Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Nowe odmiany w krajowym rejestrze 2013 – plenne, słodkie i odporne na choroby / Jerzy Siódmiak
(Poradnik Plantatora Buraka Cukrowego nr 2/2013, s. 18-21)
Na podstawie korzystnych wyników doświadczeń rejestrowych w latach 2011 i 2012, w lutym 2013 r. do krajowego rejestru wpisano 15 nowych odmian tj. Abondamax, Alarm, Basilius, Belino, Desperado, Gallant, Gardenia KWS, Gellert, Favorita KWS, Jampol, Manitou, Pikador, Primavera, Steffka i Telimena. Wszystkie diploidalne i tolerancyjne na rizomanię, sześć odpornych na chwościka burakowego, a dwie także na inne choroby.
Wartościowa odmiana jest jednym z najważniejszych czynników decydujących o efektywności uprawy buraka. Zdarza się, że niektóre spółki cukrowe sprowadzają do obsiewu nasiona odmian z katalogu unijnego, jednak większość na plantacjach stanowią odmiany krajowe.
Zgodnie z warunkami rejestracji, nowe odmiany powinny prezentować przede wszystkim dużą zdolność plonotwórczą i dobrą jakość przerobową. W przypadku buraka cukrowego, poza odpornością na rizomanię, jednym z podstawowych warunków racjonalizacji produkcji będzie wysiew odmian co najmniej średnio odpornych na choroby grzybowe liści.
Poniżej zamieszczono charakterystykę kilku nowych odmian:
- Abondamax – odmiana typu normalnego do normalno plennego. Plon korzeni dość duży, zawartość cukru poniżej wzorca, plon cukru dość duży. Odporność na chwościka buraka średnia do niższej.
- Belino – odmiana typu plennego. Plon korzeni duży, zawartość cukru dość niska, plon cukru dość duży. Odporność na chwościka buraka nieco poniżej średniej.
- Jampol – odmiana typu normalnego. Plon korzeni średni, nieco przekraczający poziom wzorca; zawartość cukru i jakość technologiczna średnia lub nieco niższa od średniej; plon cukru na poziomie wzorca. Odmiana wykazuje dość dużą odporność na chwościka.
- Primavera – odmiana typu normalnego do normalno plennego. Dość duży plon korzeni przy średniej lub niższej cukrowości zapewnia duży plon cukru. Odporna na chwościka buraka.
- Telimena - odmiana typu normalnego do normalno plennego. Wykazuje dość duży plon korzeni; zawartość cukru dość znacznie się różniła w dwóch latach badań. Plon cukru średnio w dwuleciu dość duży. Odporność na chwościka buraka średnia.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Bor – mikroskładnik, którego nie może zabraknąć / Witold Grzebisz
(Poradnik Plantatora Buraka Cukrowego nr 2/2013, s. 40-44)
Buraki cukrowe należą do grupy roślin o największym zapotrzebowaniu na bor, choć nie jest to mikroskładnik gromadzony przez nie w największych ilościach. Znacznie więcej potrzebują żelaza i manganu. Dlaczego więc plantatorzy zwracają głównie uwagę na niedobór tego mikroskładnika?
Pierwszą przyczyną jest fakt, że skutki niedoboru boru są względnie łatwo i często obserwowane. Kolejny czynnik to funkcje boru w roślinie i jego działanie plonotwórcze.
Podstawowym czynnikiem ograniczającym ilość boru dostępnego dla rośliny w okresie wegetacji jest jego koncentracja w roztworze glebowym, która zależy w głównej mierze od rodzaju skały macierzystej, z której powstała gleba. Te wytworzone z utworów gliniastych są bogate w bor, natomiast z piaszczystych ubogie. Z tej przyczyny ponad 90 proc. gleb w Polsce wykazuje jego niedobór.
Drugim istotnym czynnikiem jest zawartość wody w glebie, gdyż o zaopatrzeniu rośliny decyduje transport cząsteczek boru w strumieniu transpiracyjnym wody. Każdy dłuższy okres suszy, prowadzący do ograniczenia zasobów wody dostępnej w glebie, prowadzi do zmniejszenia ilości składnika dopływającego do korzenia.
Pierwszy symptom niedoboru boru ujawnia się zdecydowanie wcześniej, na korzeniach właściwych, powodując zahamowanie ich wzrostu. Podstawowym środkiem zaradczym jest deszcz, który pozwala pobrać roślinie bor, lecz straty spowodowane zahamowaniem wzrostu komórek w korzeniu nie zostaną już zrekompensowane. Alternatywnym rozwiązaniem wyprzedzającym niekorzystne procesy, jest oprysk dolistny wykonany po raz pierwszy już w stadium 5/6 liścia.
Kłopoty producentów buraka z borem nie kończą się na zakłóceniach wzrostu korzeni czy też liści. Pierwiastek ten odgrywa niezwykle ważną rolę w procesach kontroli tak ważnego hormonu roślinnego, jakim są auksyny, które stymulują procesy wzrostu komórek na długość, związane m.in. z przepływem potasu do młodej komórki roślinnej.
Znając konsekwencje niedoboru tak istotnego składnika, jakim jest bor, należy dobrze przeanalizować system nawożenia tym pierwiastkiem, tj. dawka, dobór nawozu, jego forma chemiczna, czy warunki aplikacji.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Nawożenie buraka bezpieczne dla środowiska / Paweł Skonieczek
((Poradnik Plantatora Buraka Cukrowego nr 2/2013, s. 51-53)
Uprawa buraka cukrowego wiąże się ze stosowaniem dużych ilości nawozów, co sprzyja uzyskaniu wysokiego plonu, ale stwarza zagrożenie dla środowiska. Dlatego ważna jest znajomość jego składu chemicznego, która umożliwia określenie potrzeb pokarmowych tej rośliny na odpowiednim poziomie.
Zmiany intensywności produkcji rolnej wpływają znacząco na środowisko, w tym także na żyzność i strukturę gleb oraz jakość wód. Polityka rolna UE kładzie silny nacisk na wykorzystanie wszelkich możliwości organizacyjnych i technologicznych sprzyjających ograniczeniu negatywnego oddziaływania rolnictwa na stan hydrosfery, a zwłaszcza na zanieczyszczenie wody substancjami biogennymi – związkami azotu i fosforu.
Burak cukrowy wytwarza wyjątkowo dużą masę organiczną, dlatego ma wysokie zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Ich pobieranie jest bardzo duże w I połowie okresu wegetacji. Jednak niewłaściwe i nieterminowe stosowanie nawożenia stwarza poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego.
W prawidłowej strategii nawożenia buraka cukrowego termin jest równie ważny, jak dawki. Prawidłowy termin nawożenia zapewnia roślinom dobre zaopatrzenie w składniki pokarmowe, odpowiednie dla fazy ich rozwoju.
Nie bez znaczenia jest także sprzęt rolniczy, którym aplikowane są nawozy. Precyzyjny rozsiewacz pozwala na równomierne rozrzucenie nawozów, ułatwia manewrowanie po polu i nie niszczy struktury gleby i roślin.
Nowe technologie produkcji buraka cukrowego wykorzystują różne systemy uprawy konserwującej glebę, których zadaniem jest utrzymanie jej w stanie możliwie naturalnym i nieskażonym poprzez zaniechanie intensywnej i kosztownej uprawy płużnej, uproszczenie ochrony roślin oraz wykorzystanie roślin mulczujących powierzchnię roli.
Poza tym istnieje możliwość skorzystania z dopłat w ramach programu rolno-środowiskowego, propagującego takie sposoby gospodarowania, które sprzyjają ochronie środowiska rolniczego i naturalnego.
Z początkiem 2014 r. w UE wchodzi w życie obowiązek uprawy roślin, w tym buraka cukrowego, zgodnie z zasadami integrowanej ochrony i uprawy, co wpłynie niewątpliwie na jeszcze bardziej racjonalne stosowanie nawozów i chemicznych środków ochrony roślin, a tym samym przyczyni się do ochrony środowiska.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Co nowego w uprawie roślin wrzosowatych? / Mieczysław Czekalski
(Szkółkarstwo 2013 nr 2, s.21-27)
Rośliny wrzosowate od lat cieszą się dużym zainteresowaniem Niemców. Corocznie przekazują oni na rynek przeszło 110 milionów sztuk rozmaitych odmian wrzosu pospolitego. Obecnie największym zainteresowaniem cieszą się tzw. wrzosy pączkowe z grup Garden Girls i Beauty Ladies. Hodowcą tych pierwszych jest Kurt Kramer, który wprowadził na rynek bardzo wiele odmian. W 2012 roku premierę miały: ‘Gina’, ‘Juliette’ i ‘Tessa’. W obrębie grupy Beauty Ladies w poprzednim sezonie pojawiło się 9 nowych kreacji: ‘Anna-Sofie’, ‘Mandy’, ‘Sandra’, ‘Laura’, ‘Michelle’, ‘Sabine’, ‘Sanne’, ‘Saphira’ i ‘Sissi’. Bardzo ciekawymi odmianami, które nie tworzą pąków kwiatowych, ale cechują się bardzo atrakcyjnymi liśćmi są ‘Sydney’ i ‘Stockholm’.
W wyniku badań prowadzonych przez Zakład Doświadczalny Roślin Ozdobnych w Bad Zwischenahn wykazano, że w uprawie odmian wrzośca delikatnego, zaliczanych do grupy Heidi’s ostatnie cięcie wykonane 19 maja jest znacznie korzystniejsze dla roślin, niż cięcie przeprowadzone 1 czerwca. Najskuteczniejszym środkiem grzybobójczym chroniącym ukorzenione sadzonki okazał się preparat Fenomental w dawce 3 g/m2. Wśród herbicydów do niszczenia chwastów jednoliściennych najlepszy okazał się preparat Armo w dawce 2 l/ha. Do zwalczania karmnika rozesłanego najlepiej sprawdził się Sencor WG, natomiast rostnicę wielopostaciową efektywnie niszczyły preparaty Sencor WG i Callisto. W Zakładzie prowadzono również badania nad przyczynami obumierania pędów wrzośców powodowanych przez grzyb P. sydowiana.
Pojawiły się także nowe odmiany różaneczników – ‘Barbados’, ‘Metallica’, ‘Raphaela’, ‘Saskia’, ‘Weissenburg’, ‘Bonny’ i ‘Cinzia’.
Oprac. Joanna Radziewicz
Z oferty jesiennych brokułów / oprac. Aleksandra Czerwieńska-Nowak
(Warzywa 2013 nr 5, s.72-74)
Jesienne odmiany brokułów w większości przeznaczone są do mrożenia (około 80 proc.), ale także do zaopatrzenia rynku warzyw świeżych. Najbardziej cenione odmiany charakteryzują się zwartym pokrojem róż tworzących przylegające do siebie drobne pąki, wysoką zdrowotnością i dobrą jakością. Ważna jest również skłonność roślin do tworzenia bocznych odrostów. Do polecanych odmian należą:
Tiburon F1 – okres wegetacji wynosi około 82 dni, róże o pąkach średniej wielkości, bez tendencji do wykwitania. Liście ciemne, woskowate.
Baeumont F1- okres wegetacji wynosi około 87 dni, róże bardzo duże, o wyrównanych średniej wielkości pąkach, bez skłonności do wykwitania. Odmiana odporna na fuzariozę.
Kanga F1- okres wegetacji wynosi 70-75 dni, róże kopulaste, zwarte, bez skłonności do przerastania liśćmi.
Koros F1- rośliny osiągają dojrzałość zbiorczą po upływie 58-62 dni. Tworzą wyrównane, zwarte róże o masie około 500-700 g.
Chronos F1 - okres wegetacji wynosi 65-68 dni. Róże są pokryte woskowym nalotem, osiągają masę około 600-700 g. Rośliny są tolerancyjne na niskie temperatury.
Parthenon F1- okres wegetacji wynosi 75-85 dni. Róże kopulaste, zbudowane z licznych małych różyczek o drobnych pąkach, ściśle osadzonych na krótkich szypułkach podpąkowych.
Marathon F1- okres wegetacji wynosi 70-75 dni, róże z małymi pąkami osadzonymi na krótkich szypułkach podpąkowych.
Berdura F1- okres wegetacji wynosi 80-90 dni, róże zwięzłe, kuliste. Liście pokryte woskowym nalotem.
Jeremy F1- okres wegetacji wynosi 70-75 dni, róże zwarte, wysoko osadzone z małymi srebrzystymi pąkami. Rośliny o umiarkowanym wigorze i dużej zdrowotności.
Forester F1- okres wegetacji wynosi około 75-80 dni, róże zwarte o małych szarozielonych pąkach. Rośliny dostosowują się do różnych warunków uprawy i nie tworzą odrostów bocznych.
SakuraF1- okres wegetacji wynosi 65-75 dni, róże duże, zwarte.
Zen F1 – okres wegetacji wynosi 90-95 dni, róże kopulaste, wysoko osadzone, o dobrej trwałości pozbiorczej.
Matsuri F1- okres wegetacji wynosi 95-100 dni, róże zwarte o wyrównanych pąkach.
Federer F1- okres wegetacji wynosi 65-75 dni, róże o masie 600-800 g, o wyrównanych, średniej wielkości pąkach kwiatowych. Odmiana jest tolerancyjna na stresowe warunki uprawy.
Agassi F1- okres wegetacji wynosi 65-75 dni, róże wyrównane, kopulaste, o masie około 500 g.
Monfils F1- okres wegetacji wynosi 70-80 dni, róże kopulaste, wyrównane, o małych pąkach i masie 600-1000 g. Rośliny są tolerancyjne na niekorzystne warunki uprawy.
Lord F1- okres wegetacji wynosi około 70 dni, róże wypukłe, złożone z wyrównanych różyczek o drobnych pąkach. Odmiana plenna.
Ironman F1- okres wegetacji wynosi 70-78 dni, róże wypukłe, głęboko rozwidlone, bez skłonności do przerastania.
Steel F1- okres wegetacji wynosi 80-105 dni, róże kuliste o drobnych pąkach. Rośliny charakteryzują się dużą siłą wzrostu.
Monaco F1- okres wegetacji wynosi 80-90 dni, róże wysoko osadzone, zwarte. Rośliny są odporne na niekorzystne warunki uprawy.
Montevideo F1- okres wegetacji wynosi 85-95 dni, róże tworzą wyrównane pąki, bez skłonności do przerastania liśćmi. Rośliny odznaczają się silnym wigorem.
Monteco F1- okres wegetacji wynosi 70-75 dni, róże zwarte, kuliste, o drobnych wyrównanych pąkach.
Oprac. Joanna Radziewicz
Małe ale bogate … / Wioletta Wolanin-Nastał
(Agro nr 5/2013, s. 29)
Kiełki to prawdziwa bomba cennych składników odżywczych, to tanie i proste do zdobycia źródło witamin, które może być dodatkiem do menu przez cały rok. Kiełki, które można wykorzystać do poszczególnych dań, to nie tylko popularna rzeżucha, ale także słonecznik, soja, pszenica, fasola mung, soczewica, ciecierzyca, siemię lniane, lucerna, owies, kukurydza, groch, a nawet buraki i brokuły.
Świeże kiełki bogate są w witaminy A, B, C, E i H. Zawierają pierwiastki potrzebne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu, tj. wapń, żelazo, siarka, cynk, magnez, selen, potas i lit. Są źródłem wartościowego białka i kwasów tłuszczowych omega-3. Kiełki są lekkostrawne i dobrze przyswajane przez ludzki organizm, posiadają dużą wartość odżywczą, a przy tym są niskokaloryczne. Regularne ich spożywanie przeciwdziała wielu poważnym schorzeniom, wzmacnia system odpornościowy.
Wyhodowanie kiełków nie przysparza wielu problemów i jest stosunkowo łatwe. Najprostszą metodą domowej uprawy kiełków, w której dobrze udają się wszystkie gatunki, jest uprawa w tzw. kiełkownicy. Jest to naczynie składające się z dwóch lub trzech nakładających się na siebie tacek, zbiornika na wodę i pokrywy. Dzięki pokrywce w naczyniu panuje korzystny mikroklimat, zaś dzięki prostemu systemowi odprowadzania wody nasiona nie gniją. Inne sposoby hodowli kiełków, to: na sitku, na ligninie, w słoiku lub w woreczku.
Oprac. Aleksandra Szymańska
