Rośliny ozdobne

Wielkie możliwości drobnego Epimedium / Katarzyna Wróblewska

(Mój Piękny Ogród 2011 nr 4, s.25)

 

Epimedium to długowieczna bylina znana także pod nazwą skrzydła wróżki, rogate  ziele czy kapelusz biskupa. Niektóre gatunki charakteryzują się wiecznie zielonymi liśćmi, nad którymi wiosną wyrastają purpurowe, fioletowe, żółte bądź białe kwiaty.  Ich cztery wewnętrzne płatki (zwane sepalami) mogą być zakończone ostrogami lub torebkami wytwarzającymi nektar. Kwiaty pojawiają się wczesną wiosną lub razem z rozwijającymi się liśćmi i są zebrane z luźne grona.

W okresie kwitnienia bylina ta osiąga wysokość do 50 cm. Oprócz wyjątkowych walorów ozdobnych roślina ta znana jest także, jako skuteczny afrodyzjak. W sercowatych liściach kryje się, bowiem ikariina o działaniu podobnym do najpopularniejszego leku na potencję.

 

Do rodzaju epimedium należy około pięćdziesiąt gatunków występujących w Azji, Europie i Afryce Północnej. Najpopularniejszą odmianą ogrodową jest epicedium alpejskie. Dorasta ono do 30 cm, ma biało-purpurowe kwiaty, jest tolerancyjne na niedobory wody i wysoką temperaturę. Dużym powiedzeniem cieszy się także epicedium wielkokwiatowe o jasnych liściach z delikatną bordową obwódką.

Dobór odmian ogrodowych poszerzają liczne mieszańce międzygatunkowe, np. epimedium czerwone, wyróżniające się czerwonawymi liśćmi i purpurowo-białymi kwiatami, epimedium pstre, o żółtych kwiatach, epimedium Younga o czysto białych kwiatach czy epimedium Harleya o czerwono-żółtej barwie.

Rośliny z tego gatunku najlepiej rosną na stanowiskach półcienistych. Większość z to długowieczne byliny rozrastające się za pomocą kłączy. Niektóre z nich tworzą zwarte kępy (epimedium wielokwiatowe i alpejskie), zaś inne szybko porastają nawet dość duże powierzchnie (epimedium pstre). Epimedium pięknie komponują się z funkiami, kopytnikiem, przylaszczką czy kwitnącymi wiosną roślinami cebulowymi.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

Azalie barwy wiosny / Adam Marosz

(Ogrody 2011 nr 4, s. 32-39)

 

Azalie należą do tego samego rodzaju co różaneczniki, ich kwiaty cechuje piękno barw i przyjemna woń. Do azalii należy 30-40 gatunków o liściach opadających na zimę. Kilka z nich posiada liście dwusezonowe, które dały początek odmianom azalii japońskich. Większość azalii rośnie naturalnie w Japonii i zachodniej części Stanów Zjednoczonych, nieliczne pochodzą z Chin, zaś jeden – azalia żółta z południowo-wschodniej Europy.  Obecnie znanych jest ponad 10 tysięcy odmian azalii i ciągle przybywa nowych. W hodowli odmian współczesnych najważniejsze są cechy kwitnienia, barwy i obfitości kwiatów, wielkości i kształtu, wypełnienia kwiatostanami.

Intensywna hodowla odmian azalii sięga połowy XIX w., gdy ogrodnicy z Anglii, Holandii, Belgii czy Niemiec wykonywali pierwsze kontrolowane zapylenia krzewów przywożonych z Japonii, Chin i Ameryki. Pierwsze mieszańce ogrodowe uzyskiwano poprzez wysiew nasion, a później zaczęto rozmnażać azalie wegetatywnie, czyli z sadzonek. W historii hodowli azalii duże znaczenie miało powstanie mieszańca azalii gandawskiej (Rh. X gandavense), który powstał przy udziale azalii pontyjskiej. Pierwszych krzyżowań europejskiego gatunku dokonywał Peter Mortier w Gandawie. Do tej grupy mieszańców gandawskich należy większość azalii spotykanych w polskiej uprawie.

Azalie japońskie mają zwarte, gęste i kuliste krzewy, zazwyczaj szersze niż wyższe. Kwiaty mają chłodniejsze kolory tj. czerwień, ostry róż, fiolet i czysta biel. Gatunek ten ma duże wymagania siedliskowe, gdyż liście większości z nich są dwusezonowe. Pąki kwiatowe łatwiej przemarzają, ale krzewy zwykle bezpiecznie zimują pod śniegiem. Azalie japońskie niezbyt dobrze znoszą letnie upały, dlatego stanowisko powinno być latem ocienione i podlewane podczas suszy.

Oprac. Aleksandra Szymańska

 

 

Ozdobne porzeczki / Wojciech Podstolski

(Ogrody 2011 nr 4, s. 54-57)

 

Jednym z najbardziej dekoracyjnych gatunków porzeczki jest porzeczka krwista pochodząca z zachodniej części Ameryki Północnej. Gatunek tworzy okazałe, szerokie krzewy o ładnych, żywo zielonych i aromatycznych liściach pokrytych kutnerem. Największą zaletą rośliny są czerwono-różowe kwiaty zebrane w liczne grona, które pojawiają się wiosną tuż przed rozwojem liści. Latem ozdobą są też czarne pokryte niebieskawym nalotem owoce.

Najpopularniejsze odmiany porzeczki krwistej to: Atrorubens o intensywniej czerwonych kwiatach oraz King Edward VII o dużych kwiatostanach. Inne odmiany, choć rzadko występujące w Polsce to: Pulborough Scarlet, White Icicle i Brianjou. Należy pamiętać, że na porzeczce krwistej rozwija się rdza wejmutkowo-porzeczkowa, groźna choroba wywoływana przez grzyb Cronartium ribicola, która powoduje zamieranie sosen pięcioigielnych. Wobec czego porzeczek nie należy sadzić w pobliżu sosny wejmutki i limby.

Innym ozdobnym gatunkiem porzeczki jest pochodząca z zachodniej części Ameryki Północnej porzeczka złocista zwana wonną. Krzew tego gatunku osiąga 2-3 m wysokości, na wiosnę obsypuje się zebranymi w grona intensywnie żółtymi kwiatami o przyjemnym zapachu. Porzeczkę złocistą często wykorzystuje się do tworzenia luźnych żywopłotów w nasłonecznionych miejscach.

Najczęściej uprawianym gatunkiem o ozdobnych liściach jest porzeczka alpejska, która występuje w całej Europie i zachodniej Syberii zwłaszcza w rejonach górskich, jako podszyt w wilgotnych lasach liściastych i suchych sosnowych. Klasyczną odmianę porzeczki alpejskiej Schmidt i nowszą skandynawską Dima wykorzystuje się do tworzenia niewysokich, gęstych żywopłotów.

Porzeczki ozdobne nie mają wielkich wymagań i tolerują różne rodzaje gleb o umiarkowanej zasobności. Najbardziej wytrzymałym gatunkiem jest porzeczka alpejska niezwykle mrozoodporna, toleruje głęboki cień i konkurencję korzeni drzew. Porzeczka złocista nie toleruje wapnia, jednak dzięki odporności na zasolenie podłoża może służyć do tworzenia formowanych żywopłotów np. na terenach nadmorskich. Porzeczka krwista lubi miejsca ciepłe i słoneczne, rośnie na średnio żyznej glebie, jest dość wrażliwa na niedobór wody i nie toleruje gleb zimnych, ciężkich oraz mokrych.

By porzeczki zdrowo rosły, przed ich posadzeniem warto zaprawić dołki mieszaniną przekompostowanego obornika, substratu torfowego i kompostu. Dorosłe rośliny można zasilać nawozami wieloskładnikowymi, a w razie suszy wszystkie porzeczki obficie podlewać.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Wielkie możliwości drobnego Epimedium / Katarzyna Wróblewska

(Mój Piękny Ogród 2011 nr 4, s.25)

 

Epimedium to długowieczna bylina znana także pod nazwą skrzydła wróżki, rogate ziele czy kapelusz biskupa. Niektóre gatunki charakteryzują się wiecznie zielonymi liśćmi, nad którymi wiosną wyrastają purpurowe, fioletowe, żółte bądź białe kwiaty. Ich cztery wewnętrzne płatki (zwane sepalami) mogą być zakończone ostrogami lub torebkami wytwarzającymi nektar. Kwiaty pojawiają się wczesną wiosną lub razem z rozwijającymi się liśćmi i są zebrane z luźne grona.

W okresie kwitnienia bylina ta osiąga wysokość do 50 cm. Oprócz wyjątkowych walorów ozdobnych roślina ta znana jest także, jako skuteczny afrodyzjak. W sercowatych liściach kryje się, bowiem ikariina o działaniu podobnym do najpopularniejszego leku na potencję.

Do rodzaju epimedium należy około pięćdziesiąt gatunków występujących w Azji, Europie i Afryce Północnej. Najpopularniejszą odmianą ogrodową jest epicedium alpejskie. Dorasta ono do 30 cm, ma biało-purpurowe kwiaty, jest tolerancyjne na niedobory wody i wysoką temperaturę. Dużym powiedzeniem cieszy się także epicedium wielkokwiatowe o jasnych liściach z delikatną bordową obwódką.

Dobór odmian ogrodowych poszerzają liczne mieszańce międzygatunkowe, np. epimedium czerwone, wyróżniające się czerwonawymi liśćmi i purpurowo-białymi kwiatami, epimedium pstre, o żółtych kwiatach, epimedium Younga o czysto białych kwiatach czy epimedium Harleya o czerwono-żółtej barwie.

Rośliny z tego gatunku najlepiej rosną na stanowiskach półcienistych. Większość z to długowieczne byliny rozrastające się za pomocą kłączy. Niektóre z nich tworzą zwarte kępy (epimedium wielokwiatowe i alpejskie), zaś inne szybko porastają nawet dość duże powierzchnie (epimedium pstre). Epimedium pięknie komponują się z funkiami, kopytnikiem, przylaszczką czy kwitnącymi wiosną roślinami cebulowymi.

 

Oprac. Joanna Radziewicz

 

Azalie barwy wiosny / Adam Marosz

(Ogrody 2011 nr 4, s. 32-39)

 

Plik:Azalia wielkokwiatowa.jpgAzalie należą do tego samego rodzaju co różaneczniki, ich kwiaty cechuje piękno barw i przyjemna woń. Do azalii należy 30-40 gatunków o liściach opadających na zimę. Kilka z nich posiada liście dwusezonowe, które dały początek odmianom azalii japońskich. Większość azalii rośnie naturalnie w Japonii i zachodniej części Stanów Zjednoczonych, nieliczne pochodzą z Chin, zaś jeden – azalia żółta z południowo-wschodniej Europy. Obecnie znanych jest ponad 10 tysięcy odmian azalii i ciągle przybywa nowych. W hodowli odmian współczesnych najważniejsze są cechy kwitnienia, barwy i obfitości kwiatów, wielkości i kształtu, wypełnienia kwiatostanami.

Intensywna hodowla odmian azalii sięga połowy XIX w., gdy ogrodnicy z Anglii, Holandii, Belgii czy Niemiec wykonywali pierwsze kontrolowane zapylenia krzewów przywożonych z Japonii, Chin i Ameryki. Pierwsze mieszańce ogrodowe uzyskiwano poprzez wysiew nasion, a później zaczęto rozmnażać azalie wegetatywnie, czyli z sadzonek. W historii hodowli azalii duże znaczenie miało powstanie mieszańca azalii gandawskiej (Rh. X gandavense), który powstał przy udziale azalii pontyjskiej. Pierwszych krzyżowań europejskiego gatunku dokonywał Peter Mortier w Gandawie. Do tej grupy mieszańców gandawskich należy większość azalii spotykanych w polskiej uprawie.

Azalie japońskie mają zwarte, gęste i kuliste krzewy, zazwyczaj szersze niż wyższe. Kwiaty mają chłodniejsze kolory tj. czerwień, ostry róż, fiolet i czysta biel. Gatunek ten ma duże wymagania siedliskowe, gdyż liście większości z nich są dwusezonowe. Pąki kwiatowe łatwiej przemarzają, ale krzewy zwykle bezpiecznie zimują pod śniegiem. Azalie japońskie niezbyt dobrze znoszą letnie upały, dlatego stanowisko powinno być latem ocienione i podlewane podczas suszy.

Oprac. Aleksandra Szymańska

 

Plik:Ribes sanguineum A.jpg

Ozdobne porzeczki / Wojciech Podstolski

(Ogrody 2011 nr 4, s. 54-57)

 

Jednym z najbardziej dekoracyjnych gatunków porzeczki jest porzeczka krwista pochodząca z zachodniej części Ameryki Północnej. Gatunek tworzy okazałe, szerokie krzewy o ładnych, żywo zielonych i aromatycznych liściach pokrytych kutnerem. Największą zaletą rośliny są czerwono-różowe kwiaty zebrane w liczne grona, które pojawiają się wiosną tuż przed rozwojem liści. Latem ozdobą są też czarne pokryte niebieskawym nalotem owoce.

Najpopularniejsze odmiany porzeczki krwistej to: Atrorubens o intensywniej czerwonych kwiatach oraz King Edward VII o dużych kwiatostanach. Inne odmiany, choć rzadko występujące w Polsce to: Pulborough Scarlet, White Icicle i Brianjou. Należy pamiętać, że na porzeczce krwistej rozwija się rdza wejmutkowo-porzeczkowa, groźna choroba wywoływana przez grzyb Cronartium ribicola, która powoduje zamieranie sosen pięcioigielnych. Wobec czego porzeczek nie należy sadzić w pobliżu sosny wejmutki i limby.

Innym ozdobnym gatunkiem porzeczki jest pochodząca z zachodniej części Ameryki Północnej porzeczka złocista zwana wonną. Krzew tego gatunku osiąga 2-3 m wysokości, na wiosnę obsypuje się zebranymi w grona intensywnie żółtymi kwiatami o przyjemnym zapachu. Porzeczkę złocistą często wykorzystuje się do tworzenia luźnych żywopłotów w nasłonecznionych miejscach.

Najczęściej uprawianym gatunkiem o ozdobnych liściach jest porzeczka alpejska, która występuje w całej Europie i zachodniej Syberii zwłaszcza w rejonach górskich, jako podszyt w wilgotnych lasach liściastych i suchych sosnowych. Klasyczną odmianę porzeczki alpejskiej Schmidt i nowszą skandynawską Dima wykorzystuje się do tworzenia niewysokich, gęstych żywopłotów.

Porzeczki ozdobne nie mają wielkich wymagań i tolerują różne rodzaje gleb o umiarkowanej zasobności. Najbardziej wytrzymałym gatunkiem jest porzeczka alpejska niezwykle mrozoodporna, toleruje głęboki cień i konkurencję korzeni drzew. Porzeczka złocista nie toleruje wapnia, jednak dzięki odporności na zasolenie podłoża może służyć do tworzenia formowanych żywopłotów np. na terenach nadmorskich. Porzeczka krwista lubi miejsca ciepłe i słoneczne, rośnie na średnio żyznej glebie, jest dość wrażliwa na niedobór wody i nie toleruje gleb zimnych, ciężkich oraz mokrych.

By porzeczki zdrowo rosły, przed ich posadzeniem warto zaprawić dołki mieszaniną przekompostowanego obornika, substratu torfowego i kompostu. Dorosłe rośliny można zasilać nawozami wieloskładnikowymi, a w razie suszy wszystkie porzeczki obficie podlewać.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to Twitter