Program dla Polskiego Ziemniaka

Szczegóły

Kategoria: Rolnictwo w UE i na świecie

Rok 2019 jest prawdopodobnie ostatnim w produkcji ziemniaka, w którym na producentach tego gatunku nie ciążą żadne zobowiązania formalno-prawne, poza dokonaniem wpisu do rejestru takiej działalności w Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORIN). Taki scenariusz zakłada opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2018 r. „Program dla Polskiego Ziemniaka”, który zacznie obowiązywać od 2020 roku, czyli już od przyszłego sezonu.

„Program dla Polskiego Ziemniaka” został opracowany jako odpowiedź na potrzeby branży producentów, przetwórców i dystrybutorów ziemniaka. Stanowi kompleksową analizę najistotniejszych problemów dotykających branżę oraz określa działania służące ich rozwiązaniu. Kluczowymi dla Programu są przy tym działania w celu ograniczenia występowania w Polsce bakteriozy pierścieniowej ziemniaka. Zgodnie z przyjętym programem osiągnięcie powyższych celów będzie wymagało podjęcia szeroko zakrojonych, komplementarnych działań, takich jak:

1. Uzyskanie profesjonalnej produkcji ziemniaka wolnej od bakterii Clavibacter michiganensis ssp. Sepedonicus, a co za tym idzie:

• Wprowadzenie obowiązku wysadzania ziemniaków wolnych od tej bakterii. Obowiązek wysadzania jedynie ziemniaków o znanej zdrowotności zarejestrowanych przez PIORIN obejmie producentów zarejestrowanych w PIORIN (tj. produkujących na rynek - zarówno z przeznaczeniem ziemniaków na cele konsumpcyjne, jak i przemysłowe) - ok. 47,8 tys. podmiotów. Aby ułatwić producentom spełnienie wprowadzonego warunku, będą oni ponosić 50% kosztów badań laboratoryjnych ziemniaków innych niż sadzeniaki, przeznaczonych do sadzenia. Obowiązek zostanie wprowadzony począwszy od sezonu uprawowego 2020 r.
• Realizacja dopłat do powierzchni kwalifikowanymi sadzeniakami ziemniaka.
  W celu zachęcenia producentów do korzystania z kwalifikowanych sadzeniaków ziemniaka kontynuowany będzie w odniesieniu do ziemniaka mechanizm dopłat do 1 ha powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany, wprowadzony w 2007 r. w oparciu o przepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych.
• Realizacja wsparcia dla gospodarstw, w których wykryto bakterię. Kontynuowane będzie wsparcie producentów ziemniaka w walce z bakterią poprzez dotacje na pokrycie kosztów związanych ze zwalczaniem bakterii. Przewiduje się, że rekompensata poniesionych strat dla producentów ziemniaków towarowych (porażonych przez bakterię) na poziomie odpowiednio 70% i 50% w przypadku gospodarstw wykorzystujących niezbadany materiał nasadzeniowy.
• Ułatwienie w zagospodarowywaniu porażonych bulw ziemniaka.
• Szkolenia dla rolników.

2. Wyeliminowanie nieprawidłowości na krajowym rynku ziemniaka.

• Wprowadzenie przepisów zobowiązujących do podawania kraju pochodzenia w przypadku obrotu ziemniakami oraz właściwego oznaczania ziemniaków młodych.
• Zwiększenie kar za naruszenia przepisów dotyczących produkcji i obrotu ziemniakami. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o ochro­nie roślin oraz niektórych innych ustaw wprowadziła admi­nistracyjną karę pieniężną na poziomie do 5000 zł za niewykonanie decyzji administracyjnej, dotyczącej zwal­czania organizmów kwarantannowych (w tym bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus) oraz do 12500 zł za wywóz towarów (w tym bulw ziemniaków) do innych państw członkowskich bez wymaganych dokumentów.
• Prowadzenie ukierunkowanych kontroli zdrowotności, znakowania i jakości w obrocie ziemniakami.

3. Promocja polskiego ziemniaka na rynku krajowym i rynkach zagranicznych.

• Działania promocyjne ziemniaka będą opierać się m.in. na:
• promowaniu produktów rolnych i żywnościowych, w tym ziemniaków, proekologicznych metod ich produkcji, a także znaków i systemów jakości pro­duktów ziemniaczanych;
• zwiększaniu dostępności do lokalnych i regional­nych producentów ziemniaka o wysokiej jakości, poprzez m.in. rozwój strony internetowej i aplika­cji mobilnej „Polska Smakuje”;
• promocji zasad prawidłowego odżywiania i infor­macji nt. wartości odżywczych ziemniaków, w tym kształtowanie wśród dzieci i młodzieży właściwych nawyków żywieniowych poprzez m.in. warsztaty edukacyjne dla dzieci „Lekcje zdrowia", warsztaty kulinarne dla młodzieży ze szkół oraz cykle kuli­narne, emitowane w telewizji w oparciu o produkty o wysokiej jakości, w tym ziemniaki;
• budowaniu patriotyzmu konsumenckiego poprzez podkreślanie polskiego pochodzenia ziemnia­ków, wyróżniających się wysoką jakością, niskim stopniem chemizacji ich uprawy.

Przewiduje się, że program będzie realizowany przez okres 4 lat, po czym przeprowadzona zostanie ocena efektywności przyjętych rozwiązań.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Źródło:

• Nowacki, Będzie Program dla Polskiego Ziemniaka, [w:] „Agro Serwis”, 2019 nr
  5-6
• Program dla Polskiego Ziemniaka, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa, wrzesień 2018, gov.pl
• sodr.pl
• http://www.wodr.poznan.pl

• Następny artykuł