Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej: 1914-1918 / oprac. Janusz Pajewski. Poznań 2002
- Szczegóły
- Kategoria: Pamiętnikarstwo
Maria z Branickich Zdzisławowa Lubomirska pochodziła z rodu, który ze względu na swoje związki z Rosją nie cieszył się w Polsce się społeczną sympatią i uznaniem, chociaż wielu potomków tej rodziny dało się poznać jako gorący patrioci, którzy swoją postawą starali się wymazać hańbę targowicką.
Księżna Zdzisławowa była osobą inteligentną i zrównoważoną o szerokich zainteresowaniach. Umiała pozytywnie wpłynąć na poczynania swojego męża, zachęcając go do działalności charytatywnej. Zdzisław Lubomirski był prezesem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, kuratorem Instytutu Oftalmicznego, współfinansował także działalność Towarzystwa Oświaty Narodowej. Pełnił też funkcję prezydenta Warszawy i jednocześnie przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego m. Warszawy oraz prezesa Centralnego Komitetu Obywatelskiego. Stojąc na czele wspomnianych instytucji samorządowych organizował pomoc społeczną dla osób poszkodowanych w wyniku wojny, prowadził akcje porządkowe oraz zajmował się szkolnictwem, doprowadzając m.in. do przyjęcia w sierpniu 1915 r. przez Komitet Obywatelski uchwały o wprowadzeniu obowiązkowego powszechnego nauczania. Pełnił także inne funkcje społeczne, będąc m.in. prezesem Komitetu Towarzystwa Popierania Pracy Społecznej, powstałego w 1914 r. Polskiego Komitetu Pomocy Sanitarnej czy też prezesem utworzonego dwa lata później Wydziału Tymczasowej Samopomocy Ziemian.
