Rolnictwo ekologiczne

Szczegóły

Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej

Stan rolnictwa ekologicznego w Polsce / Małgorzata Waszewska

(Bezpieczeństwo i Higiena Żywności 2015 nr 2, s. 59)

Od momentu akcesji Polski do UE w 2004 r., aż do 2013 r. zaobserwowano stały, dynamiczny wzrost liczby producentów ekologicznych. W roku 2014 po raz pierwszy odnotowano spadek tej liczby, związany ze zmniejszeniem się liczby gospodarstw rolnych, stanowiących prawie 98%wszystkich producentów ekologicznych.  Czynnikiem mającym wpływ na ten spadek jest przypuszczalnie zmiana zasad przyznawania pomocy finansowej dla ekologicznych producentów rolnych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Według stanu na dzień 31.12.2014 r. w Polsce działalność prowadziło 25 427 producentów ekologicznych (tj. o 6,2% mniej niż w roku 2013). Pomimo spadku liczby gospodarstw ekologicznych zwiększyła się liczba przetwórni ekologicznych (482 w 2014 r. przy 426 w 2013 r.), w związku z czym można się spodziewać dalszego rozwoju rynku żywności ekologicznej w Polsce. W 2014 r. powierzchnia użytków rolnych, na których prowadzono produkcję zgodnie z metodami ekologicznymi wynosiła 656,3 tys. ha, czyli o 2% mniej niż w roku poprzednim.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Rolnictwo ekologiczne w Polsce / Małgorzata Waszewska

(Bezpieczeństwo i Higiena Żywności 2015 nr 2, s. 56-59)

Od czasu wejścia do Unii Europejskiej w Polsce obowiązuje ustanowionyna podstawie przepisów rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 system kontrolirolnictwa ekologicznego. Gwarantuje on nabywcom produktówekologicznych, że są one wytworzone przez producentów ekologicznych, którzyspełnili wymagania określone w przepisach prawa dotyczących rolnictwaekologicznego.

Zasady produkcji ekologicznej i jej kontroli dotyczą każdego etapu produkcji, przetwarzania i dystrybucji. Kontroli podlegają także przetwórnie ekologiczne, które przetwarzają ekologiczne surowce rolne, a także dystrybutorzy i importerzy tych produktów.

Do podstawowych zasad produkcji ekologicznej należą: zakaz stosowania GMO; zakaz stosowania większości chemicznych nawozów i pestycydów; okres konwersji gruntów i zwierząt; zakaz stosowania niektórych substancji i środków w przetwórstwie żywności i pasz, które mogą wprowadzać w błąd w kwestii prawdziwej natury produktu.

System kontroli rolnictwa ekologicznego w Polsce prowadzi:

• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – upoważnia jednostki certyfikujące do działania w rolnictwie ekologicznym,
• Polskie Centrum Akredytacji – akredytuje jednostki certyfikujące na zgodność z normą PN-EN 17065:2013,
• Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych – sprawuje nadzór nas jednostkami certyfikującymi i nadzór nad produkcją ekologiczną,
• Jednostki certyfikujące w rolnictwie ekologicznym – przeprowadzają kontrole u producentów ekologicznych w celu weryfikacji, czy ich działalność jest prowadzona zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego oraz wydają i cofają certyfikaty producentom ekologicznym.

Każdy producent ekologiczny musi być skontrolowany raz w roku. Zdarza się jednak, że jednostki certyfikujące mogą przeprowadzić także dodatkowe (często niezapowiedziane) kontrole producentów. Podczas kontroli jednostki certyfikujące mogą pobierać próbki do badań laboratoryjnych w celu sprawdzenia, czy w procesie produkcji nie były stosowane środki niedozwolone.

Oprac. Aleksandra Szymańska

Rolnictwo ekologiczne – zasady udzielania wsparcia z PROW 2014-2020

(Przegląd Zbożowo-Młynarski 2015 nr 7, s. 5-7)

Płatności ekologiczne w ramach PROW 2014-2020 będą przyznawane z zastosowaniem poniższego mechanizmu degresywności w wysokości:

• 100 proc. stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
• 75 proc. stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
• 60 proc. stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha;

Mechanizm ten będzie stosowany w odniesieniu do łącznej powierzchni gruntów w gospodarstwie w ramach wszystkich pakietów i ich wariantów, dla których przysługuje płatność ekologiczna.

Należności z tego tytułu będą wypłacane rolnikom, którzy:

• posiadają numer identyfikacyjny;
• posiadają co najmniej 1 ha UR (użytki rolne);
• realizują 5-letnie zobowiązanie ekologiczne;
• spełniają warunki przyznania płatności ekologicznej.

Pakiety i warianty działania:

• Pakiet 1. Uprawy rolnicze w okresie konwersji;
• Pakiet 2. Uprawy warzywne w okresie konwersji;
• Pakiet 3. Uprawy zielarskie w konwersji;
• Pakiet 4. Uprawy sadownicze w okresie konwersji (4.1.1 Podstawowe uprawy sadownicze w okresie konwersji, 4.2.1. Uprawy jagodowe w okresie konwersji);
• Pakiet 5. Uprawy paszowe na gruntach ornych w okresie konwersji;
• Pakiet 6.  Trwałe użytki zielone w okresie konwersji;
• Pakiet 7. Uprawy rolnicze po okresie konwersji;
• Pakiet 8. Uprawy warzywne p[o okresie konwersji;
• Pakiet 9. Uprawy zielarskie po okresie konwersji;
• Pakiet 10. Uprawy sadownicze po okresie konwersji (10.1.1 Podstawowe uprawy sadownicze po okresie konwersji,  10.1.2. Uprawy jagodowe po okresie konwersji)
• Pakiet 11. Uprawy paszowe na gruntach ornych po okresie konwersji;
• Pakiet 12. Trwałe użytki zielone po okresie konwersji.

Warunkami przyznania płatności ekologicznej w ramach wszystkich pakietów są:

• prowadzenie produkcji rolnej zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym, przepisami Rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2207;
• wytworzenie produktów rolnictwa ekologicznego, a w przypadku uprawy roślin dwuletnich wytworzenie tych produktów w drugim roku uprawy rośliny dwuletniej (warunek nie dotyczy pakietów 6 i 12).

Dla poszczególnych pakietów zostały ustalone szczegółowe warunki przyznania płatności ekologicznej.

Rolnicy realizujący zobowiązania ekologiczne są zobowiązani do posiadania planu działalności ekologicznej i prowadzenia rejestru działalności ekologicznej, zawierającego wykaz działań agrotechnicznych oraz wykaz wypasów zwierząt.

W przypadku działania „Rolnictwo ekologiczne” występują trzy rodzaje zobowiązania ekologicznego, grupujące pakiety pod względem rodzaju wykorzystywanych UR:

• grunty orne;
• sady;
• TUZ.

W ramach zobowiązania na gruntach ornych dopuszczalna jest zmiana uprawianych roślin, miejsca ich uprawy oraz pakietów i wariantów.

Rolnicy, którzy od 15 marca 2014 roku realizują zobowiązanie rolnośrodowiskowe w ramach pakietu 2 „Programu rolnośrodowiskowego” objętego PROW 2007-2013, mogą je kontynuować jako zobowiązanie ekologiczne zgodnie z zasadami określonymi w przepisach regulujących przyznanie wsparcia w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne”.

Oprac. Joanna Radziewicz

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł