Rybołówstwo w dawnej Polsce
- Szczegóły
-
Kategoria: Kultura i tradycje ludowe
Rybołówstwo, obok myślistwa i zbieractwa, było najstarszym zajęciem ludzkości i skutecznym sposobem pozyskiwania wysokobiałkowej i łatwostrawnej żywności. Ryby łowiono na długo przed pojawieniem się na ziemi pierwszych społeczności rolniczych. Znaczenie ryb w jadłospisie naszych rodaków nie przekładało się jednak na wzrost pozycji społecznej rybaka i wykonywanej przez niego profesji.
Znaczenie społeczne
Od okresu wczesnego średniowiecza obserwuje się wzrost spożycia ryb. Wiązało się to z tworzeniem miast i większych skupisk ludzkich. Najsilniejszym impulsem było jednak przyjęcie chrześcijaństwa, które zmieniło nawyki żywieniowe społeczeństwa. Prawdopodobnie na przełomie XI i XII wieku ryby uznano za potrawę postną, a wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych narzucona przez Kościół, w zależności od diecezji, była zjawiskiem dość intensywnym. W niektórych okolicach wprowadzono posty w liczbie 250 dni w roku. Jednak pomimo większego zapotrzebowania na ryby pozycja społeczna rybaków i rybołówstwa, jako zajęcia lub formy rekreacji, nie uległa zwiększeniu. Właściwie cała uwaga inteligencji i sfer wyższych skupiła się na chowie i hodowli stawowej, dostarczającej wysokich dochodów.
Czytaj więcej...
Raz w roku około Wielkiejnocy…
- Szczegóły
-
Kategoria: Kultura i tradycje ludowe
Raz w roku około Wielkiejnocy…
Wielkanoc, dawniej zwana Paschą to najstarsze, najwcześniej ustanowione i największe święto chrześcijańskie, obchodzone już w II w. n.e. na pamiątkę Męki, Śmierci oraz Zmartwychwstania Chrystusa (jest też Świętem Życia i Wiosennej Odnowy). O ile Boże Narodzenie zawsze przypada 25 grudnia, to z datą Wielkanocy nie jest tak prosto, ponieważ to święto ruchome, obchodzone między 22 marca, a 25 kwietnia - w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca (tj. między 21 marca a 25 kwietnia). Święta Wielkanocne mają bogatą tradycję, wiążą się z nim liczne religijne i ludowe obrzędy (święcenie pokarmów, pisanki, śmigus-dyngus). O wielu z nich pamiętamy do dzisiaj.
Obchody religijne Wielkanocy rozpoczyna odbywająca się wczesnym rankiem procesja i msza, w Kościele Katolickim zwana rezurekcją, w Prawosławnym – jutrznią. W Niedzielę Wielkanocną dzwony kościelne brzmią w szczególny sposób, oznajmiając zmartwychwstanie Chrystusa. Na Podhalu wierzono, że mogły zbudzić śpiących w Tatrach rycerzy, by szli walczyć o wolność Polski. Spiżowego głosu wielkanocnych dzwonów bały się złe moce, a ludzie, słysząc ich dźwięk, wyrzucali nienawiść ze swoich serc.
W tym dniu spożywa się uroczyste śniadanie w gronie rodzinnym, poprzedzone składaniem sobie życzeń. Wielkanoc wieńczy okres Wielkiego Postu i poprzedzający ją Wielki Tydzień. Jest czasem radości, którą symbolizuje biały kolor szat liturgicznych.
Czytaj więcej...