Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Dla koneserów: warzywa azjatyckie / Adriana Nowicka-Połeć
(Działkowiec 2015 nr 12, s. 48-49)
Klimat ostatnich lat zachęca do eksperymentowania na działce z uprawą warzyw egzotycznych. Podejmując decyzję o takiej uprawie należy zachować zdrowy rozsądek. Zdarza się bowiem, że takie eksperymenty mogą stać się tylko kosztownym hobby, bez wymiernych korzyści. Czasem poniesione ryzyko opłaci się i ciekawy okaz da wysoki i smaczny plon. Propozycje warzyw egzotycznych do uprawy w Polsce to:
Tykwa – należy do dyniowatych, jej pędy osiągają nawet 10 m. Ma duże, białe kwiaty i chętnie pnie się po płocie. Tykwa nie toleruje przymrozków, lubi miejsca nasłonecznione, osłonięte, ma duże wymagania wodne i pokarmowe. Jest wrażliwa na zachwaszczenie. Owoce zbieramy jesienią. Większość tykw to odmiany ozdobne. Dostępne odmiany: Kobra, Marenka, Snake, Birdhouse.- Kapusta chińska Pak Choy – osiąga wysokość 30-50 cm, ma krótki okres wegetacji, a posadzona wiosną lub jesienią nie wybija w pędy kwiatostanowe, uda się na działce. Dobrze znosi niewielkie przymrozki, ma wysokie wymagania wodne. Już po 4 tygodniach można rozpocząć jej zbiór. Dobrze smakuje na surowo. Dostępne odmiany: Green Fortune F1, Bopak F1 i White F1.
- Luffa (trukwa, gąbczak) – roślina roczna z rodziny dyniowatych, ma żółte kwiaty, a wielkość zielonych owoców waha się od 3- do 50 cm. Cechuje ją długi sezon wegetacyjny, dlatego lepiej uprawiać ją z rozsady. Jest ciepłolubna, lubi miejsca słoneczne i osłonięte przed wiatrem, zalecana do uprawy tunelowej. Luffa posiada pnącza z wąsami, dorastające do 6-9 m niedojrzałe, zielone owoce można gotować, smażyć i przygotowywać podobnie jak dynię. Z dojrzałych, ciemnych owoców po usunięciu nasion i skórki uzyskamy po wysuszeniu kąpielowe gąbki roślinne.
- Okra (ketmia jadalna, piżmian jadalny) – ma jadalne owoce i kwiaty, sprawdza się jako roślina dekoracyjna. Osiąga wysokość 1-2 m, silnie się rozkrzewia, ma wysokie wymagania termiczne, zalecana do uprawy tunelowej. Nasiona okry źle wschodzą, a sama roślina nie lubi przesadzania. Na grządki powinna trafić z końcem maja na stanowisko słoneczne i osłonięte. Nie lubi częstego podlewania. Owoce trzeba zbierać regularnie, gdy są jeszcze niedojrzałe. Można je gotować, smażyć, dusić itd. Dostępne odmiany: Clemson Spineless.
- Cedlera – drzewo warzywne z jadalnymi liśćmi (pędy przypominają w smaku cebulę). Rośnie szybko, preferując miejsca słoneczne i osłonięte, dobrze znosi suszę. Na miejsce stałe najlepiej ją wysadzić wiosną. Rośliny osiągają wysokość 4-5 m. Cedlera wytrzymuje mrozy do -25o C.
- Mizuna (japońska musztarda) – należy do kapustowatych. Jej uprawa jest niezwykle prosta, okres wegetacji jest krótki (4-5 tyg.), wytrzymuje przymrozki do -5oC. Uprawiać ją można zarówno z siewu wprost do gruntu, jak i z rozsady, na stanowiskach słonecznych i w lekkim podcieniu, regularnie podlewać. Liście można jest na surowo lub gotować.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Wyzwania w płodozmianie / Urszula Głazewska
(Wieś Mazowiecka, 2015 nr 11, s. 18-19)
Płodozmian jest racjonalnym zmianowaniem roślin, zaplanowanym z góry na kilka lat, na określonej powierzchni uprawnej w warunkach konkretnego gospodarstwa rolnego. Jeżeli jest prawidłowy, pozwala stworzyć warunki dla wzrostu lub przynajmniej utrzymania na stałym poziomie żyzności i biologicznej aktywności gleby, głównie dzięki dodatniemu bilansowi substancji organicznej.
Przy układaniu zmianowania konieczna jest znajomość wymagań poszczególnych roślin oraz jakości pozostawianego przez nich stanowiska. Szczególnie korzystny wpływ na poprawę ekosystemu pola uprawnego mają rośliny bobowate (motylkowe). Utrzymują one dodatni bilans substancji organicznej w glebie, a międzyplony pozostawiane na zimę zmniejszają wymywanie azotanów w okresie jesienno zimowym i chronią glebę przed erozją.
Najlepiej jest stosować urozmaicone 4-6 gatunkowe płodozmiany, w których uprawiane są przemiennie:
- rośliny jare z ozimymi,
- jednoroczne z wieloletnimi,
- zbożowe z nie zbożowymi,
- rośliny, które pobierają dużo składników pokarmowych, z roślinami o mniejszych wymaganiach,
- rośliny głęboko korzeniące się (rzepak, strączkowe, lucerna,) z roślinami o płytkim systemie korzeniowym,
- rośliny zostawiające dużo resztek pożniwnych (bobowate wieloletnie drobnonasienne) z tymi, które ich nie pozostawiają (okopowe),
- rośliny strukturotwórcze (bobowate) z roślinami niszczącymi strukturę gleby (zbożowe).
Przy opracowywaniu płodozmian u należy brać pod uwagę:
- analizę warunków glebowo-klimatycznych i dobór właściwych gatunków i odmian,
- analizę warunków rynkowych,
- bilans pasz własnych w gospodarstwach prowadzących produkcję zwierzęcą,
- bilans substancji organicznej na poszczególnych działkach,
- bilans składników pokarmowych,
- możliwości sprzętowe i siłowe gospodarstwa,
- regulację odczynu gleby.
Obecne wyzwania w płodozmianie, to m.in.:
- poprawne stosowanie zmianowania i jego właściwa realizacja w praktyce,
- podnoszenie żyzności gleby,
- regulacja stosunków wodno-powietrznych,
- wapnowanie gleb,
- poszukiwanie nowych technologii i stosowanie ich w praktyce,
- nowe odmiany i gatunki tolerancyjne na wahania warunków środowiskowych,
- skuteczne zwalczanie chwastów (z uwzględnieniem agrotechniki, płodozmianu).
Oprac. Aleksandra Szymańska
Prawidłowa uprawa żyta ozimego / Zofia Szymańczyk
(Wieś Mazowiecka, 2015 nr 11, s. 16)
Spośród wszystkich zbóż ozimych, żyto ma najmniejsze wymagania glebowe i dlatego można je uprawiać na glebach słabszych. Jest tolerancyjne na niedobory wody, dobrze się rozwija na stanowiskach o pH niższym niż 6,0. Jest też zbożem najbardziej odpornym na niskie temperatury, znosi - 25°C, dlatego straty w wyniku wymarznięcia są niewielkie.
Dobre temperatury od siewu do wschodów to 10-13°C, i około 7-8°C w czasie wegetacji wiosennej. Żyto ozime dzięki mocnemu, silnie rozwiniętemu systemowi korzeniowemu i mniejszemu ulistnieniu ma mniejsze wymagania wodne. Najlepszymi przedplonami są: rośliny strączkowe, ziemniaki, owies i jęczmień, złymi zaś zboża ozime.
Właściwa uprawa gleby ma istotny wpływ na plonowanie żyta, a zwłaszcza terminowe i odpowiednio wczesne wykonanie orki siewnej - najlepiej na 2-3 tygodnie przed siewem. Termin siewu ma wpływ na wysokość i jakość plonu. Odmiany mieszańcowe źle znoszą opóźnienie tego terminu. Optymalny termin siewu jest podobny jak odmian populacyjnych i w zależności od regionu przypada między połową a końcem września.
Gęstość siewu żyta zależy od jakości gleby, przedplonu, terminu oraz odmiany i wynosi 180-300 ziaren/m2 , tj. 80-140 kg/ha. Rozstawa rzędów wynosi 12-15 cm, a głębokość siewu 2-3 cm.
Wysokość nawożenia mineralnego zależy od zasobności gleby, stanowiska i przewidywanego plonu. Nawożenie fosforowo-potasowe powinno wynosić 40-100 kg P/ha oraz 60-120 kg K/ha. Nawożenie azotowe stosuje się w zależności od jakości gleby, przedplonu i spodziewanych zbiorów. Wynosi ono 100-140 kg N/ha i stosowane jest głównie
wiosną w trzech dawkach - w momencie ruszenia wegetacji, początku strzelania w źdźbło i w początku kłoszenia.
Żyto ozime dość dobrze radzi sobie z chwastami. Jednak przy większym zachwaszczeniu niezbędne będzie zastosowanie zalecanych herbicydów. Zbioru dokonuje się w trzeciej dekadzie lipca, w fazie pełnej dojrzałości, gdy ziarniaki są twarde i trudno je podzielić.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Struktura odmianowa nasiennictwa ziemniaka w Polsce w 2014 r. / Irena Stypa
(Ziemniak Polski 2015 nr 4, s. 4-10)
W 2015 r. w krajowym rejestrze (KR) w Polsce zarejestrowanych było 114 odmian ziemniaka: 64 krajowe i 50 zagranicznych. Oprócz przebadanych w naszych warunkach przyrodniczo-klimatycznych odmian z KR od 1 maja 2004 mogą być uprawiane i reprodukowane odmiany z listy Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). Katalog ten tworzą odmiany zarejestrowane w poszczególnych krajach członkowskich UE. Odmiany znajdujące się w CCA (1581 wg danych z 2014 r.) są dopuszczone do obrotu na całym terytorium UE i w konsekwencji w Polsce z roku na rok wzrasta ich liczba. W porównaniu z 2013 r. liczba odmian reprodukowanych w tej kategorii wzrosła z 86 do 114. Świadczy to o postępującej presji konkurencyjnej odmian zagranicznych wynikającej z dość agresywnego marketingu w hodowli niemieckich i holenderskich, wpływającego na dużą rotację tych odmian i powodującego niekorzystne rozdrobnienie struktury odmianowej w Polsce, zwiększając koszty transakcyjne na rynku nasiennym.
W 2014 r. oceniono ogółem 5282 ha powierzchni nasiennej ziemniaka. Zakwalifikowano polowo 5243 ha, co stanowi 1,7% udziału zmniejszonej o 60,1 tys. ha (17,8%) całkowitej powierzchnia uprawy ziemniaka w Polsce ,w porównaniu z rokiem 2013.
W Polsce 22 czołowe odmiany w najwyższym udziale w reprodukcji nasiennej zajmują 63% powierzchnia nasiennej.
Udział polskich odmian na krajowym rynku nasiennym ziemniaka zmniejszył sie do 31%. Najwyższy udział mają odmiany jadalne oraz do przetwórstwa spożywczego. Zwraca uwagę malejący udział odmian skrobiowych. W sektorze odmian jadalnych na najwcześniejszy zbiór zdecydowanie dominują dwie odmiany polskiej hodowli: Denar i Lord, dobrą pozycję zajmuje też zarejestrowana w 2015 r. holenderska odmiana Riviera.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Odmiany do zimnego tunelu / Anna Wilczyńska
(Hasło Ogrodnicze 2015 nr 11, s. 10-14)
Ogórek partenokarpiczny cieszy się w Polsce dużym zainteresowaniem wśród producentów tego warzywa pod osłonami. Zazwyczaj jest polecany do zaopatrzenia rynku warzyw świeżych. Znajduje także zastosowanie na przetwory, jako ogórek małosolny, konserwowy i kiszony. Wśród odmian partenokarpicznych najlepiej do uprawy w nieogrzanych tunelach foliowych nadają się:
- Ansor F1 – odmiana bardzo wczesna, plenna, do uprawy w cyklach wiosennym i wczesnoletnim, w różnych podłożach.
- Atik F1 - odmiana wczesna, do uprawy w cyklu wiosennym, w podłożu tradycyjnym.
- Barvina F1 - odmiana bardzo wczesna, plenna, do uprawy w cyklu całorocznym, w różnych podłożach.
- Bettina F1- odmiana wczesna, plenna, do uprawy w cyklach wiosennym i wczesnoletnim, w różnych podłożach.
- Bjorn F1 - odmiana plenna, do uprawy w cyklu późnowiosennym, w podłożu tradycyjnym.
- Brawo F1 - odmiana wczesna, plenna, do uprawy w cyklach wczesnowiosennym, wiosennym i całorocznym, w podłożu tradycyjnym.
- Bursztyn F1 - odmiana bardzo wczesna, plenna, do uprawy w cyklu wiosennym, w różnych podłożach.
- Cantara RZ F1 - odmiana wczesna, do uprawy od lutego do jesieni, w różnych podłożach.
- Capricorn F1 - odmiana bardzo wczesna i bardzo plenna, do uprawy w cyklu całorocznym, w różnych podłożach.
- Edmar F1 - odmiana plenna, do uprawy w cyklu całorocznym, w różnych podłożach.
- Ekol F1 - odmiana bardzo wczesna, plenna, do uprawy w cyklu całorocznym, w różnych podłożach.
- Gniewko F1 - odmiana wczesna, plenna, do uprawy pod osłonami i w polu.
- Gunnar F1 - odmiana plenna, do uprawy w cyklach wczesnowiosennym i jesiennym, w podłożu tradycyjnym
- Krybria RZ F1 - odmiana bardzo wczesna, plenna, do uprawy od stycznia do jesieni, w różnych podłożach.
- Lazuryt F1 – odmiana wczesna, plenna, do uprawy w cyklach wiosennym i jesiennym, w różnych podłożach.
- Pozostałe to: Panandra F1, Romolo F1, SV3506CV F1, SV4097 CV F1, Ubeda F1, 112-302 F1.
Oprac. Aleksandra Szymańska
