Rynki Rolne
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Branża soków zagęszczonych – jej sytuacja w Polsce oraz znaczenie w Unii Europejskiej / Jarosław Dybus
(Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 2011 nr 2, s.1,15)
Od początku bieżącego stulecia nastąpił w Polsce rozwój branży przetwórstwa owoców i warzyw. Jako przyczyny takiego stanu rzeczy można wymienić zmiany polityczno-gospodarcze, jakie zaszły w naszym kraju, jak również postępy w kulturze produkcji tych towarów. Połączenie tych czynników wraz z możliwościami gospodarczymi, jakie nastąpiły po wstąpieniu Polski do UE, wzmocnione dodatkowo programami subsydiowania produkcji rolniczej oraz przetwórstwa, pozwoliły naszemu krajowi na zajęcie pozycji niekwestionowanego lidera w produkcji owoców i ich przetworów w Europie.
W przypadku truskawek do zagospodarowania na soki zagęszczone przeznaczonych jest około 20 tys. ton tych owoców, dodatkowo 20 tys. ton kierowanych jest na produkcję puree, w czym Polska konkuruje w UE z Hiszpanią.
W ubiegłym roku zanotowano znaczący spadek produkcji wiśni, co dramatycznie wpłynęło na zmniejszenie wyrobu soków zagęszczonych z tych owoców, a co za tym idzie osłabiło pozycję naszego kraju na rynkach unijnych. Z kolei zapotrzebowanie na soki z czarnej porzeczki i maliny jest dość stabilne, a różnice w poszczególnych latach wynikają z wielkości bądź długości zbiorów. Dodatkowo Polska jest znaczącym dostawcą puree z malin, zarówno do krajów UE, jak i Ameryki Północnej. Zmniejsza się natomiast pobyt na soki z aronii, na rzecz czarnego bzu, który charakteryzuje się lepszymi właściwościami barwniczymi.
Polska jest liderem w produkcji koncentratu z jabłek, chociaż jednocześnie, ze względu na wielkość produkcji, charakteryzuje się największą zmiennością jej poziomu. Określa się, że nasz kraj przetwarza średnio 1500 tys. ton jabłek na koncentrat, produkując ponad 200 tys. ton zagęszczonego soku, co stawia go na 1. miejscu wśród producentów europejskich.
W ostatnich latach liczba firm przetwórczych zmniejszyła się. Jest to konsekwencja niezwykle trudnego roku 2007 oraz niedoszacowania poziomu produkcji koncentratu z Chin. W branży tej coraz większego znaczenia nabiera konieczność wykreowania form współpracy z dostawcami surowców w celu rozbudowy i ukierunkowania bazy surowcowej. Ważną rolą zakładów przetwórczych jest tworzenie regionalnej współpracy z sadownikami lub ich stowarzyszeniami oraz wsparcie z zakresu szkoleń i edukacji. Istotne jest też rozbudowanie systemu prognozowania zbiorów, jak również szacowanie zapotrzebowania branży na surowce, poziomu produkcji i zapasów.
Pomimo chwilowych trudności Polska nadal jest liderem w produkcji przetworów owocowych w UE, chociaż w najbliższych latach musimy dołożyć wszelkich starań aby obronić jej pozycję wobec rosnących zagrożeń, wynikających z globalnej gospodarki i wolnego handlu.
Oprac. Joanna Radziewicz
Przekąski – obiecujący segment rynku żywności
(Przemysł Spożywczy 2011 nr 3, s. 38)
Według badań firmy Nielsen na chipsy i innego rodzaju przekąski Polacy wydają rocznie prawie 2 mld zł. Sprzedaż w tym segmencie wykazuje wysoką dynamikę wzrostu. Firma badawcza Euromonitor International prognozuje, że spożycie tych produktów ma do 2015 r. zwiększyć się o 12,5 proc. do 0,9 kg rocznie na osobę. 45 proc. rynku słonych przekąsek stanowią w Polsce chipsy ziemniaczane. Liderem w ich produkcji jest Pepsi Co, do którego należy marka Lay’s. Duże udziały należą także do marki Lorenz Bahlsen Snack World, właściciela lajkonika. W 2010 r. popyt na słone paluszki najszybciej rósł w grupie wiekowej 45-54 lata.
Coraz mocniejszą pozycję na rynku mają firmy Bakalland producent bakalii, a w przyszłości batonów ze zbóż i muesli i kaliska Paula produkująca chipsy z owoców i warzyw pod marką Crispy Natural. Przy czym kaliska Paula znaczną część swojej produkcji eksportuje m.in. na rynki USA, Japonii, Danii, Czech i Ukrainy i zapowiada wejście na kolejne rynki zagraniczne.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Ceny pieczarek / Grażyna Stępka
(Biuletyn Producenta Pieczarek 2011 nr 1, s.66-72)
W 2010 roku cena pieczarek do bezpośredniej konsumpcji wzrosła nieznacznie w porównaniu do ubiegłego roku. Zanotowano też 6 proc. wzrost średniej ceny hurtowej. W okresie od stycznia do listopada 2010 roku wolumen eksportu świeżych pieczarek wyniósł około 137 tys. t, a jego wartość oscylowała w granicach 193 mln euro, co w stosunku do 2009 roku oznacza odpowiednio 25 proc. i 24 proc. wzrost.
Cena skupu pieczarek przeznaczonych na rynek świeży w roku poprzednim wyniosła 4,87 zł/kg i była tylko o 1 proc. wyższa niż w 2009 roku. Z kolei cena hurtowa osiągnęła poziom 5,05 zł/kg i była o 6 proc. wyższa niż w roku poprzednim.
W IV kwartale 2010 roku ceny skupu pieczarek w spółdzielniach ogrodniczych kształtowały się w kolejnych miesiącach na poziomie: 4,75, 4,51 i 4,77 zł/kg. W październiku 2010 roku zakłady przetwórcze płaciły za pieczarki klasy A po 3,40-4,10 zł/kg, w kolejnym miesiącu cena obniżyła się do 4 zł/kg, zaś w grudniu wróciła do poziomu uzyskanego w październiku. Cena pieczarek klasy B wyniosła: w październiku – 2,50-3,60 zł/kg, w listopadzie cena maksymalna obniżyła się o 10 groszy, zaś w grudniu o następne 30 groszy.
W październiku 2010 roku za pieczarki na siedmiu wybranych rynkach hurtowych (w Broniszach, Częstochowie, Poznaniu, Rzeszowie, Białymstoku, Lublinie i Elblągu) płacono od 4,00 do 7,50 zł/kg. Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – średnie ceny hurtowe w kolejnych trzech miesiącach ostatniego kwartału 2010 roku wyniosły: 4,69, 4,53, 5,40 zł/kg. W stosunku do cen hurtowych w Niemczech polskie pieczarki były tańsze o 41-49 proc. Rok temu różnica ta wynosiła 52-60 proc. W porównaniu z cenami na rynku brytyjskim w październiku krajowe pieczarki były tańsze o 30 proc.
W IV kwartale 2010 roku średnia cena polskich pieczarek sprzedawanych na rynkach niemieckich wyniosła 211,05 euro/100 kg i w stosunku do roku poprzedniego obniżyła się o 7 proc. Natomiast cena hurtowa pieczarek niemieckich osiągnęła w tym okresie poziom 229,9 euro/100 kg i zmniejszyła się o 14 proc. Największą stabilizację cen minimalnych i maksymalnych osiągnięto w Hamburgu i Stuttgarcie.
W połowie stycznia 2011 roku średnia cena hurtowa polskich białych pieczarek na rynkach hurtowych niemieckich wyniosła 214,58 euro/100 kg, podczas gdy cena białych pieczarek niemieckich kształtowała się na poziomie 238,13 euro/100 kg. Natomiast niewielką różnicę zanotowano w cenach polskich i niemieckich pieczarek brązowych (średnio 283,33 i 287,50 euro/100 kg).
Oprac. Joanna Radziewicz
Polski eksport świeżych pieczarek w trzech kwartałach 2010 roku / Tomasz Smoleński
(Biuletyn Producenta Pieczarek 2011 nr 1, s.72-78)
W pierwszych trzech kwartałach 2010 roku zanotowano wzrost eksportu świeżych pieczarek z naszego kraju. W porównaniu z analogicznym okresem 2009 roku był on większy o 25 proc., natomiast jego wartość o 23 proc. Nastąpił wzrost wolumenu eksportu połączony ze spadkiem cen w dostawach do odbiorców zachodnioeuropejskich, a jednocześnie o 35 proc. zwiększył się wolumen polskiego eksportu do krajów WNP w połączeniu z około 30 proc. wzrostem cen eksportowych. Największym odbiorcą polskich pieczarek pozostały Niemcy. Wzrost dostaw do tego kraju odbywał się w warunkach spadku cen eksportowych. Zanotowano też spadek eksportu polskich pieczarek do Holandii.
Według danych szacunkowych IERiGŻ z listopada 2010 roku produkcja pieczarek w latach 2009-2010 utrzymała się na takim samym poziomie, który wyniósł 230 tys. t, a ich areał wzrósł ze 220 tys. ha w 2009 roku do 225 tys. ha w 2010 roku.
W 2010 roku o 26 proc. wzrósł wolumen polskiego eksportu świeżych pieczarek. Analizując ceny eksportowe, można stwierdzić, że w trzech kwartałach 2010 roku były one o 2% niższe niż analogicznym okresie poprzedniego roku. O 24 proc. wzrósł polski eksport świeżych pieczarek do Niemiec, zaś o 8 proc. zmniejszył się eksport do Holandii. Ceny eksportowe do naszego głównego odbiorcy obniżyły się o 1 proc., a do Holandii o 6 proc.
Eksport świeżych pieczarek z Polski do krajów UE-15 w trzech kwartałach wyniósł 75 tys. t i w porównaniu z tym okresem w 2009 był wyższy o 16 proc. Ceny eksportowe w dostawach świeżych pieczarek do krajów UE-15 wzrosły z 1,52 euro/kg w styczniu do 1,60 euro/kg we wrześniu.
W trzech kwartałach ubiegłego roku wyeksportowano z naszego kraju do ugrupowania ue-12 12,4 tys. t świeżych pieczarek czyli o 50 proc. mniej niż w 2009 roku. Wolumen eksportu zmalał z 1137 t w styczniu do 268 t we wrześniu. Wraz ze spadkiem wolumenu sprzedaży tych produktów ceny eksportowe wzrosły z 1,01 euro/kg w styczniu do 1,36 euro/kg we wrześniu.
O 35 proc. wzrósł natomiast eksport świeżych pieczarek z Polski do krajów WNP. Ceny eksportowe w porównaniu z trzema pierwszymi kwartałami 2009 roku zwiększyły się o 30%. Udział krajów WNP w całym polskim eksporcie wzrósł do ponad 20 proc.
Na podstawie szacunkowych danych IERiGŻ można wyciągnąć następujące wnioski:
- produkcja świeżych pieczarek wykazuje mniejszą dynamikę wzrostu niż dynamika eksportu.
- W ostatnich latach notuje się wzrost wolumenu eksportu świeżych pieczarek do Niemiec i krajów WNP, a spadek do Holandii i krajów UE-12.
- Największe wartości wolumenu i eksportu przypadają na pierwszą połowę roku.
- Umacnia się rola krajów UE-15 jako odbiorców polskich grzybów.
- Zarysowuje się wzrost udziału krajów WNP jako naszych potencjalnych odbiorców.
- Dynamika wzrostu cen eksportowych nie pokrywa się z dynamiką wolumenu eksportu do krajów UE-15 i UE-12.
- Gwałtownie rośnie wolumen eksportu do krajów WNP.
- Eksporterzy i producenci z mniejszym zyskiem z dostaw do krajów takich jak Holandia czy kraje UE-12, do Niemiec można natomiast spodziewać się dalszego wzrostu.
- Sytuacja na rynku krajów WNP jest bardzo korzystna dla Polski pod względem wielkości dostaw i cen eksportowych, zaś niekorzystna pod względem instytucjonalnym i prawnym.
Oprac. Joanna Radziewicz
Produkcja buraka cukrowego w Polsce w latach 1999-2009 / Arkadiusz Artyszak
(Wieś Jutra 2011 nr ½, s. 47-48)
W ostatniej dekadzie zaszły w Polsce poważne zmiany w produkcji buraka cukrowego. Były one spowodowane wejściem naszego kraju do UE, a także wprowadzeniem w życie reformy rynku cukru.
Powierzchnia uprawy buraka cukrowego w Polsce zmniejszyła się z 372 tys. ha w 1999 roku do 200 tys. ha w 2009 roku. Szacuje się, że w 2010 roku wyniosła ona 218,9 tys. ha. Rolnicy zapowiadają, że jeżeli w 2011 roku ceny skupu tego surowca nie podniosą się nastąpi znaczne ograniczenie produkcji, a nawet jej całkowite zaprzestanie. Dodatkową przeszkodą są wysokie ceny zbóż i rzepaku, które spowodowały wzrost cen środków produkcji, a w szczególności nawozów mineralnych. Wszystkie te czynniki przyczyniły się do zmniejszenia opłacalności upraw buraka cukrowego w 2010 roku.
W 1999 roku najwięcej plantacji buraka zanotowano w regionie wschodnim, północnym i północno-zachodnim. W 2009 roku największy areał tej rośliny był w regionie północno-zachodnim i północnym. Największe ograniczenie powierzchni upraw dotyczyło regionu wschodniego.
Reforma rynku cukru miała też swoje dobre strony. Można do nich zaliczyć ograniczenie liczby producentów, skoncentrowanie produkcji, a w konsekwencji wzrost plonów. W 1999 roku średni plon korzeni nie przekraczał 24 t/ha, który dopiero w 2007 roku pokonał barierę 50 t/ha. Szacuje się, że w 2010 roku uzyskane plony wyniosły 49,1 t/ha. W 1999 roku największe plony uzyskano w regionie południowym, wschodnim i południowo-zachodnim, natomiast począwszy od 2007 roku na pierwszy plan wysunął się region południowy.
Zbiory buraka cukrowego zmniejszyły się z ponad 12,5 mln t w 1999 roku do 10,8 mln t w 2009 roku. Według wstępnych danych GUS w 2010 roku wyniosły one 9,7 mln t. W 1999 roku największą produkcję zanotowano w regionie wschodnim, północnym i północno-zachodnim, zaś w 2009 roku – w regionie północno-zachodnim, północnym i wschodnim.
Oprac. Joanna Radziewicz
