Odmiany roślin sadowniczych i warzywnych
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Nie tylko czerwony / Adriana Nowicka-Połeć
(Działkowiec 2018 nr 4, s. 48-49)
Każdego roku w uprawie pomidorów pojawiają się coraz bardziej fantazyjne odmiany, które, podobnie jak tradycyjne czerwone, cechuje wspaniały smak i bogata wartość odżywcza.
Odmiany ciemnoowocowe pomidora to np.:
- Black Cherry - słodkie, brązowo-purpurowe, koktajlowe pomidory, uprawiane zarówno w gruncie, jak i pod osłonami, w miejscu nasłonecznionym, wymagają palikowania.
- Abraca Zebra - ciemnobordowe pomidory, wymagają palikowania i podwiązywania.
- Indigo Rosa - najciemniejsza odmiana, do uprawy zarówno do gruntu jak i pod osłony
Odmiany te cechuje duża zawartość antyocyjanów, pozytywnie wpływających na zdrowie człowieka, wzmacniając układ odpornościowy. Z uwagi na dużą ilość antyutleniaczy spowalniają procesy starzenia oraz chronią nas przed chorobami cywilizacyjnymi (cukrzyca, otyłość).
Odmiany pomarańczowe pomidora to np.:
- Venus - odmiana koktajlowa, do uprawy w gruncie oraz w pojemnikach
- Amana Orange - odmiana o dużych owocach, soczysta, średnio wczesna
- Jokato - średnio wczesny pomidor o dużych owocach
- Złoty Ożarowski - pomidor wysoki, do uprawy w gruncie
Odmiany zielone pomidora to w pełni dojrzałe pomidory, przeznaczone do spożycia. Nie zawierają trującej solaniny, to np.:
- Green Zebra - średnio późna odmiana, do uprawy w gruncie
- Absinthe - późna odmiana, wymaga palikowania i podwiązywania
- Malachitowa Szkatułka - bardzo wczesna odmiana o limonkowych owocach, do uprawy w gruncie i pod osłonami
Odmiany żółte to np.:
- Aztek - odmiana karłowa, wymaga palikowania i podwiązywania, do uprawy w szklarni, w gruncie i na balkonie, toleruje półcień
- Azoyka - wysoka odmiana do uprawy przy palikach
Oprac. Aleksandra Szymańska
Wyniki badań nad gruszą japońską (cz. 2) / Emilian Pitera
(Sad 2018 nr 3, s. 12-15)
Duży wpływ na jakość owoców gruszy japońskiej ma odpowiednie zapylenie i zapłodnienie kwiatów. Procesy te zależą od temperatury podczas kwitnienia i doboru zapylaczy, co oznacza, że w zakładanej kwaterze muszą znajdować się co najmniej dwie odmiany. Problem w uprawie może stanowić niedostatek wody, dlatego na terenach o mniejszej ilości opadów i lekkich glebach konieczne jest nawadnianie drzew.
Wieloletnie badania i obserwacje prowadzone w Katedrze Sadownictwa SGGW wykazały korzystne warunki siedliskowe dla wzrostu i owocowania gruszy azjatyckiej w centralnej Polsce. Odmiany ‘Hosui’, ‘Kosui’, ‘Hayatama’ i ‘Nijisseiki’ uprawiane w zagłębieniach, w których występują zastoiska mrozowe, mogą być narażone na przymarzanie. Natomiast odmiany ‘Chojuro’ i ‘Shinseiki’ są polecane do uprawy towarowej, nawet na mniej korzystnych stanowiskach, chociaż może to wpłynąć na gorszą jakość owoców
Wśród odmian na które warto zwrócić uwagę wymienia się:
- ‘Shinseiki’ – odmiana japońska, plenna, z tendencją do przemiennego owocowania. Odporna na parcha gruszy i rdzę gruszy, ale porażana przez sprawcę mączniaka jabłoni i wrażliwa na zarazę ogniową. Drzewa na podkładce gruszy kaukaskiej rozpoczynają owocowanie już w drugim roku po posadzeniu. Dojrzewanie owoców w centralnej Polsce jest rozciągnięte, a początek zbioru przypada na pierwszą połowę września. Owoce są bardzo soczyste, jędrne, charakteryzują się wysoką kwasowością i kruchym miąższem. W chłodni można je przechowywać przez około 3 miesiące. Dobrym zapylaczem dla tej odmiany jest ‘Chojuro’.
- ‘Chojuro’ – odmiana japońska, bardzo plenna, bez tendencji do owocowania przemiennego, odporna na parcha gruszy, rdzę gruszy oraz mączniaka jabłoni. Wrażliwa na zarazę ogniową. Drzewa na podkładce gruszy kaukaskiej rozpoczynają owocowanie już w drugim roku po posadzeniu. Owoce średniej wielkości, o średniej kwasowości. W centralnej Polsce dojrzewają w trzeciej dekadzie września i w październiku. Wymagane jest przeprowadzenie co najmniej dwukrotnego zbioru. Owoce są zaliczane do średnio smacznych. Dla osiągnięcia optymalnego smaku konieczne jest ciepłe stanowisko i dobrze doświetlone korony. Dobrym zapylaczem dla tej odmiany jest ‘Shinseiki’.
- ‘Early Shu’ – odmiana chińska, odporna na mróz, o dużych i smacznych owocach. Na podkładce gruszy kaukaskiej drzewa rozpoczynają owocowanie w trzecim roku po posadzeniu. Plonują obficie. Odmiana jest podatna na rdzę gruszy i dlatego nie jest wskazane sadzenie jej razem z odmianami japońskimi ‘Shinseiki’ i ‘Chojuro’, odpornymi na rdzę, ponieważ wymaga intensywniejszej ochrony chemicznej.
W uprawie gruszy japońskiej niezwykle ważny jest staranny dobór stanowiska – bez zastoisk zimnego powietrza, dobrze oświetlonych. Gleba powinna być zasobna w próchnicę i składniki mineralne, przepuszczalna i głęboko uprawiana. Nieodpowiednie są podłoża o wysokim poziomie wód gruntowych. Liczba drzew jest uzależniona od rodzaju gleby, sposobu prowadzenia koron i możliwości nawadniania w okresie suszy.
Oprac. Joanna Radziewicz
Nowe odmiany marchwi do produkcji towarowej / Krystyna Wasiluk
(Wieś Mazowiecka 2018 nr 3, s. 31)
Marchew jest rośliną klimatu umiarkowanego. Najlepiej rośnie w temperaturze 15-210 C. Jest wrażliwa na suszę w okresie najbardziej intensywnego wzrostu. Udaje się na każdej glebie niezbyt ciężkiej i kwaśnej. Powinno się ją sadzić w stałe miejsca, bowiem źle znosi przesadzanie. Wśród odmian na uwagę zasługuje:
Koral – odmiana późna, bardzo plenna o dużej zawartości cukrów i karotenu i małej skłonności do gromadzenia azotanów. Nadaje się do siewu zimowego z przeznaczeniem na wczesny zbiór wiosenny.
Lenka – odmiana średnio późna, przeznaczona na zbiór jesienny. Odporna na wybijanie w pędy kwiatostanowe i tolerancyjna na niekorzystne warunki atmosferyczne.
Jolanta F1 – odmiana średnio wczesna, plenna, tolerancyjna na alternariozę. Dzięki mocnej naci nadaje się do zbioru mechanicznego.
Tora F1 – odmiana bardzo wczesna, dobrze znosi zróżnicowane warunki uprawy.
Anka F1 – odmiana średnio późna, bardzo plenna, o bardzo dużym udziale plonu handlowego.
Alfa F1 – odmiana mieszańcowa, średnio późna, plenna, o bardzo dużym udziale plonu handlowego. Charakteryzuje się dużą zawartością suchej masy i brakiem skłonności do pękania. Nadaje się do zbioru pęczkowego.
Askona F1 – odmiana późna, bardzo plenna. Ze względu na niską zawartość azotanów polecana na przetwory dla dzieci oraz do dłuższego przechowywania.
Dolanka – odmiana późna, bardzo plenna, o dużej zawartości cukrów i suchej masy.
Nacton F1 – odmiana średnio późna, polecana do uprawy w klimacie kontynentalnym. Odporna na pękanie.
Blanes F1 – odmiana średnio wczesna, bardzo plenna, o wysokiej zdrowotności naci i bardzo twardych korzeniach.
Mello Yello F1 – odmiana plenna, polecana dla przemysłu zamrażalniczego na kostkę i plastry.
Deep Purple F1 – odmiana późna, o wysokim i wyrównanym plonie korzeni.
Oprac. Joanna Radziewicz
Rokitnik – obiecujące perspektywy / Zygmunt S. Grzyb
(Hasło Ogrodnicze 2018 nr 2, s. 45-48)
W zależności od pochodzenia i warunków uprawy odmiany rokitnika występują w formie krzewów lub drzew dochodzących nawet do 3,5-4 metrów wysokości. Rokitnik jest rośliną dwupienną i wiatropylną. Pąki osobników męskich są zwykle większe od żeńskich. Owoce mają różne zabarwienie – od jasnożółtego do ciemnoczerwonego oraz kształt – kulisty, owalny, cylindryczny, jajowaty. Masa owocu zamyka się w granicach 0,5-1,0 grama.
Prym w hodowli i selekcji odmian tego gatunku wiodą Rosja, Białoruś, Łotwa, Litwa i Ukraina. W krajach tych wyselekcjonowano ponad 60 odmian plennych, przeważnie bezkolcowych, o dużych owocach z wysoką zawartością cukru, o podwyższonej zawartości tłuszczów. Wśród odmian na uwagę zasługują: Botaniczeskaja, Nivelena, Podarok Sadu, Plamiennaja, Aromatnaja, Józef, Trofimowskaja.
Uprawa rokitnika udaje się zarówno na glebach zasobnych w składniki pokarmowe, jak i na glebach lżejszych o mniejszej zawartości próchnicy. Wszystkie odmiany potrzebują dużej ilości światła. W nasadzeniach największe zagrożenie stanowią: nasionnica rokitnikowa, skośnik rokitnikowy, mszyca rokitnikowa i szpeciele. Z chorób duże straty plonu mogą spowodować fuzarioza i werticilioza.
Owoce rokitnika mogą długo pozostawać na krzewach – od jesieni, przez całą zimę, aż do wiosny. Można je zbierać ręcznie lub mechanicznie. Są cennym źródłem witaminy C, A, B i E oraz różnych związków organicznych. Najwięcej substancji bioaktywnych znajduje się w olejkach eterycznych. Są wykorzystywane do normalizacji tłuszczowych i cholesterolowych procesów metabolicznych, chronią przed czopowaniem żył, wpływają na odbudowę dobrego cholesterolu w wątrobie; polecane są w niedomaganiach serca i nadciśnieniu. Produkty z rokitnika usuwają wzdęcia, likwidują krwawe wybroczyny i działają uspokajająco.
Owoce rokitnika są wykorzystywane do wytwarzania różnych produktów spożywczych takich jak soki, dżemy, galaretki, preparatów farmaceutycznych i kosmetycznych, np. kremów oraz olejków eterycznych. Można je spożywać także świeże np. z dodatkiem jogurtu, kisielu czy budyniu.
Oprac. Joanna Radziewicz
