Zioła
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Mak smakoszy / Magdalena Narkiewicz
(Magnolia 2015 nr 12, s. 22-23)
Jeszcze kilka lat temu Polska była w czołówce europejskich producentów maku, obecnie plantacje stały się niedochodowe i większość zlikwidowano. Nasiona na wypieki sprowadzamy dziś z Czech, gdzie przepisy są bardziej liberalne. W Polsce uprawę tej rośliny poddano ścisłej kontroli. Rosnące samosiejki, a nawet odmiany ozdobne lub niskomorfinowe maku lekarskiego grożą wytoczeniem właścicielowi ogrodu sprawy karnej.
Dawniej nasiona maku uważano za symbol szczęścia i dostatku. Przyrządzano z nich tradycyjne smakołyki. Roślinę często wysiewano na ogródkach. Mak lekarski uprawia się nie tylko ze względu na nasiona. W jego soku mlecznym znajduje się uśmierzająca ból i działająca narkotycznie morfina. Kolejny składnik soku – kodeina - wykorzystywana jako lek łagodzący suchy kaszel oraz nadpobudliwość, a papaweryna działa leczniczo przy kolce wątrobowej.
Do celów spożywczych uprawia się wyłącznie odmiany o znikomej zawartości morfiny (poniżej 0,06%), m.in. ‘Mieszko’, ‘Rubin’, ‘Agat’, ‘Michałko’ i ‘Zambo’. Wymagane jest jednak urzędowe zezwolenie i poddawanie plantacji licznym kontrolom.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Co potrafią ziołoleki / Magdalena Narkiewicz
(Magnolia 2015 nr 12, s. 16-17)
Na rynku pojawiło się kilka nowych ziół, nazywanych ziołolekami, którym przypisuje się wyjątkowe właściwości. Mogą uzupełniać braki ważnych dla organizmu substancji, ale nie należy przekraczać zalecanej dawki. Są to:
- Chang Shan - Dichroa – zaliczana do 50 głównych chińskich ziół, zwana chińską chininą. Wyglądem przypomina hortensję. Dawniej służyła za zioło przeciw malarii. Ostatnio wykryto w niej halofuginon blokujący tworzenie się białek sprzyjających powstawaniu ognisk zapalnych i pomocny w chorobach autoimmunologicznych.
- Korzeń Kudzu - Peraria, czyli opornik łatkowaty, to pnącze z rodziny bobowatych z południowo-wschodniej Azji. Rośnie jako chwast. Jego korzeń posiada izoflawonoidy, które zmieniają skłonność do alkoholu, pomagają przy migrenie, menopauzie i alergii.
- Róża skalna - czystek kreteński, to niski krzew śródziemnomorski. Potwierdzono, że zawarte w nim związki, m.in. polifenole, zwiększają odporność organizmu i wykazują właściwości bakteriobójcze.
- Jagody Acai - Euterpa. Dojrzałe fioletowe owoce amerykańskiej palmy warzywni warzywnej (Euterpy) są bogate w przeciwutleniacze (polifenole i antocyjany), przyspieszają przemianę materii i pomagają w odchudzaniu.
- Koci Pazur – Vilcacora, inaczej Czepota puszysta, to amerykańska liana tworząca swoiste alkaloidy indolowe i oksoindolowe. Silnie aktywizuje układ immunologiczny oraz zapobiega zwyrodnieniu stawów.
- Chia – Szałwia Hiszpańska. Nasiona tej rośliny są zaliczane do tzw. superżywności, dostarczają wiele składników odżywczych, białka, błonnika, zdrowych tłuszczy i soli mineralnych, a także przeciwutleniaczy i witamin.
Oprac. Aleksandra Szymańska
