W latach 1985-1994 spośród 1,3 mln ton produkowanych jabłek do przetwórstwa trafiało około 700 tys. ton. W ciągu następnych 20 lat zbiory jabłek osiągnęły poziom 4 mln ton i Polska stała się największym w Europie i trzecim na świecie producentem tych owoców. Obecnie zapotrzebowanie na jabłka deserowe wynosi 1,6 mln ton (1 mln ton na eksport, reszta na spożycie w kraju). Przewiduje się, że tegoroczne zbiory osiągną poziom 4,5 mln ton, z czego przemysł będzie miał do zagospodarowania 2,5 mln ton surowca.
Jabłka przemysłowe są bardzo różne pod względem jakości, odmian i kosztów produkcji. Znajdują się wśród nich zarówno owoce niskiej jakości, jak i jabłka deserowe, które nie cieszą się powodzeniem zarówno w kraju, jak i za granicą. Obecnie największym problemem, z którym boryka się branża przetwórcza są koszty produkcji soków zagęszczonych, które znacząco przekraczają uzyskiwane ceny skupu. Rozwiązaniem tej sytuacji może być albo wzrost cen skupu lub obniżenie kosztów np. przez uprawę odmian parchoodpornych.
Zdaniem ekspertów zapotrzebowanie przetwórstwa na jabłka ciągle rośnie. Zagęszczony sok jabłkowy produkuje w naszym kraju 50 zakładów. Zagospodarowują one około 60 proc. owoców. Mają również duży wpływ na ceny skupu jabłek. Przy cenie skupu na poziomie 0,40 zł/kg koszt produkcji zagęszczonego soku wynosi około 4,20 zł.
Sok NFC jest pozyskiwany ze świeżych, zdrowych i twardych jabłek. Ma wyższą wartość odżywczą niż sok powstający na bazie koncentratu. Obecnie zapotrzebowanie na ten surowiec wynosi do 300 tys. ton. W najbliższych latach ta ilość może wzrosnąć do 500 tys. ton. Do wyprodukowania 1 kg tego soku potrzeba 1,5 kg jabłek. Cena skupu tych owoców oscyluje w granicach 0,65-0,80 zł/kg.
Do produkcji cydru zużywa się obecnie około 17 tys. ton jabłek. Nadają się do tego wszystkie odmiany. Proponowane cen skupu są podobne jak w przypadku surowca do produkcji soku naturalnego.
Zapotrzebowanie na jabłka przemysłowe ciągle rośnie, a branża przetwórcza ma zbyt na wszystkie wyroby po opłacalnych cenach. Producenci osiągają korzystne wyniki finansowe i jak na razie nie mają problemu z surowcem.
Oprac. Joanna Radziewicz
Poprawić kolor / Arkadiusz Sławiński
(Sad Nowoczesny 2018 nr 7, s. 38-39)
W Polsce dominują dwukolorowe odmiany jabłek. Rynek wymaga, by owoc był pokryty rumieńcem co najmniej w 50 proc., a wielu odbiorców oczekuje jeszcze większego wybarwienia.
Aby osiągnąć idealne wybarwienie owoc wymaga dostępu do światła w 60-80 proc., dlatego bardzo ważny jest właściwy wybór stanowiska, odmiany i podkładki. Na glebach lżejszych odmiany dwukolorowe rosną lepiej. Gleby zwięzłe, gliniaste, pomimo większej zawartości materii organicznej i lepszej wilgotności pozwalają na osiągnięcie wysokich plonów, jednak problem z wybarwianiem się jabłek na takich stanowiskach jest większy niż na glebach lżejszych. Wynika to ze słabszego rozwoju systemu korzeniowego na glebach ciężkich oraz znaczne mniejszej ilości azotu organicznego, zazwyczaj powiązanego z odpowiednią regulacją wzrostu części nadziemnej drzew i korzeni.
Dostęp do światła znacznie poprawia cięcie główne przeprowadzone zimą lub wczesną wiosną, jak również brak starszych niż 3-letnie konarów w górnej partii drzew. Usuwanie jednorocznych przyrostów można rozpocząć już podczas ich wzrostu w maju/czerwcu poprzez wyłamywanie pędów. Inną możliwością jest usuwanie przyrostów w drugiej połowie sierpnia lub na początku września (w zależności od odmiany), czyli około miesiąc przed zbiorem. Okres ten pozwoli na właściwe wybarwienie się owoców.
Odpowiednio dobrane nawożenie – zarówno doglebowe, jak i dolistne może wpłynąć na poprawę kolorytu jabłek. W liściach prawidłowo zaopatrzonych w składniki odżywcze zachodzi intensywna fotosynteza, czego efektem jest lepsze zaopatrzenie owoców w cukry. Duże znaczenie ma potas, który odpowiada nie tylko za gospodarkę wodną, ale i cukrową. Prawidłowe zaopatrzenie w fosfor również jest czynnikiem wspomagającym procesy energetyczne związane z produkcją antocyjanów.
Obecnie trwają badania nad produktami poprawiającymi wybarwienie. Niektóre z nich wydają się interesujące, jednak zmieniające się co rok warunki utrudniają ocenę ich przydatności.
Oprac. Joanna Radziewicz
Przygotowanie przechowalni i chłodni do nowego sezonu / Franciszek Adamicki
(Warzywa 2018 nr 7, s. 57-60)
Prawidłowe przygotowanie pomieszczeń przechowalniczych do nowego sezonu jest podstawowym zadaniem każdego producenta, gdyż pozwala na zmniejszenie strat, przedłużenie okresu przechowania, jak również zachowanie wartości handlowej towaru. W naszych warunkach klimatycznych okres przechowywania warzyw trwa od 3 do 10-12 miesięcy w zależności od gatunku.
Przygotowanie pomieszczeń przechowalniczych do nowego sezonu obejmuje oczyszczenie i dezynfekcję komór i opakowań, sprawdzenie działania instalacji wentylacyjno-chłodniczej oraz, w przypadku kontrolowanych atmosfer, sprawdzenie właściwego działania wszystkich urządzeń i aparatury kontrolno-pomiarowej. Przygotowanie obiektu przechowalniczego do nowego sezonu należy rozpocząć zaraz po zakończeniu przechowywania.
Przygotowanie komór do przechowywania owoców należy rozpocząć od dokładnego ich umycia. Do mycia używa się ciepłej wody, można do niej dodać łagodny detergent, który stosuje się w branży spożywczej, czy też w gospodarstwie domowym. Po myciu i osuszeniu komory, całą powierzchnie powinno się zdezynfekować. W odkażonym pomieszczeniu ograniczony zostaje rozwój patogenów grzybowych zakażających rośliny oraz zmniejsza się ryzyko porażenia przechowywanych roślin. Przygotowanie komór do kolejnego sezonu przechowalniczego powinno również obejmować sprawdzanie szczelności komór - test szczelności powinien być przeprowadzany corocznie.
Kolejnym krokiem w przygotowaniu komór przed okresem przechowalniczym jest sprawdzenie funkcjonowania instalacji wentylacyjnych, a w komorach chłodniczych należy bezwzględnie sprawdzać stan oleju oraz freonu w sprężarkach.
Czyste opakowania są jednym z podstawowych warunków dla uzyskania dobrych wyników przechowywania oraz wysokiej jakości składowanych owoców. Po zakończeniu okresu przechowywania należy opakowania dokładnie oczyścić i umyć, a następnie zabezpieczyć je przed powtórnym zanieczyszczeniem.
Oprac. Aleksandra Szymańska
