Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Polepszyć przepuszczalność gleby / Cezary Kaźmierowski
(Top Agrar Polska 2016 nr 1, s. 86-88)
W ostatnich latach obserwuje się różne sezony wegetacyjne, od suchych do mokrych. Trzeba jednak pamiętać, że poza ilością opadów na pokrycie potrzeb wodnych roślin wpływają także właściwości gleb, agrotechnika oraz różne działania inżynieryjno-melioracyjne.
Na opady oraz typologię gleb wpływu nie mamy, jednak poprzez właściwą agrotechnikę możemy zadbać o jak najbardziej efektywne zagospodarowanie opadów i gleb. Najważniejsze:
- Przepuszczalność wodna gleby zależy od kształtu agregatów – najlepsza jest, jeśli gleba ma strukturę gruzełkowatą.
- Dobrej przepuszczalności gleb sprzyja wyższa zawartość próchnicy, a także wapnowanie.
- Podeszwa płużna silnie ogranicza przepuszczalność gleby.
- Sprawny drenaż wpływa korzystnie na tę przepuszczalność.
Naturalne warunki drenażu. Zdolność gleby do odprowadzania wody, tj. regulowania stosunków wodno-powietrznych, określana jest za pomocą 7 klas naturalnych warunków drenażu gleb:
- Gleby stałe lub okresowo podmokłe (1-3);
- Gleby okresowo za wilgotne lub średnio odwodnione (4);
- Gleby optymalne uwilgotnione (5);
- Gleby okresowo lub stale za suche (6-7).
Klasy te opisują stan elementów składowych drenażu, którymi są: spływ powierzchniowy, przepuszczalność, czyli wsiąkanie wody w powierzchnię gleby oraz drenaż wewnętrzny.
Przeciwdziałanie zagęszczeniu podglebia i usprawnienie drenażu wewnętrznego powinno być pierwszoplanowym kryterium przy planowaniu agrotechniki. Ważne tu będą wszelkie działania zwiększające aktywność biologiczną gleby, regularne wapnowanie czy wprowadzanie roślin motylkowych. Z kwestii technicznych warto podkreślić zagadnienie optymalizacji przejazdów, zmniejszenie nacisków jednostkowych (odpowiednie ciśnienie w ogumieniu i stosowanie kół bliźniaczych), niewykonywanie zabiegów przy wyższej wilgotności gleb oraz orkę z pogłębiaczem i głęboszowanie.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Żyzna gleba zmniejsza skutki suszy / Krzysztof Zachaj
(Agrotechnika 2016 nr 1, s. 31)
Głównym czynnikiem agrotechnicznym niwelującym deficyt opadów jest próchnica glebowa. Tworzy ona z wapniem związki mniej rozpuszczalne w wodzie, co zapobiega ich wypłukiwaniu w głąb gleby.
Próchnica wpływa na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby, decyduje o jej strukturze, właściwościach sorpcyjno-buforujących, reguluje stosunki wodno-powietrzne oraz aktywizuje życie mikrobiologiczne.
Do czynników mających wpływ na odpowiedni poziom próchnicy w glebie należy zaliczyć racjonalny system uprawy roli i roślin, nawożenie organiczne, zmianowanie i stosowanie preparatów humusowych.
Niestety powszechne w ostatnim czasie uproszczenia w płodozmianach, przewaga roślin zbożowych, częste stosowanie herbicydów, brak nawożenia organicznego prowadzą do spadku zawartości próchnicy, degradacji gleb i spadku ich żyzności.
Oprac. Joanna Radziewicz
Czarna rzodkiew / Anna Jurczyńska
(Ekonatura 2015 nr 12, s. 8)
Czara rzodkiew należy do roślin prawie u nas zapomnianych. Rzadko można ją znaleźć w sklepach owocowo-warzywnych. To wyjątkowe warzywo jest niedoceniane przez konsumentów, mimo, że ma wiele właściwości odżywczych oraz leczniczych.
Czarna rzodkiew jest większa od zwykłej rzodkiewki i cała roślina może osiągnąć 1 m wysokości. Liście są lirowate, łodyga szorstko owłosiona, rozgałęziona. Zakwita w maju i czerwcu drobnymi białymi lub liliowymi kwiatami. Najważniejszą częścią rośliny jest jej korzeń – to czarna kula, z białym wnętrzem.
Roślina pochodzi z Azji i Bliskiego Wschodu, w Polsce jest rośliną uprawną. Lubi chłodne dni, żyzne i dobrze przepuszczalne gleby oraz nasłonecznione stanowiska upraw. Od siewu do zbioru mija około 50 dni, a zatem ze względu na dość krótki czas wzrostu może być wysiewana jako przedplon.
Najcenniejsze dla zdrowia są rośliny zbierane jesienią. Czarna rzodkiew zawiera witaminę C (ok. 40 - 80 mgw 100 g), witaminy z grupy B (B1 i B2), PP oraz rozmaite sole mineralne: siarkę, potas, wapń, żelazo, magnez, fosfor. Związki siarki nadają jej niezbyt przyjemny zapach oraz ostry smak. Mimo to związki te charakteryzują się cennymi właściwościami, tj.
- glikozydy gorczycowe (a dokładniej produkty ich rozpadu – olejki gorczyczne) pobudzają wydzielanie żółci, soków żołądkowych i śliny, polepszają trawienie;
- fitoncydy mają działanie odkażające - niszczą chorobotwórcze mikroorganizmy tj. bakterie, grzyby i pierwotniaki;
- rafanina, rafanozyna A, rafanol mają działanie przeciwłojotokowe i pobudzające ukrwienie skóry.
Składniki czarnej rzodkwi sprawiają, że jest ona zaliczana do roślin wzmacniających, witaminizujących, sprzyjających walce z anemią, szkorbutem, schorzeniami dróg oddechowych i układu pokarmowego. Przy osłabionych włosach zaleca się wcieranie w skórę głowy świeżego soku z czarnej rzodkwi. Na bazie tej rośliny można sporządzić syrop o właściwościach przeciwkaszlowych i ogólnie wzmacniających. Medycyna ludowa zaleca również sok z czarnej rzodkwi do nacierań w nerwobólach i zapaleniach korzonków.
Czarną rzodkiew można dodawać do surówek, lub poddawać obróbce termicznej. Jej ostry smak można złagodzić poprzez dodanie do startego korzenia – śmietany lub twarogu. Przyprawiać solą, kminkiem, kozieradką, pieprzem ziołowym.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Na biało / Elżbieta Sikora
(Działkowiec 2016 nr 1, s.54-55)
Miłośnicy białego koloru, którzy chcą wprowadzić trochę fantazji w swoim warzywniku powinni zaopatrzyć się w nasiona patisonów (odmiana Polo F i Disco), kabaczka (Złoty Cepelin) i cukinii (Greta F1). Godne polecenia są odmiany papryki Beladonna, Calipso oraz Hallo. Na rynku dostępne są również białe odmiany pomidora (White Wonder, Great White, Snow White, White Cherry) i bakłażanów (White Egg, Dourga).
Na wczesny zbiór warto polecić rzodkiewkę Leda i Śnieżka, rzodkiew Agatę, rzepę jadalną Market Express F1 i Vertus, białą kalarepę Wiedańska Biała i Gabi, białą cebulę Alibaba i Finezja, letnie pory, groch i bób. Prawdziwą ciekawostką na grządce może być biały burak Śnieżna Kula oraz marchew o białym korzeniu (White Satin F1).
W letnim i jesiennym cyklu można uprawiać rzodkwie japońskie (Mino Summer Cross, Minowaser Summer Cross Nr 3 F1), a w drugiej połowie lata późną rzodkiewkę Sopel Lodu. Na żyznej glebie dobrze rosną jesienne odmiany kalafiora.
Wśród warzyw wieloletnich na uwagę zasługują: chiński szczypiorek czosnkowy, chrzan i białe szparagi.
Oprac. Joanna Radziewicz
Grządka z nowościami
(Mój Piękny Ogród 2016 nr 2, s. 53-55)
Podejmując decyzję o wyborze odpowiednich odmian należy wziąć pod uwagę ich cechy pod względem przydatności, jak również nasze indywidualne potrzeby i upodobania. Obecnie rynek obfituje w różnego rodzaju nowości, wśród których można wymienić:
- Paprykę ‘Hamik’ – nadaje się do uprawy w dużych pojemnikach,
- Paprykę ‘Sperlis Fitness’ – rodzi małe, jędrne i słodkie owoce, bogate w witaminy,
- Groch cukrowy ‘Sweet Horizon’ – o szerokich, delikatnych strąkach, późno wypełniających się nasionami,
- Kapustę chińską ‘Scarlette’ - z jasofioletowymi liśćmi,
- Cukinię ‘Shooting Star’ - o długich złotożółtych owocach,
- Bazylię ‘Try-Basil-Mix’ - o ciemnoczerwonych oraz zielonych liściach,
- Ogórka ‘Zircon’ - o ciemnozielonych, jędrnych owocach,
- Słodkiego ziemianka ‘Erato Orange’ - wymagającego żyznych, próchnicznych i przepuszczalnych gleb,
- Ziemniaka ‘Andean Sunside’ - rodzącego bulwy o pomarańczowożółtym miąższu
- Melona ‘Charentais Murrmel’ - o aromatycznym miąższu
- Majeranek ‘Liguria’ - o mocnym, słodkawym smaku,
- Buraka liściowego ‘Verde da Taglio’ - o lśniących zielonych liściach,
- Boćwinę kardonową ‘Jessica’ - o mięsistych , białych ogonkach liściowych,
- Rzeżuchę ‘Olympus’ - której rozwinięte liście można zrywać przez 3-4 tygodnie,
- Marchew ‘Tozresis’ - mało odporną na larwy połyśnicy marchwianki,
- Marchew ‘Solvita’ - odmiana ekologiczna, odporna na choroby grzybowe,
- Pomidory czereśniowe ‘Artisan Golden Bumble Bee’ (w żółto-pomarańczowe prążki) i ‘Romello’ (o czerwonej skórce),
- Pomidory śliwkowe ‘Big Mama’ (czerwone) i ‘Limoncito’ (żółte),
- Pomidory koktajlowe ‘Indigo Rose’ (fioletowe, czarne),
- Pomidory krzaczaste ‘Evita Basket’ (czerwone).
Oprac. Joanna Radziewicz
Przechowywanie owoców bez strat / Aleksandra Kulesza
(Technika Sadownicza i Warzywnicza 2015 nr 4, s. 35-37)
Sezon przechowalniczy to dla sadowników ważny sprawdzian. Na jego dobry wynik składa się wiele elementów, począwszy od właściwie wykonanych zabiegów agrotechnicznych, poprzez dokarmianie, zabiegi pielęgnacyjne i ochrony roślin, a kończąc na terminowym zbiorze i stworzeniu odpowiednich warunków przechowywania.
Wśród czynników zewnętrznych wpływających na przechowywanie owoców wymienia się:
- wilgotność powietrza - zachowanie odpowiedniego poziomu wilgotności jest niezbędne, aby owoce nie utraciły wysokiej jakości pozbiorczej. Jabłka przeciętnie zawierają około 85 proc. wody, a ich niewłaściwe magazynowanie może doprowadzić do ubytku tego składnika nawet o 10 proc. Masa owoców ulega wówczas obniżeniu. Stają się również mniej atrakcyjne wizualnie.
- temperatura – tempo przemian metabolicznych w jabłkach zależy bezpośrednio od temperatury. Ich wyższa, tym proces dojrzewania przebiega szybciej, co z kolei znacznie skraca ich zdolność przechowalniczą. Dlatego niezwykle ważne jest schłodzenie jabłek tuż po zbiorze do temperatury 4-60C, a następnie dalsze ich chłodzenie do temperatury przechowywania tj. około 00
- dwutlenek węgla i tlen – duży wpływ na przebieg procesów metabolicznych jabłek ma zawartość tlenu w otoczeniu. Najlepsze efekty przechowalnicze daje obniżenie zawartości tego składnika do 2-3 proc. i podwyższenie zawartości dwutlenku węgla do około 2-5 proc.
- etylen –to jeden z hormonów roślinnych, który jest często stosowany w celu przyspieszenia dojrzewania owoców np. cytrusów. Jednak jego obecność w procesie przechowywania nie jest pożądana.
Oprac. Joanna Radziewicz
Kocimiętka na topie / Agnieszka Krupska
(Działkowiec 2016 nr 1, s. 11)
Uprawa kocimiętki (Nepeta) wymaga stanowiska słonecznego, ewentualnie półcienistego. Gatunek ten dobrze rośnie na glebach próchnicznych, przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych i średnio zasobnych w składniki pokarmowe. Roślina dobrze znosi krótkotrwałe okresy suszy, jest tolerancyjna w stosunku do odczynu podłoża i nie ma wygórowanych wymagań pokarmowych.
Kocimiętki należą do bylin silnie rozrastających się. Za zakończeniu kwitnienia kępy powinny być silnie przycięte, dzięki czemu ponownie zakwitną i zachowają ładny pokrój. Na rynku dostępne są odmiany mrozoodporne., jednak zimą warto pozostawić łodygi, aby chroniły system korzeniowy przed wpływem niskich temperatur.
Kocimiętka najlepiej prezentuje się na rabatach w towarzystwie przywrotnika ostroklapowego, juki, fiołków czy lawendy. Jest to roślina miododajna, znana także z wpływu, jaki wywiera na koty, szczególnie gatunki Nepeta cataria, N.grandiflora i N. x faassenii.
Oprac. Joanna Radziewicz
