Środowisko naturalne

 

Prawie wszystko o mrówkach, cz.1 / Jan Plewa

(Pasieka 2012 nr 3, s.30-32)

Wśród mrówek królowa jest największa i tylko ona składa jaja. Na początku życia jest wyposażona w cztery skrzydła, które traci po odbyciu lotu godowego. W mrowisku żyją też robotnice. Wszystkie są samicami, nie mają skrzydeł i nie są zdolne do składania jaj.

Samce posiadają skrzydła i pojawiają się w mrowisku tylko w określonych porach roku. Ich zadaniem jest zapłodnienie przyszłej królowej (niestety po tym akcie giną). Zapłodniona samica przystępuje do założenia nowego społeczeństwa. Po wyborze odpowiedniego miejsca składa bardzo dużą ilość jaj. Dzielą się one na dwa rodzaje: jaja zapłodnione, z których wylęgają się samice i jaja niezapłodnione, z których wylęgają się samce.

Pasiekę zasiedlają małe czarne mrówki, pospolicie nazywane ogrodowymi, a jeśli jest ona umiejscowiona w pobliżu lasu mogą ją także odwiedzać duże, rude mrówki leśne. Obecność tych owadów nie jest szkodliwa dla samych pszczół, choć dość uciążliwa dla pszczelarzy. Masowemu występowaniu mrówek sprzyja nieporządek (rozlany syrop, pozostawione okruchy miodu, plastrów i zmiotek zawierających cząsteczki nektaru). Do pasieki ściąga je słodycz i martwe pszczoły zalegające przed wylotami uli. Mrówki zakładają swoje gniazda pod cegłami lub płytami, na których ustawione są ule. Jeśli ule są stare, spróchniałe i nieszczelne chętnie gnieżdżą się pomiędzy ich ścianami.

Rezydujące w pobliżu uli mrówki rabują znaczne ilości miodu, a przy tym bardzo niepokoją pszczoły. W przypadku ich niewielkiej ilości szkody nie są zbyt widoczne, natomiast, jeśli liczba gniazd wzrośnie do kilkunastu mogą stać się prawdziwą plagą.

Mrówki nie atakują zdrowych owadów, ale gdy natkną się na skaleczoną pszczołę lub wyrzuconą na dno larwę chętnie przystępują do ich spożycia. Mogą sprawić dużo kłopotu, gdy dostaną się do przechowywanych plastrów z miodem. Do odnalezionego pożywienia schodzą się wówczas steki osobników, które żerują dniem i nocą.

Mrówki w pewnym stopniu przyczyniają się do utrzymania higieny w pasiece oczyszczając teren przed ulami z wyrzuconych przez pszczoły padłych larw czy kryształków cukru.

Walka z tymi owadami jest dość trudna, wymaga dużo czasu i cierpliwości. Przede wszystkim należy zadbać o higienę. Nie dopuścić do zarośnięcia pasiecznika, dbać o porządek w okolicach uli oraz ich dobry stan techniczny. Rozsypanie soli potasowej w pobliżu uli lub posmarowanie ich podstawek lepem sadowniczym zapobiega przedostaniu się mrówek do ich wnętrza.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

Prawie wszystko o mrówkach, cz.2 / Jan Plewa

(Pasieka 2012 nr 4, s.18-19)

 

Mrówki leśne są sprzymierzeńcami owadów produkujących spadź. Badania wykazały, że pod ich wpływem mszyce pobierają dwukrotnie więcej soków roślinnych i wydzielają dwukrotnie więcej spadzi. Pomiędzy tymi owadami wytworzyły się swoiste przyjazne stosunki. Mszyce i czerwce dostarczają mrówkom spadzi, zaś te chronią je przed wrogami. Mrówki interesują się nie tylko drzewnymi mszycami, ale także hodują mszyce na roślinach zielnych oraz korzeniach. Jesienią znoszą jaja mszyc do mrowiska, gdzie są one przechowywane aż do momentu wyklucia.

Mrówki są konkurentami pszczół w zbiorze spadzi, chociaż z drugiej strony jako obrończynie mszyc i czerwców przyczyniają się do zwiększenia wziątku spadziowego w pasiekach. Stwierdzono, że tam gdzie żyją mrówki spadziowanie drzew jest bardziej obfite, a przeciętne zbiory miodu są wyższe o ponad 50 proc. niż w pozostałych regionach. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę, aby nie ustawiać uli wywożonych na pożytek wrzosowy na mrówczy szlak drogowy.

Chociaż mrówki w pewnym stopniu korzystają z pokarmu roślinnego są przede wszystkim drapieżcami, których ofiarami są występujące w lasach bezkręgowce. Ich aktywność jest szczególnie widoczna w okresach masowego występowania szkodników leśnych. Dlatego ochroną i rozmnażaniem mrowisk leśnych powinni się zainteresować zarówno leśnicy, jak i pszczelarze.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

 

Ważki – niezwykli łowcy z łąk i bagien / Adam Krupa

(Poradnik Gospodarski 2012 nr 7, s.50-51)

 

Ważki to ewolucyjnie stara grupa owadów i przy tym dominująca zwinnością wśród „prehistorycznych lotników”. Na świecie żyje obecnie około 6000 gatunków, z czego w Polsce stwierdzono tylko 43. 15 z nich podlega ochronie prawnej, w tym 2 na podstawie Dyrektywy Siedliskowej wymaga ochrony w ramach sieci Natura 2000.

Ważki charakteryzują się smukłym ciałem z wydłużonym odwłokiem oraz silnie umięśnionym tułowiem z dwoma parami skrzydeł. Budowa skrzydeł oraz sposób poruszania nimi umożliwiają sprawny lot, również do tyłu, a także zawisanie w powietrzu.

Ważki w swoim cyklu rozwojowym wymagają dwóch środowisk. Postaci larwalne żyją w wodzie, natomiast osobniki dorosłe na lądzie. Żywią się drobnymi kręgowcami, ale mogą też upolować małą rybę lub kijankę. Większość łowów odbywa się w powietrzu. Zwierzęta te większość życia spędzają w wodzie. Na lądzie przebywają tylko kilka tygodni (do 2 miesięcy), a ich zasadniczym zadaniem jest wówczas przedłużenie gatunku.

Ważki są owadami bardzo płochliwymi. Są ściśle uzależnione od zbiorników wodnych i wszelkie działania powodujące degradację wód powierzchniowych są dla nich zagrożeniem.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

 

Prawie wszystko o mrówkach, cz.1 / Jan Plewa

(Pasieka 2012 nr 3, s.30-32)

 

Wśród mrówek królowa jest największa i tylko ona składa jaja. Na początku życia jest wyposażona w cztery skrzydła, które traci po odbyciu lotu godowego. W mrowisku żyją też robotnice. Wszystkie są samicami, nie mają skrzydeł i nie są zdolne do składania jaj.

Samce posiadają skrzydła i pojawiają się w mrowisku tylko w określonych porach roku. Ich zadaniem jest zapłodnienie przyszłej królowej (niestety po tym akcie giną). Zapłodniona samica przystępuje do założenia nowego społeczeństwa. Po wyborze odpowiedniego miejsca składa bardzo dużą ilość jaj. Dzielą się one na dwa rodzaje: jaja zapłodnione, z których wylęgają się samice i jaja niezapłodnione, z których wylęgają się samce.

Pasiekę zasiedlają małe czarne mrówki, pospolicie nazywane ogrodowymi, a jeśli jest ona umiejscowiona w pobliżu lasu mogą ją także odwiedzać duże, rude mrówki leśne. Obecność tych owadów nie jest szkodliwa dla samych pszczół, choć dość uciążliwa dla pszczelarzy. Masowemu występowaniu mrówek sprzyja nieporządek (rozlany syrop, pozostawione okruchy miodu, plastrów i zmiotek zawierających cząsteczki nektaru). Do pasieki ściąga je słodycz i martwe pszczoły zalegające przed wylotami uli. Mrówki zakładają swoje gniazda pod cegłami lub płytami, na których ustawione są ule. Jeśli ule są stare, spróchniałe i nieszczelne chętnie gnieżdżą się pomiędzy ich ścianami.

Rezydujące w pobliżu uli mrówki rabują znaczne ilości miodu, a przy tym bardzo niepokoją pszczoły. W przypadku ich niewielkiej ilości szkody nie są zbyt widoczne, natomiast, jeśli liczba gniazd wzrośnie do kilkunastu mogą stać się prawdziwą plagą.

Mrówki nie atakują zdrowych owadów, ale gdy natkną się na skaleczoną pszczołę lub wyrzuconą na dno larwę chętnie przystępują do ich spożycia. Mogą sprawić dużo kłopotu, gdy dostaną się do przechowywanych plastrów z miodem. Do odnalezionego pożywienia schodzą się wówczas steki osobników, które żerują dniem i nocą.

Mrówki w pewnym stopniu przyczyniają się do utrzymania higieny w pasiece oczyszczając teren przed ulami z wyrzuconych przez pszczoły padłych larw czy kryształków cukru.

Walka z tymi owadami jest dość trudna, wymaga dużo czasu i cierpliwości. Przede wszystkim należy zadbać o higienę. Nie dopuścić do zarośnięcia pasiecznika, dbać o porządek w okolicach uli oraz ich dobry stan techniczny. Rozsypanie soli potasowej w pobliżu uli lub posmarowanie ich podstawek lepem sadowniczym zapobiega przedostaniu się mrówek do ich wnętrza.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

Prawie wszystko o mrówkach, cz.2 / Jan Plewa

(Pasieka 2012 nr 4, s.18-19)

 

Mrówki leśne są sprzymierzeńcami owadów produkujących spadź. Badania wykazały, że pod ich wpływem mszyce pobierają dwukrotnie więcej soków roślinnych i wydzielają dwukrotnie więcej spadzi. Pomiędzy tymi owadami wytworzyły się swoiste przyjazne stosunki. Mszyce i czerwce dostarczają mrówkom spadzi, zaś te chronią je przed wrogami. Mrówki interesują się nie tylko drzewnymi mszycami, ale także hodują mszyce na roślinach zielnych oraz korzeniach. Jesienią znoszą jaja mszyc do mrowiska, gdzie są one przechowywane aż do momentu wyklucia.

Mrówki są konkurentami pszczół w zbiorze spadzi, chociaż z drugiej strony jako obrończynie mszyc i czerwców przyczyniają się do zwiększenia wziątku spadziowego w pasiekach. Stwierdzono, że tam gdzie żyją mrówki spadziowanie drzew jest bardziej obfite, a przeciętne zbiory miodu są wyższe o ponad 50 proc. niż w pozostałych regionach. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę, aby nie ustawiać uli wywożonych na pożytek wrzosowy na mrówczy szlak drogowy.

Chociaż mrówki w pewnym stopniu korzystają z pokarmu roślinnego są przede wszystkim drapieżcami, których ofiarami są występujące w lasach bezkręgowce. Ich aktywność jest szczególnie widoczna w okresach masowego występowania szkodników leśnych. Dlatego ochroną i rozmnażaniem mrowisk leśnych powinni się zainteresować zarówno leśnicy, jak i pszczelarze.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

 

 

 

Ważki – niezwykli łowcy z łąk i bagien / Adam Krupa

(Poradnik Gospodarski 2012 nr 7, s.50-51)

 

Ważki to ewolucyjnie stara grupa owadów i przy tym dominująca zwinnością wśród „prehistorycznych lotników”. Na świecie żyje obecnie około 6000 gatunków, z czego w Polsce stwierdzono tylko 43. 15 z nich podlega ochronie prawnej, w tym 2 na podstawie Dyrektywy Siedliskowej wymaga ochrony w ramach sieci Natura 2000.

Ważki charakteryzują się smukłym ciałem z wydłużonym odwłokiem oraz silnie umięśnionym tułowiem z dwoma parami skrzydeł. Budowa skrzydeł oraz sposób poruszania nimi umożliwiają sprawny lot, również do tyłu, a także zawisanie w powietrzu.

Ważki w swoim cyklu rozwojowym wymagają dwóch środowisk. Postaci larwalne żyją w wodzie, natomiast osobniki dorosłe na lądzie. Żywią się drobnymi kręgowcami, ale mogą też upolować małą rybę lub kijankę. Większość łowów odbywa się w powietrzu. Zwierzęta te większość życia spędzają w wodzie. Na lądzie przebywają tylko kilka tygodni (do 2 miesięcy), a ich zasadniczym zadaniem jest wówczas przedłużenie gatunku.

Ważki są owadami bardzo płochliwymi. Są ściśle uzależnione od zbiorników wodnych i wszelkie działania powodujące degradację wód powierzchniowych są dla nich zagrożeniem.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

 

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to Twitter