Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Uprawa sorga cukrowego w Polsce / Roman Prażak
(Wieś Jutra, 2015 nr 2, s.46-47)
Sorgo cukrowe jest na szeroką skalę uprawiane w USA, Meksyku, Brazylii, Argentynie, Australii i Chinach. Na terenie Europy - głównie we Francji i we Włoszech. Ogólny areał uprawy tej rośliny na świecie wynosi około 42,6 mln ha i w ogólnej produkcji zbóż zajmuje piąte miejsce po pszenicy, ryżu, kukurydzy i jęczmieniu.
Sorgo cukrowe jest wykorzystywane do celów konsumpcyjnych i budowlanych. Stosowane jest także do wyrobu cukru, włókna, krochmalu, wosku, farb, spirytusu i papieru. W postaci kiszonki jest przeznaczane na paszę dla trzody chlewnej i drobiu. Jego wartość paszowa wzrasta wraz z rozwojem wegetatywnym. Zawiera związki organiczne, takie jak taniny czy duriny.
W Polsce powierzchnia uprawy sorga cukrowego jest niewielka i wynosi jedynie 20 tys. ha. W warunkach klimatycznych naszego kraju roślina ta nie wydaje nasion, ale jest w stanie wyprodukować wysoki plon zielonej masy, nawet do 100 t/ha. Sorgo może być użytkowane wielokośnie, ze względu na szybkie tempo odrastania i uzupełniać niedobory pasz. W naszym kraju jest uprawiane głównie na cele paszowe w mieszance z kukurydzą w technologii zwanej „mix cropping’. Należy do grupy roślin, które można wykorzystywać w celach energetycznych. Jego wartość energetyczna kształtuje się na poziomie 17,75 MJ/kg s.m., a pędów – 17,79 MJ/kg s.m.
Sorgo cukrowe jest stosunkowo łatwe w uprawie. Rośnie dobrze zarówno na glebach piaszczystych, jak i gliniastych, o pH w zakresie od 5,0 do 8,5. Charakteryzuje się wysoką odpornością na zasolenie gleby, suszę, krótkotrwałe zalewanie i alkalizację. Nie toleruje stanowisk podmokłych i zmrozowiskowych. Ma duże wymagania cieplne i jest wrażliwe na niskie temperatury.
W Polsce nie ma zarejestrowanych odmian sorga, do uprawy są wykorzystywane kreacje zarejestrowane w innych krajach. Najczęściej są to Sucrosorgo 506 i Topsilo, które dobrze się sprawdzają w warunkach klimatycznych naszego kraju.
Dobrymi przedplonami sorga są rośliny niezbożowe, natomiast złymi zboża z wyjątkiem owsa. W nawożeniu stosuje się podobne zasady jak w przypadku kukurydzy uprawianej na kiszonkę (stosunek N:P:K wynosi 2:1:2).
Najlepszym terminem siewu sorga jest koniec maja i początek czerwca, gdy temperatura kształtuje się na poziomie 12-14oC. Późny wysiew powoduje, że roślina nadaje się do uprawy w plonie wtórnym, po wczesnych warzywach, poplonach ozimych, a nawet wczesnych ziemniakach.
W trakcie wegetacji powinny być prowadzone mechaniczne zabiegi odchwaszczające w międzyrzędziach. W celu uniknięcia ewentualnych uszkodzeń roślin przeprowadza się również chemiczne zwalczanie chwastów przy pomocy herbicydów. W warunkach klimatycznych Polski sorgo nie ma naturalnych szkodników.
Zbiór roślin dokonywany jest w dojrzałości mleczno-woskowej ziarna, zachodzącej w fazie wyrzucania wiech. Plon świeżej masy kształtuje się na poziomie od 44 do 85 t/ha, natomiast plon suchej masy – od 15 do 20 t/ha.
Sorgo cukrowe może stanowić alternatywę dla upraw kukurydzy, zabezpieczając zaopatrzenie w pasze objętościowe dla bydła mlecznego i opasowego.
Oprac. Joanna Radziewicz
Owoce z rajskim rodowodem
(Mój Piękny Ogród, 2015 nr 9, s. 52-55)
Własne jabłka ze znakiem jakości można uprawiać nawet w małym ogrodzie. W tym celu warto zakupić drzewko zajmujące niewiele miejsca np. niskopienne czy kolumnowe, a owocujące obficie. Dobrze sprawdzają się odmiany mało kłopotliwe, odznaczające się dużą odpornością na powszechnie występujące choroby, tj. mączniak czy parch jabłoni.
Dzisiaj hodowcy chętnie wracają do starych, dobrych odmian. Jabłonie 'Boskoop', 'Gravensteiner' ('Grafsztynek'), 'Cortland' czy 'Holsteiner Cox' najchętniej są prowadzone w formie drzewek nisko- lub wysokopiennych. Niewiele miejsca zajmują drzewka niskopienne, szczepione na podkładkach średnio- lub słabo rosnących, o małej kulistej koronie, a także smukłe jabłonie kolumnowe. W ten sposób prowadzone są nie tylko nowe odmiany ('Rubinola'), ale również cenne starsze, np. 'Złota Reneta'.
Należy pamiętać, że jabłonie nie są roślinami samopylnymi. Co oznacza, że dobry plon zapewnia pyłek z kwiatów innej odmiany rosnącej w odległości możliwej do pokonania przez pszczoły.
Jabłonie najlepiej sadzić jesienią lub na początku zimy przy suchej, bezmroźnej pogodzie. Ziemię na dnie wykopanego dla rośliny dołka należy dobrze spulchnić i wymieszać z kompostem. Drzewka w pojemnikach, przed sadzeniem, wstawiamy na 30 minut do wiadra z wodą. Górna powierzchnia bryły korzeniowej powinna znaleźć się wyżej nad gruntem na szerokość palca. Nie należy przykrywać jej ziemią. Drzewka z nagimi korzeniami moczymy w wodzie przez 6-12 godzin i natychmiast potem sadzimy.
Ważne informacje:
- Jabłoń niskopienna owocuje w pełni już po 3-4 latach.
- Po przerzedzeniu zawiązków można się spodziewać mniejszej ilości owoców, ale za to będą większe i dojrzałe.
- Najpiękniejsze jabłka dojrzewają na pędach dwuletnich.
- Wełna drzewna chroni owoce przed obijaniem i gniciem.
- Najlepsze warunki przechowywania zapewni piwnica lub inne pomieszczenie z wilgotnym powietrzem o temperaturze 4-5oC.
- Przez kilka lat po posadzeniu pień drzewka wymaga stabilnego podparcia.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Śliwy do sadów towarowych / Agnieszka Głowacka, Elżbieta Rozpara
(Hasło Ogrodnicze, 2015 nr 8 s.72-76)
Już od jakiegoś czasu na polskim rynku funkcjonują odmiany wytrzymałe na mróz i mało podatne na porażenie przez wirusa ospowatości śliw. Każdego roku pojawiają się również nowe kreacje, które znakomicie nadają się do uprawy w nowo zakładanych sadach towarowych. Warto zwrócić szczególną uwagę na te, pochodzące z aktualnych programów hodowlanych zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Są wśród nich odmiany o korzystnym terminie dojrzewania owoców, ich wysokiej jakości i dobrych walorach smakowych. Wśród odmian sierpniowych na uwagę zasługują:
‘Tegera’ – odmiana niemiecka, samopłodna, wytrzymała na mróz i odporna na szarkę. Dojrzałość zbiorczą owoce uzyskują w pierwszej dekadzie sierpnia.
‘Silvia’ – odmiana rumuńska, wytrzymała na mróz i tolerancyjna na szarkę. Owoce dojrzewają w pierwszej dekadzie sierpnia.
‘Reeves’ – odmiana kanadyjska, o bardzo atrakcyjnych, deserowych owocach. Jest obcopylna. Dobrymi zapylaczami są dla niej m.in.: ‘Królowa Wiktoria’ i ‘Renkloda Althana’. Jest odporna na mróz i szarkę. Owoce dojrzewają w drugiej połowie sierpnia.
‘Renklod Horitonowoj’ – odmiana rosyjska. Drzewa są wytrzymałe na mróz, ale pąki kwiatowe są dość wrażliwe na wiosenne przymrozki. Owoce dojrzewają w drugiej lub trzeciej dekadzie sierpnia.
‘Jubileum’ – odmiana szwedzka, o bardzo atrakcyjnych owocach. Jest obcopylna. Dobrymi zapylaczami są dla niej m.in.: ‘Królowa Wiktoria’, ‘Excalibur’ i ‘Opal’. Drzewa są wytrzymałe na mróz, a owoce dojrzewają w trzeciej dekadzie sierpnia.
Odmiany na wrzesień:
‘Record’ – odmiana rumuńska, wytrzymała na mróz i odporna na szarkę, ale podatna na dziurkowatość liści drzew pestkowych. Jest obcopylna. Dobrymi zapylaczami dla niej są m.in.: ‘Čačanska Lepotica’, ‘President’, ‘Renkloda Althana’, ‘Renkloda Ulena’. Owoce dojrzewają w pierwszej dekadzie września.
‘Jojo’ – odmiana niemiecka, samopylna, wytrzymała na mróz i tolerancyjna na szarkę, ale podatna na dziurkowatość liści drzew pestkowych. Owoce dojrzewają w drugiej dekadzie sierpnia.
‘Haganta’ – odmiana niemiecka, częściowo sampołodna, o bardzo atrakcyjnych owocach. Dobrze plonuje w towarzystwie zapylaczy, takich jak: ‘Čačanska Lepotica’, ‘Katinka’, ‘Hanita’. Drzewa są wytrzymałe na mróz, ale dość podatne na szarkę. Owoce dojrzewają w drugiej połowie września.
Wśród odmian późnych można wyróżnić:
‘Tophit’ – odmiana niemiecka, wytrzymała na mróz i tolerancyjna na szarkę. Owoce osiągają dojrzałość zbiorczą zwykle w ostatniej dekadzie września, ale można je dłużej pozostawić na drzewie, ponieważ nie przejrzewają i nie opadają.
‘Tophit Plus’ – odmiana niemiecka, dostatecznie wytrzymała na mróz w polskich warunkach klimatycznych, ale zdarzają się porażenia drzew przez szarkę. Owoce dojrzewają w trzeciej dekadzie września lub na początku października.
‘Presenta’ – odmiana niemiecka, wytrzymała na mróz i mało podatna na choroby grzybowe i bakteryjne śliw, tolerancyjna na szarkę. Owoce osiągają dojrzałość zbiorczą najczęściej pod koniec pierwszej dekady października. Pozostawione dłużej na drzewie nie opadają i nie miękną, ale w czasie deszczu masowo pękają.
Oprac. Joanna Radziewicz
Nowe odmiany zbóż / Joanna Szarzyńska
(Wieś Jutra, 2015 nr 2, s.1-4)
Na początku 2015 roku do Krajowego Rejestru (KR) wpisano 11 nowych odmian zbóż jarych (bez kukurydzy) oraz 26 odmian zbóż ozimych. Ponadto jesienią zeszłego roku zarejestrowano odmiany zbóż ozimych, które na początku 2014roku zostały pozytywnie zaopiniowane przez Komisję ds. Rejestracji Odmian Roślin Zbożowych, uzyskały pozytywne wyniki badań oraz potwierdziły zadowalającą wartość gospodarczą.
W 2014 roku z Krajowego Rejestru wykreślono łącznie 25 odmian zbóż (najwięcej pszenicy zwyczajnej). Obecnie w figuruje w nim 347 odmian zbóż, z czego 45 proc. to kreacje zagraniczne.
Do odmian zarejestrowanych pod koniec 2014 roku należą:
- SU Elma (jęczmień ozimy),
- Florus, Franz, Hondia, KWS Dakota, RGT Kilimanjaro, Belissa, KWS Loft, Rotax, Tobak, Ohio (pszenica zwyczajna ozima),
- Meloman,Rotondo (pszenżyto ozime).
Wśród odmian wpisanych do KR w 2015 roku wymienia się:
- KWS Kosmos, Quadriga, Vincenta (jęczmień ozimy)
- Lombardo, Panteon, Trapero, Trefl (pszenżyto ozime),
- Consus, Delawar, KWS Malibu, Leandrus, Pokusa, Janosch, Silenus, Skippy, Florencia, Gimantis, Rockefeller (pszenica zwyczajna ozima),
- Dańkowskie Grabat, Poznańskie, KWS Daniello, KWS Livado, KWS Nikko, SU Nasri, SU Promotor, SU Swift (żyto ozime),
- Britney, KWS Fabienne, Radek (jęczmień jary),
- Nawigator, Paskal (owies zwyczajny),
- Goplana, Kamelia, Serenada (pszenica zwyczajna jara),
- Wirtas (pszenica orkisz jara),
- Puzon, Sopot (pszenżyto jare).
Oprac. Joanna Radziewicz
Czosnek z własnego ogródka / Tomasz Trelka
(Twój Ogrodnik, 2015 nr 10, s. 26-27)
Czosnek najlepiej jest sadzić jesienią, ponieważ w chłodnej glebie roślina lepiej się ukorzenia. W przypadku siewu wiosennego konieczne jest regularne nawadnianie zagonów. Materiał siewny występuje najczęściej w postaci główek, które przed włożeniem do ziemi należy podzielić na pojedyncze ząbki. Rozstaw pomiędzy nimi powinien wynosić 20-30 cm, a głębokość siewu – 5-8 cm.
Czosnki dzielimy na dwie grupy: te, które wytwarzają pędy kwiatostanowe i te, które ich nie posiadają. Roślina dobrze rośnie na glebach żyznych, niezbyt wilgotnych, ale też nie za bardzo przesuszonych, na oborniku.
Przed posadzeniem dobrze jest wzbogacić glebę odpowiednią dawką nawozu wieloskładnikowego. Należy również pamiętać o regularnym podlewaniu, spulchnianiu gleby i usuwaniu chwastów. Kwiatostany najlepiej usuwać przed kwitnieniem. Wycinanie ich we wczesnej fazie może zwiększyć masę główek nawet o 30 proc.
Zbioru należy dokonać w momencie, gdy szczypior się załamie lub gdy 4-5 zewnętrznych liści zżółknie. Lepiej wykopać czosnek zbyt wcześnie niż za późno, ponieważ opóźnienie tego zabiegu powoduje rozpadanie się główek i osypywanie łusek okrywających, co znacznie utrudnia zbiór i przechowywanie.
Główki czosnku, po uprzednim dosuszeniu, powinny być przechowywane w chłodnym, suchym i nienasłonecznionym miejscu.
Oprac. Joanna Radziewicz
