Uprawa i nawożenie roślin

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Mniej polskich odmian / Jakub Siwiak
(Tygodnik Rolniczy 2011 nr 4, s. 25-26)

W latach 2006-2008 powierzchnia zasiewów jęczmienia jarego zajmowała ponad 1 mln ha. Rok później uległa ona zmniejszeniu o 9,8 proc. i wyniosła 0,93 mln ha. W 2010 roku do Krajowego Rejestru zostało wpisanych sześć nowych odmian tego zboża: cztery typu browarnego: Afrodite, Bordo, Henrike i KWS Aliciana) oraz dwie pastewne (KWS Olof i Suweren), natomiast aż czternaście zostało skreślonych: sześć typu browarnego (Annabell, Barke, Brenda, Johan, Scarlett i Sezam) oraz osiem pastewnych (Bies, Orthega, Rabel, Rataj, Refren, Rodos, Start i Rastik). Większość z nich pochodziła z hodowli polskiej. Obecnie w Rejestrze figuruje 45 odmian jęczmienia jarego (29 typu browarnego i 16 typu pastewnego).

W 2010 roku średni plon odmian na przeciętym poziomie agrotechnicznym wyniósł 62,8 dt/ha, a na wysokim 74 dt/ha. Najlepiej plonującymi odmianami typu browarnego były: Conchita, Afrodite, KWS Aliciana i Victoriana, zaś typu pastewnego: KWS Olof, Suweren, Skald, Signora i Frontier. Jeżeli chodzi o zdrowotność to jęczmień jary jest podatny na wyleganie oraz raczej odporny na mączniaka.

Czynnikiem ograniczającym plonowanie tego zboża jest niskie pH gleby, dlatego powinno być ono uprawiane na gruntach o uregulowanym odczynie. W zamieszczonej w artykule tabeli przedstawiono trzyletnie wyniki ważniejszych cech rolniczo-użytkowych jęczmienia jarego.

Goodluck – odmiana typu browarnego, plenna. Cechuje się dużą odpornością na mączniaka prawdziwego i rdzę jęczmienia oraz średnią na plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania – średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka – średnia.

Basic – odmiana pastewna, plenna. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i rynchosporiozę – dość duża, na rdzę jęczmienia i czarną plamistość – średnia. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania – średni. Masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka – średnia.

Iron – odmiana pastewna, plenna. Odporność na rdzę jęczmienia – dość duża, na plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość – średnia, na mączniaka prawdziwego – dość mała. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość mała, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka dość małe.

Natasia – odmiana pastewna, plenna. Odporność na rdzę jęczmienia – dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rynchosporiozę i czarną plamistość – średnia. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka – mała.

Planowanie pod osłonami / Paweł Słodkowski
(Działkowiec 2011 nr 1, s. 58)

Uprawę roślin pod osłonami trzeba odpowiednio zaplanować tak, by zapewnić im optymalne warunki wzrostu i rozwoju. Powierzchnię pod osłonami warto wykorzystywać bardzo intensywnie, wprowadzając do uprawy rośliny przed i poplonowe, czyli takie o krótkim okresie wegetacji (sałata masłowa, głowiasta, krucha; kalarepa, rzodkiew, kapusta pekińska lub rozsady z warzyw do upraw szklarniowych i gruntowych).

Ważne w uprawach pod osłonami jest także stosowanie właściwego płodozmianu. Prawidłowe następstwo roślin jest jednym z zasadniczych czynników decydujących o wielkości plonu warzyw i ich wartości odżywczej. W pierwszym roku uprawy, od połowy marca, w szklarni sadzi się np. rozsadę sałaty kruchej lub masłowej. Równolegle można wysiać w międzyrzędziach rzodkiewkę.

Zanim główki sałaty urosną do zbioru, należy stopniowo wyrywać dorastające zgrubienia rzodkiewek. Na początku maja można sadzić rozsadę pomidora jeszcze równolegle z sałatą, której główki do połowy mają będą zebrane. Mniej więcej w drugiej połowie lata po systematycznej likwidacji uprawy pomidorów, wolne miejsca zajmuje kalarepa oraz na dwa miesiące chryzantemy. W następnym roku przedplonem pod osłonami jest rzodkiewka, plon naczelny stanowią ogórki uprawiane z rozsady, natomiast, jako rośliny poplonowe można posadzić np. rozsadę sałaty, wysiać koper, rzodkiewkę, rukolę.

Odmiennym przykładem przedplonu, który zajmuje miejsce w pierwszych miesiącach wiosny, jest rozsada z warzyw lub kwiatów. Plon główny stanowią warzywa ciepłolubne, takie jak: papryka i pomidor. W czwartym roku zagospodarowanie tunelu czy szklarni bywa porównywalne jak w drugim, czyli przedplonem są: sałata i rzodkiewka, a plonem głównym jest ogórek i melon. Po zlikwidowaniu uprawy tych warzyw można jesienią uprawiać różne gatunki liściowe, rzodkiew lub rzodkiewkę.

Rozsada bez pośpiechu / Katarzyna Arcichowska
(Działkowiec 2011 nr 1, s. 56-57)

Przygotowanie rozsady we własnym zakresie można zacząć już od połowy lutego, kiedy dni są coraz dłuższe i wzrasta intensywność światła słonecznego. Do przygotowania rozsady niezbędne jest podłoże o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,5 – 7,0). Najlepszy jest substrat z torfu wysokiego, odkwaszony i wzbogacony o składniki pokarmowe. Cechuje go właściwa struktura, dobrze zatrzymuje wodę i jest wolny od patogenów chorobotwórczych i szkodników. Nasiona wysiewa się do skrzynek wysiewnych, doniczek plastikowych lub torfowo-celulozowych. Po wysiewie nasion pojemniki należy ustawić na parapecie lub werandzie. Konieczne jest też utrzymanie odpowiedniej temperatury oraz wilgotności. Rośliny podlewa się umiarkowanie, a słabo rosnące – dokarmia się, w miarę wzrostu trzeba je rozstawiać. Na 10 dni przed sadzeniem na miejsce stałe trzeba poddać je hartowaniu, czyli ograniczyć podlewanie i zwiększyć wietrzenie. Dobra rozsada powinna być krępa i zdrowa, mieć ciemnozielone, gęsto osadzone liście z grubymi ogonkami i mocną łodygę z krótkimi międzywęźlami. Rośliny powinny mieć wysokość 10-18 cm oraz silny i dobrze rozgałęziony system korzeniowy. Z rozsady uprawia się gatunki roślin, które:

• należą do ciepłolubnych i wymagają wyższych temperatur do prawidłowego wzrostu i rozwoju np. papryka, pomidor;
• mają długi okres wegetacji i nie zdążą wytworzyć części użytkowej z siewu wprost do gruntu (np. karczoch, seler);
• zajmują dużo miejsca, wymagają dużej rozstawy (liściowe, kapustne);
• charakteryzują się długim okresem kiełkowania i wymagają stratyfikacji nasion (np. szałwia, lawenda). Uprawa z rozsady jest też wskazana w przypadkach:
• gdy nasion jest mało, są cenne, trudno zdobyte (uprawa z rozsady zmniejsza ryzyko);
• by uzyskać wcześniejszy i wyższy plon (warzywa dyniowate, zioła).

Chrzan, roślina na zagospodarowanie nieużytków / Krzysztof Lewandowski
(Poradnik Gospodarski 2011 nr 1, s. 18-19)

Właściwości smakowe i lecznicze chrzanu są doceniane od bardzo wielu lat. Chrzan to roślina ekspansywna, nie wymagająca specjalnych siedlisk. Chętnie rośnie przy rowach i na nieużytkach. Pod plantacje chrzanu powinno się przeznaczyć około półtora hektara dobrze odchwaszczonej i użyźnionej ziemi. Materiał nasienny można zakupić od plantatorów lub zakładów przetwarzających chrzan. Sadzonki powinny mieć długość około 20-25 cm. Sadzenie rozpoczynamy wiosną, po ustąpieniu przymrozków. Gęstość sadzenia jest uzależniona od warunków wilgotnościowych danego terenu. Na wielkość plonów duży wpływ mają opady atmosferyczne występujące w okresie od końca maja do końca lipca. Im jest ich mniej tym odstępy między roślinami powinny być większe. Chrzan sadzimy pionowo tak, aby stożek wzrostu znajdował się trzy- pięć centymetrów nad ziemią. W maju powinno się nawozić rośliny saletrą w ilości 150 kilogramów na hektar. Najlepsze efekty uzyskuje się, gdy jest on rozsypany na zagony tuż przed deszczem. Odpowiednio przygotowana ziemia przed sadzeniem ma duże znaczenie przy zastosowaniu nawozów sztucznych, albowiem chrzan lepiej się przechowuje, gdy nawozu jest mniej. Warto też zaopatrzyć ją w próchnicę, która wpływa na wielkość plonów.

Gdy liście osiągną wysokość 5 cm można przystąpić do ściółkowania zagonów. Zabieg ten ma na celu zabezpieczenie gruntu przed zbyt intensywną utratą wody i ograniczenie wzrostu chwastów. Wpływa on również na poprawę struktury ziemi i przyczynia się do zwiększenia ilości plonów.

Wśród najczęściej spotykanych szkodników chrzanu wymienia się śmietkę kapuścianą i pchełki chrzanowe. Jedną z metod walki z tymi pasożytami jest moczenie sadzonek w ekologicznym roztworze z pokrzyw lub spryskiwanie nim roślin w okresie zawiązywania się pąków.

Aby produkcja była opłacalna z każdej posadzonej karpy powinno się uzyskać od siedemdziesięciu dekagramów do kilograma chrzanu nadającego się do sprzedaży. Cieńsze części korzenia można przeznaczyć do suszenia. Cena tego warzywa jest uzależniona od pobytu w danym regionie.

Uprawa chrzanu może być alternatywa dla rolników posiadających słabsze ziemie. Można go posadzić ponownie na tym samym polu po upływie 4 lat.

Rutwica wschodnia ma duży potencjał paszowy/ Stanisław Ignaczak
(Top Agrar Polska 2011 nr 1, s.84-87)

Rutwica wschodnia to wieloletnia roślina motylkowa pochodząca z rejonu Kaukazu. Dobrze znosi warunki pogodowe panujące w naszym kraju. Bez okrywy śnieżnej potrafi przetrwać mrozy nawet do -250C. Daje 2-3 pokosy w ciągu roku i można ją wykorzystać w żywieniu wszystkich zwierząt roślinożernych w formie zielonki, kiszonki lub siana. Jest to roślina miododajna, odporna na choroby i szkodniki. Wymagania siedliskowe i walory gospodarcze rutwicy są pośrednie między lucerną mieszańcową a koniczyną czerwoną. W grupie roślin motylkowych odznacza się ona dużą trwałością polową, sięgającą 15 lat.

Uprawa rutwicy wschodniej udaje się nawet na glebach klasy V, o pH nie niższym niż 5,5-5,7. W płodozmianie pozostawia dobre stanowisko dla roślin azotolubnych. Na słabszych glebach wskazane jest nawożenie azotem lub zastosowanie obornika, a także uzupełnianie mikroelementów.

Początkowo część naziemna tej rośliny rośnie dość wolno, dlatego może ulec zachwaszczeniu. W uprawach produkcyjnych dobrym rozwiązaniem w walce z chwastami jest wysiewka rutwicy w rośliny osłonowe oraz zastosowanie w fazie 2-3 liści zbóż preparatu Basagran 600 SL w ilości 2 l/ha. Począwszy od 2 roku uprawy na wiosnę można użyć preparatu Roundup 360 SL w dawce 3 l/ha. Na starszych plantacjach skuteczny jest środek Kerb 50 WP w dawce 1,5 kg/ha, który działa do połowy listopada.

Rutwica wschodnia ma silnie rozbudowany system korzeniowy, który chroni roślinę w przypadku ewentualnych niedoborów opadów oraz stanowi podstawę jej trwałości użytkowej. Łodygi są wzniesione, dość sztywne. Do drugiego roku w pierwszym pokosie roślina osiąga wysokość 50-80 cm, w kolejnych do 150 cm. Liście są duże i w trakcie suszenia nie kruszą się, zaś nerkowate nasiona o MTZ od 5 do 9 g, są bezbielmowe i twarde.

Przedplonem dla rutwicy wschodniej mogą być zboża, rośliny kapustowate, pastewne lub okopowe, umożliwiające siew wiosenny lub wczesnoletni, przy czym najbardziej optymalny wydaje się być siew wiosenny. Rutwica może być obsadzana zarówno w siewnie czystym, jak też jako wsiewka w rośliny osłonowe, o krótkim okresie wegetacji. Pole likwiduje się za pomocą typowych narzędzi uprawowych.

Do produkcji nasiennej nie nadają się gleby zbyt żyzne, gdyż sprzyjają nadmiernemu rozwojowi zielonej masy. Wegetacja rutwicy trwa 90-110 dni, a plony sięgają od 100 do 400 kg/ha. Jednoetapowy zbiór nasion przypada w sierpniu i wymaga desykacji. Omłot nasion można też przeprowadzić dwuetapowo, a do października rutwica nasienna może wydać 10-20 t/ha zielonki.

W uprawie tej rośliny przysługują dopłaty w ramach JPO (562,09 zł/ha) oraz UPO (327,28 zł/ha). Cena nasion oscyluje w granicach 20 zł/kg.

Aktywatory – nowe możliwości wzrostu potencjału plonotwórczego/ oprac. Anna Rogowska
(Owoce, Warzywa, Kwiaty 2010 nr 21, s. 45-47)

Od lat naukowcy na całym świecie poszukują metod podnoszenia jakości i wielkości plonów uzyskiwanych nie tylko za pomocą klasycznych metod ochrony roślin. Ich badania mają charakter wielokierunkowy i dotyczą zarówno nowych metod nawożenia, zabezpieczenia roślin przed wpływem niekorzystnych warunków zewnętrznych, jak również aktywowania w roślinie procesów odpowiedzialnych za kształtowanie parametrów jakościowych i wielkości plonów. Wiele ośrodków naukowych dąży do stworzenia takich technologii, które dawałyby uprawom wszechstronną ochronę przed potencjalnymi zagrożeniami. W efekcie, na światowych rynkach pojawiają się nowatorskie preparaty, które mają spełniać te różnorodne funkcje.

Bardzo ciekawą propozycją wydają się być preparaty oparte na homogenatach z alg. Filtrat z Ascophyllum nodosum stanowi podstawę unikatowej i chronionej patentem Physio Activator™ Technology. Wykorzystywane w produkcji aktywatorów, bo do tej grupy zalicza się te produkty, rosnące w strefie pływów brunatnice, nieustannie narażone na dynamiczne zmiany środowiska, stanowią niezwykle bogate źródło substancji fizjologicznie aktywnych – oligosacharydów, witamin, aminokwasów i fitohormonów. Technologia PAT zapewnia ich maksymalne wykorzystanie dla wzrostu potencjału plonotwórczego roślin. Wśród potwierdzonych zarówno naukowo, jak i doświadczalnie w warunkach polowych, efektów działania tych preparatów, należy wymienić aktywację odżywiania mineralnego, fotosyntezy, przyrostu biomasy oraz aktywację kwitnienia i wiązania owoców.

Fizjologicznie aktywne składniki aktywatorów zwiększają pobieranie składników pokarmowych przez rośliny poprzez stymulację aktywności enzymów biorących udział w procesach odżywiania roślin. Zawarty w wyciągach z brunatnic mannitol /oligosacharyd/ jest silnym aktywatorem reduktazy azotanowej, enzymu odgrywającego kluczową rolę w asymilacji azotu – głównego składnika kształtującego plon. Poprzez zastosowanie aktywatorów zwiększa się także pobieranie innych makroelementów, a także żelaza, manganu i boru – aktywatory wzmagają pobieranie składników pokarmowych niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin, nawet o kilkanaście procent.

Aktywatory zwiększają także wydajność fotosyntezy i to nie tylko poprzez poprawę odżywiania, ale także wywierając pozytywny wpływ na zawartość chlorofilu w liściach.

Najwcześniej potwierdzonym efektem działania tej grupy preparatów jest przyrost biomasy roślin i stanowi konsekwencję poprawy odżywiania mineralnego i wyższej wydajności fotosyntezy. Opryskiwanie roślin ekstraktem z brunatnic powoduje znaczący przyrost zarówno części nadziemnej rośliny, jak i systemu korzeniowego. Efekt ten został potwierdzony w badaniach polowych, uzyskując kilkunastoprocentowy przyrost zawartości suchej masy w roślinach.

Oligosacharydy zawarte w aktywatorach stymulują w roślinach syntezę poliamin, które gwarantują obfite kwitnienie, efektywne zapłodnienie, wiązanie zawiązków, a także intensywny podział komórkowy, co prowadzi do zwiększenia liczby komórek w zawiązkach owoców, a tym samym gwarantuje wyższy plon.

Reasumując, stosowanie aktywatorów przynosi wiele wymiernych korzyści podnosząc wielkość i jakość plonów. Co ważne są to preparaty całkowicie nieszkodliwe dla środowiska i bezpieczne dla ludzi i zwierząt. Grupa produktów opartych na technologii PAT nie jest jeszcze powszechnie znana na polskim rynku. Warto jednak zainteresować się bliżej aktywatorami, bowiem wydaje się, że w niedalekiej perspektywie stanowić one będą jedną z wiodących grup preparatów poprawiających wzrost potencjału plonotwórczego roślin, a ich stosowanie może też korzystnie wpływać na opłacalność ekonomiczną produkcji.

93 proc. hiszpańskich rolników będzie kontynuować uprawę genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy w 2011 r.

Madryt (Hiszpania), 10.01.2011. W ostatnim sondażu przeprowadzonym przez Markin dla Fundacji Antama pt. „Uprawa kukurydzy Bt w Hiszpanii” 93 proc. hiszpańskich rolników, którzy uprawiali kukurydzę Bt w 2010 roku, deklaruje kontynuowanie upraw w następnym roku, a 6 proc. jest niezdecydowanych. Badania, opublikowane w listopadzie 2010 roku, skupiają się na opinii hiszpańskich rolników zarówno tych, którzy uprawiali kukurydzę Bt jak i tych, którzy takich upraw nie prowadzili. Badanie zostało przeprowadzone w listopadzie 2010 roku. Wzięło w nim udział 200 rolników z Katalonii i Aragonii.

Rolnicy, którzy uprawiali kukurydzę Bt w 2010 roku stwierdzili, że byli „bardzo zadowoleni” (79 proc.) lub „całkiem zadowoleni” (21 proc.) z uprawy tej odmiany. 99 proc. respondentów uważa, że nasiona transgenicznej odmiany kukurydzy mają dobry stosunek ceny do uzyskanych rezultatów uprawy.

Główną korzyścią wskazywaną przez rolników było efektywne zabezpieczenie upraw przed szkodnikiem: omacnicą prosowianką (98 proc.). Zaznaczali również brak opadania kolb i wylegania całych roślin (48 proc.), łatwość uprawy (44 proc.), wysokie plony oraz silne i zdrowe rośliny (41 proc.) jak również wyższą opłacalność (33 proc.).

Natomiast, jeśli chodzi o główną wadę tego typu upraw respondenci wskazywali na fakt, że muszą utrzymywać również pasy konwencjonalnych odmian kukurydzy (25 proc.), podczas gdy 65 proc. przyznało, że nie widzi większych problemów w uprawie tej kukurydzy – 11 proc. więcej niż w roku 2009. Żaden z respondentów nie miał problemu ze sprzedażą kukurydzy w 2010 roku. 93 proc. rolników zostało zobligowanych do podania informacji ustnie lub pisemnie o tym, że kukurydza, którą sprzedają jest genetycznie zmodyfikowana.

100 proc. rolników, którzy nie uprawiali kukurydzy Bt twierdzi, że wie o takiej technologii. 18 proc. z nich ma o niej przychylną opinię, podczas gdy 6 na 10 twierdzi, że nie ma zdania na jej temat (61 proc.).

Na pytanie, dlaczego zdecydowaliby się na transgeniczną odmianę kukurydzy zamiast konwencjonalnej, 52 proc. respondentów odpowiedziała, że rolnicy uprawiający kukurydzę Bt mogą być pewni swoich plonów nawet w przypadku licznego występowania omacnicy prosowianki, 92 proc. respondentów przyznało, że ma niewielki problem lub nie ma w ogóle problemu z występowaniem omacnicy prosowianki na swoich polach.

Żaden z respondentów nie miał problemu ze sprzedażą kukurydzy w 2010 roku. 73 proc. rolników zostało zobligowanych do podania informacji ustnie lub pisemnie o tym, że kukurydza, którą sprzedają nie jest genetycznie zmodyfikowana.

Źródło: http://fundacion-antama.org/wp-content/uploads/2011/01/20110110-NP-ANTAMA-estudio-markin-EN.pdf

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł