Uprawa i nawożenie roślin

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Doskonałe do kiszenia / Anna Wrzodak

(Działkowiec 2015 nr 6, s. 54-55)

Na jakość ogórków uprawianych w gruncie ogromny wpływ mają: warunki klimatyczne panujące w danym sezonie wegetacyjnym, warunki uprawowe (tj. nawożenie, nawadnianie, termin zbioru), wybór odmiany. Aby uzyskać zadowalające plony ogórków i dobre z nich przetwory, jest to uzależnione od wielu czynników. Do najważniejszych należą:

• Stanowisko. Powinno być zaciszne i nasłonecznione, z zachowaniem zasad zmianowania.
• Gleba. Żyzna, o obojętnym odczynie, przepuszczalna, choć utrzymująca wilgoć, z zawartością próchnicy i składników pokarmowych.
• Wymagania pokarmowe. Wskazane jest nawożenie organiczne obornikiem lub nawozami zielonymi, uzupełnione nawożeniem mineralnym. Przenawożenie nawozami azotowymi osłabia strukturę, ogórki miękną po ukiszeniu i mają puste komory.
• Wybór odmiany. Odmiana do kiszenia powinna odznaczać się wysokim plonem i odpornością lub tolerancją wobec najgroźniejszych chorób. Polecane są odmiany, które cechuje prosty, walcowaty kształt owoców, o trwałym zielonym wybarwieniu skórki oraz małej, zwartej komorze. Do uprawy amatorskiej w gruncie poleca się między innymi: Cezar F_1, Hermes F₁, Polan F₁, Izyd F_1, Lider F₁.
• Nawadnianie. Wpływa na jakość i wielkość plonu ogórków. Od kwitnienia do końca zbiorów owoców ogórki potrzebują najwięcej wody.
• Zbiór. Również termin zbioru decyduje o dobrej jakości ogórków przeznaczonych do kwaszenia. Pierwsze zbiory można przeznaczyć na ogórki małosolne na bieżące spożycie. Ogórki ze środkowych okresów zbiorów są przydatne na przetwory do dłuższego przechowywania.

-        Ogórki trzeba zbierać co 2 dni w godzinach porannych. Przerośnięte owoce należy usuwać. Po zbiorze nie można ich trzymać na słońcu.

-

Oprac. Aleksandra Szymańska

Kalafiorowe „must have” / Aleksandra Czerwińska-Nowak

(Warzywa 2015 nr 4, s. 79-81)

Embargo wprowadzone przez Rosję na unijne warzywa spowodowało, że popyt na mrożone kalafiory z Polski, których wschodni sąsiad był istotnym odbiorcą, wyraźnie się skurczył. Mimo to zakłady przetwórcze nie przestały produkowania mrożonych kalafiorów. Teraz dla producentów, którzy podpisali z chłodniami umowy kontraktacyjne, nadszedł czas wyboru odmian, które posadzą w tym sezonie. Wśród proponowanych odmian kalafiora do zaopatrzenia przetwórstwa wymienia się:

• Almira F₁ (Bejo Zaden)

• Casper F₁ (Rijk Zwaan)

• David F₁ (Syngenta)

• Giewont F₁ (Monsanto – marka Seminis)

• Karnak F₁ (Sakata)

Pozostałe odmiany: Naruto F₁, Sesam, Raoul F₁

Oprac. Aleksandra Szymańska

Jabłka o czerwonym miąższu / Andrzej A. Przybyła

(Sad 2015 nr 5, s.6,8)

Ze względu na coraz większe zainteresowanie konsumentów owocami o podwyższonych właściwościach zdrowotnych od kilku lat jabłka o czerwonym miąższu stały się jednym z priorytetów hodowli nowych odmian jabłoni. Miąższ o czerwonej barwie jest rezultatem obecności antocyjanin, które wykazują właściwości przeciwutleniające, czyli zdolność usuwania wolnych rodników tlenu.

Odmiany o czerwonym miąższu były uprawiane od stuleci, ale na niewielką skalę. Przykładem może być stara odmiana angielska ‘Sops in Wine’, której owoce do dziś są wykorzystywane zarówno w celach kulinarnych, jak i do produkcji cydru oraz ‘Surprise’, która figuruje w katalogach szkółkarskich USA od 1824 roku.

Współczesna hodowla odmian o czerwonym miąższu jest stosunkowo nowym kierunkiem i dynamicznie rozwija się na całym świecie. W USA do krzyżowań wykorzystano białomiąższowe odmiany komercyjne i tamtejsze kraby o czerwonym miąższu owoców, jednak efekty tych działań nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

W Europie w 2010 roku wprowadzono na rynek kilka odmian czerwonomiąższowych, wyhodowanych w Szwajcarii przez Markusa Kobelta – ‘Sirena’, ‘Circe’, ‘Calypso’ i ‘Era’. Charakteryzują się one czerwoną, intensywną barwą skórki, miąższu i kwiatów. Są odporne na porażenie przez sprawcę parcha jabłoni. W tym samym roku w Japonii wprowadzono do handlu odmianę ‘Kurenai no Yume’, o słodkim, smacznym, czerwonym miąższu, która nadaje się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i do przetwórstwa.

W Nowej Zelandii hodowlę odmian o czerwonym miąższu rozpoczęto w 1998 roku, w oparciu o gatunek Malus sieversii. Uzyskane owoce były jednak małe i gorzkie. W 2009 roku grupa badawcza z tego kraju zaklasyfikowała jabłka o czerwonym miąższu do dwóch typów A i B. Do ‘typu A’ zaliczono odmiany u których czerwona pigmentacja występuje przez cały okres rozwoju owocu, a do ‘typu B’ – odmiany o zielonych liściach i skórce wybarwiającej się dopiero w późnym stadium rozwoju.

Do hodowli jabłek czerwonomiąższowych wykorzystywane są metody tradycyjne (krzyżowanie) oraz biotechnologiczne (transgeneza). Widoczny jest wyraźny postęp w uzyskiwaniu owoców o coraz wyższej jakości.

Oprac. Joanna Radziewicz

Rok 2014 w winnicy / Jerzy Lisek

(Sad Nowoczesny 2015 nr 5, s. 81-84)

W ostatnich latach odnotowano w Polsce duży postęp w rozwoju winiarstwa. Powstają nowe winnice, zarówno małe, jak i wielohektarowe. Większość plantacji dostarcza surowca do wyrobu wina gronowego. Oczywiście rozwojowi uprawy winorośli sprzyja postęp w hodowli odmian, które lepiej przystosowują się do panujących w kraju warunków pogodowych.

Rok 2014 był trudny dla plantatorów winorośli. Duże problemy w uprawie przysporzyły przymrozki wiosenne, które na części młodych latorośli doprowadziły do uszkodzeń.

Za największy problem ubiegłego roku należy uznać gnicie owoców, najczęściej w formie szarej pleśni. Główną przyczyną rozwoju chorób grzybowych, włącznie z gniciem dojrzewających owoców, była wysoka wilgotność powietrza (średnio 81% w maju-lipcu, 85% w sierpniu i wrześniu, oraz 90% w październiku), co powodowało częste zwilżenie gron i liści. Pośród odmian przerobowych do najbardziej wrażliwych na szarą pleśń należały: Müller-Thurgau, Bacchus, Phoenix, Orion, Pinot Blanc, Portugalskie Niebieskie, Tauberschwarz i Siegerrebe. Z kolei wśród odmian deserowych: Timur, Aron, Ganita i Ananasnyj Rannyj. Porażenie krzewów przez mączniaka rzekomego i właściwego następowało późno, bo w sierpniu i dotyczyło przeważnie młodych liści. Rozwój chorób grzybowych ograniczano środkami zawierającymi: mankozeb oraz piraklostrobinę + boskalid.

Najbardziej wrażliwe na mączniaka rzekomego okazały się: Morio Muskat, Cabernet Sauvignon, Kerner, Kernling i Müller-Thurgau; a na mączniaka prawdziwego: Portugalskie Niebieskie, Dakapo i Zweigelt.

Biorąc pod uwagę plenność i jakość owoców w 2014 r. dobrze sprawdziły się niemieckie mieszańce między-wewnątrzgatunkowe: Solaris, Merzling, Hibernal, Johanniter, Helios, Regent, Bolero oraz austriacki Roesler. Odmiany te cechuje większa odporność na choroby grzybowe i niską temperaturę. Niezawodnie owocowały krzewy mieszańców miedzygatunkowych: Marechal Foch, Leon Millot i Seyval.

Miniony rok był także dobry dla tradycyjnych winiarskich odmian winorośli właściwej: Pinot Noir, Pinot Gris, Chardonnay, Riesling, a nawet trudnych do uprawy w naszych warunkach – Traminer Rot i Merlot.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Nawadnianie kroplowe sałaty i ogórka / Aleksandra Czerwińska-Nowak

(Warzywa 2015 nr 4, s. 15-17)

Sałata i ogórek to gatunki zaliczane do grupy warzyw o dużych i bardzo dużych potrzebach wodnych. Metodą, która przynosi najlepsze efekty nawadniania, biorąc pod uwagę, m.in. małą ilość zużytej wody, niskie koszty energii, ograniczenie wypłukiwania nawozów i ryzyka porażenia chorobami, jest nawadnianie kroplowe.

Sałata i ogórek są warzywami wrażliwymi na suszę. W warunkach klimatycznych Polski, gdzie deficyt opadów w sezonie wegetacyjnym może sięgać 200 mm – ich produkcja towarowa bez nawadniania jest mało efektywna. Poza tym obydwa gatunki są podatne na choroby bakteryjne i grzybowe, którym sprzyja zwilżanie liści, dlatego w ich uprawie nie jest zalecane deszczowanie, a nawadnianie kroplowe.

Do nawadniania kroplowego upraw polowych zazwyczaj wykorzystuje się linie kroplujące i ich tańszą alternatywę – taśmy kroplujące. W tych ostatnich emitery umieszczone są w taśmie o średnicy 16 lub 17 mm. Mają one budowę labiryntową, wymuszającą turbulentny przepływ wody, który przeciwdziała ich zapychaniu. Taśmy są cienkościenne, przez co są mniej wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne od grubościennych linii kroplujących i odznaczają się krótszą żywotności.

Linie kroplujące zbudowane są z rury polietylenowej, w której w zależności od typu, co kilkanaście do kilkudziesięciu centymetrów zatopione są emitery zbudowane podobnie jak w taśmach kroplujących.

Taśmy i linie kroplujące mogą być rozkładane luźno na powierzchni gleby w bezpośrednim sąsiedztwie rzędów roślin, bądź na głębokość do 30 cm pod jej powierzchnią. Trwałość systemu nawadniania i efektywność zależy od jakości wody, gdyż zanieczyszczenia mechaniczne oraz związki żelaza mogą powodować zapychanie kroplowników. Dlatego ważne jest wyposażenie systemu nawodnieniowego w filtr żwirowo-piaskowy lub filtr dyskowy, a w razie potrzeby również odżelaziacz.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Róże angielskie (cz.1) / Marta Joanna Monder

(Szkółkarstwo 2015 nr 2, s. 6-15)

Pierwsze odmiany róż angielskich powstały w wyniku krzyżowania starych róż i nowoczesnych  odmian z grupy mieszańców herbacianych oraz róż bukietowych. Róże angielskie to grupa niejednolita. Zapach kwiatów jest intensywny, bogaty i określany jako typ np. owocowy, cytrusowy, piżmowy, kwiatów starych róż, herbaciany, mirry lub mieszany. Ich kształt przypomina stare róże. Płatki zewnętrzne są zazwyczaj nieco większe od wewnętrznych i mogą mieć nierównomierne brzegi oraz aksamitny połysk. Kwiaty są przeważnie dość duże, liczące nawet ponad 100 płatków. Gama kolorystyczna jest bardzo szeroka, kolory są najczęściej pastelowe, nasycone, mocne i trwałe. Powtarzanie kwitnienia to cecha rzadka u róż historycznych. Większość odmian nowszych, dobrze powtarza kwitnienie, aczkolwiek to pierwsze, w czerwcu-lipcu jest najbardziej obfite. Pędy są silne,  a ulistnienie obfite. Przekrój krzewów jest regularny, ale swobodny i naturalny. W zależności od odmiany krzewy są raczej średnio mrozoodporne, dlatego powinny być kopczykowane na zimę. Zwykle rosną zdrowo, chociaż niektóre odmiany wykazują umiarkowaną podatność na czarną plamistość liści i mączniaka prawdziwego. Róże te rozmnaża się poprzez okulizację na podkładkach, w łagodniejszym klimacie niektóre oferowane są na własnych korzeniach. .

Zastosowanie róż angielskich jest uniwersalne, z głównym przeznaczeniem na mieszane rabaty. Wśród nich znajdują się też odmiany do sadzenia w pojemnikach, na żywopłoty, jako formy pienne, a także szczególne intensywnie pachnące, tolerujące grosze warunki świetlne, o podwyższonej mrozoodporności lub przeznaczone do cieplejszego klimatu. Nadają się również na kwiaty cięte.

Róże angielskie podzielono na pięć podgrup ze względu na ich pochodzenie:

• Old Roses (‘Auswife’ WIFE OF BATH, ‘Ausmary’ MARY ROSE, ‘Auslevel’ GLAMIS CASTLE, ‘Auscrim’ L.D. BRAITHWAITE, ‘Austin’ CHARLES RENNIE MACKINTOSH, ‘Ausmak’ EGLANTYNE)
• Heritage (‘Korbin’ SCHNEEWITTCHEN, ‘Ausmas’ GRAHAM THOMAS, ‘Ausleaf’ ENGLISH ELEGANCE, ‘Ausham’ GEOFF HAMILTON)
• Portland (‘Ausbord’ GERTRUDE JEKYLL)
• Gloire de Dijon (‘Aussaucer’ EVELYN)
• Aloha (‘Ausles’ CHARLES AUSTIN, ‘Auscot’ ABRAHAM DARBY, ‘Ausgold’ GOLDEN CELEBRAITON, ‘Ausbred’ BREDON).

Charakterystyka wybranych odmian:

Ausbaker TEASING GEORGIA– nazwa odmiany pochodzi od imienia Georgii Tornow. Kwiaty są żółte, miseczkowate, luźno zbudowane, duże, o zapachu róż herbacianych. Odmiana dobrze powtarza kwitnienie, tworzy dość pokaźne krzewy, odporna na mróz i choroby.

Ausbord GERTRUDE JEKYLL– kwiaty zaczynają kwitnąć w pierwszej połowie czerwca, są duże, ćwierćrozetowe, koloru intensywnie różowego, o zapachu róż damasceńskich. Odmiana dość dobrze powtarza kwitnienie. Krzewy osiągają wysokość około 1,2 m i mogą być prowadzone jako pnące.

Ausbuff ENGLISH GARDEN– tworzy krzewy wzniesione osiągające wysokość do 1,2 m. Nadaje się do sadzenia w pojemnikach i na żywopłoty. Kwiaty mają barwę żółtą z brzoskwiniowym odcieniem płatków wewnętrznych, są dość duże, o herbacianym zapachu. Odmiana jest odporna na mróz i choroby.

Auscer CHAUCER – odmiana o różowych, szalkowatych i dość dużych kwiatach oraz  silnym zapachu mirry. W porównaniu z innymi odmianami do jesieni powtarza kwitnienie słabiej. Krzewy osiągają wysokość około 1,2 m. Nadaje się na żywopłoty. Jest bardzo odporna na mrozy i średnio odporna na choroby.

Auscrim L.D. BRAITHWAITE – można ją zaliczyć do najcenniejszych odmian o czerwonej barwie kwiatów. Mają one czarkowaty kształt, są bardzo pełne, płaskie i duże, o zapachu kwiatów starych róż. Odmiana ta dobrze powtarza kwitnienie. Krzewy osiągają wysokość około 1 m. Jest przeciętnie odporna na mróz i choroby.

Auscrystal JAMES GALWAY – nazwana na cześć flecisty, Jamesa Galwaya. Kwiaty przybierają barwę różową i brzoskwiniową, są szalkowate, duże, bardzo pełne, o zapachu starych róż. Krzewy osiągają wysokość około 1,5 m, mogą przybierać formę pnącą. Odmiana jest średnio odporna na mróz i choroby.

Ausdir TRADESCANT – kwiaty są koloru czerwonego, ćwierćrozetowe, bardzo duże, o zapachu starych róż. Krzew dorasta do wysokości  co najmniej 1 m. Odmiana jest średnio wrażliwa na choroby i mróz.

Ausencart BENJAMIN BRITTEN – kwiaty są barwy czerwonej z pomarańczowym odcieniem, początkowo kuliste, potem szalkowate, średniej wielkości, o intensywnym owocowo-winnym zapachu. Odmiana tworzy wzniesione krzewy dorastające do wysokości około 1,2 m. Jest bardzo odporna na mróz i choroby.

Ausgold GOLDEN CELEBRATION – kwiaty są złotożółte, szalkowate do kulistych, duże, pełne, o zapachu owoców i herbaty. Kwitnienie powtarza się mniej obficie, do późnej jesieni. Krzewy są dość luźne i osiągają wysokość 1,2-1,5 m. Mogą przybierać formę pnącą. Odmiana mrozoodporna i średnio tolerancyjna na choroby.

Ausham GEOFF HAMILTON – klasyczna odmiana na wielogatunkowe rabaty. Kwiaty są koloru różowego, z jaśniejszymi płatkami zewnętrznymi, początkowo szalkowate, potem ćwierćrozetowe, nieduże, bardzo pełne, o silnym zapachu starych róż i jabłek. Krzywy mają wzniesiony pokrój i osiągają wysokość około 1,5 m. Odmiana mrozoodporna i tolerancyjna na choroby.

Ausjo JUDE DE OBSCURE – kwiaty są jasnobrzoskwiniowo-kremowe, o jaśniejszych płatkach zewnętrznych, początkowo kuliste, potem szalkowate, dość duże i bardzo pełne. Odmiana tworzy dość duże i regularne krzewy. Jest odporna na mróz i choroby.

Ausland SCEPTER’D ISLE – kwiaty jasnoróżowe, szalkowate, kuliste, średniej wielkości, o zapachu mirry. Odmiana dobrze powtarza kwitnienie jest średnio odporna na mrozy i choroby. Krzewy osiągają wysokość 1,0-1,5 m.

Oprac. Joanna Radziewicz

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł