Drobiarstwo

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Produkcja mięsa gęsiego w Polsce i na świecie / Anna Wilkanowska

(Hodowca Drobiu 2013 nr 10, s. 56-58)

Gęsina to ceniony rarytas wśród europejskich smaków, do niedawna dobrze zakorzeniony w pol­skiej tradycji kulinarnej. Gęś jest ptakiem wyjątkowym, już w trakcie embriogenezy, dochodzi do syntezy pewnych witamin oraz tworzą się zaczątki dobrej flory bakteryjnej, która powoduje, że dorosła gęś ma niespotykaną u innych ptaków zdolność trawienia włókien roślinnych.

Mięso gęsie, to przede wszystkim źródło dobrze przyswajalnego biał­ka, o dobrym składzie aminokwa­sów. Ponadto, wbrew panującym opiniom gęsina nie jest wcale tłu­sta, wykazano, że w 100 gramach mięsa z gęsi owsianej zawarte jest zaledwie 4 g tłuszczu, czyli znacznie mniej, niż u kury czy w polędwicy wieprzowej. Co więcej, tłuszcz gęsi jest bardzo korzystny dla zdrowia człowieka, zawiera on duże ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.

Z danych zebranych przez FAO, światowa produkcja mięsa gęsiego, od 2000 do 2010 r. zwiększała się sukcesywnie o średnio 3 proc. rocznie, w wyniku czego wzrosła z poziomu 1,9 mln ton do niewiele ponad 2,5 mln ton. W 2010 r. produkcja mięsa gęsiego stanowiła około 2,6 proc. światowej produkcji mię­sa uzyskiwanego od drobiu. Pomimo wzrostu produkcji tego rodzaju mięsa, w skali globalnej, spadkowi uległy zarówno ilości eksportowanego (z 48,1 do 32,8 tys. ton) jak i impor­towanego (z 50,2 do 36,5 tys. ton) mięsa gęsiego.

W Azji w ostatnim dziesięcioleciu zanotowano roczny wzrost produkcji mięsa gęsiego o średnio 3,2 proc. Największym azjatyckim producentem gęsiny są Chiny. Również w przypadku Afryki oraz obu Ameryk, zaobserwowano wzrost produkcji mięsa gęsiego. Głównym producentem gęsiny na terenie Ameryki Północnej jest Kanada, która produkuje ponad 50 proc. mięsa gęsiego wytwarzanego na terenie obu Ameryk.

Po Azji, Europa jest jedynym regionem z produkcją gęsiny na znaczącym poziomie - 62 tys. ton w 2010 r. W Polsce produkcja gęsi jest silnie zakorzeniona. O tradycji spożywania gęsiny w dawnej Polsce, mówią nawet stare przysłowia „Na świętego Marcina dobra gęsina”. Około 200 lat temu, na warszawskiej giełdzie towarowej sprzedawano rocznie ponad 3,3 mln gęsi. Również dziś, nasz kraj jest ich największym europejskim producentem. Cennymi produktami uzyskiwanymi z produkcji gęsi jest puch i pierze, które eksportowane jest głównie do Niemiec, Japonii, USA, Szwajcarii, Tajlandii.

Polska prowadzi intensywny eksport gęsiny przede wszystkim do krajów UE; w 2012 r. eksportowaliśmy 14 790 t gęsiny ogółem. Spośród elementów mięsa gęsi największy udział w eksporcie miały: zamrożone nogi i ich kawałki - 2 343 ton, zamrożone piersi i ich kawałki z kośćmi - 1 408 ton. Ponadto, blisko 90 proc. produkowanej w Polsce gęsiny, czyli około 20 tys. ton trafia do Niemiec. Niestety, choć gęsina jest wyśmienita, Polacy jedzą jej bardzo niewiele, zaledwie 700 t rocznie.

Zgodnie z danymi Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz w sezonie 2013 r. (do sierpnia) wylęgi piskląt gęsich wyniosły 7517,3 tys. i były o 63 proc. wyższe niż w sezonie 2012.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Indyk dziki (Meleagris gallopavo) / Tomasz Doroń

(Polskie Drobiarstwo 2013 nr 11, s. 54-57)

Do najważniejszych gospodarczo ptaków hodowlanych na świecie zalicza się indyki. Są powszechnie znane i cenione również w na­szym kraju. Natomiast znacznie mniej osób wie, że w ojczyźnie udomowienia tego gatun­ku (Ameryka Północna) nadal żyją w środowisku naturalnym jego dzicy przodkowie. Stanowią tam cenną zwie­rzynę łowną, a ich ciekawa biologia znalazła odbicie w folklorze rdzennych mieszkańców tamtych ziem.

Dziki indyk to duży ptak o długości ciała samca około 110 cm, samicy - około 90 cm. Masa indora dochodzi do około 10 kg, samicy - 4 kg. Podobnie jak u jego domowego kuzyna, występuje u niego wyraźny dymorfizm płciowy. Sylwetką oraz ubarwieniem dziki indyk przypomina niektóre ciemno ubarwione indyki domowe.

Ptak ten zamieszkuje obecnie rozległy obszar na kontynencie północnoamerykańskim, rozciągający się od południowych części Kanady na północy po północny Meksyk na południu. Środowiskiem życia dzikiego indyka są różnego rodzaju lasy i zadrzewienia, sąsiadujące z terenami bardziej otwartymi. Mogą to być zarówno umiarkowane i subtropikalne lasy, jak również zarośla porastające stepy. Najliczniej spotykany jest na obszarach stanowiących mozaikę lasów liściastych, krzewiastych zarośli i terenów trawiastych bądź pól uprawnych.

Ptaki te żyją w grupach z wyraźnie zaznaczoną strukturą hierarchiczną. Najczęściej liczą one 6-20 osobników. Ptaki większość czasu spędzają na powierzchni gruntu, wędrując w poszukiwaniu pożywienia. Interesującą cechą tego gatunku jest fakt, że ptaki te są w stanie znieść 2-tygodniowy post, stracić przy tym 50 proc. masy ciała i przeżyć.

Indyki nocują na gałęziach drzew lub na terenach przylegających do siedzib ludzkich, na różnego rodzaju konstrukcjach zbudowanych przez człowieka. Są ostrożnymi i płochliwymi ptakami. Prowadzą wędrowny tryb życia.

Dzikie indyki po raz pierwszy sprowadzono do europejskich hodowli najprawdopodobniej w 1836 r. Aktualnie (kwiecień 2013 r.) są trzymane w niemal 40 publicznych kolekcjach naszego kontynentu. Warto dodać, że w latach 1999-2004 dzikie indyki posiadało i rozmnażało warszawskie zoo, a do 2011 r. również Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie. Obecnie, gatunek ten nie jest eksponowany w krajowych ogrodach zoologicznych.

Indyk dziki na „Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych" Światowej Unii Ochrony Przyrody ma status taksonu mniej narażonego na wymarcie. Nie ma go na liście Konwencji Waszyngtońskiej (CITES). Na początku lat 90. zeszłego stulecia jego światową populację oceniano na około 3,5 mln osobników i ocenia się, że ulega ona zwiększeniu. Jest gatunkiem licznym na niemal całym obszarze swojego występowania.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Znaczenie piór dla drobiu / Bartosz Korytkowski

(Hodowca Drobiu 2013 nr 10, s. 50-55)

Różnorodność budowy piór wynika z ich przystosowania do określonej roli, jaką spełniają w życiu ptaka. Pióra utrzymują właściwą temperaturę ciała (pióra pokrywowe, dachówkowo ułożone). W dni chłodne ptak stroszy pióra, przez co zwiększa ich objętość, wytwarza się warstwa izolacyjna (pióra półpuchowe oraz puchowe), która chroni przed utratą ciepła. W dni gorące pióra przylegają do ciała, zmniejsza się warstwa izolacyjna. Pióra chronią przed urazami mechanicznymi, wilgocią, szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi środowiska, zarazkami chorobotwórczymi oraz ułatwiają ptakom latanie i pływanie.

Wymienia się kilka rodzajów piór:

• Pióra konturowe miękkie - nadają się głównie na pierze pościelowe,
• Pióro twarde - stanowią surowiec do wyrobów galanteryjnych i przemysłowych,
• Pióra puchowe i półpuchowe - są najcenniejszym surowcem pościelowym,
• Pióra nitkowate (szczecinkowate) - pełnią u ptaków rolę narządu zmysłu,
• Pióra pudrowe - są kruche, ptaki rozkruszają je dziobem, rozprowadzając puder ułatwiający pielęgnację piór,

Masa pierza jest wprost proporcjonalna do masy ciała ptaka. Najcenniejsze gospodarczo są pióra białe, ponieważ mają one większe zastosowanie, jako surowiec wyrobów pościelowych.

W upierzeniu drobiu występują też pióra nitkowate (szczecinkowate), pozbawione promienia, o stosinie rozwidlonej na wierzchołku. Pełnią one rolę narządu dotyku i są rozmieszczone nierównomiernie na całej powierzchni ciała ptaka.

Oprac. Aleksandra Szymańska

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł