TEGOROCZNE REKORDY W PRODUKCJI OWOCÓW
- Szczegóły
-
Kategoria: Wiadomości rolnicze
Zbiory owoców w 2018 r. oceniane są na rekordowym poziomie, lepsza też jest ich jakość i mniejsze występowanie chorób. Nawet susza nie przeszkodziła w najwyższym w historii zbiorze owoców. Rekordy odnotowano w zbiorze jabłek, malin, gruszek, śliwek, czereśni, wiśni oraz znaczne wzrosty w zbiorze: porzeczek, agrestu…
Po bardzo słabym owocowaniu w ubiegłym roku tegoroczne zbiory owoców będą najwyższe w historii i to pomimo suszy. Tegoroczne warunki agrometeorologiczne były bardziej korzystne dla wegetacji owoców, niż zeszłoroczne, kiedy to majowe przymrozki uszkodziły młode owoce.
Z danych GUS wynika, że zbiory jabłek są obecnie oceniane na poziomie 3,7 mln ton, a zbiory wszystkich owoców z drzew w sadach osiągnęły rekordowy poziom 4,2 mln ton. W porównaniu z zeszłym rokiem, jest to ponad 50.procentowy wzrost.
Pod koniec lipca produkcję gruszek w polskich sadach szacowano na ok. 85 tys. ton, co oznacza prawie 55. procentowy wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim. Z kolei zbiory śliwek mogą być aż o 200% wyższe niż w 2017 r. i wyniosą ok. 119 tys. ton.
Produkcja malin jest obecnie szacowana na rekordowym poziomie i przy dogodnych warunkach dla zbioru maliny jesiennej może osiągnąć poziom przeszło 130 tys. t (o ponad jedną czwartą więcej niż w 2017 r.).
Produkcję porzeczek ogółem (czarnych i kolorowych łącznie) ocenia się obecnie na ok. 200 tys. t (w tym porzeczek czarnych na ok. 160 tys. t), tj. o ponad 50 proc. więcej od niskich zbiorów ubiegłorocznych.
W porównaniu do roku poprzedniego, zanotowano także wzrost produkcji agrestu (o blisko jedną czwartą), lecz biorąc pod uwagę średnią z lat 2011-2015 zanotowano ponad 15. proc. spadek.
Porzeczek, malin i agrestu jest bardzo dużo, ale zostaną na krzakach, bowiem w drugiej połowie czerwca plantatorzy tych owoców przestali je zbierać. Chcąc w ten sposób wymusić wyższe ceny skupu od zakładów przetwórczych, a od rządu nową ustawę kontraktacyjną.
Sadownicy przekonują, że aby zaczęło im się opłacać, maliny w skupach muszą kosztować co najmniej 3 złote za kilogram. Tymczasem obecnie cena oscyluje wokół 2 złotych i ciągle spada. To zdecydowanie poniżej kosztów produkcji, więc wielu producentów w geście protestu zdecydowało się przerwać zbiory. Dotyczy to przede wszystkim hodowców przemysłowych, których produkty trafiają później do przetwórni. Sadownicy chcą, by Ministerstwo Rolnictwa interweniowało. Domagają się między innymi lepszej kontroli owoców, sprowadzanych spoza Unii Europejskiej.
Choć plantatorzy nie mają nadziei na szybką poprawę sytuacji, liczą, że lepiej może być od przyszłego sezonu. Zaplanowano kolejne spotkania w Ministerstwie Rolnictwa, które mają dotyczyć zmian w umowach kontraktacyjnych. Chodzi o to, by sadownicy znali minimalną cenę, za jaką będą sprzedawać owoce jeszcze przed sezonem - na tej podstawie będą mogli zadecydować, czy i w jaki sposób prowadzić uprawy.
W przypadku wiśni i czereśni, również odnotowano rekordową produkcję. Produkcja wiśni w 2018 r. przekracza 200 tys. t, a czereśni została oszacowana na ok. 60 tys. t. Podobnie jak w przypadku malin, porzeczki i agrestu, nie wszystkie owoce zostaną zebrane. Z przyczyn ekonomicznych - niskie ceny skupu - oraz braku pracowników do zbioru, znaczna część owoców zostanie na drzewach.
W tym roku zanotowano także bardzo dobre plonowanie większości gatunków krzewów owocowych i plantacji jagodowych. Wysoko ocenia się plonowanie aronii. Dobrze zapowiadają się zbiory borówki, przede wszystkim z uwagi na wzrost areału jej uprawy. W ostatnich latach coraz większego znaczenia nabierają również nasadzenia nowych gatunków, takich jak np. jagoda kamczacka.
Najmniejszą dynamikę wzrostu, w porównaniu do poprzedniego sezonu, zanotowano dla zbiorów truskawek (wzrost o niespełna 10 proc.). Tegoroczną produkcję truskawek oszacowano na 195 tys. t, przy czym zbiór owoców tego gatunku był nieco skrócony, szczególnie na plantacjach bez nawadniania.
Przewiduje się, że zbiory owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych szacuje się na ponad 0,6 mln t, tj. o ponad 25 proc. więcej od zbiorów 2017 r. - podał GUS.
A co ze zbożami?
W przeciwieństwie do rekordowych zbiorów owoców, zbiory zbóż podstawowych z mieszankami będą o ok. 14 proc. mniejsze od ubiegłorocznych i wyniosą ok. 24 mln ton. GUS ocenił zbiory rzepaku i rzepiku na ponad 2,2 mln ton, tj. o około 16 proc. mniej od zbiorów ubiegłorocznych; produkcję warzyw gruntowych na ponad 4,2 mln t, tj. o blisko 8 proc. mniej od roku poprzedniego.
Według GUS, niekorzystny wpływ na produkcję rośliną w 2018 r. miały przede wszystkim bardzo wysokie temperatury powietrza w maju i czerwcu, które przy niewielkich opadach deszczu doprowadziły do nadmiernego przesuszenia wierzchniej warstwy gruntu i szybkiego dojrzewania zbóż oraz rzepaku i rzepiku, ograniczając jednocześnie ich potencjał produkcyjny. Do tego doszły lokalnie występujące w lipcu ekstremalne zjawiska klimatyczne, tj. burze i nawałnice połączone z silnym wiatrem. Niekorzystny wpływ na produkcję miało także małe wykorzystanie kwalifikowanego materiału siewnego i sadzeniakowego.
Ponadto, w wielu rejonach kraju, na terenach gdzie wystąpił duży niedobór opadów obserwowano słabe wyrośnięcie upraw zbóż jarych oraz niedostateczne wykształcenie i wypełnienie kłosów. W pierwszej połowie lipca ulewne deszcze połączone z burzami i silnym wiatrem oraz gradobicia spowodowały lokalnie nadmierne uwilgotnienie, wylegnięcie łanów zbóż, a miejscami nawet podtopienia pól.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Susza rolnicza w Polsce
- Szczegóły
-
Kategoria: Wiadomości rolnicze
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 1 kwietnia do dnia 30 września danego roku - klimatycznego bilansu wodnego poniżej określonej wartości dla poszczególnych gatunków lub grup roślin uprawnych oraz kategorii glebowych.
System Monitoringu Suszy Rolniczej w Polsce (SMSR) jest prowadzony przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB) w Puławach, na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jego celem jest wskazanie obszarów, na których mogły wystąpić straty spowodowane warunkami suszy dla upraw uwzględnionych w ustawie o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w Polsce.
Zgodnie z powyższymi ustaleniami zespół specjalistów opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski oraz, w oparciu o kategorie gleb, określił aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla upraw takich jak: zboża ozime i jare, kukurydza na ziarno i kiszonkę, rzepak i rzepik, ziemniak, burak cukrowy, chmiel, tytoń, warzywa gruntowe, krzewy i drzewa owocowe, truskawki oraz rośliny bobowate.
Zgodnie z najnowszym raportem obejmującym okres od 21 kwietnia do 20 czerwca 2018 roku, stwierdzono wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski. Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju wyniosła 190,5 mm i porównaniu z poprzednim okresem była niższa o 11,5 mm.
Najniższe wartości zanotowano w Poznaniu i okolicach (-260 do –269 mm) oraz na Nizinie Wielkopolskiej, Szczecińskiej, Podlaskiej, Pojezierzu Wielkopolskim, Wysoczyźnie Żarnowieckiej, Równinie Kodeńskiej oraz na Kujawach (–220 do -229 mm). Duże niedobory wody wynoszące ponad 160 mm wystąpiły w rejonach północnych, natomiast w południowej części kraju deficyt wody był mniejszy i wyniósł od -90 do -160 mm.
Aktualnie susza rolnicza występuje w Polsce wśród wszystkich monitorowanych upraw:
- zbóż jarych (suszę zanotowano we wszystkich województwach, w 2056 gminach tj. 82,97 proc. gmin kraju na powierzchni 63,14 proc. gruntów ornych),
- zbóż ozimych (suszę zanotowano we wszystkich województwach, w 1923 gminach tj. 77,60 proc. gmin kraju na powierzchni 49,36 proc. gruntów ornych),
- roślin bobowatych (suszę zanotowano we wszystkich województwach, w 1890 gminach tj. 76,27 proc. gmin kraju na powierzchni 47,21 proc. gruntów ornych),
- krzewów owocowych (suszę zanotowano we wszystkich województwach, w 1838 gminach tj. 74,17 proc. gmin kraju na powierzchni 48,75 proc. gruntów ornych)
- warzyw gruntowych (suszę zanotowano w 13 województwach, w 1590 gminach tj. 64,16 proc. gmin kraju na powierzchni 32,77 proc. gruntów ornych),
- truskawek (suszę zanotowano w 15 województwach, w 1771 gminach tj. 71,47 proc. gmin kraju na powierzchni 45,67 proc. gruntów ornych),
- tytoniu (suszę zanotowano w 13 województwach, w 1496 gminach tj. 60,37 proc. gmin kraju na powierzchni 33,76 proc. gruntów ornych),
- drzew owocowych (suszę zanotowano w 13 województwach, na terenie 1288 gmin tj. 51,98 proc. gmin kraju obejmując powierzchnię 21,33 proc. gruntów ornych),
- rzepaku i rzepiku (suszę zanotowano w 13 województwach, w 1207 gminach tj. 48,71 proc. gmin Polski, na powierzchni 16,77 proc. gruntów ornych),
- kukurydzy na ziarno (suszę zanotowano w 11 województwach, w 592 gminach tj. 23,89 proc. gmin Polski, na powierzchni 7,91 proc. gruntów ornych),
- kukurydzy na kiszonkę (suszę zanotowano w 11 województwach, w 592 gminach tj. 23,89 proc. gmin Polski, na powierzchni 7,92 proc. gruntów ornych),
- chmielu (suszę zanotowano w 6 województwach, w 89 gminach tj. 3,59 proc. gmin Polski, na powierzchni 0,69 proc. gruntów ornych),
- ziemniaka (suszę zanotowano w 3 województwach, w 42 gminach tj. 1,69 proc. gmin Polski, na powierzchni 0,28 proc. gruntów ornych),
- buraka cukrowego (suszę zanotowano w 3 województwach, w 14 gminach tj. 0,56 proc. gmin Polski, na powierzchni 0,14 proc. gruntów ornych).
Zgodnie z obowiązującymi wytycznymi straty spowodowane przez suszę można szacować wyłącznie wówczas, gdy na danym terenie, zgodnie z Klimatycznym Bilansem Wodnym, wystąpiła susza. Proces ten musi być zakończony przed zebraniem plonu głównego.
W przypadku, gdy dla danej rośliny, w tym łąk i pastwisk nie jest prowadzony monitoring suszy, szkody można szacować, jeżeli monitoring potwierdza wystąpienie suszy w uprawach o analogicznych wymaganiach wodnych.
W przypadku szacowania szkód w łąkach należy wziąć pod uwagę okres wystąpienia zjawiska oraz ilość pokosów i termin ich przeprowadzenia. Szacując straty, maksymalny poziom ustala się dla:
- łąk dwukośnych (I pokos na poziomie 60 proc., II pokos na poziomie 40 proc.),
- łąk trójkośnych (I pokos na poziomie 50 proc., II pokos na poziomie 30 proc., III pokos na pozimie 20 proc.).
Szacując straty w pastwiskach należy wziąć pod uwagę strukturę plonów zielonki pastwiskowej w okresie wegetacji, przyjmując, że:
- I rotacja (maj, czerwiec) – 50 proc.,
- II rotacja (lipiec, sierpień) – 30 proc.,
- III rotacja (wrzesień, październik) – 20 proc.
W przypadku gospodarstw rolnych prowadzących jednocześnie produkcję roślinną i zwierzęcą w protokole należy zawrzeć informację o kosztach poniesionych z tytułu niezebrania plonów w wyniku wystąpienia szkód np. koszty związane z zakupem pasz, o ile ten zakup wynika z ujemnego bilansu paszowego w gospodarstwie rolnym spowodowanego szkodami powstałymi w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Ilość nabytych pasz nie może przekroczyć ilości pasz nie wyprodukowanych w gospodarstwie, w związku z wystąpieniem niekorzystnego zjawiska atmosferycznego.
W razie kilkakrotnego uszkodzenia tej samej uprawy, wysokość każdej następnej szkody ustala się z uwzględnieniem wysokości poprzednio ustalonych szkód w skali całego gospodarstwa rolnego w odniesieniu do średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji.
Warunki uzyskania kredytu klęskowego:
- Posiadanie protokołu oszacowania szkód przez komisje powołane przez wojewodów,
- Wypełnienie wniosku o kredyt klęskowy na formularzu przygotowanym przez ARiMR,
- Posiadanie innych dokumenty wymaganych przez bank.
O przyznanie kredytu mogą się ubiegać indywidulani rolnicy oraz mikro, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa. Udzielają go następujące banki:
- Bank PEKAO S.A.,
- Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz zrzeszone w nim Banki Spółdzielcze
- SGB-Bank S.A., a także zrzeszone w nim Banki Spółdzielcze
- Bank BGŻ BNP Paribas S.A.,
- Bank Zachodni WBK S.A.
- Krakowski Bank Spółdzielczy.
Oprac. Joanna Radziewicz
Literatura:
- minrol.gov.pl
- arimr.gov.pl
- iung.pulawy.pl
