Choroba Aujeszkyego u świń w Polsce
- Szczegóły
- Kategoria: Wiadomości rolnicze
Choroba Aujeszkyego jest zakaźną zaraźliwą chorobą świń oraz innych gatunków zwierząt, u której czynnikiem etiologicznym jest alfaherpeswirus wysoce oporny na działanie czynników fizycznych, wywołujący u świń zakażenie latentne, co utrudnia zwalczanie choroby. Po raz pierwszy chorobę opisano w 1902 r. na Węgrzech. Klasyczne jej objawy szczególnie uwydatniają się u prosiąt od 2 tygodnia życia, są to m.in. brak koordynacji ruchów, wzrost temperatury ciała, drżenie mięśni, bezgłos. Śmiertelność u prosiąt od 2 tygodnia życia sięga 100 proc., a u prosiąt starszych wynosi około 50-70 proc. Wśród innych konsekwencji choroby Aujeszkyego wymienia się także: zmniejszony przyrost masy ciała oraz ronienie u loch.
Według ustawy o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczania chorób zakaźnych zwierząt wszelkie programy zwalczania chorób zakaźnych u zwierząt, które na drodze rozporządzenia Rady Ministrów stają się obowiązujące na części lub w całym terytorium kraju opracowuje główny lekarz weterynarii. W związku z powyższym w 2004 r. powstał pilotażowy program zwalczania choroby Aujeszkyego dla województwa wielkopolskiego, a kierujący się następującymi przesłankami merytorycznymi:
Papryka należy do rodziny roślin psiankowatych (Solanaceae) i wywodzi się z Ameryki Południowej i Środkowej. Nasiona i owoce tej rośliny najprawdopodobniej trafiły do Europy pod koniec XV wieku. Najwcześniej była ona uprawiana w krajach basenu Morza Śródziemnego, następnie zaś w Bułgarii, Rumunii, na Węgrzech, w Czechach i na Słowacji. Do Polski została sprowadzona pod koniec XVII wieku. Początkowo uważano ją za roślinę przyprawową oraz leczniczą i hodowano w ogrodach przyklasztornych i dworskich. Były to odmiany o zdecydowanym, pikantnym smaku, zawierające kapsaicynę, substancję decydującą o ostrości. Dopiero w XX wieku odkryto właściwości odżywcze papryki i zaczęto ją uprawiać jako warzywo. Pojawiły się odmiany o łagodnym, słodkim smaku przystosowane do uprawy gruntowej i pod osłonami. Stopniowo zaczęła się też zwiększać powierzchnia upraw oraz rosnąć spożycie tego cennego warzywa.