Rosliny ozdobne
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Stewarcja kameliowata / Mieczysław Czekalski
(Zieleń Miejska 2011 nr 5, s. 24)
Stewarcja należy do najpiękniejszych drzewiastych roślin ozdobnych. Osiem jej gatunków występuje w stanie naturalnym we wschodniej Azji (Japonia, Korea, Chiny) i na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Niestety rzadko uprawiana jest w Europie.
Największą ozdobę stewarcji stanowią kwiaty i przebarwione jesienią liście. Najczęściej ogrody zdobi stewarcja kameliowata, blisko spokrewniona z krzewem herbacianym, nazywanym też herbatą chińską. Podobna do niej jest kamelia japońska – roślina ozdobna o zawsze zielonych liściach i pięknych kwiatach, w Polsce służąca do dekoracji wnętrz.
Stewarcja kameliowata rosnąca dziko na wyspach Honsiu i Sikoku dorasta do 18 m, w uprawie osiąga przeciętnie 405 m. W klimacie chłodniejszym rośnie krzewiasto. Na pniu i grubych gałęziach czerwonawa kora złuszcza się delikatnymi płatami, ukazując nową, wielobarwną, która może być szara, cynamonowo-czerwona, oliwkowa lub żółtawa. Gatunek ten posiada eliptyczne lub odwrotnie jajkowate liście o długości 3—8 cm. Kuliste pąki kwiatowe rozwijają się w płytko kielichowate kwiaty o średnicy 5-7 cm. Po wczesnej i ciepłej wiośnie rozkwitają już w końcu czerwca, zdobiąc w lipcu i sierpniu, a nawet we wrześniu.
Stewarcja kameliowata najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych do półcienistych i osłoniętych przed mroźnymi wiatrami. Regeneracja uszkodzeń mrozowych u tego gatunku przebiega dobrze, natomiast źle reaguje na przesadzanie. Ze względu na delikatny system korzeniowy, konieczne jest ściółkowanie gleby w celu jego ochrony. Wymaga gleb świeżych oraz umiarkowanie wilgotnych, próchnicznych i żyznych o odczynie kwaśnym. Nie udaje się na glebach zawierających dużą ilość wapnia. Wystarczająco wytrzymale znosi suszę.
Stewarcja rozmnażana jest z nasion i za pomocą sadzonek pędowych, a amatorsko przez odkłady. Ze względu na swoje wymagania nadaje się do kompozycji z ozdobnymi roślinami wrzosowatymi, zwłaszcza zawsze zielonymi.
W Polsce najładniejsze stewarcje można oglądać w Arboretum Leśnym SGGW w Rogowie k. Koluszek, w prywatnym ogrodzie w Tomaszkowicach k. Wieliczki i w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Juki (cz.1) / Mieczysław Czekalski
(Hasło Ogrodnicze 2011 nr 5, s.138-140)
Juka (Yucca L.) należy do rodziny agawowatych. Znanych jest 47 gatunków występujących naturalnie we wschodniej i środkowej części Ameryki Północnej. Rośliny te rosną na preriach, stepach i półpustyniach, w jasnych lasach, na suchych stokach i płaskowyżach, gdzie gleby zawierają duże ilości wapnia i mają odczyn obojętny lub lekko alkaliczny. Chociaż juki są zaliczane do roślin drzewiastych, to w naszych warunkach klimatycznych są traktowane jak byliny i uprawiane zwykle w parkach i ogrodach. Znane są zarówno gatunki o bardzo krótkich pniach i rozetkowatych liściach oraz gatunki o kłodzinach 30-60 centymetrowych, lub nawet 4-8 metrowych. W zależności od gatunku kłodzina może być pojedyncza lub rozgałęziona. W młodych roślin jest ona w całości pokryta liśćmi, natomiast u starych liście są zebrane w wierzchołkowaty pióropusz.
Ze środka dojrzałej rozety liściowej wyrasta różnej wysokości szypuła kwiatostanowa, zakończona okazałą wiechą lub gronem. Kwitnienie zaczyna się po kilku lub kilkunastu latach uprawy. Kwiaty są dzwonkowate, białe, kremowe lub fioletowe, o przyjemnym zapachu. Juki wytwarzają krótkie, intensywnie rozgałęziające się kłącza.
Gatunki nadające się do hodowli w jasnych pomieszczeniach o niezbyt wysokiej, ale dodatniej temperaturze to:
- Juka okazała (Yucca gloriosa)– ma sztywne i długie liście o barwie od błękitnawej do szarozielonej, które najpierw wyrastają dookoła kłodziny, a z czasem przybierają postać pióropusza na wierzchołku pnia. W korzystnych warunkach wykształcają szypułę kwiatostanową o wysokości 2 metrów, składającą się z białych, dzwonkowatych kwiatów. W obrębie gatunku wyróżnia się liczne formy i odmiany botaniczne, np.: Variegata czy Bright.
- Juka aloesowa (Yucca aloifolia) – tworzy drzewa o wysokości 4-6 metrów, przeważnie o pojedynczej kłodzinie. U starszych egzemplarzy pióropusz szczytowych liści osiąga średnicę 60-90 centymetrów. Liście mają długość około 30-45 centymetrów i są ciemnozielone z szarobłękitnawym odcieniem. Na wierzchołku umiejscowiony jest rogowaty czerwonowobrązowy kolec o białawym brzegu. Kwiatostan o długości 30-60 centymetrów jest złożony z białych kwiatów. Z odmian juki aloesowej można wymienić m.in.: odmianę Marginata, Purpura, Tricolor i Quadricolor.
Oprac. Joanna Radziewicz
Atrakcyjne dodatki / Piotr Salachna, Rafał Piechotki
(Hasło Ogrodnicze 2011 nr 5, s.148-153)
Coraz częściej funkcję dodatków bukieciarskich pełnią gatunki, które do tej pory znane były wyłącznie jako ozdobne rośliny ogrodowe, warzywa, zioła, rośliny jednoroczne czy byliny. Zaliczamy do nich m.in.:
- Marchew zwyczajną (Daucus carota) – dla florystów największe znaczenie ma odmiana Dara o gęstych, ciemnobordowych baldachach, osadzonych na szypułach o długości do 150 centymetrów. Zbiór pędów przeprowadza się na początku kwitnienia. Trwałość kwiatostanów po ścięciu i osadzeniu w wodzie wynosi średnio 10-14 dni.
- Nikandra miechunkowata (Nicandra physalodes) – tworzy pędy o wysokości 70-130 centymetrów. Kwiaty są fioletowoniebieskie z białą gardzielą i wyrastają pojedynczo w kątach liści. Najbardziej dekoracyjną część rośliny stanowią rozdęte kielichy, w środku których znajdują się kuliste jagody. Wartość ozdobną mają też fioletowobrunatne pędy, zaś zasuszone owoce mogą być wykorzystywane w aranżacjach z roślin utrwalonych.
- Przewiercień okrągłolistny (Bupleurum rotundifolium) – rośliny dorastają do wysokości 60-70 centymetrów. Częścią dekoracyjną są baldachy złożone z zielonożółtych kwiatów podpartych zielonymi podkwiatkami, osadzonych na żółtozielonych pędach. Do odmian tego gatunku zaliczamy: Decor, Garibaldi, Greek Gold i Maxima. Przeznaczone do sprzedaży kwiatostany powinny mieć otwarte prawie wszystkie kwiaty, ponieważ po ścięciu już się nie rozwijają. W wodzie zachowują świeżość przez około 14 dni.
- Tobołki polne (Thlaspi arvense) – roślina znana jako chwast. Ma drobne, białe kwiaty zebrane w długie grona. Po ścięciu pędy z owocami zachowują trwałość do 14 dni.
- Jarzmianka większa (Astrantia major) – rośliny osiągają wysokość do 80 centymetrów. Drobne kwiaty są zebrane w gwiaździste baldaszki otoczone słomiastymi okrywami. Do popularnych odmian należą: Roma i Snow Star. Trwałość kwiatów po ścięciu w wodzie wynosi 7-10 dni. Kwiatostany nadają się także do suszenia.
- Krwiściąg lekarski (Sanguisorba officinalis) – roślina wieloletnia dorastająca do wysokości 1 metra. Drobne kwiaty są zebrane w charakterystyczne, wydłużone kwiatostany o kształcie walca. Początkowo mają one barwę zieloną, z czasem czerwienieją i brunatnieją. Kwiatostany odznaczają się dużą trwałością, nadają się też do zasuszenia.
- Przywrotnik ostroklapowy (Alchemilla mollis) – roślina wieloletnia o wysokości do 50 centymetrów. Ma drobne żółtozielone kwiaty zebrane w luźne kwiatostany. Do uprawy na kwiaty cięte polecana jest najczęściej odmiana Robustica. Zbiór kwiatostanów przeprowadzany jest w chwili, gdy wszystkie kwiaty są otwarte. Ich trwałość po ścięciu wynosi około 10-12 dni.
- Odętka wirginijska (Physostegia virginiana) – rośliny dorastają do wysokości 70-80 centymetrów. Kwiaty barwy jasnoróżowej są osadzone w wyprostowanych pędach. Optymalną fazą ścinania pędów jest rozwinięcie się pierwszego kwiatu w kwiatostanie. Trwałość rośliny po ścięciu wynosi 15-20 dni.
- Szkarłatna amerykańska (Phytolacca americana) – rośliny osiągają wysokość do 3 metrów. Niewielkie, białe kwiaty są zebrane cylindryczne, gęste kłosy. Największą ozdobą roślin są owoce – początkowo czerwone, a potem fioletowoczarne jagody, osadzone na jaskrawoczerwonych ogonkach. Pędy z dojrzewającymi owocami zachowują w wodzie trwałość przez około 14 dni.
- Tojeść orszelinowata (Lysimachia clethroides) – rośliny dorastają do wysokości 60-80 centymetrów. Kwiaty są drobne, białe. Tworzą gęste grona z charakterystycznym przegięciem pod kątem 900. Ścina się je, gdy pierwsze kwiaty w gronie są rozwinięte. Ich trwałość po ścięciu wynosi około 8-12 dni.
Oprac. Joanna Radziewicz.
Nowe odmiany – złote medalistki 2012 / Alicja Cecot
(Hasło Ogrodnicze 2011 nr 6, s.144-146)
Międzynarodowa organizacja Fleuroselect tradycyjnie już przyznała nagrody wybranym odmianom, które zostaną wprowadzone na rynek w przyszłym roku.
Fiołek rogaty (Viola cornuta) – odmiana amerykańska, wczesna, o kwiatach barwy błękitno-białej, dorastających do wysokości 20 cm i takiej samej szerokości. Polecane są do uprawy w 9-centymetrowych doniczkach, a na rabacie w rozstawie 15 x 15 cm.
Jeżówka (Echinacea sp.) – bylina o języczkowatych kwiatach w kolorach: pomarańczowym, czerwonym, różowoczerwonym, fioletoworóżowym, żółtym i kremowym. Rośliny dorastają do wysokości 70-80 cm i są polecane do uprawy w doniczkach o średnicy 15 cm i większych, a na rabatach w rozstawie 40 x 40 cm. Zalecanym terminem siewu jest styczeń.
Kłosowiec mieszańcowy (Agastache hybrida) – bylina o wyprostowanych niebieskich kwiatostanach, charakteryzująca się wyrównanym, zwartym pokrojem i kwitnieniem w pierwszym roku uprawy. Rośliny są mocne i dorastają do wysokości 35 cm. Nadają się do masowych nasadzeń na rabatach, w rozstawie 30 x 30 cm, na stanowiskach słonecznych. Polecane także do tarasowych donic i innych pojemników. Kwiaty kwitną przez około 3 tygodnie.
Malwa różowa (Alcea rosea annua) – rośliny osiągają wysokość 60 cm, a półpełne, liczne, bordowe kwiaty – średnicę 8-10 cm. Pojawiają się po 14-16 tygodniach od siewu nasion. Odmiana nadaje się zarówno na rabaty na stanowiskach słonecznych (16 roślin na m2), jak i do pojemników balkonowo-tarasowych (1 roślina w doniczce o średnicy 15 cm).
Szałwia szkarłatna (Salvia coccinea) – odmiana o licznych, jaskrawoczerwonych kwiatach, które pojawiają się już po 9 tygodniach od siewu nasion. Ich kwitnienie trwa do pierwszych jesiennych przymrozków. Rośliny osiągają wysokość 45 cm. Poleca się ich uprawę w doniczkach 12-15 cm i na rabacie w rozstawie 25 x 25 cm na stanowisku słonecznym lub półcienistym.
Oprac. Joanna Radziewicz
