Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Uprawy z przyszłością / Rafał Wujda
(Rada, 2020 nr 2, s. 17)
Ostropest plamisty (Sylabium marinarum) jest rośliną jednoroczna, dziko rosnącą w Europie południowej, Azji Mniejszej i Afryce. Tworzy ona rozetę, która wypuszcza pędy dochodzące nawet do 2 m., na szczycicie których znajdują się ciemnoróżowe koszyczkowe kwiatostany, a jej korzenia potrafią sięgać nawet do 1,5 m w głąb. Nie ma szczególnych wymagań klimatycznych ani glebowych, lepiej jednak rośnie na glebach żyźniejszych i zasobnych w składniki pokarmowe i dobrze chłonących wodę. Każda z gleb, aż po klasę V i VI, o ile posiada odpowiednią ilość azotu i wody, nadaję się na do jej uprawy. PH powinno mieścić się w zakresie 5,7-7,2. 
Gatunek uprawia się w 2-3 roku po oborniku, dobrym przedplonem są okopowe, warzywa, motylkowe czy też zboże jare. Świetnie znosi monokulturę. Ostropest wysiewa się w pierwszej połowie kwietnia na głębokości 2-3 cm, przy rozstawie rzędów 20-45 cm, na 1ha wysiewamy 15-20 kg nasion. Po ok 3 tygodniach pojawiają się wschody, w 6-7 tygodniu natomiast siewki wyrastają w silny łan. Fosforem i potasem nawozi się przedsiewnie, natomiast azotem 10 dni przed siewem i gdy roślina będzie w fazie rozety z 4-6 liśćmi. Obornik należy zastosować z wyprzedzeniem, gdyż roślina źle reaguje na jego bezpośrednie zastosowanie. Kwiatostany dojrzewają nierównomiernie. Zbioru dokonuje się 2 etapowy lub po desykacji, gdy 10-20 % kwiatostanów jest dojrzałych, a na koszyczkach pojawi się biały puch. Z 1ha można zebrać ok 1-1,5 tony nasion, które dosusza się do wilgotności 8-9%. Nie notuje się znaczących chorób oraz szkodników przy uprawie tej rośliny. Jedynie w pierwszym okresie wegetacji zauważyć można problem z chwastami.
Ostre liście ostropestu stanowią naturalna ochronę przed dzikimi zwierzami, co jest wykorzystywane przy uprawie kukurydzy. Stosuje się go również jako poplon, dzięki korzeniom palowym zwalcza podeszwę płużną oraz udostępnia składniki pokarmowe roślinom następczym, z krótszą płytą korzeniowa. Natomiast nasiona ostropestu zawierają sylamarinę, która doskonale chroni i regenerują wątrobę.
Oprac. Martyna Niewiadomska
Ekologiczna uprawa ziół / Agnieszka Kurcius
(Śląskie Aktualności Rolnicze 2020 nr 1 s. 10-11)
Lecznicze właściwości ziół powodują, że wartość polskiej branży uprawy ziół w 2018 roku wynosiła około 200 mln zł, a uprawa tych roślin zaliczana była do jednej z najbardziej opłacalnych w 2019 r. Polska jest na trzecim miejscu w rankingu producentów ziół w Unii Europejskiej przyczyniając się do wytworzenia ok 16-20% światowej produkcji.
Liczba dostępnych i dopuszczalnych do stosowania środków ochrony roślin w uprawach ziół jest mocno okrojona, więc pozostaje jedynie ich ekologiczna uprawa. Punkty skupu surowca zielarskiego zainteresowane są, jedynie materiałem z terenów czystych ekologiczne, a dostawcy takiego surowca muszą spełniać wymagania Dobrej Praktyki Upraw i Zbioru (GACP). W Polsce próbuje się uprawiać zioła pochodzące z różnych stref klimatycznych. Najczęściej jednak uprawia się: cząber ogrodowy, kminek zwyczajny, koper włoski, kozłek lekarski, lubczyk czy majeranek ogrodowy. Równie popularna jest szałwia, melisa czy mięta pieprzowa wraz z tymiankiem pospolitym.
Zioła mają różne wymagania glebowe i klimatyczne. Większość z nich wymaga stanowisk nasłonecznionych i dodatkowo osłoniętych od wiatru. Do prawidłowego wzrostu potrzebują w większości gleb o obojętnym, a czasami nawet zasadowym odczynie. Gleby te muszą być przepuszczalne, bogate w wapń o dobrej kulturze oraz wolne od chwastów.
Przedplonem do uprawy ziół mogą być zboża, rzepak, rośliny warzywne czy inne rośliny zielne. Po roślinach późno schodzących z pola warto wysiać międzyplony do przyorania, aby wzbogacić glebę w składniki pokarmowe. Międzyplony ograniczają zachwaszczenie, gdyż stanowią konkurencję dla chwastów. Jesienią gdy mamy do czynienia z roślinami wcześnie schodzącymi z pola wykonujemy podorywki celem rozdrobnienia i wymieszania z glebą resztek pożniwnych, a następnie niszczeniu chwastów z użyciem brony. Przy międzyplonach mieszamy międzyplon z glebą, a później wykonujemy orkę zimową. Na wiosenną uprawę powinniśmy rozpocząć jak najwcześniej, aby dobrze przygotować glebę i ograniczyć starty wody.
Zioła mają bardzo zróżnicowaną wielkość nasion, stąd też ilość głębokość siewu jest różna. Bardzo płytko wysiewamy nasiona cząbru, majeranku, melisy, tymianku, tylko na głębokość około 0,5 cm. Ilość wysiewanych nasion też może się wahać od 2- 2,5 kg/ha w przypadku melisy, do 7-8kg/ha nasion dla cząbru czy majeranku. Termin siewu dla większości roślin przypada między końcem marca a przełomem kwietnia, już po dwóch tygodniach można obserwować pierwsze wschody. Najodpowiedniejszy termin założenia plantacji to wiosna lub jesień gdyż wtedy jest dobra wilgotności gleby.
Przy uprawie tych roślin, należy zaplanować odpowiednie nawożenie, które uzależnione jest od zasobności gleby i przedplonu. W uprawach ekologicznych istnieje możliwość stosowania nawozów naturalnych, jak również nawozów przeznaczonych do użycia tylko w rolnictwie ekologicznym.
Zbiór ziela czy liści przeprowadza się na przełomie V/VI, w czerwcu przed kwitnieniem ziół, a zbiór kwiatów i owoców nieco później. Wysokość plonu w postaci surowca zielarskiego jest zróżnicowana. Zbiór dokonujemy z użyciem maszyn tnących, przy mniejszych powierzchni dokonujemy ręcznego zbioru z użyciem nożyc czy sekatora. Po zbiorze należy wysuszyć materiał zielarski w warunkach naturalnych lub z wykorzystaniem suszarni termicznych.
Oprac. Martyna Niewiadomska
Odmiany o różowej i czerwonej skórce / Aleksandra Andrzejewska
(Warzywa, 2020 nr 1 s. VIII-IX)
Konsumpcja ziemniaka w Polsce na przestrzeni lat znacznie się obniżyła, z 200 kg do 92 kg. Pomimo tego w skali europejskiej dalej jest stosunkowo wysoka. Spadek spożycia wpływa również na wysokość produkcji, która z 25 ton spadła do 9. Producenci zmuszeni są przez to zaspakajać wymagania klientów innymi metodami, między innymi tworząc barwne odmiany. Firmy hodowlano-nasienne mają możliwość prezentowania ich na pokazach polowych, które odbyły się między innymi w Udaninie i Nidzicy. Na świecie jest ponad tysiąc odmian ziemniaków, które powstały w wyniku krzyżowania i selekcji hodowlanej. Każda z nich klasyfikuje się wg typu: A, B, C oraz typy pośrednie.
Lady Rosetta, jest odmianą chipsową, średnią wczesną o płytkich oczkach, wyhodowana przez firmę Agriana. Monte Carlo i Asterix, to odmiany firmy Agrico o czerwonej skórce, ogólnoużytkowe, z dużą zawartością skrobi, łatwo podlegającej obróbce (typ. B). Podobne cechy wykazuje średnio wczesny ziemniak firmy Baltica, o nazwie Ricarda (typ. B). Odmiana Lech została wykreowana przez Hodowlę Ziemniaka Zamarte, jest ona wszechstronnie użytkowa i charakteryzuje się znaczną mączystością (typ . B-BC). Firma Norica ma w swojej ofercie, średnio wczesną ogólnoużytkową odmianę Baltica Rose, z dużą zawartością skrobi, łatwo podlegającej obróbce (typ. B). Boryna i Amarant to średnio wczesne odmiany skrobiowe, z czego ta druga cechuje się wyjątkową fioletową skórką, te odmiany zawdzięczmy Pomorsko Mazurskiej Hodowli Ziemniaka z siedzibą w Strzekęcinie. Red Lady to ziemniak w typie B czyli ogólnoużytkowej, zawdzięczamy go firmie Solana.
Oprac. Martyna Niewiadomska
