Dobrostan zwierząt

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Bioasekuracja w każdej chlewni / Anita Maj-Kałdońska

(Rada 2018 nr 3, s. 14)

Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi  z 9 lutego 2018 r. wprowadzono na terytorium Polski  obowiązek utrzymywania trzody chlewnej z zachowaniem zasad bioasekuracji, we wszystkich gospodarstwach utrzymujących świnie. Szczegółowy wykaz obowiązków zawarto w §1a rozporządzenia. Zgodnie z nim na terytorium RP, poza obszarem ochronnym, obszarem objętym ograniczeniami oraz obszarem zagrożenia nakazuje się:

• Karmienie świń paszą zabezpieczoną przed dostępem zwierząt wolno żyjących
• Prowadzenie rejestru środków transportu do przewozu świń wjeżdżających na teren gospodarstwa oraz rejestru osób
• Zabezpieczenie budynku przed dostępem innych zwierząt
• Utrzymywanie świń w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach, w których są utrzymywane tylko świnie
• Stosowanie przez osoby obsługujące świnie środków higienicznych niezbędnych do ograniczenia ryzyka szerzenia się ASF
• Bieżące oczyszczanie i odkażanie narzędzi
• Wykonywanie czynności związanych z obsługą świń wyłącznie przez osoby, które wykonują te czynności tylko w danym gospodarstwie
• Używanie przez osoby obsługujące świnie odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego
• Wyłożenie mat dezynfekcyjnych przed wejściami do pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie
• Sporządzenie przez posiadaczy świń spisu posiadanych świń 
• Zabezpieczenie wybiegu dla świń podwójnym ogrodzeniem.

Zakazuje się:

• Wnoszenia i wywożenia na teren gospodarstwa, w którym są utrzymywane świnie, zwłok dzików, tusz dzików itd.
• Wykonywania czynności związanych z obsługą świń przez osoby, które w ciągu ostatnich 72 godzin brały udział w polowaniu na zwierzęta łowne.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Użytkowanie kaczek rzeźnych w Polsce. Cz. I. Cechy produkcyjne i czynniki je kształtujące / Barbara Biesiada-Drzazga, Urszula Brodzik, Eugeniusz Wencek

(Przegląd Hodowlany 2018 nr 2, s. 19-22)

Światowa produkcja mięsa kaczego stanowi około 5% ogólnej ilości mięsa drobiowego. Ponad 80% tego mięsa produkuje się w Azji, nieco ponad 10% w Europie, a około 8% na pozostałych kontynentach. Największymi producentami są Chiny (prawie 70% produkcji), następnie Francja, Malezja, Wietnam i USA. Z kolei w Europie największymi producentami, poza wcześniej wymienioną Francją są: Wielka Brytania, Niemcy, Ukraina i Węgry. W Polsce produkcja kaczek rzeźnych jest niewielka (w ostatnich latach roczna produkcja mięsa kaczego wynosiła średnio 45 tys. ton) lecz wyraźnie zwiększa się z każdym kolejnym rokiem.

Kaczki są gatunkiem idealnie nadającym się do mięsnego kierunku produkcji. Cechuje je szybkie tempo wzrostu, smaczne mięso o wysokiej wartości odżywczej oraz specyficzny smak. Efektywność odchowu tych ptaków uzależniona jest od genotypu i jakości piskląt, warunków środowiskowych w jakich prowadzi się chów, żywienia i profilaktyki zootechniczno-weterynaryjnej.

Ze względu na kierunek użytkowania, kaczki dzieli się zazwyczaj na nieśne, ogólnoużytkowe, mięsne i ozdobne. W Polsce najbardziej popularne są kaczki typu Pekin.

Odchów kaczek rzeźnych może być prowadzony systemem intensywnym lub przyzagrodowym. W naszym kraju wykorzystuje się obydwa systemy. Celem intensywnego systemu odchowu kaczek jest uzyskanie w krótkim czasie ptaków nadających się do uboju, charakteryzujących się dużą masą ciała, efektywnym wykorzystaniem paszy i wysoką wartością rzeźną. Natomiast zainteresowanie przyzagrodowym odchowem kaczek w Polsce wynika nie tylko z pozyskiwania smacznego mięsa, pierza i nawozu, ale również z możliwości stosowania w żywieniu tanich pasz wyprodukowanych we własnym gospodarstwie oraz pasz odpadowych.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Leghorn jako kura użytkowa / Piotr Twardziak

(Wieś Mazowiecka 2018 nr 3, s. 18)

Kury rasy Leghorn są zaliczane do typu użytkowego nieśnego lekkiego, wcześnie dojrzewającego. Pierwsze jajko kura znosi około 150 dnia swojego życia. Przeciętna waga kogutów zamyka się w granicach 1,2-1,8 kg.

Leghorny charakteryzują się białym umaszczeniem, dużym pojedynczym czerwonym grzebieniem u kogutów oraz dużym pojedynczym i pochylonym grzebieniem u kur (mniejszym niż u kogutów) i żółtymi, nieopierzonymi, długimi skokami. Koguty mają imponujący, wysoko noszony ogon.

Wczesne wchodzenie w nieśność oraz eliminacja poprzez pracę hodowlaną chęci do kwoczenia, spowodowało, że obecnie kury te znoszą bardzo dużą ilość jaj. W Polsce w pierwszym roku nieśności jest to zazwyczaj około 250 sztuk, o przeciętnej masie 55-65 g i kredobiałej barwie. W chowie amatorskim ta ilość może być trochę niższa, zwłaszcza w okresie zimowym.

Kury rasy Leghorn nie mają intuicji do wysiadywania jaj. Odchowane ptaki rzadko chorują, mogą jedynie gorzej znosić pierzenie, gdy wypadnie w niewłaściwym okresie. Dlatego bardzo ważne jest podawanie im właściwie zbilansowanego pokarmu.

Leghorny mają dość ostry temperament i dobrze latają, więc decydując się na hodowlę warto pamiętać o wysokim ogrodzeniu. Również utrzymywanie zbyt dużej ilości zwierząt na niewielkiej powierzchni może wiązać się z ich agresywnym zachowaniem i walkami. Jest to rasa dość płochliwa, chociaż ma duże zdolności do samodzielnego zdobywania pokarmu.

Ze względu na fakt, że jest to rasa typowo nieśna, mięso tych ptaków nie jest zbyt wysokiej jakości i rzadko przeznacza się je na ubój.

Oprac. Joanna Radziewicz

Charakterystyka owiec kameruńskich i innych ras szerstnych / Anna Fałowska, Władysław Migdał

(Przegląd Hodowlany 23018 nr 2, s. 15-16)

Owce kameruńskie wywodzą się z tropikalnych regionów Senegalu i Kamerunu, gdzie stanowią około 60-95% pogłowia tamtejszych owiec. Są typowymi owcami szerstnymi, co oznacza, że w przeciwieństwie do powszechnie występujących owiec typu wełnistego posiadają okrywę składającą się z liniejących okresowo włosów szerstnych oraz włosów rdzeniowych. Z powodu okresowego linienia owce kameruńskie nie wymagają strzyży.  Budowa okrywy włosowej owiec szerstnych wynika z przystosowania tych zwierząt do wysokich temperatur, a dodatkowo zabezpiecza je przed pasożytami zewnętrznymi. Pogłowie owiec szerstnych wynosi około 100 mln sztuk, co stanowi około 10% światowej populacji owiec. Są ekonomiczne w utrzymaniu, nie wymagają drogiego żywienia, kosztownych zabiegów, takich jak strzyża czy korekcja racic i nie są podatne na pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne. Najszybszy wzrost ich hodowli obserwuje się w krajach afrykańskich oraz Chinach i Indiach. Popularne stają się również w Europie.

Konieczność strzyży owiec ras mięsnych oraz trudności ze zbytem i zagospodarowaniem wełny owiec ras europejskich spowodowały, że hodowcy zaczęli interesować się szerstnymi rasami owiec.  Najbardziej znane rasy to: barbados czarnobrzuchy, owca kameruńska, owca hawajska czarna, damara, owca st. croix i owca somalijska. Zaletą hodowli tych ras są małe wymagania i nieduża masa ciała (20-60 kg).

Owce kameruńskie zaliczane są do grupy rasowej owiec karłowatych. Zwierzęta te są niewielkiego kalibru - masa ciała dorosłych maciorek wynosi 25-30 kg, a tryków do 40 kg, przy wysokości w kłębie 55-60 cm. Obwód klatki piersiowej wynosi średnio 81-86 cm. Pod względem charakteru różnią się one znacznie od typowych owiec domowych. Ich cechą charakterystyczną jest płochliwość oraz nieufność w stosunku do obcych, co skutkuje zachowaniem znaczenie większej bezpiecznej odległości niż u innych ras owiec. Stanowią one doskonały materiał do modyfikacji genetycznych ras wełnistych. Ich mięso cechuje się ciemnym kolorem, przypominającym dziczyznę oraz niskim stopniem otłuszczenia. Ponadto, ze względu na inny niż owce wełniste profil kwasów tłuszczowych, mięso ma lepszy smak. Niewyczuwalny jest także zapach tłuszczopotu, typowy dla mięsa owczego pozyskiwanego z ras wełnistych.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Owce / Katarzyna Żywot-Górecka

(Kurier Rolniczy 2018 nr 2, s. 26-27)

Zgodnie z zasadami dobrostanu owcom należy:

• Zapewnić ochronę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i drapieżnikami
• Zapewnić opiekę i utrzymanie w warunkach nie zagrażających ich zdrowiu i życiu
• Zadbać o odpowiednie oświetlenie (sztuczne i naturalne)
• Doglądać co najmniej raz dziennie
• Pomieszczenia, w których przebywają, ich wyposażenie i sprzęt muszą być utrzymane w czystości, i nie zagrażać  zdrowiu i bezpieczeństwu
• Odchody oraz odpadki paszy powinny być usuwane systematycznie, by uniknąć przykrego zapachu i zanieczyszczeń paszy i wody
• Poidła oraz urządzenia do karmienia powinny być umieszczone w taki sposób, by zminimalizować ryzyko jakichkolwiek zanieczyszczeń. Wyposażenie wymaga codziennego przeglądu, a wszelkie usterki powinny być usuwane niezwłocznie
• Podłoga w pomieszczeniach powinna być twarda, równa i stabilna
• Zapewnić odpowiednią temperaturę, wilgotność i wentylację
• Owce karmi się co najmniej dwa razy dziennie odpowiednio dobraną paszą. Powinny mieć też zapewniony stały dostęp do czystej wody
• Chore lub ranne zwierzęta niezwłocznie otacza się opieką, a w razie potrzeby izoluje od stada

Dobrostan zwierząt gospodarskich regulują następujące przepisy:

• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2003 r. Nr 106 poz. 1002, z późn. Zm.)
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach UE (Dz.U. Nr 116 poz. 778)
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 września 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach UE (Dz.U. 2015 poz. 1516)

Oprac. Joanna Radziewicz

Rasy bydła mięsnego występujące w Polsce / Łukasz Matuszak

(Poradnik Gospodarski 2018 nr 3, s. 16-18)

W Polsce użytkuje się 15 ras bydła mięsnego:

• Limousine – jest najpopularniejszą i dominującą rasą bydła mięsnego od wielu lat, którą często wykorzystuje się w krzyżowaniu towarowym z bydłem mlecznym. Swą popularność zawdzięcza wszechstronności użytkowej. Może być utrzymywana w systemie intensywnym jak i ekstensywnym
• Angus czerwony i czarny – to rasa średniego kalibru. Cechy: łatwość wycieleń, wybitna wydajność rzeźna osiągająca 70%, przy jednocześnie niskim udziale kości w tuszy
• Blonde d’Aquitaine – to rasa o dużym kalibrze zwierząt, cechuje ją spokojny temperament, łatwe porody, dobre umięśnienie grzbietu i zadu
• Belgian Blue – zwierzęta dużego kalibru. Cechy: wysoka wydajność rzeźna osiągająca 82%, znakomita jakość mięsa kulinarnego
• Charolaise – rasa o największym kalibrze (samice 750-900 kg, buhaje 1000-1200 kg), użytkuje się ją intensywnie, a jej przyrosty często osiągają 1500 g na dobę. Wadą jest słabsza od innych ras płodność
• Simentaler mięsny – rasa o masywnej budowie i wysokiej zdrowotności, często wykorzystywana do krzyżowania towarowego z rasą Hereford. Zaletą tej rasy jest znakomite wykorzystywanie objętościowych pasz gospodarskich oraz łatwość przystosowania do zróżnicowanych warunków środowiskowych
• Salers – rasa o dużym kalibrze, cechuje ją wysoka odporność na trudne warunki klimatyczne i największa mleczność spośród pozostałych ras
• Hereford – stanowi największą populację pośród ras mięsnych na świecie. Cechy: wysoka płodność, łatwość porodów, łatwość przystosowania się do zmiennych warunków klimatycznych
• Highland Cattle – rasa długożyjąca, małego kalibru, przystosowana do surowych warunków klimatycznych, wysoka płodność i łatwość wycieleń
• Piemontese – bydło tej rasy często jest używane w krzyżowaniu towarowym do poprawy wydajności rzeźnej i jakości mięsa
• Welsh Black – rasa średniego kalibru. Cechy: niewielkie wymagania pokarmowe oraz umiarkowana adaptacja do trudnych warunków klimatycznych
• Galloway – rasa średniego kalibru, łagodny temperament oraz znakomite przystosowanie się do zmiennych warunków klimatycznych
• Marchigiana – rasa dużego kalibru. Cechy: łatwość wycieleń, wysokie przyrosty dzienne, dostosowanie się do zmiennych warunków klimatycznych, marmurkowatość mięsa
• Uckermarker – rasa o dużym kalibrze. Cechy: dobre przystosowanie do hodowli ekstensywnej i niekorzystnych warunków klimatycznych, łagodny temperament, łatwość wycieleń
• Wagyu – rasa o średnim kalibrze, problemy przy porodach, pyszne mięso

Przed wyborem rasy do hodowli warto zwrócić uwagę na takie czynniki jak: posiadane obiekty inwentarskie, ilość i wielkość pastwisk, temperament danej rasy oraz zapotrzebowanie na produkt konkretnej rasy w okolicy.

Oprac. Aleksandra Szymańska

„Śląski” królik / Rafał Przybyła

(Śląskie Aktualności Rolnicze 2018 nr 3, s. 20-21)

Produkcja mięsa króliczego może być alternatywą dla mniej opłacalnych i bardziej ryzykownych gałęzi rolniczych w Polsce. Może stanowić dodatkowe źródło dochodu dla tych gospodarstw, które mają trudności ze zbytem bezpośrednim wytworzonych do tej pory produktów rolnych, o czym świadczy wzrastająca ilość powstających małych, przydomowych ferm króliczych.

Króliki należą do zwierząt o wielostronnym kierunku użytkowania: mięsnym, futerkowym oraz wełnistym. Niektóre cechy użytkowe tj. niewielkie wymagania w stosunku do powierzchni użytkowej, duża płodność, plenność, wczesne dojrzewanie, szybkie tempo przyrostów, dobre wykorzystanie paszy, wysoka jakość mięsa sprawiają, że są to zwierzęta o dużej wartości produkcyjnej.

Mięso królicze jest smaczne, zdrowe, pożywne i należy do mięs białych. Składniki pokarmowe w nim zawarte są lepiej przyswajalne przez organizm człowieka, niż te pochodzące z innego rodzaju mięsa. Mięso królicze zawiera mało cholesterolu i 21% białka w 100 g.

Hodowlę fermową można prowadzić w nowo wybudowanych obiektach, adaptowanych kurnikach, jak też w specjalnie przygotowanych namiotach foliowych, odpowiednio zabezpieczonych pod kątem współczynnika przenikalności ciepła. Do intensywnej produkcji królików brojlerów w krajach UE, wykorzystywany jest materiał hodowlany pochodzący z krzyżówki wielorasowej  składającej się z 4-9 linii samców i 5-16 linii samic.

Oprac. Aleksandra Szymańska

• Poprzedni artykuł