Bajka zwierzęca jako element kultury ludowej
- Szczegóły
-
Kategoria: Kultura i tradycje ludowe
Bajka zwierzęca jako forma opowieści o zwierzętach lub o zwierzętach i ludziach wywodzi się jeszcze ze starożytności. Jej ludowa forma kształtowała się pod wpływem bajek literackich. Została utrwalona przez etnografów w XIX i na początku XX wieku.
Zgodnie z definicją Juliana Krzyżanowskiego ujętą w „Słowniku Folkloru Polskiego”, ludowa bajka zwierzęca to krótkie opowiadanie, którego bohaterami są zwierzęta, zwierzęta i ludzie, a niekiedy nawet tylko ludzie, a które ma zawsze morał wyrażony w zakończeniu zwanym epimythion. Gatunek ten dzieli się na trzy grupy:
- Bajkę ezopową, która do literatury ludowej wchodzi tylko wyjątkowo, tracąc swoje zabarwienie moralistyczne,
- Okruchy epiki zwierzęcej, zwłaszcza pomysłowe kawały sprytnego lisa oraz częściowo niepowodzenia głupawego niedźwiedzia,
- Właściwe bajki zwierzęce w rodzaju „Zwierząt w chacie zbójeckiej” (T 130) lub bajki wschodniej o „Wdzięcznych zwierzętach i niewdzięcznym człowieku” (T 160).
W tradycji polskiej występują wszystkie trzy rodzaje, przy czym ten ostatni jest najliczniejszy i najbogatszy.
Czytaj więcej...
Kotlarze - zapomniani mistrzowie kształtowań naczyń metalowych
- Szczegóły
-
Kategoria: Kultura i tradycje ludowe
Kotlarstwo to jeden z „ginących zawodów”,niegdyś niezwykle dochodowy i prestiżowy. Dzisiaj,zarówno kotlarze jak i inni zapomniani rzemieślnicy zaczynają na powrót być coraz bardziej potrzebni. Tradycja wykonywania przedmiotów, dbałość o szczegół, urok nie tylko procesu produkcji, ale również piękno produktu już wykonanego stają się marką, w kierunkuktórej spogląda coraz więcej konsumentów.
Kotlarz to rzemieślnik zajmujący się wyrabianiem z blachy kotłów, rondli i innych przedmiotów (np. wężownic, aparatów gorzelniczych). Przez wiele lat mistrzami kotlarstwa byli Romowie z grupy Kełderasze (Kotlarze) pochodzący z Rumuni i Mołdawii.Tradycyjnym ich zajęciem, poza kotlarstwem, były usługi związane z konserwacją naczyń (np. cynowanie).
Na terenach polskich kotlarze pojawili się w 2 połowie XIX w., kiedy to z terenów obecnej Rumunii dotarli tu Kełderasze. Trafili na niezwykle korzystny dla siebie moment,masowo zaczęły powstawać bowiemcentra przemysłowe, które stanowiły potężny rynek zbytudla przedmiotów przez nich wytwarzanych.Kełderasze, niemalże z dnia na dzień, stali się bogaczami. Do czasu drugiej wojny światowej byli oni monopolistami w swojej dziedzinie nie tylko na polskim rynku, ponieważz powodzeniem opanowali rynek rosyjski i pozostałych krajów europejskich.
Czytaj więcej...