Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Pasternak – odkryty na nowo
(Mój Piękny Ogród 2014 nr 11, s.44-46)
Po latach nieobecności pasternak znów zaczął gościć na naszych stołach. Stare odmiany, jak ‘Półdługi Biały’ czy ‘White King’ zostały wzbogacone o nowe, ulepszone formy. Na przykład pasternak ‘Aromata’ ma korzenie o słodszym i wyraźniejszym orzechowym smaku niż jego poprzednik, a warunki jego uprawy są bardzo zbliżone.
W regionach o łagodniejszym klimacie nasiona tego warzywa można wysiewać już w marcu, chociaż te posiane w kwietniu kiełkują pewniej, szybciej i bardziej równomiernie. Pasternak nie jest rośliną wymagającą. Dobrze rośnie na ziemi głęboko uprawianej, piaszczysto-gliniastej i wilgotnej. Dobrze jest wzbogacić uprawę dawką kompostu przy przekopywaniu.
Pasternak to roślina dwuletnia, która kwitnie w pierwszym roku uprawy. Silny rozwój korzeni rozpoczyna się dopiero w czerwcu. W drugim roku wegetacji z korzenia wyrasta pęk kwiatowy, na którym rozwijają się liczne kwiatostany. Po przekwitnięciu roślina zamiera. Zbór nasion powinien być przeprowadzany, gdy baldachy przybierają kolor jasno- lub żółtobrązowy. Liście i łodygi pasternaku zawierają substancje fototokstyczne z grupy furanokumaryn, które uaktywniają się pod wpływem promieni słonecznych, wywołując podrażnienia i stany zapalne skóry, dlatego podczas zbioru należy zadbać o odpowiedni strój.
Pasternak to warzywo niezwykle aromatyczne, o zapachu przypominającym korzeń pietruszki i migdały. Roślinę można pozostawić w zimie na grządce lub przechowywać w chłodnym i wilgotnym pomieszczeniu.
Oprac. Joanna Radziewicz
Bobik na najlepsze gleby / Jacek Daleszyński
(Top Agrar Polska 2014 nr 12, s. 88-90)
Bobik jest cenną rośliną pastewną z grupy roślin strączkowych, uprawianą na nasiona w plonie głównym. Spośród roślin strączkowych wyróżnia się najwyższym potencjałem plonotwórczym.
Bobik to roślina wysokobiałkowa, która ma wysokie wymagania glebowe. Stanowisko nie powinno być piaszczyste, a wręcz zlewne, ponieważ bobik ma też duże wymagania pod względem wilgotności. Lekkie gleby nie gwarantują zmagazynowania dostatecznej ilości wilgoci, zatem stanowisko powinno mieć gleby klasy przynajmniej IVa. Bobik najlepiej udaje się na glebie o odczynie obojętnym. Gleby o ph poniżej 5,5 powinno się wapnować najlepiej zaraz po zejściu z pola przedplonu dawką 1,5-3 t/ha CaO. Nawożenie bobiku opiera się na fosforze i potasie. Oba składniki należy podać jesienią, najlepiej przed wykonaniem orki.
Bobik ma wysoką masę tysiąca nasion, przekraczającą niekiedy 0,5 kg. Należy wysiewać go głęboko, nawet na 8-10 cm. Do skiełkowania nasiona bobiku potrzebują sporo wody - około 150% swojej masy, zatem płytszy siew mógłby nie zagwarantować dostatecznej jej ilości. Nasiona kiełkują w temperaturze 3-4oC. Wschodzące rośliny są odporne na przymrozki, nawet do -8oC.
Bobik należy siać jak najwcześniej, kiedy tylko możliwy jest wjazd w pole, także ze względu na długie wschody, mogące trwać 3-4 tygodnie.
W bobiku oficjalnie można stosować tylko herbicydy doglebowe. Jeśli chodzi o szkodniki i choroby to w uprawie tych roślin groźne są przede wszystkim oprzędziki na początku rozwoju roślin, mszyce oraz strąkowiec bobowy w okresie kwitnienia. Najgroźniejszą chorobą jest czekoladowa plamistość, która występuje na liściach i strąkach.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Dynia i nie tylko / Alicja Nowak
(Poradnik Gospodarski 2014 nr 10, s.36-37)
Do gatunku dyni zwyczajnej zaliczane są następujące odmiany botaniczne: kabaczek, cukinia, patison i dynia makaronowa. W Polsce dynia jest uprawiana głównie na działkach i w ogrodach przydomowych, chociaż w ostatnich latach zainteresowanie tym warzywem znacznie wzrosło. Jest to roślina mało wymagająca w uprawie i przechowywaniu i daje duży plon.
Dynia olbrzymia może być wykorzystywana na bardzo wiele sposobów – jako dodatek dań smażonych, pieczonych, duszonych, do wyrobu marynat, marmolad i wina. Stanowi jeden z ważniejszych komponentów odżywek dla dzieci.
Jest to warzywo niskokaloryczne, bogate w składniki odżywcze. Szczególnie cenne są odmiany o pomarańczowym miąższu, ponieważ zawierają duże ilości karotenu. W miąższu dyni znajdują się: witamina A, C, witaminy z grupy B, a także składniki mineralne, jak: wapń, magnez, żelazo i fosfor. Jeszcze większą wartością odżywczą cechują się pestki dyni. Jest w nich około 45 procent tłuszczu, 27 procent białka i 11-19 procent węglowodanów oraz witaminy B1 i B2, lecytyna, enzymy, pektyny i kwasy organiczne.
Prozdrowotne właściwości dyni mogą być wykorzystywane w chorobach reumatycznych, problemach z pęcherzem, zapaleniach jelita cienkiego i krwawej biegunce, dolegliwościach żołądkowych, przy łuszczycy, a także w celu wzmocnienia odporności organizmu. Pestki mogą być stosowane przeciwko pasożytom przewodu pokarmowego i do zwalczania stanów zapalnych gruczołu krokowego.
Oprac. Joanna Radziewicz
Co z pomidorami? / Michał Szymczak
(Hasło Ogrodnicze 2014 nr 10, s.52-54)
W tym roku warunki atmosferyczne przypadające na początek sezonu wegetacyjnego pomidorów były niezwykle sprzyjające. Duże nasłonecznienie i wysoka temperatura z jednej strony przyczyniły się do zmniejszenia kosztów ogrzewania, zaś z drugiej spowodowały trudności z utrzymaniem aktywnego klimatu, co pociągnęło za sobą problemy z prawidłowym wzrostem roślin.
Najbardziej niekorzystna okazała się wysoka temperatura utrzymująca się w nocy, która doprowadziła do pojawienia się suchej zgnilizny wierzchołków owoców. Problem ten był szczególnie widoczny w przypadku pomidorów malinowych.
Tegoroczne uprawy pomidorów nie były silnie porażone przez szarą pleśń. Dużym problemem okazały się natomiast infekcje korzeni spowodowane przez patogeny z rodzajów: Pythium, Phytophthora i Fusarium (F. oxysporum). Warunki pogodowe przyczyniły się do mniejszego nasilenia wirusa mozaiki pepino i populacji przędziorków. Mijający sezon przyniósł więcej problemów z opanowaniem mącznika szklarniowego.
Nałożone przez Rosjan embargo dotknęło nie tylko producentów jabłek, ale i warzyw pod osłonami, co nie pozostało bez wpływu na ceny pomidorów. Po 2-3-tygodniowym okresie bardzo niskich cen, sytuacja uległa nieznacznej poprawie, na skutek braków tego surowca na rynku.
W obiektach szklarniowych, w których nie wystąpiły żadne poważniejsze problemy związane z produkcją, plon ogólny kształtował się na poziomie 2-3 kg/m2 wyższym, niż w roku ubiegłym. Obecnie producenci powinni zwrócić uwagę na ogrzewanie roślin oraz utrzymanie odpowiedniej liczby liści. Należy również ograniczyć nawadnianie, dostosowując ilość podanej pożywki do ilości światła.
Oprac. Joanna Radziewicz
Czynniki decydujące o produktywności gleb / Witold Szczepaniak
(Agrotechnika 2014 nr 12, s.14-16)
Podstawowymi czynnikami środowiskowymi określającymi plon są promieniowanie i zawartość dwutlenku węgla w łanie. Biorąc pod uwagę tylko ten pierwszy czynnik, można stwierdzić, że potencjał plonotwórczy obecnie uprawianych odmian pszenicy ozimej powinien kształtować się na poziomie 16 t/ha, tymczasem średnie plony krajowe tego zboża nie przekraczają 4 t/ha. Tak niskie wyniki wynikają zarówno z przyczyn naturalnych, jak i agrotechnicznych, które wymagają działań naprawczych.
W warunkach Polski przyjmuje się, że głównymi czynnikami ograniczającymi plonowanie roślin są woda, kwaśny odczyn gleby oraz niedobór składników pokarmowych. Prawidłowe gospodarowanie wodą nie sprowadza się tylko do jej zabezpieczenia w glebie. Bardzo ważne jest również zwiększenie jej wydajności jednostkowej. Jest to możliwe do uzyskania po spełnieniu kilku podstawowych warunków: eliminacji czynników ograniczających swobodny wzrost korzeni w glebie, utrzymaniu dużej strefy korzeniowej, zapewnieniu swobodnego wsiąkania wody opadowej w strefę ukorzenienia się rośliny, utrzymaniu wysokiej sprawności systemu korzeniowego przez cały okres wegetacji oraz zapewnieniu dostatecznej ilości składników mineralnych.
Podstawowym składnikiem pokarmowym mającym wpływ na gospodarkę wodną upraw jest potas. Jego niedobory przekładają się na mniejsze plony. Równie ważne jest zapewnienie prawidłowego poziomu fosforu, odpowiedzialnego za rozwój systemu korzeniowego oraz azotu, który odpowiada za wzrost całej rośliny.
Racjonalna produkcja roślinna powinna obejmować starania o zwiększenie produktywności wody. Wymaga też opracowania właściwych technologii nawożenia, zapewniających dostateczną dostępność składników pokarmowych przez cały okres wegetacji. Działania producentów rolnych w zakresie szeroko rozumianej agrotechniki powinny, więc mieć na celu kontrolę właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby, które w sposób bezpośredni lub pośredni wpływają na pobieranie składników pokarmowych przez korzenie roślin uprawnych.
Oprac. Joanna Radziewicz
Podłoże popieczarkowe – nawóz czy odpad? / Monika Borowska-Komenda
(Agrotechnika 2014 nr 12, s.38-39)
Podłoże popieczarkowe charakteryzuje się znaczną zawartością materii organicznej, więc po odpowiednim przygotowaniu z powodzeniem może być stosowane jako nawóz na polach uprawnych. Ponadto w jego składzie może znajdować się nawet do 20 procent wapnia nawozowego, o właściwościach odkwaszających. Jest przy tym wolne od patogenów chorobotwórczych, szkodników i nasion chwastów, ponieważ po zakończeniu cyklu produkcyjnego jest poddawane dezynfekcji termicznej w temperaturze 700C. Należy jednak pamiętać, że zużyte podłoże może zawierać duże ilości soli, która przyczynia się do zasolenia gleby.
Podłoże popieczarkowe jest szczególnie przydatne w nawożeniu ziemniaków, buraków i zbóż. Zgodnie z Dyrektywą Azotanową, roczna dawka tego surowca nie powinna przekraczać jego ilości zawierających 170 kg N/ha. Jednocześnie przepisy zezwalają na stosowanie go wyłącznie w terminie od 1 marca do 31 listopada. Ze względu na ryzyko zasolenia gleby, nie należy używać go do nawożenia roślin w początkowych fazach wzrostu
Badania naukowe wykazały, że podłoże popieczarkowe pozytywnie wpływa na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb, jak również na większe plonowanie roślin i ich cechy jakościowe.
Oprac. Joanna Radziewicz
Pomidorowe nowości / Maria Szperek
(Owoce Warzywa Kwiaty 2014 nr 12, s.32-33)
Odmiany polecane do uprawy w nieogrzewanych tunelach foliowych powinny odznaczać się wysoka jakością i trwałością owoców. Wśród oferowanych nowości wyróżnia się:
Gryphon F1- odmiana malinowa, o twardych i trwałych owocach, odporna na warunki stresowe. Rośliny o otwartym pokroju i krótkich międzywęźlach polecane do uprawy na 10 gron.
Alindi F1- odmiana o kształtnych, wyrównanych i twardych owocach pozbawionych zielonej piętki. Rośliny o zwartym pokroju dobrze zawiązują grona podczas wysokiej temperatury.
Berberana F1- odmiana polecana do nasadzeń wiosennych, owoce wielokomorowe, lekko spłaszczone, bez zielonej piętki. Przydatna do uprawy w niskich tunelach.
Zadurella F1- odmiana przydatna do uprawy w krótkim cyklu wiosną i jesienią, owoce kuliste, lekko spłaszczone, twarde, wyrównane w gronach.
HA3684 F1 (Hazera) - odmiana malinowa przydatna do uprawy w długim cyklu, o lekko żebrowanych, błyszczących owocach.
Dolly F1- odmiana o pomarańczowych owocach w kształcie śliwki, słodkim smaku, bez tendencji do pękania.
Oasis F1- odmiana plenna, odporna na choroby. Owoce dobrze wybarwiają się w różnych warunkach.
Tucano F1- odmiana plenna, o wydłużonych, twardych, intensywnie wybarwionych owocach.
Voluptuoso F1- odmiana o owocach w kształcie sakiewki.
Alamina F1- odmiana o czerwonych, twardych owocach i dobrej trwałości rozbiorczej.
Mahitos F1- odmiana plenna, wczesna, o dużej odporności, twardych, jednolicie wybarwionych owocach.
Doufu F1- odmiana o intensywnie czerwonych owocach, które dobrze rosną niezależnie od warunków.
Esmira F1- odmiana plenna o malinowych, trwałych i twardych owocach. Przydatna do uprawy w cyklu wiosennym i jesiennym.
Kanna 218 F1- odmiana malinowa, o twardych, trwałych owocach. Dobrze zawiązuje grona w każdych warunkach.
Yigido F1- odmiana wczesna, plenna, o intensywnie czerwonych, twardych i delikatnie spłaszczonych owocach.
Sandoline F1- odmiana o intensywnie czerwonych, żebrowanych owocach, odporna na brunatną plamistość liści.
Baribine F1- odmiana wczesna, odporna na brunatną plamistość liści pomidora. Rośliny dobrze zawiązują owoce w górnych gronach.
Corvera F1- odmiana plenna, o intensywnie czerwonych, okrągłych, lekko karbowanych owocach. Rośliny o silnym wigorze i regularnym wzroście.
Monterosa F1- wczesna odmiana malinowa, o mięsistych, karbowanych owocach. Przy prawidłowym prowadzeniu może być uprawiana w cyklu całorocznym.
BCB 11109 F1- odmiana wczesna, o czerwonych owocach, odporna na choroby.
Axiaradius F1- odmiana polecana do uprawy w cyklu całorocznym, o ciemnoczerwonych owocach.
Baron F1- odmiana średnio wczesna, o intensywnie czerwonych, twardych owocach, mających dobrą trwałość pozbiorczą.
Elf F1- odmiana wczesna, plenna, odporna na warunki stresowe, o twardych owocach, bez tendencji do pękania.
Polorosa F1- odmiana malinowa, o kulistych, lekko żebrowanych owocach, bez tendencji do pękania i dobrej trwałości rozbiorczej. Polecana do uprawy od połowy lutego do końca lipca.
Pink Panther F1- odmiana o mięsistych, malinowych, twardych, żebrowanych i lekko spłaszczonych owocach. Nadaje się do uprawy przedłużonej.
Oprac. Joanna Radziewicz
Zagraniczne obrotówki / Krzysztof Grzeszczyk
(Agrotechnika 2014 nr 12, s.56-57)
Wśród najchętniej kupowanych przez rolników pługów obracalnych oferowanych przez producentów zagranicznych należą:
- Multi-Master 113 NSH, wyposażony w hydrauliczne zabezpieczenie korpusów oraz Vari-Master 123, z bezstopniową regulacją szerokości orki, firmy Kuhn.
- RY41, czteroskibowy pług, firmy Gregoire Besson,
- Servo 25 i Servo 35, firmy Pöttinger.
- Model 150 S, firmy Kverneland, przewidziany do pracy z ciągnikami o mocy do 110 kW.
- Albatros 110 HA z hydraulicznym zabezpieczeniem non stop, firmy Rabe.
- Pług XM 950 ST, wyróżniający się rozstawem korpusów co 95 cm, firmy Kogel&Nott,
- Europa 6 N90, ze skokową regulacją orki w zakresie 30, 35, 40 i 45 cm na korpus , firmy Lemken.
- Pług VariFlex VF-EX 41080 H, wyposażony w ramę o profilu 220x120x 8 mm, firmy Överum.
Oprac. Joanna Radziewicz
