Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Maliny z klasą / Mariusz Podymniak
(Jagodnik 2017 nr 7, s. 61-65)
Chcąc uzyskać wysokiej jakości deserowe owoce maliny, trzeba je produkować pod osłonami. Mogą to być tunele, ale też szklarnie. Uprawa malin w tunelach to duża inwestycja. Aby założyć 1-hektarową plantację malin w tunelu należy liczyć się z następującymi kosztami:
- Budowa tunelu zblokowanego z montażem – 240 tys. zł
- Instalacja systemu nawadniania – 80 tys. zł
- Zakup sadzonek – 80 tys. zł
- Konstrukcja do stabilizacji pędów – 30 tys. zł
- Tkanina do ściółkowania – 11 tys. zł
- Włóknina do przykrycia roślin – 6 tys. zł
- Klipsy, sznurki – 5 tys. zł
Razem 452 tys. zł
Przy prawidłowym prowadzeniu roślin, użyciu sadzonek dobrej jakości oraz zapewnieniu pewnych i wypłacalnych odbiorców, inwestycja taka szybko może się zwrócić.
Uprawę malin w tunelach najlepiej zacząć od postawienia osłon. Szczelne zamknięcie tunelu daje możliwość wydłużenia czasu produkcji owoców, gdyż wiosną – przy zainstalowaniu dodatkowego dogrzewania lub dodatkowych osłon – pozwala na znaczne przyspieszenie kwitnienia i dojrzewania owoców. Uprawiając maliny w tunelu, można uzyskać nawet 80–100% wzrost plonowania, czego dowodzą krajowi producenci. Decydują o tym nie tylko przyspieszanie o 30–40% owocowania, lecz także znaczny wzrost udziału w plonie owoców klasy I. Maliny w tunelach owocują na stałym poziomie. Warunki panujące w tunelach sprzyjają wysokiej jakości owoców – nie są one narażone na uszkodzenia powodowane przez deszcz i wiatr.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Ekonasiona / Marta Pisarek
(Działkowiec 2017 nr 12, s. 62)
Na rynku, obok konwencjonalnego materiału siewnego, dostępne są nasiona wyprodukowane metodami ekologicznymi. Aktualnie można zakupić ekologiczne nasiona 100 gatunków roślin uprawnych, w tym 39 gatunków warzyw, takich jak: bób, brokuł, burak ćwikłowy, cebula, dynia zwyczajna, fasola zwykła, groch siewny, kalafior, kalarepa, kapusta biała, koper włoski, marchew, ogórek, papryka, pietruszka, por, rzodkiewka, sałata, szpinak. Rejestr certyfikowanego materiału siewnego powadzi Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Materiał siewny wytwarzany metodami ekologicznymi podlega tym samym wymogom jak konwencjonalny i musi spełniać wszystkie kryteria zawarte w stosowanych przepisach. Dotyczą one m.in. czystości, zdrowotności oraz siły kiełkowania nasion.
Zaletą nasion pozyskanych z certyfikowanych plantacji jest pochodzenie z upraw nietraktowanych chemicznymi ś.o.r. oraz sztucznymi nawozami. Technologia uprawy nasiennej kontrolowana jest przez jednostki certyfikujące na każdym etapie cyklu i potwierdzona stosownym atestem. Certyfikowany materiał siewny (ekoodmiany) jest odpowiednio oznaczony i dotyczy odmian roślin specjalnie wyhodowanych dla potrzeb upraw ekologicznych lub przystosowanych do lokalnych warunków siedliskowych.
Zaleca się, aby nasion ekologicznych przed siewem nie zaprawiać środkami chemicznymi. Jeżeli nasiona nie są zaprawione przez producenta ziołowymi preparatami, to w celu zabezpieczenia ich przed patogenami glebowymi powodującymi zgorzel siewek, moczymy je w 5-10% wyciągu z czosnku.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Nowe odmiany traw na grunty orne / Elżbieta Stuczyńska
(Farmer 2017 nr 11, s. 56-58)
Według danych GUS w 2016 roku w Polsce powierzchnia łąk i pastwisk wynosiła około 3,1 mln ha. Krajowy rejestr (KR) odmian wiechlinowatych (traw) pod koniec ubiegłego roku zawierał 228 (132 krajowe i 96 zagranicznych) odmian w 15 gatunkach.
Festulolium wykazuje właściwości pośrednie pomiędzy kostrzewą łąkową/trzcinową a życicą wielkokwiatową/trwałą. Charakteryzuje się bardzo dobrą wartością pokarmową, dużym plonem suchej masy, odpornością na suszę i dobrą zimotrwałością. Zawiera dużo cukrów i łatwo się zakisza. Dobrze znosi intensywne użytkowanie. W ciągu sezonu wegetacyjnego można uzyskać nawet 4 pokosy. Festulolium jest mieszańcem o dużych wymaganiach termicznych. Aktualnie w Krajowym Rejestrze jest pięć odmian, w tym dwie zarejestrowane w 2017 roku :
Hostyn – odmiana pastewna, o średniowczesnym terminie kłoszenia się roślin. Daje duże plony suchej masy. Cechuje się korzystnym rozkładem plonowania w okresie wegetacji. Rośliny są odporne na wyleganie. W pierwszym roku użytkowania łączny plon energii paszy (z czterech pokosów) wynosi ponad 15 tys. jednostek paszowych (JP z ha).
Mahulena - odmiana pastewna, o bardzo wczesnym terminie kłoszenia się roślin, bardzo plenna. Plon energii paszy uzyskany łącznie z czterech pokosów przekracza 16 tys. jednostek paszowych z ha. Cechuje się korzystnym rozkładem plonowania w okresie wegetacji. Rośliny bardzo dobrze odrastają po zbiorze.
Życica wielokwiatowa jest wysoką trawą, szybko odrastającą po wykoszeniu. Najlepiej plonuje na glebach średnio wilgotnych, w dobrej strukturze, zasobnych w składniki pokarmowe. Daje wysokie plony pełnowartościowej paszy o dużej zawartości cukrów i bardzo dobrej strawności. Jest to trawa typowo kośna, nie lubi wypasania przez zwierzęta. Jest wrażliwa na suche, mroźne zimy. Odmiany życicy wielokwiatowej są polecane szczególnie do uprawy w siewie czystym, w płodozmianie polowym. W KR znajduje się 13 odmian. Wśród nowości wymienia się:
Uranię – odmiana pastewna, o późnym terminie kłoszenia się roślin, bardzo plenna, szczególnie w pierwszym pokosie. Uzyskany plon energii paszy łącznie z czterech pokosów w pierwszym roku użytkowania przekracza 21,6 JP/ha. Bardzo dobry rozkład plonowania w całym okresie wegetacji. Rośliny wykazują odporność na wyleganie.
Życica trwała cechuje się wysoką produktywnością i bardzo dobrą wartością pokarmową, zawiera dużo cukrów i ma wysoką strawność. Szybko odrasta po zbiorze kolejnych pokosów i po wypasie. Rozpiętość terminu kłoszenia się roślin między odmianami najwcześniejszymi i najpóźniejszymi wynosi około 5 tygodni. Życica trwała nadaje się do zastosowania na trwałych i przemiennych użytkach zielonych, na glebach średnio zwięzłych, zasobnych w próchnicę, w rejonach o większej ilości opadów. Aktualnie w KR znajdują się 74 odmiany. W 2017 roku zarejestrowano odmianę Garbor.
Garbor – odmiana pastewna, o średniopóźnym terminie kłoszenia się roślin. Daje duże plony suchej masy w dwóch latach użytkowania. Uzyskany plon energii paszy łącznie z czterech pokosów w pierwszym roku użytkowania przekracza 14 tys. JP/ha. Odmianę cechuje dobra zimnotrwałość oraz rozkład plonowania w całym okresie wegetacyjnym.
Oprac. Joanna Radziewicz
Nasiona soi na otoczce / Katarzyna Szulc
(Agrotechnika 2017 nr 11, s. 62-64)
Soja cieszy się coraz większym zainteresowaniem polskich rolników. Do siewu w warunkach naszego kraju wykorzystuje się odmiany, których wymagania względem sumy dziennych temperatur nie przekraczają 220C o okresie wegetacji do 140 dni. Do prawidłowego i szybkiego początkowego wzrostu rośliny potrzebują ciepłego podłoża. Soja musi być wysiana we właściwym terminie, aby zdążyła dojrzeć. Jednak zmienne warunki pogodowe w Polsce nie zawsze sprzyjają jej prawidłowemu wzrostowi i rozwojowi.
Formą ochrony przed negatywnymi skutkami pogodowymi może być otoczkowanie. Za opracowanie otoczki polimerowej odpowiedzialny jest Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych w Łodzi. W projekcie uczestniczą także Katedra Produkcji Rolniczej Wydziału Biologiczno-Rolniczego Uniwersytetu Rzeszowskiego, Innowacyjno-Naukowe Centrum Badań Rolniczych Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach oraz Naukowo-Badawcze Centrum Rozwoju Soi AgeSoya sp. z o.o., z której będą pochodzić nasiona.
Otoczkę mają tworzyć kompozyty z surowców odnawialnych. Do jej wykonania użyte będą odpowiednio dobrane polimery z grupy polisacharydów, odznaczające się wysoką bioaktywnością i posiadające kwalifikacje jako materiał siewny. Otoczka będzie wzmocniona w oparciu o opracowaną nowoczesną technologię łączącą procesy biotechnologiczne i mechaniczne. Zbadana zostanie również możliwość wykorzystania naturalnych produktów ubocznych pochodzących z przetwórstwa roślin jako źródeł składników mineralnych i witamin w kompozycie.
Przed wprowadzeniem na rynek otoczki zostaną poddane szczegółowym analizom i ocenie skuteczności środowiskowej. Efektów w postaci gotowego materiału siewnego można się spodziewać za około 4 lata.
Oprac. Joanna Radziewicz
Pigwa
(Mój Piękny Ogród 2017 nr 11, s. 53-54)
Pigwa pospolita ma dwie podstawowe formy. Pigwa jabłkowa Cydonia oblonga maliformis rodzi okrągłe owoce, natomiast gruszkowa Cydonia oblonga piriformis, - podłużne. Odmiany jabłkowe są bardziej odporne na mróz, szczególnie odmiana ‘Konstantinopeler’.
Galaretki i konfitury wielu odmian są barwy różowoczerwonej. Jasny sok dają niektóre pigwy, jak ‘Lescovac’, albo przetwarzane przemysłowo owoce bez dostępu powietrza. Pigwy cechuje bogaty skład witaminowo-mineralny. Zawierają duże ilości pektyn, które pomagają usuwać metale ciężkie z organizmu.
W przypadku nasadzeń przydomowych warto wybrać pigwę wysokopienną. Należy ją prześwietlać, wykonując mocne cięcie raz do roku. Młode rośliny można sadzić późną jesienią tylko w okolicach o łagodnym klimacie. Rośliny dobrze rozwijają się w glebie lekko kwaśnej, dobrze przewietrzanej. Duża zwartość wapnia ułatwia im przyswajanie składników mineralnych, m.in. manganu i magnezu. Objawem niedoborów są żółknące liści. Większość odmian można przechowywać przez 2-4 tygodnie w temperaturze 1-30C.
Wśród wartościowych odmian można wymienić: ‘Champion’ (pigwa gruszkowa), ‘Cydora’ (pigwa gruszkowa), ‘Muskatnaja’ (pigwa jabłkowa), ‘Krymska’ (pigwa jabłkowa) i ‘Limon Ayvasi’ (pigwa jabłkowa).
Oprac. Joanna Radziewicz
Trytoma / Agnieszka Tomczyk
(Działkowiec 2017 nr 11, s. 6-7)
Trytoma groniasta (Kniphofia uvaria) to bylina kłączowa o mięsistych korzeniach i długich, wąskich, skórzastych liściach. Wystające z rozety kwiatostany osiągają 100-150 cm wysokości i są zebrane w kłosowate grona. Zakwitają stopniowo od dołu do góry. Początkowo ich barwa jest intensywnie czerwona, ale wraz z rozwojem zmienia się. Najczęściej w dolnej części pojawiają się jaśniejsze kwiaty, natomiast w górnej ich kolor jest ciemniejszy. Trytoma kwitnie przez całe lato, aż do jesieni – przeważnie od czerwca do października.
Bylina ta wymaga stanowiska ciepłego, słonecznego i zacisznego, osłoniętego od wiatru. Gleba powinna być przepuszczalna, i zasobna w składniki pokarmowe. Rośliny wymagają dość dużej wilgotności w okresie letnim, i ograniczonej w okresie zimowym, by nadmiar wody nie doprowadził do przemarznięcia bryły korzeniowej.
Trytoma groniasta nie jest w pełni odporna na mróz, dlatego w okresie zimowym wymaga okrycia. Do ściółkowania nadają się suche liście, gałązki drzew iglastych i kora. Nie sprawdzają się natomiast ziemia i torf, ponieważ gromadzą wodę, co może spowodować gnicie rośliny. W zimniejszych rejonach naszego kraju bryły korzeniowe można na okres zimy wykopać z ziemi i przechowywać w pomieszczeniu, gdzie temperatura nie spada poniżej 00C.
Wśród polecanych odmian można wymienić: ‘Royal Standard’, ‘Papaya Popsicle’, ‘Pineapple Popsicle, ‘Little Maid’, ‘Vanilla’, ‘Ice Queen’, ‘Citrina’, ‘Poco Yellow’, ‘Nancy Red’, ‘Bees’s Sunset’, ‘Nobilis’, ‘Flamenco’.
Oprac. Joanna Radziewicz
Suchodrzew: ważne zapylanie / Monika Bieniasz
(Truskawka, Malina, Jagody 2017 nr 11/12, s. 28-29)
Na podstawie doświadczeń przeprowadzonych na plantacji suchodrzewu jadalnego w południowej części Polski obejmujących 40 odmian tego gatunku wyodrębniono trzy grupy o podobnych, zachodzących na siebie, terminach pełni kwitnienia:
- Najwcześniejsze ‘Fialka’, ‘Docz’,Vielikana’, ‘Uspiech’, ‘Nimfa’, ‘Leningradskij Vielikan’, ‘Wołszebnica’, ‘Siniczka’, ‘Morena’, ‘Sachinyj’, ‘Sinigłazka’, ‘Czelabinka’
- Średnio-wczesne ‘Amphora’, ‘Altair’, ‘Sniegir’, ‘Fortuna’, ‘Valchova’, ‘Bakczarskij Vielikan’, ‘Gordost’, ‘Bakczara’, ‘Berry Smart Blure’, ‘Souvenir’, ‘Zwiezdoczka’, ‘Atut’, ‘Tomiczka’, ‘Sołoviej’, ‘Czulimska’, ‘Moskowskaja’, ‘Indigo Treat’, ‘Omega’
- Najpóźniejsze ‘Indigo Gem’, ‘Izbranica’, ‘Borelis’, ‘Bakczarskaja’, ‘Jubilejnaja’, ‘Wojtek’, ‘Soska’, ‘Duet’.
Do wybranych odmian wykonano pomiary biometryczne kwiatów. Odmiany ‘Leningradskij Vielikan’, ‘Morena’, ‘Indigo Gem’ mają najdłuższą koronę, natomiast najkrótszą koroną cechują się odmiany ‘Bakczarskij Vielikan’, ‘Jugana’, i ‘Docz’ Vielikana’. Najszerszą koronę posiadają odmiany ‘Tundra’ i ‘Altair’, a najwęższą – ‘Indigo Gem’, ‘Leningradskij Vielikan’, ‘Jugana’ i ‘Docz’ Vielikana’.
Dla roślin owadopylnych najważniejsze jest, aby pojawiły się wektory przenoszenia pyłku. Większość odmian suchodrzewu to rośliny obcopylne, które wymagają zapylenia krzyżowego. W tym celu warto posadzić 2 lub 3 odmiany, których kwitnienie przypada w podobnym czasie. Dodatkowo zapylenie wspomagają owady zapylające, przy czym pszczoła miodna spędza w kwiecie suchodrzewu więcej czasu, a trzmiel odwiedza je częściej.
Oprac. Joanna Radziewicz
