Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Wysiewamy groszek
(Mój Piękny Ogród 2019 nr 4, s. 60-61)
Groch jest rośliną o niewielkich wymaganiach nawozowych, łatwą w uprawie. Wczesne odmiany dojrzewają już w czerwcu. Podczas ochrony należy zwrócić szczególną uwagę na mszyce i motyle, jak pachówka strąkóweczka i strąkowiec grochowy.
Przed wysiewem należny spulchnić glebę, dodając do niej trochę dojrzałego kompostu. Wczesne odmiany można sadzić już w marcu, natomiast te bardziej delikatne – na początku kwietnia.
Nasiona wysiewa się na głębokość około 3 cm, pojedynczo co 3-5 cm. Po zasypaniu bruzdy, powierzchnię grządki należy wyrównać i lekko uklepać. Dobrze jest by poszczególne rządki były oznakowane tabliczką z nazwą odmiany, co znacznie ułatwia ustalenie terminu zbioru.
Groch wymaga regularnego nawilżania gleby. Nie potrzebuje dodatkowego nawożenia, ponieważ korzysta z azotu gromadzonego przez bakterie w naroślach korzeniowych.
Przy zakładaniu upraw ostatnią czynnością jest montaż podpór. Odległość między rzędami a podporami powinien wynosić około 10 cm z obu stron. W zależności od odmiany kolejne pary rzędów powinny być wytyczone w odległości 30-50 cm.
Oprac. Joanna Radziewicz
Świdośliwa / Iwona Szot
(Działkowiec 2019 nr 4, s. 36-37)
Świdośliwa (Amelanchier) jest rośliną z rodziny różowatych, i należy do tej samej podrodziny co jabłka, gruszki i aronia. Rodzaj ten obejmuje około 25 gatunków, które w stanie naturalnym występują w Ameryce Północnej, Europie, północnej Afryce i Azji. Wśród gatunków uprawianych w Polsce można wymienić świdośliwę olcholistną i kanadyjską.
Świdośliwa olcholistna może rosnąć w formie krzewu lub drzewa. Owoce są podobne do borówek, ciemnogranatowe, z sinawym, woskowym nalotem. Mają niewielkie rozmiary 0,5-1,1 g. Ich wielkość jest ważną cechą jakościową. Większe owoce ją wykorzystywane jako deserowe, natomiast drobniejsze – w przetwórstwie. Dojrzewają w połowie czerwca i mogą pozostać na drzewie aż do zimy. Są bardzo smaczne i zdrowe. Zawierają duże ilości witamin, minerałów, polifenoli i karotenoidy. Wykazują właściwości antyoksydacyjne.
Świdośliwa ma małe wymagania siedliskowe. Jest odporna na mróz i chłody panujące w okresie wegetacyjnym. Rośliny najlepiej rosną na podłożu lekko zasadowym. Nie powinno się ich sadzić w zgłębieniach o wysokim poziomie wody gruntowej i na terenach podmokłych. Wśród odmian polecanych do uprawy w naszym kraju wymienia się: Bluff, Buffalo, Elizabeth, Honeywood, Martin, Nelson, Parkhill, Pembina, Regent, Smoky, Success, , a o owocach większych: Altaglow, Forestburg, Moonlake, Nortline i Thiessen.
Uprawa świdośliwy w Polsce nie jest jeszcze dobrze rozwinięta, więc nie notuje się poważniejszych chorób i szkodników. Do tej pory największym zagrożeniem dla upraw są ptaki, które wyjadają owoce z drzew.
Oprac. Joanna Radziewicz
Efektywne nawadnianie malin / Robert Bełdowski
(Jagodnik 2019 nr 3, s. 53-54)
Maliny posiadają płytki system korzeniowy, dlatego wymaga regularnego nawadniania małymi dawkami. Odpowiednia wilgotność strefy korzeniowej ma duże znaczenie dla procesu pobierania wody z podłoża – zbyt duża ilość, przy niewłaściwym drenażu powoduje zalanie systemu korzeniowego i wzrost jego podatności na choroby grzybowe albo zamieranie systemu korzeniowego. Z kolei zbyt mała wilgotność stwarza ryzyko nieprawidłowego rozwoju korzeni, w tym całej rośliny.
Optymalna wilgotność podłoża („kokos”) w uprawie doniczkowej wynosi 45-60 proc., w zależności od fazy wegetacji. W uprawie w glebie wartość ta mieści się w przedziale 15-25 proc.
Oprócz nawadniania maliny do dobrego wzrostu potrzebują również właściwego mikroklimatu. Dla roślin, zwłaszcza uprawianych z sadzonek typu long cane optymalna wilgotność powietrza wynosi 60-75 proc, przy temperaturze nie przekraczającej 250C.
Odpowiednie dawki wody zależą od fazy wzrostu roślin, pory roku czy dnia oraz warunków atmosferycznych. Brak odpowiedniej ilości wody w fazie dojrzewania owoców, gdy temperatura lub nasłonecznienie są wysokie, może przyczynić się do znacznej redukcji wielkości i jakości owoców.
Najefektywniejszym sposobem nawadniania krzewów są linie kroplujące (w uprawie w glebie na zagonach) oraz kroplowniki (w donicach, workach z podłożem kokosowym). Ważna jest także jakość wody oraz prawidłowe podawanie nawozów, tak by EC (stężenie) roztworu mieściło się w granicach 1,5-1,7 mS/cm, w przypadku przelewu wynosiło 1,7-2,0 mS/cm, a pH było zawarte w przedziale 5,5-6,2.
Oprac. Joanna Radziewicz
Ozdobne wiśnie / Joanna Bykowska
(Działkowiec 2019 nr 4, s. 10-11)
Najpopularniejszym gatunkiem wiśni w naszym kraju jest wiśnia piłkowana. Najcenniejsze jej odmiany to: ‘Amanogawa’, ‘Kanzan’ i ‘Kiku-shidare-zakura’. Coraz większym uznaniem cieszy się również ‘Royal Burgundy’, natomiast mniej znana jest odmiana ‘Ukon’.
W ostatnim czasie coraz częściej jest sadzona wiśnia osobliwa ‘Umbraculifera’ o regularnej kulistej koronie, porośniętej białymi kwiatami, wiśnia zwisła, o koronie parasolowatej i wiśnia różowa (‘Fukubana’, ‘Autumnalis Rosea’).
Do małych ogródków polecana jest wiśnia nippońska, odmiana ‘Brillant’, ‘Ruby’. Nietypową ozdobą może być wiśnia gruczołkowata ‘Alba Plena’ i wiśnia wczesna ‘Kojou-no-mai’.
Ze względu na kwitnienie, wiśnie ozdobne powinny być sadzone w miejscach nasłonecznionych, osłoniętych od wiatru. Rośliny nie mają szczególnych wymagań glebowych. Wiele odmian jest odpornych na mróz, chociaż wyjątkowo niskie temperatury i brak okrywy śnieżnej mogą uszkodzić drzewka. Dlatego warto je osłaniać na zimę. Wiśnie ozdobne są rzadko porażane przez choroby i szkodniki.
Rośliny najlepiej jest sadzić pojedynczo, w miejscach eksponowanych. Dobrze prezentują się w połączeniu z krzewami i bylinami, a także w pobliżu zbiorników wodnych.
Oprac. Joanna Radziewicz
Dziennie zjadamy w Polsce około 30 mln jaj. Rocznie ponad 10 miliardów – ok. 140 szt. na osobę. Każdego roku kury z całego świata znoszą ponad 80 mln ton sześciennych jaj, z czego 40% spożywają Chińczycy. Bardzo dobra nioska rocznie składa 300-320 jaj.
Rynek konserw rybnych w Polsce od wielu lat znajduje się w dobrej kondycji. W 2017 r. zakłady przetwórstwa rybnego wyprodukowały 76,1 tys. ton konserw rybnych, tj. o 27% więcej w stosunku do roku poprzedniego, co wskazuje na wzrastające zapotrzebowanie na ten asortyment. Udział konserw rybnych w całej produkcji przemysłu przetwórczego ryb w 2017 r. wyniósł 12% pod względem ilościowym, a pod względem wartościowym pozostał na tym samym poziomie 8%. Wartość wyprodukowanych konserw wyniosła 898,7 mln zł.
W 2017 r. polskie przedsiębiorstwa wyeksportowały 355,4 tys. ton ryb i produktów rybnych o wartości prawie 2,1 mld euro. Co oznacza, że eksport generuje blisko 70% przychodów polskiego przetwórstwa rybnego. Wobec roku poprzedniego eksport wzrósł o 9%. W stosunku do niezmiennej słabości zaopatrzenia ze źródeł krajowych, istotną rolę w zaopatrzeniu przetwórstwa rynku wewnętrznego odgrywał import ryb i produktów rybnych. Osiągnął on 2017 r. wielkość 567 tys. ton o wartości 2,1 mln euro. W porównaniu do okresu poprzedniego import wzrósł o 4%.
Odmiany magnolii różnią się pokrojem korony, siłą wzrostu i barwą kwiatów. Zagrożeniem dla upraw są wiosenne przymrozki, które uszkadzają wchodzące w kwitnienie pąki. Dlatego do sadzenia w chłodniejszych rejonach polecane są odmiany późno kwitnące. Rośliny, nawet na terenach o łagodniejszym klimacie, warto sadzić w osłoniętych miejscach. Magnolie lubią, gdy ich korona znajduje się w pełnym słońcu, a korzenie mają zapewniony chłód i cień, warto więc wyłożyć na glebę warstwę ściółki.
Rodzaj żurawka (Heuchera) obejmuje kilkadziesiąt gatunków, o różnorodnych formach i barwach liści, od purpury i fioletu, przez pomarańcz i róż, na różnych odcieniach zieleni kończąc. Liście mogą być karbowane, fantazyjnie powycinane lub posiadać barwny wzór.
Wody podziemne pozostają pod silną presją działalności rolniczej, na jej jakość wpływają następujące czynniki:
Prowadzona od 1993 r. na terenach zachodniej Polski doustna immunizacja lisów wolno żyjących przeciw wściekliźnie, rozszerzona w 2002 r. na teren całego kraju, pomimo dość wysokich kosztów, już od samego początku wpłynęła istotnie na liczbę przypadków występowania wirusa, zarówno u zwierząt dzikich, jak i domowych. W okresie kiedy akcją szczepień objęto cały kraj, stwierdzonych zostało 1214 przypadków wścieklizny u zwierząt, z czego 152 przypadki choroby wystąpiło u zwierząt domowych, a połowa z nich dotyczyła kotów. U zwierząt dzikich wściekliznę stwierdzano głównie u lisów wolno żyjących, łącznie 890 przypadków. W kolejnych latach, liczba stwierdzanych przypadków wykazywała tendencję spadkową. Stan taki utrzymywał się do 2009 r., kiedy na terenie kraju stwierdzono tylko 8 przypadków wścieklizny, z czego 6 u lisów wolno żyjących. Spadająca liczba stwierdzeń wirusa wpłynęła na zmniejszenie liczby akcji immunizacyjnych. W 2018 r. na terenie całego kraju stwierdzono 9 przypadków wścieklizny, wyłącznie u zwierząt dzikich, co stanowiło o jeden przypadek mniej w porównaniu z 2017 r. Cztery przypadki wystąpiły u lisów wolno żyjących, zaś pięć kolejnych u nietoperzy. Rezerwuarem wirusa u lisów są tereny południowo wschodniej i południowej Polski. Z kolei wściekliznę u nietoperzy stwierdzono w województwach wschodniej i północno-wschodniej części kraju oraz w Wielkopolsce.
3 kwietnia 2019 r. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Mimo, iż ustawa została wprowadzona pod koniec 2018 r. uznano, że należy wprowadzić do niej postulaty zgłaszane przez koła i środowiska wiejskie. Jednym z nich jest umożliwienie ubiegania się o dotacje kołom, które funkcjonują na terenach dawnych wsi, a obecnie znajdujących się w granicach administracyjnych miast, bez względu na to, czy wieś została włączona do istniejącego obok miasta, czy uzyskała prawa miejskie. Ponadto, koła gospodyń wiejskich będą mogły powstawać również w miastach do 5000 mieszkańców.
Wprowadzanie na rynek nowoczesnych technologii, dzięki którym możliwa jest produkcja żywności GM, stale wymusza powstawanie nowych regulacji prawnych zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Wiąże się to z procesem globalizacji: rozprzestrzeniania się zwyczajów, wartości i technologii w taki sposób, że mają one wpływ na ludzkie życie na świecie. Instrumentem ułatwiającym proces globalizacji są umowy o usuwaniu wzajemnych barier w handlu. Przykładem może być umowa o Transatlantyckim Partnerstwie w dziedzinie Handlu i Inwestycji (TTIP) dotycząca porozumienia USA – UE, w sprawie liberalizacji handlu towarami, a także z usługami w wielu dziedzinach gospodarki UE i USA. Przeszkodą w przyszłych negocjacjach jest obszar żywności GM. W Unii Europejskiej Parlament Europejski i Rada UE ustanowiły regulacje prawne wprowadzające surowe procedury postępowania z GMO. Z kolei w Stanach Zjednoczonych nie ma jednolitej odrębnej regulacji dotyczącej żywności GM. W opracowaniu wskazano na zasadnicze różnice między unijnym modelem prawnym bezpieczeństwa żywności GM uwzględniającym zasadę ostrożności a amerykańskim modelem regulacji posługującym się zasadą równoważności.
Największymi wyzwaniami związanymi z ochroną środowiska w naszym kraju są: obrona społeczeństwa przed hałasem, oszczędność energii i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się obcych gatunków roślin i zwierząt.
Pierwszym szkodnikiem pojawiającym się na uprawach rzepaku jest chowacz brukwiaczek. Minimum termiczne jago aktywności wynosi 5-70C. W przypadku jego zwalczania ważne jest ustalenie miejsca skąd nadlatuje, ponieważ pozwala to na prawidłowe ustawienie żółtych naczyń – narzędzi monitoringu i wyznaczania terminu zabiegu. Rozmieszcza się je już pod koniec lutego, gdy temperatura w dzień zaczyna przekraczać 60C. Do pojemników wlewa się wodę z małą ilością środka powierzchniowo czynnego, pamiętając by nie było jej zbyt wiele, ponieważ ewentualne opady deszczu uzupełnią niedobory.
Obecnie osoba fizyczna, która planuje usunięcie drzew i krzewów, rosnących na terenie stanowiącym jego własność, na cele nie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w pewnych przypadkach musi dokonać formalnego zgłoszenia tego faktu do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Organ przyjmujący zgłoszenie ma 21 dni na dokonanie oględzin, które powinny zakończyć się spisaniem protokołu. Urząd dokonuje następujących ustaleń formalnych: nazwa gatunku drzewa, obwód pnia na wysokości 5 cm. Ścinkę można przeprowadzić dopiero, gdy organ nie wniósł sprzeciwu. Może to uczynić po dokonaniu oględzin w terminie 14 dni.
W 2017 roku 12,6 mln hektarów użytków rolnych było objętych ekologicznym systemem produkcji. W ciągu ostatnich 5 lat powierzchnia upraw ekologicznych zwiększyła się o 25 proc. Wśród państw członkowskich czołowe miejsce zajmują Austria (23,4 proc. użytków ekologicznych), Estonia (19,6 proc) i Szwecja (19,2 proc.). Najmniejsze zainteresowanie zakładaniem upraw ekologicznych zanotowano na Malcie (0,4 proc), w Irlandii (1,7 proc.) i Rumunii (1,9 proc.).