GREEN REMODELING Zielone domy, czyli o budownictwie ekologicznym słów kilka…
- Szczegóły
- Kategoria: Ekologia i środowisko
Green remodeling to jeden z najsilniejszych trendów w ekologii na świecie. Dotyczy gruntownej przebudowy domów wybudowanych w latach 70-tych lub 80-tych i wyposażenie ich w przyjazne dla środowiska przedmioty i instalacje.
Ten nowy trend pozwala na oszczędności w utrzymaniu domu.. Nowoczesne instalacje grzewcze, systemy solarne czy pompy ciepła pozwalają właścicielom ograniczyć rachunki za wodę, prąd i ciepło, a nawet całkowicie uniezależnić się od zewnętrznych dostawców. Ekologiczne rozwiązania z reguły podnoszą też komfort życia.
Całą przebudowę warto zacząć od wymiany okien i ocieplenia budynku. To niezbędny warunek dalszych działań. W następnej kolejności należy zastanowić się nad wykorzystaniem takich urządzeń, które nadadzą nieruchomości „ekologiczny” klimat. Mogą to być: kolektory słoneczne, elektrownie wiatrowe, pompy ciepła, panele fotowoltaiczne, przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków, automatyka dokowa, zbiorniki na wodę deszczową czy rekuperatory. Warto im się bliżej przyjrzeć.
Kolektory słoneczne służą do konwersji energii promieniowania słonecznego na ciepło. Energia słoneczna docierająca do kolektora zamieniana jest na energię cieplną nośnika ciepła, którym może być ciecz (glikol, woda) lub gaz (np. powietrze).
Kolektory najlepiej sprawdzają się latem, gdy jest ładna pogoda, dlatego warto zdecydować się na system hybrydowy, – czyli kolektory plus wiatrak, który przejmie zadania solarnych paneli w niezbyt słoneczne, za to wietrzne dni.
Od 2010 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oferuje 45 procentowe dopłaty do kredytów przeznaczonych na zakup kolektorów. Limit dofinansowania 1 m2 kolektorów to 2,5 tys. zł brutto. Inwestycja zwraca się nawet po kilku latach, w zależności od obecnie wykorzystywanego źródła energii.
Elektrownie wiatrowe wytwarzają energię elektryczną przy pomocy generatorów (turbin wiatrowych) napędzanych energią wiatru. Energia elektryczna uzyskana z energii wiatru jest uznawana za ekologicznie czystą, gdyż, pomijając nakłady energetyczne związane z wybudowaniem takiej elektrowni, wytworzenie energii nie pociąga za sobą spalania żadnego paliwa. Praca elektrowni wiatrowych powoduje jednak nietypowe i trudne do oceny oddziaływanie na środowisko.
Koszt inwestycji sięga 18 tys. zł, jeśli chcemy wytwarzać energię elektryczną i w zestawie muszą się znaleźć akumulatory; lub około 12 tys. zł, jeśli wiatrak ma jedynie zasilać grzałkę wody.
Jak zapowiadają producenci, wiatraki staną się jeszcze bardziej opłacalne, gdy po zapowiadanej zmianie prawa ich właściciele będą mogli odprowadzać nadwyżki wyprodukowanego prądu do sieci energetycznej.
Elektrownie wiatrowe sprawdzają się najlepiej w wietrznych regionach. Energia elektryczna z nich pozyskiwana, niestety nie jest całkowicie wolna od emisji i pozostałych innych oddziaływań na otoczenie. Pośrednio przyczynia się do ubożenia zasobów, powoduje nietypowe i trudne do oceny oddziaływanie na środowisko. Czynniki mogące wpływać na otoczenie na etapie użytkowania elektrowni wiatrowej (tzw. nietypowe aspekty środowiskowe) to: zagospodarowanie terenu i wykorzystanie gruntów, efekty wizualne, wpływ na krajobraz, efekty akustyczne generowane przez łopaty, w tym hałas infradźwiękowy i niskoczęstotliwościowy, wibracje, wpływ na ptaki, nietoperze i zwierzęta morskie, niszczenie naturalnych siedlisk, powstawanie aerozoli, problemy z widocznością, odbijanie fal i cząstek, zakłócenia komunikacji elektromagnetycznej, podwodny hałas i wibracje, awarie i wypadki, wpływ na działanie radarów, wpływ na mikroklimat.
Pompy ciepła to maszyny cieplne wymuszające przepływ ciepła z obszaru o niższej temperaturze do obszaru o temperaturze wyższej. Proces ten przebiega wbrew naturalnemu kierunkowi przepływu ciepła i zachodzi dzięki dostarczonej z zewnątrz energii mechanicznej (w pompach ciepła sprężarkowych) lub energii cieplnej (w pompach absorpcyjnych). Pompy ciepła najczęściej mają zastosowanie w: gospodarstwach domowych (chłodziarki, zamrażarki), przetwórstwie spożywczym (chłodnie, zamrażalnie, fabryki lodu), klimatyzacji pomieszczeń (chłodzenie pomieszczeń), chłodnictwie, ogrzewaniu pomieszczeń ciepłem pobieranym z otoczenia (z gruntu, zbiorników wodnych lub powietrza).
Krótko mówiąc pompy ciepła umożliwiają ogrzanie domu przy wykorzystaniu ciepła z gruntu lub powietrza na zewnątrz budynku. Można je podłączyć nawet do starych kaloryferów. Nie wymagają kominów, ani kotłowni.
Instalacja pompy gruntowej to wydatek rzędu 60 tys. zł. Urządzenie jest bardziej efektywne i tańsze w eksploatacji niż pompa powietrzna, której cena jest jednak o połowę niższa (30 tys. zł) i jest polecana do mniejszych domów.
Panele fotowoltaiczne przetwarzają światło słoneczne na energię elektryczną, czyli inaczej wytwarzają prąd elektryczny z promieniowania słonecznego przy wykorzystaniu zjawiska fotowoltaicznego.
Zjawisko fotowoltaiczne (efekt fotowoltaiczny) - zjawisko fizyczne polegające na powstaniu siły elektromotorycznej w ciele stałym pod wpływem promieniowania świetlnego. W związku z tym należy do zjawisk fotoelektrycznych wewnętrznych. Zjawisko fotowoltaiczne jako pierwszy zauważył w roku 1839 Antoni Cezar Becquerel, dziad Henriego Becquerela.
Fotowoltaika znajduje obecnie zastosowanie, mimo stosunkowo wysokich kosztów, w porównaniu z tzw. źródłami konwencjonalnymi, z dwóch głównych powodów: ekologicznych (wszędzie tam, gdzie ekologia ma większe znaczenie niż ekonomia), oraz praktycznych (promieniowanie słoneczne jest praktycznie wszędzie dostępne).
Przydomowe biologiczne oczyszczalnie ścieków pozwalają uporać się z problemem odprowadzania ścieków w domach, które nie zostały podłączone do systemu kanalizacji. Ich zalety to przede wszystkim: wysoka redukcja zanieczyszczeń (do 98 proc. eliminacji BZT5); niewielka powierzchnia potrzebna do zamontowania; niskie koszty eksploatacji w ciągu roku; brak elementów ruchomych, które wymagałyby stałego nadzoru i kontroli.
Co ważne od 2011 r. NFOŚiGW uruchomił program dopłat do przydomowych biologicznych oczyszczalni na obszarach, gdzie sieci kanalizacyjnej nie ma i na pewno nie zostanie zbudowana. Warunek przyznania dopłat jest taki, że chęć przystąpienia do programu musi wyrazić co najmniej 50 gospodarstw domowych z danej gminy.
Jednak chwilowo nabór wniosków został wstrzymany ze względu na zainteresowanie przekraczające tegoroczny budżet. Mimo to program ma trwać do 2015 r.
Automatyka domowa służy zmniejszeniu zużycia energii w domu bez stosowania alternatywnych źródeł; dzięki systemowi sterowników podłączonych do centralnego komputera. Poza tym urządzenia można zaprogramować, by w odpowiedni sposób komunikowały się między sobą, co powoduje, że ingerencja człowieka staje się niepotrzebna lub ograniczona. Stosowanie automatyki domowej ma na celu zwiększenie komfortu mieszkańców domu, ich bezpieczeństwa, a także ograniczenie zużycia energii.
Sterowniki m.in. domykają okna, utrzymują odpowiednią temperaturę w poszczególnych pomieszczeniach, zarządzają oświetleniem tak, by lampy nie paliły się wtedy, gdy jest to zbędne, pozwalają też sterować choćby pompą ciepła.
Zbiorniki na deszczówkę służą do zbierania, magazynowania i wykorzystywania wody deszczowej. Ponadto rozwiązują problem odprowadzania deszczówki z rynien, ale przede wszystkim pozwalają oszczędzać czystą wodę.
Magazynowanie wody w okresie wiosny i jesieni, umożliwia jej późniejsze wykorzystanie na przykład do podlewania ogrodu, prania lub prac porządkowych wokół domu.
Zbiorniki na wodę deszczową są zazwyczaj wykonane z przyjaznego dla środowiska, wytrzymałego i odpornego na promieniowanie UV polietylenu.
Rekuperatory - urządzenie stosowane w systemach wentylacyjnych, które umożliwia rekuperację (odzyskiwanie) ciepła z powietrza wywiewanego z budynku lub instalacji przemysłowej. Jest wymiennikiem ciepła. Do przekazania ciepła z wydmuchiwanego powietrza do nadmuchiwanego stosuje się różne konstrukcje rekuperatorów.
Rekuperacja umożliwia ograniczenie strat ciepła spowodowanych wentylacją budynku. Rekuperator pozwala na zmniejszenie o 80 proc. energii potrzebnej do ogrzania nawiewanego powietrza. Niektóre modele rekuperatorów umożliwiają odzyskanie części pary wodnej zawartej w wydmuchiwanym powietrzu i przekazanie jej do nadmuchiwanego powietrza, co zmniejsza energię zużywaną na nawilżanie powietrza w budynku (częściowo sytuacja taka ma miejsce w rekuperatorach obrotowych). Szczególnie poleca się je alergikom.
Aleksandra Szymańska
Źródła:
- Eko-domy: projektowanie, Mariana R. Eguaras Etchetto, Warszawa 2011
- M. Górecka, Architekt i jego rola w procesie projektowania budownictwa ekologicznego na terenach wiejskich, [w:] „Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska”, 2008, R.17 z.1, s.54-63
- E. Szadkowska, Zielone domy, [w:] „Ekologia i rolnictwo”, dodatek do tygodnika „Newsweek”, marzec 2012, s. 12-14
- B. Szuba, Stare technologie w nowej szacie architektury ekologicznej, [w:] „Journal of Ecology and Health”, 2011, nr 2, s. 55-61
- H. Zimny, Ekologia miasta, Warszawa 2005
- H. Zimny, Zdrowy i szczęśliwy dom - zdrowe mieszkanie, [w:] „Problemy Ekologii”, 2008, nr 4, s. 200-206
