Żywienie człowieka
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Magnez – król życia / Alfreda Graczyk
(Zdrowa Żywność 2011 nr 1, s. 27-29)
Magnez jest zaliczany do najcenniejszych biopierwiastków; odgrywa ważną rolę w organizmie ludzkim, bierze udział w przebiegu fotosyntezy, uczestniczy w ważnych reakcjach enzymatycznych (aktywuje 320 enzymów). W organizmie człowieka dorosłego znajduje się średnio 24-35 g magnezu, czyli około 0,05 proc. wagi naszego ciała, z tego 60 proc. jest w kościach; 29 proc. w mięśniach szkieletowych, w tkankach miękkich – mózgu, wątrobie i sercu – 10 proc., a w płynach międzykomórkowych około 1 proc. Ten pierwiastek jest czynnikiem wzrostu, decyduje o wydolności układów: kostnego, nerwowego, trawiennego, krążenia, zwalcza miażdżycę, procesy starzenia się, wzmacnia mechanizmy obronne organizmu i jego podatność na powstawanie nowotworów. Działa stabilizująco na układ nerwowy, uspokaja, odpręża; wykazuje działanie rozkurczające mięśni, zmniejszające ciśnienie krwi, znoszące arytmię serca, a także przeciwdziała nadkrzepliwości krwi, czy tworzeniu kamieni nerkowych.
Niedobór magnezu powstaje m.in. na skutek kuracji odchudzających, długotrwałego zażywania leków, stresu, przepracowania, stosowania używek, środków odurzających. Objawami niedoboru tego pierwiastka mogą być m.in. skurcze mięsni łydek, drżenie powiek, problemy z zaśnięciem, migrena, apatia, brak koncentracji i trudności zapamiętywania. Ciągły niedobór magnezu powoduje np. osteoporozę.
Największe ilości tego pierwiastka występują w orzechach, nasionach, mąkach z pełnego przemiału, w soi, nieoczyszczonym ryżu, kaszach, suszonych owocach, w świeżych warzywach; śladowe ilości w mięsie i mleku. To pierwiastek słabo przyswajalny, z pokarmów wchłania się go zaledwie 15-40 proc. Przyswajalność z pożywienia ograniczają m.in. kwas fitynowy, szczawiowy (jarzyny i otręby zbóż), fosforowy (ryby), wolne nasycone kwasy tłuszczowe (tłuste mięsa i tłusty nabiał). Przedawkowanie magnezu w codziennej diecie jest prawie niemożliwe.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Zakazane lekarstwo na raka / Katarzyna Lewkowicz-Siejka
(Zdrowa Żywność 2011 nr 1, s. 12-16)
Zdaniem G. Edwarda Griffina, autora książki „Świat bez raka. Historia witaminy B17” lekarstwo kontrolujące raka jest znane i pochodzi z natury, ale nie jest szeroko dostępne, bowiem nie można go opatentować i nie jest atrakcyjne dla przemysłu farmaceutycznego. Zdaniem niektórych, rak jest jak szkorbut i pelagra, które wynikają z niedoborów. A jednym ze składników, którego brakuje w diecie współczesnego człowieka jest amigdalina, nazywana witaminą B17, występująca w pestkach (moreli, brzoskwini, jabłek, gruszek, wiśni, śliwek), oraz różnych rodzajach traw (m.in. pszeniczna, sorgo, alfa-alfa) i kilkaset innych roślinach tj. skiełkowane soczewica i fasola mung, bób, ciecierzyca, orzechy nerkowca i makadamia, nasiona lnu i sezamu, jagody, maliny, truskawki. Skoncentrowana i wyekstrahowana, stosowana w postaci iniekcji lub tabletek, znanych, jako lateril. Zdaniem części naukowców niszczy guzy i pomaga kontrolować raka, a według innych nie ma takiego działania, a wręcz może być toksyczna.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Prawidłowe odżywianie umożliwia rozwój mózgu i jego funkcjonowanie / Alicja Siuda, Bohdan Achremowicz
(Zdrowa Żywność 2011 nr 1, s. 4-8)
Dostarczanie odpowiednich ilości i wysokiej jakości składników odżywczych w sposób istotny oddziałuje na funkcjonowanie mózgu, na poziom intelektualny człowieka, jego nastroje, zachowanie, emocje i sposób myślenia. Na przestrzeni ostatnich lat prowadzi się wnikliwe badania na ten temat.
Mózg stanowi około 1400 gram, czyli 2 proc. masy ciała i jest bardzo energochłonny. Pochłania 20 proc. dostarczonych organizmowi składników energetycznych oraz 20 proc. wdychanego tlenu. Składa się głównie z frakcji wody i tłuszczu, jego strukturę tworzy około 100 bilionów komórek mózgowych (neuronów), które kierują procesami fizjologicznymi, a także wysolenia, zapamiętywania, uczuciami oraz stanem bycia. Odżywianie całego organizmu reguluje procesami wytwarzania w mózgu neurotransmiterów. Niedobór koniecznych ilości energii, białka czy związków mineralnych oraz witamin, może spowodować niewykształcenie odpowiednio zbilansowanych ilościowo neurotransmiterów co w efekcie prowadzi do dysfunkcji neurotransmisyjnych, które przejawiają się obniżonymi nastrojami, depresją i innymi zaburzeniami w przekazywaniu informacji, a tym samym w funkcjonowaniu całego ciała.
Dla ogólnego stanu zdrowia i prawidłowego funkcjonowania mózgu: niezbędny jest aminokwas cholina, która bierze udział w regulacji pracy serca, oddychania, kontroli działania mięśni, procesów spalania czy zapadania w sen; oraz tłuszcze, białka, węglowodany i witaminy.
Tłuszcze podnoszą pamięć i usprawniają procesy poznawcze, dostarczają energii dla mózgu. Cholesterol, czyli tłuszcz nasycony, którego nadmiar prowadzi do chorób naczyniowo-sercowych jest ważnym składnikiem mózgu, stanowi podstawowy komponent strukturalny wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych, a w tkance nerwowej wchodzi w skład otoczek mielinowych. Poza tym najbardziej pożądanymi z żywieniowego punktu widzenia są tłuszcze zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe typu omega-3 i omega-6, które poprawiają sprawność.
Białka dostarczają organizmowi oraz mózgowi cennych aminokwasów tyrozyny czy tryptofanu oraz innych substancji, jak lecytyny i choliny. Odpowiadają za koncentrację, uwagę, proces skupiania się, koordynacji mięśni, pojemności i przywracania pamięci.
Przyswajalne węglowodany wykorzystywane są w ustroju do: zaopatrywania komórek w energię, regulacji metabolizmu, wytwarzania substancji strukturalnych i biologicznie czynnych, pobudzania zmysłów i kontroli pobierania pokarmu. Komórki mózgu i czerwonych krwinek mogą czerpać energię tylko z glukozy. Mózg zużywa dziennie około 140 g glukozy. Prawidłowe działanie mózgu i przenoszenie tlenu przez erytrocyty wymaga utrzymania poziomu glukozy we krwi w zakresie 70-115 mg/100 cm3. „Najsłodszym” pokarmem dla mózgu jest miód, który istotnie zwiększa, poprawia i przywraca pamięć oraz zapobiega powstawaniu wolnych rodników powodujących uszkodzenia komórek.
Witaminy usprawniają funkcjonowanie mózgu, wzmagają i podnoszą pamięć. Antyoksydacyjne witaminy tj. witamina: E, F (kwas foliowy), C, B-karoten obniżają np. ryzyko wystąpienia demencji i choroby Alzheimera.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Polifenole w diecie człowieka / Barbara Wachowicz
(Ekonatura 2011 nr 3, s. 7-8)
Organizm człowieka jest wyposażony w system obronny, który neutralizuje toksyczne wolne rodniki oraz reaktywne formy tlenu uszkadzające biomolekuły (lipidy, białka, kwasy nukleinowe) i zmieniające ich strukturę i funkcję. Wolne rodniki mogą powstawać w śladowych ilościach podczas procesów biochemicznych, jakie zachodzą w organizmie, lecz wyspecjalizowany system obronny, który składa się z antyoksydantów (inaczej antyutleniaczy) nie dopuszcza do uszkodzeń komórek. Duży wpływ na wzrost ilości toksycznych i naruszenia równowagi pro- i antyoksydacyjnej dochodzi pod wpływem zanieczyszczenia środowiska czy stanu chorobowego. Jeżeli obrona antyoksydacyjna jest niedostateczna, wówczas przewaga procesów pro-oksydacyjnych prowadzi do tzw. stresu oksydacyjnego. W procesach antyoksydacyjnych biorą udział enzymy oraz różnorodne antyoksydanty produkowane w organizmie, a także dostarczane z dietą (np. witamina C, polifenole).
Prawidłowe odżywianie to jeden z najważniejszych czynników mających wpływ na zdrowie człowieka. Zwraca się szczególną uwagę na rolę polifenoli, mających znaczenie w profilaktyce prozdrowotnej i mogące zminimalizować ryzyko chorób cywilizacyjnych. Według badań dieta bogata w związki polifenolowe może wpływać na zmniejszenie zapadalności na choroby serca, układu krążenia i inne.
Związki polifenolowe to grupa związków organicznych będących wtórnymi metabolitami roślinnymi, dzielą się one na flawonoidy, do których zalicza się: antocyjany, flawanole, flawanony, flawony, flawonole i izoflawony. Związki te powszechnie występują w roślinach i stanowią codzienny element diety człowieka. Występują głównie w owocach cytrusowych, warzywach, roślinach strączkowych. Flawonoidy są składnikami wielu roślin leczniczych, a działanie lecznicze niektórych ziół jest uwarunkowane obecnością w nich niektórych flawonoidów, wykazujących działanie przeciwzapalne (arnika), moczopędne (skrzyp, nawłoć), wzmacniające naczynia krwionośne (miłorząb japoński), antywirusowe, antyalergiczne i antyoksydacyjne.
Oprac. Aleksandra Szymańska
