Uprawa i nawożenie roślin
- Szczegóły
- Kategoria: Przegląd polskiej prasy rolniczej
Nowe odmiany na rynku / Małgorzata Tyszka
(Farmer 2013 nr 7, s.29-31)
W 2013 roku do Krajowego Rejestru Odmian Roślin Uprawnych wpisano piętnaście nowych odmian rzepaku ozimego. Nie wszystkie będą jeszcze dostępne na rynku, jednak większość będzie można wysiać już w tym roku. Zaleca się kupno takiej ilości nasion, którą będzie można w całości wykorzystać na polu, ponieważ jeszcze w tym sezonie mogą być one zaprawione środkami z grupy neonikotynoidów.
Do nowych odmian rzepaku ozimego należą:
Ametyst – odmiana o wczesnym kwitnieniu i średnio wczesnej dojrzałości. Odporna na wyleganie. Cechuje się bardzo dobrym przezimowaniem oraz jesiennym wigorem. Rekomendowana do uprawy na terenie całego kraju.
Arsenal – odmiana o wysokim i stabilnym plonie nasion i oleju. Odznacza się szybkim rozwojem jesiennym, natomiast w czasie wiosny charakteryzuje się szybką regeneracją po uszkodzeniach zimowych. Odmiana jest odporna na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych. Ma niską podatność na wyleganie. Jest zalecana do uprawy na terenie całego kraju.
Brendy – odmiana cechuje się wysokim potencjałem plonowania w głównych rejonach uprawy rzepaku w Polsce. Cechuje się bardzo dobrą zimotrwałością. Porażenie przez podstawowe choroby oraz wyleganie jest zbliżone do odmian wzorcowych.
DK Exclusiv – odmiana wczesna do średnio wczesnej w kwitnieniu i średnio wczesna w dojrzewaniu. Charakteryzuje ją wysoka zimotrwałość, odporność na zgniliznę twardzikową i czerń krzyżowych, wigor jesienny i szybki rozwój roślin przed zimą. Jest polecana do uprawy we wszystkich regionach Polski.
DK Impression CL – odmiana o dużym potencjale plonowania, bardzo dobrej zimotrwałości, wysokiej tolerancji na choroby i odporności na pękanie łuszczyn i osypywanie nasion. Jest polecana do uprawy we wszystkich regionach Polski.
Emir – odmiana mieszańcowa.
Garou F1 – odmiana średnio wczesna w kwitnieniu i dojrzewaniu, odznaczająca się wysoką zimotrwałością, dużym potencjałem plonowania i wysoką tolerancją na suchą zgniliznę kapustnych i zgniliznę twardzikową.
Harry – odmiana wczesna, charakteryzująca się wysoką mrozoodpornością i tolerancją na okresowe niedobory wody. Daje wysoki plon także na słabych glebach. Harry jest średnio niski i odporny na wyleganie, a także choroby takie jak: zgnilizna twardzikowa i czerń krzyżowych.
Konkret – odmiana średnio wczesna, o wysokiej zawartości tłuszczu i niskiej zawartości glukozynolanów. Cechuje się bardzo dobrą zimotrwałością oraz odpornością na choroby grzybowe i wyleganie.
Mercedes F1 – odmiana średnio wczesna w kwitnieniu i średnio wczesna do średniej w dojrzewaniu. Cechuje się wysoką odpornością na wyleganie, choroby takie jak zgnilizna twardzikowa i sucha zgnilizna kapustnych oraz wysoką zimotrwałością.
Minerva F1 – odmiana średnio wczesna w kwitnieniu i wczesna do średnio wczesnej w dojrzewaniu. Odznacza się wysoką odpornością na choroby, wysokim potencjałem plonotwórczym i bardzo wysoką zimotrwałością.
Quartz – odmiana niska, o długim okresie kwitnienia. Charakteryzuje się wysokim potencjałem plonotwórczym, wysoką zawartością tłuszczu i odpornością na wiosenne przemarznięcia.
Rotona – odmiana mieszańcowa.
Skater - odmiana mieszańcowa.
SY Marten – odmiana osiąga wysoką stabilność plonowania i tolerancję na choroby łodyg. Ma bardzo wysoką zimotrwałość, średnią szybkość rozwoju jesiennego i bardzo szybki start roślin po zimie. Ma średnie wymagania glebowe.
Oprac. Joanna Radziewicz
Strip-till szansą dla buraków / Henryk Ławiński
(Top Agrar Polska 2013 nr 8, s. 94-98)
Metodą uprawy gleby – strip-till – można zwiększyć plony buraków, zabezpieczyć uprawy przed anomaliami pogody i chronić glebę przez spadkiem zawartości próchnicy.
Technologia strip-till, zwana też uprawą pasową lub szczelinową, polega na wysuszeniu tylko wąskiego pasa gleby, w którym będą umieszczone nasiona rośliny uprawnej, a w niektórych rozwiązaniach – także nawozy. Korzyści z jej zastosowania są następujące:
- mniejsze koszty uprawy w porównaniu z metodą konwencjonalną;
- oszczędność czasu (uprawa, nawożenie i siew w jednym przejeździe);
- stabilność plonu, szczególnie w latach o ekstremalnym przebiegu pogodowy (susza lub nadmiar wody);
- zabezpieczenie przed skutkami erozji wietrznej i wodnej;
- ochrona aktywności biologicznej w glebie;
- lepsze wykorzystanie nawozu dzięki umieszczeniu go w pobliżu korzenia oraz w strefie większej wilgotności gleby.
W Polsce, zainteresowanie rolników uprawą pasową wzrasta, chociaż jeszcze na niskim poziomie, co wynika przede wszystkim z braku maszyn.
Oprac. Aleksandra Szymańska
Jesienna uprawa bobu / Tomasz Marasik
(Hasło Ogrodnicze 2013 nr 7, s.79-81)
Uprawa bobu w okresie letnio-jesiennym stanowi w naszym kraju nowość technologiczną. Ze względu na uwarunkowania klimatyczne zwyczajowo termin jego siewu przypadał na okres wczesnowiosenny. Bób uprawiany z siewu po 15 czerwca, w polskich warunkach może być traktowany jako warzywo poplonowe. Okres jego wegetacji wynosi 100-120 dni. Minimalna temperatura niezbędna do wzrostu siewek to około -40C, a dla roślin starszych -70C. W przypadku hodowli bez osłonowej siew bobu należy przeprowadzać w takich terminach, aby zbiory w polu zakończyły się do 30 września, natomiast w tunelach foliowych – do 20 października.
Bób dobrze rośnie na stanowiskach zasobnych w składniki pokarmowe i wodę. W przypadku braku możliwości prowadzenia fertygacji pod zasiew nadają się jedynie gleby klas I-III. Przedplonem mogą być praktycznie wszystkie gatunki roślin uprawnych, poza tymi z rodziny motylkowych. Nie zaleca się stosowania nawożenia azotowego, ponieważ wysokie dawki tego pierwiastka mogą wpłynąć na opóźnienie asymilacji azotu atmosferycznego, nadmierny wzrost wegetatywny roślin i opóźnienie kwitnienia, a nawet jego ograniczenie lub całkowity brak.
Bób jest gatunkiem wrażliwym na okresowe niedobory wody w glebie, szczególnie w okresie kwitnienia i zawiązywania strąków. Wymaga też przeprowadzenia zabiegu ogławiania roślin, który polega na ścięciu wierzchołków pędów na wysokości 70-80 cm od podłoża. Uprawa towarowa może być prowadzona z siewu nasion wprost w pole lub z rozsady doniczkowej lub rwanej.
Rośliny rozpoczynają kwitnienie po upływie 45-60 dni od wysiewu. Zbiór nasion przeznaczonych na rynek warzyw świeżych rozpoczyna się po 100-120 dniach. W uprawie jesiennej plon świeżych nasion może kształtować się na poziomie 6-10 t/ha. Ubiegłoroczna cena zbytu w sierpniu-wrześniu wynosiła 8-12 zł/kg.
W Europie i w krajach położonych w basenie Morza Śródziemnego odmianą preferowaną do uprawy w okresie letnio-jesiennym jest Luz de Otono, która w warunkach skracającego się dnia wiąże w strąkach po 6-7 nasion. Kwitnienie rozpoczyna się już po upływie 45-50 dni od siewu. W fazie dojrzałości mlecznej na nasionach widoczny jest jasny znaczek, który ciemnieje w miarę dojrzewania. W uprawie w cyklu jesiennym zaleca się wysiew ok. 150 g nasion tej odmiany na 1 ha.
Oprac. Joanna Radziewicz
Czy jest szansa na dochodową produkcję czereśni? / Piotr Gościło
(Owoce Warzywa Kwiaty 2013 nr 7, s.78-81)
Wysokie ceny czereśni zachęcają do ich uprawy. W naszym kraju owoce te uprawia się obecnie na 35-40 tys. ha, a ich roczne zbiory kształtują się na poziomie 60 tys. ton.
Drzewka czereśniowe są wrażliwe na niską temperaturę. Ich podatność na przemarzanie zależy od wieku i kondycji. Drzewa prawidłowo odżywione i nie porażone przez choroby i szkodniki lepiej zimują. W okresie wegetacji wysoka temperatura, niska wilgotność, chłody w okresie kwitnienia i bezpośrednio po nim wpływają na niepełne zapylenie i zapłodnienie. Uprawom zagrażają również intensywne deszcze, szczególnie w okresie dojrzewania owoców.
Szkody mrozowe w uprawie czereśni wynikają przede wszystkich ze złej lokalizacji sadów. Najlepszymi regionami, ze względu na sprzyjający mikroklimat, są województwa: świętokrzyskie, małopolskie, śląskie, dolnośląskie, opolskie i wielkopolskie.
Wymagania glebowe i wodne czereśni są dużo większe niż innych drzew owocowych. Drzewka najlepiej rosną na glebach próchnicznych, zasobnych w składniki pokarmowe, przepuszczalnych, o znacznej pojemności wodnej, pH 6-7, wolnej od chwastów trwałych i patogenów glebowych. Poziom wody gruntowej dla drzew sadzonych na podkładkach silnie rosnących powinien wynosić co najmniej 150 cm, natomiast na karłowych – 120 cm.
Wśród przyczyn niepowodzeń w produkcji czereśni w naszym kraju wymienia się niesprzyjające warunki klimatyczne. Zbyt niska temperatura po kwitnieniu powoduje niedostateczne zapylenie i zapłodnienie. Ważną przyczyną słabego owocowania jest przemarzanie drzew w okresie zimowym, co z kolei osłabia ich odporność na choroby (raka bakteryjnego drzew pestkowych, leukostomozę, werticiliozę, srebrzystość liści drzew pestkowych, brunatną zgniliznę drzew pestkowych, gorzką zgniliznę wiśni) i szkodniki (mszyce, przędziorki, pordzewiacze, nasionnice, licinka tarninaczka).
Oprac. Joanna Radziewicz
Czereśnie nietypowo / Dorota Łabanowska-Bury
(Sad 2013 nr 6, s.32-36)
Uprawa czereśni w tunelach to w Polsce ciągle nowość. W Wielkiej Brytanii warunki klimatyczne narzucają na producentów czereśni właśnie taką formę prowadzenia sadu. Zapewnia ona nie tylko ochronę przed niekorzystną sytuacją atmosferyczną, ale także wpływa na przyspieszenie dojrzewania owoców i chroni przed ptakami.
W firmie Haygrove Ltd drzewka czereśniowe rosną w wielonawowych tunelach zblokowanych, w których pojedyncza nawa ma szerokość 8,5 m. Wysokość tunelu w najwyższym punkcie to 4,6 m. Drzewka są zwykle sadzone w trzech rzędach, chociaż w niektórych tunelach stosowany jest system 2-rzędowy, w odległości 1,8-2,0 m. Taka rozstawa pozwala na swobodne prowadzenie zbioru owoców oraz prac agrotechnicznych. W okresie kwitnienia boki tuneli są otwierane po bokach na wysokość około 2 m od ziemi, co pozwala na dobre obsuszanie drzew, a także umożliwia wlot do tunelu owadów zapylających. Średni plon owoców to około 15 t/ha.
W tunelach prowadzonych przez firmę Haygrove Ltd wszystkie czereśnie rosną przy podporach, a dodatkowo gałęzie młodych drzew są rozpinane w celu właściwego uformowania koron. Podłoże pokrywają pasy czarnej folii, która ogranicza wzrost chwastów, a pnie są zabezpieczone przed zwierzyną za pomocą osłonek z tworzywa sztucznego. Folia jest zakładana na konstrukcję tuneli tuż przed kwitnieniem drzew i zdejmowana miesiąc po zbiorze owoców, już po przeprowadzeniu zabiegu cięcia. Taka praktyka ogranicza ryzyko wystąpienia chorób kory i drewna. Gdy temperatura w tunelach zaczyna przekraczać dopuszczalne normy, boczne ścianki są rolowane, co powoduje szybkie schłodzenie wnętrza. Zapylanie kwiatów jest wspomagane przez trzmiele ziemne, które są wprowadzane do tuneli około 2 tygodnie przed początkiem kwitnienia.
Oprac. Joanna Radziewicz
Ocena aktualnej sytuacji w sadach jabłoniowych – niedobory magnezu / Maciej Sroczyński
(Poradnik Gospodarski 2013 nr 7/8, s.18)
W lipcu zwiększa się zapotrzebowanie jabłoni na azot, wapń i magnez. W tym roku, ze względu na przedłużającą się zimę, a co za tym idzie znaczne opóźnienie wegetacji, nie doszło do posypowego zastosowania nawozów azotowych. Konsekwencją tego są niedobory składników pokarmowych, które można uzupełnić poprzez zastosowanie nawozów dolistnych, najlepiej z biostymulacją.
W przypadku uszkodzeń liści po gradobiciach, a także w celu regeneracji wymokniętego systemu korzeniowego, zaleca się użycie nawozów algowych z biostymulacją.
Bardzo duże znaczenie w uprawie jabłoni ma magnez, który jest aktywatorem wielu enzymów biorących udział w procesach biochemicznych. Wpływa on na oddychanie, reguluje poziom pH w komórkach roślinnych, jest odpowiedzialny za gromadzenie cukru. Ponadto pierwiastek ten jest głównym składnikiem chlorofilu. W praktyce sadowniczej nawozy o dużej koncentracji magnezu stosowane są nawet kilka razy w sezonie. Obecnie do redukcji niedoborów tego składnika zaleca się stosowanie preparatu Fertileader Magnum w dawce 3 l/ha, a w przypadku dużych ubytków lub w odniesieniu do odmiany Goledn Delicious - w dawce 5 l/ha.
Aktualnie, aby uzyskać dobrą jakość owoców i zadowalające plony, należy stosować nawozy złożone, zawierające nie tylko składniki pokarmowe, ale także biostymulację i aminokwasy.
Oprac. Joanna Radziewicz
Moda na jeżówki cz. I / Adam Marosz
(Szkółkarstwo 2013 nr 3, s.6-12)
Jeżówka (Echinacea) to popularna bylina kwitnąca latem, której hodowla szczególnie rozwinęła się w Holandii i USA. Również w naszym kraju roślina cieszy się coraz większą popularnością. Znane w uprawie gatunki to: jeżówka wąskolistna, blada, żółta, purpurowa oraz tennesyjska.
Należący do rodziny astrowatych rodzaj Echinacea został wyodrębniony z rodzaju Rudbeckia i obejmuje łącznie 9 gatunków bylin występujących na preriowych oraz leśnych obszarach USA. Jeżówki rosną na glebach żyznych i wilgotnych. Rośliny osiągają wysokość 60-120 cm. Kwiatostany zwykle są osadzone pojedynczo na szczytach pędów. Kwiaty języczkowate, najczęściej barwy jasnoróżowofioletowej, tworzą jeden okółek, natomiast rurkowate – brązowoczerwone, przybierają postać kolczastej „główki”. Liście są ciemnozielone i szorstkie, a korzenie grube, jadalne, bardzo często wykorzystywane w ziołolecznictwie i medycynie.
Najbardziej znane odmiany występujące w produkcji w kolekcjach w Polsce to: ‘Alba’, ‘Art.’s Pride’, ‘Buttercream’, ‘Cheyenne Spirit’, ‘Coconut Lime’., ‘Crazy Pink’, ‘Doubledecker’, ‘Fatal Attraction’, ‘Green Envy’, ‘Green Jewel’, ‘Guava Ice’, ‘Hope’, ‘Hot Papaya’, ‘Irresistible’, ‘Katie Saul’, ‘Kim’s Mop Head’, ‘Magnus’, ‘Matthew Saul’ oraz ‘Meditation’.
Oprac. Joanna Radziewicz
Pielęgnacja winnicy / Tomasz Golis
(Warzywa 2013 nr 6, s.VII-IX)
W ostatnim dziesięcioleciu obserwuje się w Polsce wzrost zainteresowania uprawą winorośli. Według danych szacunkowych z 2011 roku powierzchnia upraw przekroczyła 1000 ha. Przed podjęciem decyzji o założeniu winnicy należy dokonać starannego wyboru miejsca i odmian właściwych dla danego mikroklimatu, najlepiej odpornych na mróz i choroby grzybowe. Przed zakupem materiału nasadzeniowego trzeba zwrócić uwagę na status zdrowotności sadzonek, bowiem badania przeprowadzone przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach wskazują, że ponad 60 proc. krzewów w krajowych winnicach jest zawirusowanych. Objawy chorób wirusowych, jakie mogą wystąpić na winorośli to: osłabiony wzrost, „przestrzelone” i drobne grona, opóźnione i nierównomierne dojrzewanie gron, deformacje i przebarwienia liści, zamieranie krzewów, zła jakość owoców. Rośliny porażone przez infekcje wirusowe należy usunąć, ponieważ nie ma odpowiednich preparatów mogących przywrócić im dobrą kondycję, jak to ma miejsce w przypadku chorób grzybowych.
Po przeprowadzeniu zabiegu cięcia usuwa się wycięte łozy, fragmenty pędów lub stare liście. Wskazany jest też oprysk preparatami miedziowymi lub siarkowymi. W drugiej połowie maja lub w czerwcu dokonuje się przerzedzania młodych latorośli.
Przed założeniem winnicy, a także w trakcie jej prowadzenia zaleca się wykonanie analiz chemicznych gleby. Jej optymalny odczyn powinien być zbliżony do obojętnego i wynosić 6,5 do 7,0. W przypadku gleb kwaśnych należy przeprowadzić wapnowanie. Dobrze jest również nawieźć ją obornikiem w dawce 30 t/ha. Należy przy tym pamiętać, że zabiegów tych nie można łączyć.
Wiosną przed rozpoczęciem wegetacji krzewów przeprowadza się nawożenie mineralne. Po okresie kwitnienia i w czasie dojrzewania gron powinno się przeprowadzać systematyczne lustracje i razie potrzeby stosować zabiegi ochronne przeciw chorobom i szkodnikom.
Duże szkody w plonie winogron powodują ptaki, dlatego w okresie dojrzewania można zastosować specjalną aparaturę odstraszającą lub założyć na krzewy siatki ochronne. Bardzo ważną czynnością jest też przerzedzanie zbyt gęstych zawiązków gron. Warto też pamiętać o systematycznym wykaszaniu trawy w międzyrzędziach i o uprawkach mechanicznych przy krzewach lub w pasach między rzędami.
Po kwitnieniu i w okresie letnim dokonuje się ogławiania krzewów i redukcję zbyt gęstych pasierbów. Co najmniej dwa tygodnie przed zbiorami wykonuje się obrywanie liści w strefie gron celem ich doświetlenia, przewietrzenia i poprawy parametrów jakościowych winogron.
Oprac. Joanna Radziewicz
