Perspektywy cenowe dla rynku kukurydzy oraz główni jej eksporterzy na świecie
- Szczegóły
- Kategoria: Rolnictwo w Uni Europejskiej
Należy spodziewać się, że pomimo rekordowej produkcji światowy bilans kukurydzy nadal będzie „napięty”, a zapasy końcowe najniższe od kilkunastu lat. Będzie to wynikało przede wszystkim z utrzymującego się wysokiego zużycia tego gatunku na biopaliwa w USA.
USDA pozostawiła bez zmian prognozowane zużycie kukurydzy na bioetanol w Stanach, w wysokości 127 mln ton (tj. 40 proc. tegorocznej produkcji kukurydzy w USA). W rezultacie ceny kukurydzy w Stanach pomimo relatywnie niewielkich spadków w stosunku do zeszłego sezonu, nadal utrzymują się na względnie wysokim poziomie.
Wysokie zbiory kukurydzy w samej Unii Europejskiej oraz wręcz rekordowe na Ukrainie, powinny przyczyniać się do utrzymywania cen na niskim poziomie. Według październikowego raportu KE, Unia weszła w sezon 2011/2012 z zapasami kukurydzy ocenianymi na 11,8 mln t. Były to jednak przewidywania bazujące na wcześniejszych prognozach zbiorów w wysokości 61,4 mln ton. Ceny kukurydzy powinny więc utrzymać stabilny poziom, a nawet możliwy jest ich spadek, chyba, że do głosu dojdą tendencje z amerykańskich giełd. W światowym eksporcie wystąpią zmiany udziałów poszczególnych dostawców. Zmniejszy się znaczenie USA. Więcej natomiast wyeksportuje Argentyna – blisko 20 mln ton i Ukraina – nawet ponad 12 mln t.
Główny eksporter kukurydzy na świecie – Stany Zjednoczone - ma największy udział w światowej produkcji kukurydzy. Kraj jest też największym eksporterem tego gatunku, który w bieżącym sezonie jest prognozowany na 40 - 64 mln ton.
Z roku na rok Stany Zjednoczone starają się zwiększać produkcję kukurydzy, aby zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na ten gatunek generowane głównie przez przemysł biopaliwowy. W bieżącym sezonie przeznaczą na produkcję bioetanolu aż 127 mln ton, tj. prawie tyle samo, co w ubiegłym sezonie. W rezultacie obniża się poziom zapasów i utrzymują się wysokie ceny. Produkcja bioetanolu w USA rozwijała się niezwykle dynamicznie w ostatniej dekadzie. W 2002 r. do produkcji tego biopaliwa zużyto 25,3 mln ton kukurydzy, co stanowiło 11 proc. produkcji, podczas gdy w 2011 r. udział ten przekroczy 40 proc.
Tradycyjnie zużycie na pasze stanowiło średnio 78 proc. całkowitego spożycia kukurydzy w USA. Odsetek ten zaczął się stopniowo kurczyć w okresie ostatniej dekady wraz z rozwojem przemysłu biopaliwowego. W sezonie 2001/02 zużycie kukurydzy na pasze stanowiło 74 proc. całego zużycia, podczas gdy dziesięć lat później – w sezonie 2011/12 prognozowane jest na 42 proc. W tym samym czasie udział kukurydzy zużywanej, jako surowiec do produkcji bioetanolu w amerykańskiej produkcji zwiększył się z ok. 10 proc. do ponad 40 proc. W rezultacie wielu hodowców zastępuje coraz droższą kukurydzę pszenicą. Jest to jak najbardziej uzasadnione, gdyż obecnie ceny kukurydzy w najbliższym kontrakcie na CBOT niejednokrotnie są wyższe niż pszenicy. Jest to jednocześnie odwrócenie historycznej tendencji, które miało w przeszłości miejsce tylko raz w 1983 roku. Efekt substytucji działa jednak na „podciąganie” notowań pszenicy w górę, gdyż rośnie zużycie tego gatunku na pasze.
Produkcja bioetanolu w USA napędzana jest obecnie poprzez wysokie ceny ropy oraz wspierana poprzez rząd w postaci ulg podatkowych. Wysokie marże i duży popyt ze strony firm mieszających bioetanol z paliwem konwencjonalnym powodują wzrost produkcji. Na początku listopada 2011 r.. produkcja tego biopaliwa osiągnęła najwyższy tygodniowy poziom od 9 miesięcy w wysokości 916 tys. baryłek, tj. o 7 tys. baryłek więcej w porównaniu wynikami z poprzedniego tygodnia. Ceny bioetanolu w USA ponownie są w trendzie zwyżkowym. Notowania tego biopaliwa w grudniowym kontrakcie – na chicagowskiej giełdzie osiągnęły 2,7 USD za galon amerykański.. Notowania ropy Brent w Londynie w najbliższym – grudniowym kontrakcie – umocniły się dochodząc do 112 USD/baryłkę, ze względu o obawy o dostawy z krajów Bliskiego Wschodu oraz trudną sytuację we Włoszech.
W październiku 2011 r. unijni producenci bioetanolu, zrzeszeni w przeważającej większości w grupie przemysłowej e-PURE, wystosowali do KE prośbę o wszczęcie procedury i zbadanie, czy amerykańscy producenci tego biopaliwa nie korzystają z nielegalnych subsydiów, mogących mieć wpływ na niskie ceny amerykańskiego produktu, ekspansywnie sprowadzanego na unijny rynek. Dochodzenie w tej kwestii ma wyjaśnić czy nie doszło do dumpingu co może w konsekwencji doprowadzić do nałożenia wysokich ceł na importowany ze Stanów etanol. Pod lupę będzie brana, między innymi, stosowana przez USA ulga podatkowa dla mieszania bioetanolu z paliwem konwencjonalnym tzw. VolumetricEthanolTaxCredit. W ubiegłym roku Kongres USA zdecydował się, pomimo fali krytyki płynącej z różnych stron, o przedłużeniu stosowania ulgi do końca 2012 r.
Jeśli obawy amerykańskiego przemysłu biopaliwowego znajdą odzwierciedlenie w rzeczywistości, tzn. jeśli Kongres zdecyduje o nie przedłużaniu na kolejny rok ulgi podatkowej do mieszania bioetanolu z paliwami kopalnymi oraz Unia zastosuje wysokie cła na sprowadzany z USA bioetanol, to możemy mieć do czynienia ze stopniowym spadkiem produkcji tego biopaliwa w USA.
Byłoby to prawdopodobnie od samego początku odczuwalne na rynku zbożowym. Obie decyzje powinny znaleźć odzwierciedlenie w spadku cen przede wszystkim kukurydzy, ale i pszenicy. Kukurydza jest coraz chętniej wybieranym gatunkiem, ze względu na rosnącą opłacalność produkcji, nie tylko w USA. W okresie ostatnich kilku sezonów odnotowano wzrost areału tego gatunku w Argentynie i na Ukrainie. Oba te kraje mogą zwiększyć eksport, uzupełniając tym samym powiększającą się lukę na rynku eksportowym, która tworzy się w sytuacji przeznaczania coraz większych ilości kukurydzy do produkcji bioetanolu w USA.
Argentyna jest drugim w skali świata eksporterem kukurydzy. Wysokość sprzedaży w sezonie 2011/12 prognozowana jest na 20 mln ton. Ten poziom produkcji i eksportu należy uznać za bardzo wysoki, najwyższy w ostatniej dekadzie.
Ukraina w bieżącym sezonie znacznie zwiększy swój udział w światowym eksporcie kukurydzy. Bardzo wysokie zbiory podnoszą znacznie potencjał eksportowy tego kraju. Zniesienie, w październiku 2011 r., ceł wywozowych obowiązujących w eksporcie m.in. tego gatunku daje dodatkowy impuls do zwiększania sprzedaży. Według prognoz USDA, w bieżącym sezonie ukraiński eksport kukurydzy osiągnie 12 mln ton. Tym samym Ukraina wysunie się na trzecią pozycję w światowym eksporcie kukurydzy.
Brazylia znajduje się na czwartym miejscu na liście wśród dostawców kukurydzy na świecie. W bieżącym sezonie kraj ten wyeksportuje, według prognoz USDA, ok. 8,5 mln ton kukurydzy. Brazylia eksportuje kukurydzę praktycznie wolną od GMO, stąd w przeszłości stanowiła główne źródło zaopatrzenia w kukurydzę dla unijnych importerów.
Oprac. Aleksandra Szymańska na podstawie
Kukurydza Informacje 2011 nr 68
Źródło:
- FAMMU/FAPA Raport Roczny Światowy Rynek Zbóż Oleistych i Komponentów Paszowych grudzień 2011
