Warzywa na wiosnę

Szczegóły
Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Nowalijki / Klaudyna Ryl

(Owoce, Warzywa, Kwiaty 2014 nr 1, s. 36-39)

Nowalijki to warzywa uprawiane na zbiór wczesny i pojawiają się na rynku wczesną wiosną. Najpopularniejsze z nich to: sałata, rzodkiewka, wczesna marchew oraz cebula na zbiór pęczkowy. Konsumenci czekają na pierwsze warzywa rodzimej produkcji z pól i szklarni. Cenią je za wyjątkowy smak i świeżość. Uprawa nowalijek jest sposobem małych producentów na zapewnienie sobie stałego dochodu. Aktualnie firmy nasienne mają w swoich ofertach odmiany dostosowane do różnych warunków. Pojawia się coraz więcej odmian przeznaczonych zarówno do uprawy wczesnej, jak i opóźnionej.

  • Sałata – spośród odmian wczesnych firma Nickerson-Zwaan proponuje dwie nowości: Ghibli (ISI Sementi) oraz Graffiti (Vilmorin), obydwie o jasnozielonych lśniących liściach, polecane do uprawy w gruncie. Są odporne na mączniaka rzekomego i mszycę Nasonovia ribisnigri.
  • Rzodkiewka - Firma Nunhems poleca pod osłony odmianę Famox F, którą można wysiewać od października. Cechuje ją wysokie wyrównanie plonu, nadaje się do mechanicznego zbioru. Valerie F, (Rijk Zwaan) jest polecana szczególnie do uprawy w szklarniach, tunelach foliowych i bezpośrednio w gruncie pod agrowłókniną. Kulista rzodkiewka Jolly Fl (Clause), o średnicy 3-4 cm, ma intensywnie czerwoną, jednolitą barwę; jest polecana do uprawy w tunelach i w polu. Do uprawy w polu jest polecana także Solito F, (Nickerson-Zwaan). W ofercie Syngenty do wcze­snego siewu są polecane rzodkiewki Rockstar - do uprawy w gruncie i Jostar - do uprawy w tunelach.
  • Kapusta - Constable F/C LX 39157 firmy Clause jest jedną z najwcześniejszych odmian kapusty głowiastej białej na rynku, a przy tym jej główki osiągają dużą ma­sę. Katarina F1 i Tiara F1 (Bejo Zaden) - przeznaczone do upraw pod osłonami, tworzą kuliste, zwięzłe główki o dobrym wyrównaniu. Firma Nunhems poleca do wczesnej uprawy trzy odmiany: Svirel F1, Anadol F1 i Yanisol F1. Wszystkie tworzą okrągłe i zwarte główki. Do uprawy pod płaski­mi przykryciami firma Syngenta poleca Bolikor F1 -, a w tunelach, polecaną do najwcześniejszych nasa­dzeń – Jetodor F1.
  • Kalafiory - Firma Clause do najwcześniejszych nasadzeń w tunelach i do uprawy pod płaskimi przykryciami proponuje odmianę Clipper F1. Zwarte róże są cięższe od wielu odmian w podobnym typie stosunkowo wcześnie osiągają znacz­ne rozmiary, zachowując przy tym ja­kość. Średnio wczesna odmiana firmy Bejo Zaden, Chariot F1 ma idealnie bia­łe, kuliste róże.
  • Marchew - Na wczesny zbiór i sprzedaż w pęczkach Nickerson-Zwaan poleca Musico F1, (Vilmorin). Dzięki mocno osadzonej naci jest ułatwiony mechaniczny zbiór. Przeznaczona „na pęczki" oraz do mycia i pakowania jest odmiana Jerada F, (Rijk Zwaan). Do wczesnej produkcji można też użyć odmiany Nostal F1. Jest przydatna do zbioru me­chanicznego.
  • Pory - Bardzo wczesną odmianą jest Rally F1 (Bejo Zaden). Ma wysoką tolerancję na jarowizację. Łodyga rzekoma jest bardzo długa, a liście wzniesione o ciemnozielonej barwie. Chinook F1 (Enza Zaden) charakteryzuje się lepszym wyrównaniem plonu i dłuższą łodygą w porównaniu z dotychczas uprawianą odmianą Previta Chinook. Ponadto szybko przyrasta przy niskiej temperaturze i daje wysoki plon.
  • Kalarepa - Odmiana Korridor F1, firmy Bejo Zaden o wzniesionym pokroju liści, ma duże główki o lekko spłaszczonym kształcie i jasnej barwie. Miąższ jest biały i nie ma skłonności do zdrewnień ani pękania, dzięki czemu może długo pozostawać na polu.

Oprac. Aleksandra Szymańska

 

Ostrożnie z azotem / Piotr Chohura

(Owoce, Warzywa, Kwiaty 2014 nr 1, s. 43-45)

Nowalijki wytwarzają najczęściej plon o masie 10-20 t/ha, czyli znacznie mniejszy od warzyw zbieranych np. jesienią. Dlatego ich potrzeby pokarmowe, w odróżnieniu od potrzeb nawozowych nie są wysokie. Nawożenie nowalijek jest tylko pozornie łatwiejsze od nawożenia upraw przeznaczonych na późniejszy zbiór. Popełnione błędy, tzn. niewłaściwa lub bądź nadmierna dawka azotu, mogą mieć bowiem negatywne konsekwencje.

Rośliny uprawiane wczesną wiosną muszą mieć do dyspozycji dużą ilość łatwo dostępnego fosforu, ponieważ w słabo ogrzanej glebie jego pobieranie jest utrudnione. Prawidłowe odżywienie roślin tym makroskładnikiem ma duże znaczenie dla rozwoju systemu korzeniowego. Roślinom należy również zapewnić dużą ilość łatwo dostępnego potasu, który zwiększa ich odporność na niską temperaturę. Jeśli chodzi o azot to z jednej strony w dużym stopniu decyduje on o wysokości plonu, ale nadmierne nawożenie tym składnikiem może przyczynić się do gromadzenia się azotanów, a więc obniżenia jakości warzyw.

Aby zapewnić wysoką wartość odżywczą nowalijek, nawożenie azotem powinno być precyzyjne, tj. uwzględniające potrzeby pokarmowe roślin, zawartość azotu mineralnego (N-NH4 i N-N03) w glebie. Ważne jest też stanowisko rośliny w zmianowaniu oraz warunki klimatyczne i glebowe. Ważna jest nie tylko dawka, ale również rodzaj nawozu azotowego, termin i technika jego zastosowania. Użycie zredukowanej formy azotu (np. siarczanu amonu czy cyjanamidu wapnia) lub amidowej (mocznika) ogranicza zawartość azotanów w częściach użytkowych, w porównaniu z nawożeniem formą azotanową (saletra wapniowa). Doświadczalnie wykazano, że gromadzenie azotanów w warzywach można ograniczyć stosując nawozy amonowe w sposób zlokalizowany (tzw. N-depozyt).

Nawożenie azotem stosuje się bezpośrednio przed siewem lub sadzeniem roślin wiosną, doprawiając glebę kultywatorem lub innymi maszynami umożliwiającymi wymieszanie nawozu na głębokość przynajmniej kilku centymetrów. Rzadko w tego typu produkcji wykonuje się pogłówne nawożenie azotem. Wiosną nawozi się azotem cebulę ozimą, którą siano lub sadzono w poprzednim roku. Do nawożenia pogłównego nowalijek można użyć bardzo szybko działającej saletry wapniowej, należy jednak brać pod uwagę ryzyko zwiększenia zawartości azotanów w plonie.

Zalecane zawartości składników pokarmowych dla nowalijek zależą od miejsca uprawy i rodzaju stanowiska. Uprawiając je w tunelach foliowych lub w szklarniach trzeba doprowadzić zasobność gleby do wartości zbliżonych do górnych liczb granicznych, zwłaszcza jeżeli gleba charakteryzuje się podwyższoną zawartością substancji organicznej. W uprawie polowej dawki nawozów powinny być przede wszystkim uzależnione od rodzaju gleby oraz od stosowania ewentualnego nawodnienia i płaskich osłon. Na glebach lekkich, o słabo rozbudowanym kompleksie sorpcyjnym, zasobność powinno się doprowadzić do poziomu dolnej liczby granicznej. Na glebach średnich i ciężkich, gdzie ryzyko wymycia składników jest zdecydowanie mniejsze, koncentrację składników można doprowadzić do połowy przedziału zasobności standardowej. Na glebach ciężkich nie powinno się uprawiać warzyw na zbiór bardzo wczesny z powodu ich powolnego nagrzewania się wiosną. Jeżeli gospodarstwo znajduje się w rejonie o sprzyjających warunkach klimatycznych, a wystawa pola jest południowa, jest to jednak możliwe.

Oprac. Aleksandra Szymańska

 

Co atakuje wczesne warzywa? / Andrzej Lewandowski

(Owoce, Warzywa, Kwiaty 2014 nr 1, s. 46-47)

Warzywa uprawiane na zbiór wczesny są chętnie atakowane przez szkodniki. Ich zwalczanie jest trudne ze względu na brak zapraw insektycydowych, ograniczoną liczbę zarejestrowanych środków ochrony oraz długi okres ich karencji. W takiej sytuacji coraz większe znaczenie mają zabiegi agrotechniczne.

Podstawą skutecznej ochrony przed szkodnikami jest zmianowanie i dobór stanowiska. Płodozmian pomaga w uniknięciu namnożenia się szkodników i chorób specyficznych dla danej uprawy. W redukcji szkodników występujących w glebie pomocne jest wykonanie w okresie jesiennym lub późnojesiennym uprawek glebowych. Istotne jest także przyoranie resztek pożniwnych lub obornika, szczególnie jeśli uprawiane warzywa mogą zostać zaatakowane przez śmietkę. Wczesną wiosną poleca się również sprawdzić, czy w miejscu uprawy znajdują się szkodniki glebowe. Natomiast w przypadku uprawy warzyw pod osłonami w podłożu glebowym skuteczne jest odkażanie gleby. Zabezpieczeniem upraw polowych przed szkodnikami migrującymi na uprawę może być stosowanie osłon z agrowłókniny.

Spośród szkodników, które mogą zaatakować rośliny uprawiane na zbiór wczesny, wyjątkowo uciążliwe są larwy owadów, takie jak: drutowce, pędraki i rolnice. Zarówno jedne jak i drugie można zwalczać tylko metodami agrotechnicznymi.

Wiosną istotnym zagrożeniem dla sałaty kopru, kapusty i marchwi są różne gatunki mszyc. Kilka osobników na sałacie i koprze dyskwalifikuje je jako produkt handlowy. Do zwalczania tych szkodników na sałacie zarejestrowany jest środek Movento 100 SC. Mszyce zasiedlające kapustę można zwalczać wieloma preparatami o różnych substancjach aktywnych, co zapobiega powstaniu zjawiska odporności.

Na korzeniach marchwi może żerować połyśnica marchwianka. W ustaleniu terminu zabiegu pomocne jest stosowanie żółtych tablic lepowych, do których przyklejają się osobniki dorosłe. Uprawę można opryskiwać środkiem Proteus 110 OD.

Jednym z najgroźniejszych szkodników atakujących wiosną uprawy warzyw jest śmietka kapuściana. W uprawie kapusty interwencyjnie śmietkę zwalcza się, stosując zabiegi chemiczne.

Wiosną wschody kapusty uszkadzane są także przez pchełki. Do zwalczania są polecane m.in. Karate Zeon 050 CS, Sumi-Alpha 050 EC.

W dogrzewanych uprawach pod osłonami, wiosną zagrożeniem są przędziorki i mączliki. Przędziorki można zwalczać chemicznie lub stosując biopreparaty. Aby ochronić się przed mączlikiem szklarniowym, można zastosować dwa środki: Admirał 100 EC i Confidor 200 SL. Występowanie mączlika można ograniczyć systematycznie odchwaszczając teren wokół szklarni. Do zwalczania można wykorzystywać też preparaty biologiczne zawierające pasożytnicze błonkówki.

Czasem warzywa uszkadzane są przez ślimaki, skoczogonki i larwy ziemiórek. Ślimaki można zwalczać interwencyjnie stosując granulaty, chociaż efektywniejsze, jest ich ręczne zbieranie. Podstawą ograniczenia liczebności skoczogonków i larw ziemiórek jest prawidłowa agrotechnika.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to Twitter